انقلاب اسلامی - اعتراضی در برابر وابستگی به بیگانه
اشاره
در میان دلایل قیام مردم در سال ۱۳۵۷ و علل شکل‌گیری انقلاب اسلامی قطعاً موضوع وابستگی رژیم پهلوی به بیگانگان یک عامل اصلی به شمار می‌رود. پهلوی اول و پهلوی دوم یا با اراده مستقیم انگلیس و یا با موافقت و اجازه آن کشور به قدرت رسیدند و طبعاً دوام و بقای حکومت آنان بدون تبعیت از منویات انگلیس و سپس آمریکا میسر نمی‌شد. پایه‌های حکومت محمدرضا پهلوی با کودتای انگلیسی آمریکایی ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ تحکیم شد و وی و حکومت پس از آن به مدت یک ربع قرن تحت استیلای آنان و به ویژه زیر سلطه آمریکا بود.
«پرونده» حاضر جایگاه عنصر «وابستگی به بیگانه در انقلاب اسلامی مردم ایران» را مورد بررسی قرار داده است.
در ابتدای دهه 1960 میلادی ضرورت یک تجدید نظر اساسی در سیاستهای امریکا در برخورد با کشورهای تحت سلطه به شدت احساس می‌شد. زیرا حکومتهای دست نشانده امریکا با خطر انقلابهای مردمی مواجه بودند. جان فیتزجرالد کندی، کاندیدای حزب دمکرات برای ریاست جمهوری، نظرات ویژه‌ای را مطرح کرد. این نظرات پس از انتخاب او به ریاست جمهوری، اساس سیاستهای امریکا قرار گرفت. هدف سیاستهای جدید، در کشورهای تحت سلطه،...
بر اساس سیاست آمریکا، امنیت منطقه باید توسط خود کشورهای خلیج فارس تأمین می‌شد و ایران برای ایفای چنین نقشی نیازمند تجهیز نظامی و توسعه‌ی سیستم‌های امنیتی بود. از همین رو برای رسیدن به چنین هدفی گسترش روابط ایران و رژیم صهیونیستی در دستور کار آمریکا قرار گرفت... استراتژی خزنده و رازآلود صهیونیستها در ایران عصر پهلوی، از جمله اسرار ناگفته و پنهان تاریخ معاصر است. حضور عوامل یهود در رأس...
در تهران حضور فعال آمریکایی ها در ایران به دهه 1320 باز می گردد. حضوری که با وقوع کودتای انگلیسی ـ آمریکایی در 28 مرداد 1332 به اوج خود رسید. از این زمان به بعد آمریکا و به طور مشخص عوامل سیاسی، نظامی و اقتصادی این کشور در ایران به فعالانی مایشاء تبدیل شدند که سهم مهمی در تحولات ایران داشتند. حضور و فعالیت عناصر آمریکایی در ایران در دهه 1350 اهمیتی مضاعف یافت. زیرا صحنه سیاست ایران در این دوران با توجه به اوج...
چرایی فسخ قراردادهای تسلیحاتی آمریکا با ایران نخستین تأثیر بحرانِ ایران در معاملات اسلحه با آمریکا لغو سفارشِ دومیلیارد دلاری در مورد خرید هفتاد فروند هواپیمای جت اف 14 در مهر 1357 بود. بااین‌همه ارسال محموله‌های اسلحه به ایران همچنان ادامه داشت و مقامات آمریکایی تا آبان 1357 در قطع ارسال اسلحه به ایران تردید داشتند، اما با نزدیک‌تر شدن به روزهای انقلاب اسلامی این کشور بسیاری از قراردادهای...
قوای نظامی هر کشور ستون اقتدار مردم و حکومت تلقی می شود. حکومت پهلوی با خرید انواع تسلیحات غربی، به ویژه از آمریکا، سعی در تقویت نیروی نظامی ایران داشت؛ ولی در واقعیت، غربی ها با فروش انواع سلاحهای خود با چند برابر قیمت به ایران، قصد به تاراج بردن ذخایر این ملت را داشتند و از سویی دیگر، آنها ایران را انباری از مهمات کرده بودند و در مواقع مختلف، بدون اجازه ایران، از آنها استفاده می کردند. برای...
یکی از بارزترین صفات حکومت پهلوی را می توان وابستگی به دولتهای بیگانه و به ویژه آمریکا نام برد و به همین واسطه بنیانگذار جمهوری اسلامی، استقلال، حاکمیت و تمامیت ارضی کشور را یکی از اصول مهم انقلاب اسلامی می دانستند. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، اصل استقلال از چنان ارج و منزلتی برخوردار شد که همراه اصل آزادی در کنار اسلام، به عنوان اصلی تفکیک ناپذیر، به قانون اساسی جمهوری اسلامی وارد شد و حفظ...
«گری سیک» از کارمندان فعال کاخ سفید و شاغل در بخش امنیت ملی آمریکا در دوران کارتر و کسی است که پیش و پس از آن هم در سیاست خارجی امریکا فعالیت می‌کرده است. وی که دوران سخت از دست دادن ایران را برای امریکا در کاخ سفید بوده است، خاطرات خود را درباره موضع امریکا در ارتباط با انقلاب اسلامی و شکل‌گیری آن نوشته است. این اثر با عنوان «همه چیز فرو می‌ریزد» کتابی است که اکنون درصدد ارائه یک گزارش...
«اوژن اوبن» سیاستمدار و دیپلمات فرانسوی از نوامبر 1905 تا ژوئن 1907 سمت سفارت کشورش را در تهران بر عهده داشته و از جمله انقلاب مشروطیت ایران را از نزدیک شاهد بوده است. کتاب «ایران امروز» حاصل تحقیقات وی درباره ایران طی مدت زمانی است که عهده‌دار سفارتخانه کشور خود در تهران بوده است. او طی این مدت به شهرهای مختلف ایران سفر کرد و وضعیت زندگی مردم را مشاهده نمود. مقاله زیر بخشی از کتاب مذکور...
جریان‌شناسی اعتراضات و بررسی مواضع امام(ره) قبل و بعد از ورود به تهران گفت‌وگوی تفصیلی «فرهیختگان» با قاسم تبریزی، پژوهشگر تاریخ معاصر ناکارآمدی بازرگان امام(ره) را از قم به تهران کشاند مصاحبه کننده : علی جمشیدی دبیر گروه سیاسی قاسم تبریزی، رئیس بخش تخصصی مطالعات انقلاب اسلامی کتابخانه مجلس شورای اسلامی است، کسی که سال‌ها تاریخ معاصر ایران را بررسی کرده و حالا به دقایق آن...
در ارتباط با تاریخچه نفت ایران تاکنون مطالب زیادی نوشته شده است؛ از جمله چندین جلد کتاب درباره تاریخچه شرکت نفت انگلیس، توسط خودِ آن شرکت منتشر شده است. (1) ولی نقص عمده این کتب تاریخی، فقر داده‌هاست. علاوه بر این، برخی از این مورخان عمدتاً بر اسناد و مدارک منتشره از سوی انگلیس تکیه کرده و بدین ترتیب از اعتبار کار خود کاسته‌اند. با وجود این، گزارش محرمانه «ملی شدن صنعت نفت ایران،» که ظاهراً توسط...
در ماه مارس 1930، مکس ام. دیکسن ، نماینده آمریکایی «شرکت نفتِ باند و شئر» نیویورک همراه با شخصی به نام حسین مصطفی‌اف (حسن مصطفی بِیگ) با هدف کسب امتیاز نفت در پنج استان شمالی که در حوزه امتیاز شرکت نفت انگلیس و ایران نبود وارد تهران شد. تلاش‌های دیکسن نهایتاً نافرجام ماند، ولی مذاکراتی که با تیمورتاش، فروغی، و دیبا، حسابدار دربار، انجام داد تا حدودی نظام رشوه را در محافل عالی مملکت و نحوه...
اسرائیل از آموزش و تجهیز سازمان‌های اطلاعاتی کشورهای مختلف به‌طور عام و آموزش و تجهیز ساواک در حالت خاص، چه اهدافی را پی می‌گرفت؟ چرا آموزش و تجهیز در حیطه‌های اطلاعاتی و امنیتی از چنین جایگاه ویژه‌ای در نزد سران رژیم غاصب اسرائیلی برخوردار است؟ در این زمینه پرسش‌های فراوان مطرح است که هرکدام به نوبه خود نیازمند بررسی و دقت است که در ذیل به برخی اغراض خاص اسرائیل در امر آموزش و تجهیز...
: با بررسی اسناد و شواهد موجود آشکار می شود که عامل اصلی در تسخیر لانه جاسوسی، دولت امریکا و عملکرد آنها در طی پیش از 25 سال فعالیت در ایران است. این عملکرد سبب شد امام و ملت ایران، دشمن اصلی خود را امریکا بدانند که به وسیله نوکر خود یعنی شاه بر ضد اسلام و ملت ایران فعالیت می کند. وضعیت اجتماعی و سیاسی جامعه ایران و پیامد عملکرد غیرانقلابی دولت موقت نیز عوامل دیگری بودند که سبب شد ملت خواهان یک...
«جان لارنس کالدول» وزیر مختار آمریکا در ایران : آمریکا به محض خروج نیروهای انگلیسی از خاک ایران باید مستشاران اقتصادی ، متخصصان فنی و از همه مهمتر افسران نظامی خود را برای استخدام در ارتش ایران به این کشور اعزام کند . جان لارنس کالدول وزیر مختار آمریکا در ایران در پنجم ژانویه 1921 تلگرامی محرمانه به این شرح به وزارت خارجه کشورش مخابره کرد: «وزیرمختار انگلستان به من خبر داد که وزیر امور...
در بعد از ظهر روز سوم مه 1933، جورج ودزورث، دبیر سفارت آمریکا، با تی. ال. جکس، مدیر مقیم شرکت نفت انگلیس و ایران، گُلف بازی می‌کرد. مثل گذشته، بازی گُلف جکس را «سر شوق آورد و به پرحرفی انداخت» و در خلال حرف‌هایش چیزهایی درباره نقش رضا شاه در اعطای امتیاز جدید به انگلیسیها گفت. هارت در یکی از گزار‌ش‌های قبلی‌اش به روند پیشرفت رضا شاه از سال 1921 به بعد میکند: «سال 1921 شاهد...
پژوهشگران تاریخ همواره بر آن بوده اند که با استفاده از اسناد و مدارکی که در دسترس‌شان بوده است راهی به گذشته بیابند و از اوضاع مردم آن روزگار آگاهی یابند. از آنجا که بیشتر نویسندگان و مورخان پیشین بر چگونگی گذران مردم توجهی نداشته‌اند و این امور نزد آنان اهمیت چندانی نداشته است، دستیابی به این اطلاعات همواره برای محقق با دشواری همراه بوده است. بخشی از مجموعه اسناد موجود در سازمان اسناد...
از روزی که انگلستان در کشور ایران مجبور شد سهم بیشتری برای امریکا قائل شود، بخوبی می‌دانست که این کشور تازه به دوران رسیده در ایران، یکه‌تاز میدان خواهد شد. جنگ بین‌الملل دوم، سبب سرنگونی رضاخان پهلوی، عامل سرسپرده انگلیس شد. حسین فردوست در آن زمان به عنوان رابط محمدرضا پهلوی با مستر ترات یکی از مقامات اطلاعاتی انگلستان تماس‌هایی گرفت و موافقت آنان را برای جایگزینی پسر به جای پدر، کسب...
دکتر عباسعلی خلعتبری وزیر امور خارجه دهه پنجاه (1357ـ1351) محمدرضا پهلوی در سال 1291ش در تهران به دنیا آمد. پس از پایان دورة ابتدایی، برای ادامه تحصیل به فرانسه رفت و دوره متوسطه را آن جا سپری کرد. وی در همان کشور دانشنامه خود را از مدرسه سیاسی پاریس و دکترایش را در رشته حقوق بین‌الملل از دانشگاه پاریس گرفت. در 1321 مشاغل دولتی را با ورود به وزارت دارایی آغاز کرد. اما خیلی زود در وزارت امور خارجه...
تأثیر حضور مستشاران، کارشناسان و جاسوسان بیگانه در پیشبرد اهداف استعمارگران از دهها لشکر نظامی مجهز به جنگ‌افزار مدرن بیشتر است. این عناصر، به واقع رکن اصلی استعمار در قرون اخیر محسوب می‌شوند. تاریخ ایران قبل از انقلاب اسلامی نیز هیچ‌گاه از گزند نفوذ این گونه عناصر بیگانه در امان نبوده و مصونیت نداشته است. در این میان انگلیسیها پیشتاز نفوذ استعماری در ایران هستند و در این ویژگی...
از همان آغاز کار بسیاری بر این باور بودند که طرف ایرانی قرارداد انگلیس – ایران، یعنی وثوق‌الدوله، نصرت‌الدوله فیروز و صارم‌الدوله، همگی رشوه گرفته‌اند. در گزارش 13 دسامبر 1924، والاس اسمیت موری، کاردار سفارت آمریکا، گزارش کرد که در تاریخ 28 اکتبر 1924 یکی از نمایندگان مجلس به نام شریعت‌زاده حمله سختی به فیروز کرد. موری در این گزارش چنین می‌نویسد: وی (شریعت‌زاده) شاهزاده فیروز...
علم مهره مورد توافق مشترک شاه ـ امریکا و انگلستان بود و چنان که از فحوای اسناد و خاطرات علم برمی‌آید وی تقریباً عالی‌ترین و شاید تنها رابط سفارتخانه‌های انگلستان و امریکا و شاه بود و تمام امور سیاسی، اقتصادی، نظامی این دو کشور با ایران با حضور وی عملی می‌شد. پرویز راجی، آخرین سفیر شاه در انگلستان، در این‌باره می‌نویسد: «شاهنشاه تأکید کردند که اصولاً خط‌مشی خارجی دولت از طریق وزیر...
بریتانیا هرگونه دخالت و اطلاع از کودتای رضاخان را صریحاً رد می‌کرد. به عنوان مثال در گزارش پرسش و پاسخ مجلس عوام به تاریخ دوشنبه 28 فوریه 1921 می‌خوانیم: «دریابان کنورثی* از نخست‌وزیر چنین سؤال کرد: آیا دولت اعلیحضرت در کودتای قزاق‌ها برای سرنگونی دولت ایران، هیچگونه دخالتی داشته است؛ آیا تجهیزات و دست‌مزد این قزاق‌ها توسط دولت اعلیحضرت فراهم شده؛ و رویکرد دولت اعلیحضرت...
در زمانهای که تاریخ روابط ایالات متحده آمریکا با رژیم سابق ایران (و دیگر حکومتهای خودکامه) مورد بازنگری قرار گرفته، درک این موضوع بسیار حائز اهمیت است که حمایت آمریکا از حکومت یک فرد مستبد و خودکامه در ایران از سال 1953 و به دنبال سقوط دولت دکتر مصدق آغاز نشد. غور و تفحص در اسناد و بایگانیهای وزارت خارجه ایالات متحده آمریکا و انگلستان ثابت میکند که تلاش برای تحقق این هدف خیلی پیش از تاریخ مذکور...
تاریخ بخشی از واقعیت‌های کنش تعاملی بازیگران را منعکس می‌سازد. در اواخر قرن 19 شاهد شکل‌گیری الگوی کنش تعاملی قدرتهای بزرگ در برخورد با ایران براساس نظریه «بازی بزرگ» هستیم. بازی بزرگ زمینه موازنه مثبت روابط روسیه و انگلیس در برابر ایران را منعکس می‌ساخت. در این دوران تاریخی هنوز ایالات متحده تبدیل به قدرت بزرگ جهانی نشده بود لذا از سیاست موازنه قدرت بهره می‌گرفت. بعد از جنگ...
با توجه به عمق و گستردگی دامنه ی انقلاب اسلامی ایران و تنوّع علل و عوامل سقوط و رژیم پهلوی و وقوع انقلاب(1)، و با عنایت به اینکه این عوامل از وجوه مختلف و متعدّد قابل بحث و پی گیری است، در این مقاله عمدتاً به وجه وابستگی رژیم به خارج در ابعاد سیاسی، نظامی، امنیتی، اقتصادی و فرهنگی خواهیم پرداخت و به مقوله هایی چون فساد و استبداد و غیره به صورتی کوتاه و بسیار گذرا خواهیم کرد. ...
: در سالگرد اعلام ملی شدن صنعت نفت در ایران توسط دولت دکتر محمد مصدق بخشی از کتاب گزارش محرمانه بانک جهانی در سال 1952 به نقل از کتاب "رضا شاه و بریتانیا" را در اینجا آوردیم تا پیش زمینه هایی که موجب شد مردم ایران به غارت چهل ساله منابع نفت خود توسط شرکتهای انگلیسی اعتراض کنند، بصورت مستند ارائه شود. اراده ملی مردم ایران خلع ید از شرکت انگلیسی موسوم به بی پی را به دنیا نمایش دارد . برای...
یکی از پرسش های مهم در بررسی موقعیت رژیم های سیاسی بحث برخورداری از مشروعیت سیاسی است. اینکه مبانی مشروعیت آن کدام است؟ منابع قدرتش داخلی است یا خارجی؟ تعریف مشروعیت واژه «مشروعیت» در متون سیاسی معادل واژه «Legitimacy» است. این واژه از ریشه لاتینی Leg یا Lex به معنای قانون (Low) گرفته شده و با واژه هایی نظیر «Legal» به معنای قانونی و Legislation به معنای وضع قانون یا تقنین و Legitimate به معنای مشروع،...
رژیم پهلوی از معدود حکومت هایی است که توسط بیگانگان در ایران پایهگذاری و تثبیت شد. همین امر، از ابتدا رژیم را که فاقد مشروعیت مردمی و پایگاه داخلی بود در تعارض با مردم این سرزمین و خواسته‌ها و تمایلات آنان قرار داد. با فروپاشی امپراتوری روسیه و عثمانی در واپسین سالهای جنگ جهانی اول، انگلستان خود را یکه‌تاز عرصه استعمارگری یافت و مصمم شد جهان و خاورمیانه را براساس مطامع خود اداره نماید. در...
فروپاشی نظام پهلوی در 22 بهمن 1357 و ظهور انقلاب اسلامی در ایران سبب به وجود آمدن مباحث عدیده ای شده است. از جمله این مباحث مووضع وابستگی رژیم پهلوی به غرب بویژه ایالات متحده امریکا می باشد. طرفداران انقلاب نه تنها وابستگی رژیم شاه به امریکا را یکی از دلایل اصلی نارضایتی مردم ایران از وی برمی شمردند، بلکه به اعتقاد آنان محمدرضا پهلوی و مجموعه ساختار قدرت زیر نظر وی در عمل چیزی بیش از یک «کارگزار»...
سلسله پهلوی طرح نهایی استعمار انگلستان برای تسلط جامع و کامل بر ایران بود. درست در هنگامی که روسیه، رقیب دیرین انگلیس در ایران، با وقوع انقلاب کمونیستی 1917، عرصه را به حریف وانهاد، انگلیس که تا قبل از آن درصدد بود با در اختیار گرفتن مجلس شورای ملی مطامع خویش را پیش ببرد؛ در پی سودایی جدید برای تحت الحمایگی کامل ایران برآمد و با بازیگری عواملی چون آیرون ساید و اردشیر ریپورتر، رضاخان میرپنج، افسر قلدر...
آلمان، پیش از جنگ جهانی دوم، درصدد عمق بخشیدن به رابطه خود با ایران برآمد و در وهله نخست بر رابطه فرهنگی و اقتصادی انگشت نهاد. ایران چه اهمیتی برای آلمان داشت که حتی از پیوند نازی‌ها با فرهنگ آریایی سخن گفته شد و قوانین و مقررات نژادی نورنبرگ مشمول ایرانیان نگردید؟
: دوم مرداد 1357 شش ماه پیش از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران قرارداد همکاری بین ایران و آمریکا به امضاء می رسد .این قرار داد در واقع تکمیل کننده توافق پیشین بود که در 14 اسفند 1335 بین دولتهای ایران و آمریکا امضاء شده بود . به موجب این توافقنامه که آذرماه 1337 به تصویب مجلس سنای ایران می‌رسد، ایران به کمک آمریکا اقدام به ساخت و راه‌اندازی چندین نوع رآکتور تحقیقاتی با اهداف پزشکی ،...
اگر بخواهیم تعریف کوتاهی از انقلاب اسلامی سال 57 داشته باشیم باید بگوئیم که این انقلاب رژیم وابسته 57 ساله پهلوی را واژگون ساخت. وابستگی بزرگترین بدبختی ملت در دوران معاصر است. اشخاصی که به هر دلیلی-آشکارا و یا پنهانی-طوق وابستگی را به گردن می آویزند و به جای خدمت به امت و اجرای عدالت در جهت خواسته بیگانگان تلاش می کنند، سرنوشتی جز رسوایی و ننگ و هلاکت با بدترین وضع و باقی گذاشتن بدنامی و لعن و نفرین...
این مقاله درصدد است با تبیین سیاست خارجی امریکا در مقطع سقوط شاه و پیروزی انقلاب اسلامی، نگاهی به دکترین نیکسون و کارتر انداخته با نگاهی به اوضاع داخلی و سیاست خارجی امریکا و ایران در زمان شاه به بررسی نظام تصمیم گیری و اجرای سیاست خارجی در این دوران بپردازد و شرایط نظام بین الملل و رابطه آمریکا با ایران و مواضع آن کشور در مقطع سقوط شاه و پیروزی انقلاب اسلامی را مورد توجه قرار دهد. سپس به...
سابقه تاریخی حضور مستشار در ایران، به زمانی باز می‌‌گردد که تماس با غرب اجتناب‌‌ناپذیر شد. نظام ایران در نسبت با اکتشافات نو و دانش‌ها‌‌ی نوین، گسترش شهرنشینی و رشد سرمایه‌‌داری، دچار عقب‌‌ماندگی فراوان بود. در نتیجه، حاکمان ایران که به فاصله بسیار کشور با تمدن جدید غرب پی‌برده و ضرورت تاریخی انجام اصلاحات در عرصه‌ها‌‌ی گوناگون را درک کرده بودند، برای رفع...
سند پیش رو گزارش منبع ساواک از اظهارات سناتور جلال الدین تهرانی درباره اظهارات وزیر مختار (سفیر) آمریکا در تهران است که درخانه اجاره ای حسنعلی منصور زندگی می کرده است . دراین سند اظهارات تهرانی بیانگر این است که از مداخله سفیر آمریکا در امورداخلی ایران به شدت ناراحت است. تهرانی دراین سند نقل می کند سفیر آمریکا گفته « من منصور را به نخست وزیری خواهم رساند، همانگونه که علی امینی را نخست وزیر...
گزارش محرمانه زیر حاکی از میزان نفوذ و دخالتهای سفیر امریکا در عزل و نصب بالاترین مقامهای سیاسی ایران است.
تاریخ: 44/8/08 موضوع: وزارت آموزش و پرورش در دستگاه رهبری حزب ایران نوین چنین شهرت یافته که با طرح جدید تعلیماتی دکتر هدایتی وزیر آموزش و پرورش که در معرض افکار عمومی قرار گرفته موافق نیست و حتی اجازه نداده است به درخواست دکتر هدایتی جلسه عمومی در حزب ایران نوین تشکیل شود تا وزیر آموزش و پرورش جزئیات این طرح را برای اطلاع افراد حزبی مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد. دروزارت آموزش و پرورش شهرت...
روزنامه اطلاعات؛ 26 آبان 1356: شاهنشاه در جای دیگری از سخنان خود یادآوری کردند که پرزیدنت کارتر معظم له را متقاعد[!] کرده است که نقش فعالانه‌تری در جستجوی راه‌های حفظ ثبات قیمت نفت ایفا کنند نخست سیاست ما[=شاه] این بود که در [کنفرانس اوپک در] کاراکاس «تماشاگر» باشیم و از هیچ طرفی جانبداری نکنیم. ولی اکنون مایل و آماده هستیم که پشتیبانی و تفاهم خود را با نظرهای شما[=دولت آمریکا] ابراز کنیم من[=شاه]...
«انگلستان در قرارداد 1316 رسماً از عراق پشتیبانی کرد» «به دنبال انتشار نخستین سند محرمانه وزارت خارجه انگلیس از طرف وزارت خارجه ایران در توجیه چگونگی تحمیل قرارداد 1316 مرزی ایران و عراق از جانب دولت انگلیس، وزارت خارجه دیروز به انتشار دومین سند محرمانه در این‌باره اقدام کرد. ناظران سیاسی در تهران اظهار عقیده می‌کنند که دولت ایران اسناد محرمانه دیگری نیز درباره این مسأله در دست دارد که در...
موضوع : نخست‌وزیر به : 342 تاریخ56/4/28 از : 20 ه 22 شماره : 62923/20 ه 22 بنا به اظهار خانم امانپور مدیرکل تشریفات نخست‌وزیرى یکى از منابع دیپلماتى امریکا اظهار داشته که دولت آمریکا به طور جدى تعویض کابینه هویدا را از شاهنشاه آریامهر خواستار شده و نامبرده چنین افزود که اساسا کارتر و آمریکاییها از مخارجى که دولت ایران به نفع فورد انجام داده فوق‌العاده ناراحت و عصبانى هستند1 ضمنا نامبرده افزود که ملاقات...
تاریخ: 8/8/44 موضوع: وزارت آموزش و پرورش در دستگاه رهبری حزب ایران نوین چنین شهرت یافته که با طرح جدید تعلیماتی دکتر هدایتی وزیر آموزش و پرورش که در معرض افکار عمومی قرار گرفته موافق نیست و حتی اجازه نداده است به درخواست دکتر هدایتی جلسه عمومی در حزب ایران نوین تشکیل شود تا وزیر آموزش و پرورش جزئیات این طرح را برای اطلاع افراد حزبی مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد. دروزارت آموزش و پرورش شهرت یافته چون در...
سند زیر از تشدید بحران مالی در کشور و افزایش دخالتهای امریکا در امور مدیریتی کشور حکایت دارد.
در ششم آذر سال 1322 رؤسای جمهور سه کشور فاتح جنگ جهانی دوم بدون اطلاع دولت وقت ایران وارد تهران شدند و یکی از کنفرانس‌های تاریخی‌شان را در تهران برگزار کردند. در این کنفرانس چهار روزه «فرانکلین روزولت» رئیس‌جمهورایالات متحده آمریکا ، «وینستون چرچیل» نخست‌وزیر انگلیس و «ژوزف استالین» رهبراتحاد جماهیر شوروی برای تصمیم گیری و ایجاد هماهنگی در جنگ جهانی دوم علیه...
عکس مربوط به سال ۱۲۹۷ یا ۱۲۹۸ شمسی ،عکاس آن ناشناس است. نسخه ی اصلی آن در موزه ی یادبود قربانیان جنگ در استرالیا نگهداری می شود. در شرح عکس نوشته اند: «این عکس در بیابانی نزدیک شهر بیجار گرفته شده. [در سالهای پایان جنگ جهانی اول] قوای انگلیس از سمت ترکیه و سوریه وارد ایران شده اند و به سمت تهران در حرکت اند. گوسفندی را برای طبخ غذای سربازان انگلیسی سر بریده اند. قصاب ، امعاء و احشاء گوسفند را...
ریچارد نیکسون معاون وقت رئیس جمهوری آمریکا چند ماه بعد از اجرای عملیات مداخله جویانه آمریکا و سرنگونی دولت قانونی دکتر مصدق در هجدهم آذرماه 1332 به تهران آمد. تا زمینه را برای تحکیم موقعیت و سلطه آمریکا بر ایران فراهم سازد . از این طزمان به بعد است که حضور و نفوذ انگلیسی ها در ایران به نسبت آمریکایی ها روز به روز کمتر می شود. نیکسون در این سفر با پایه ریزی یک نوع ارتباطات ویژه با محمدرضا شاه تلاش کرد با...
دکتر دونالد نیوتن ویلبر (Donald Newton Wilber) ) یکی از سازمان‌دهنده‌های اصلی عملیات آژاکس بود. وی در اواخر آوریل 1953 به نیکوزیا رفت و با همکاری تنگاتنگ سرویس اطلاعاتی بریتانیا، نقشه‌ای برای براندازی دکتر مصدق طرح کرد. گروهِ تحت فرمان وی، مسئول ارسال امکانات ارتباطی به پایگاه سازمان سیا در تهران (برای ایجاد ارتباط بین تهران، نیکوزیا و واشنگتن) بود. علاوه بر این ویلبر، مسئولیت مراحل جنگ روانی...
موضوع: فعالیت انتخاباتی در ساعت 18 روز 7/5/46 آقای یاسریان رئیس اداره ثبت احوال گرمسار درمورد انتخابات صحبت میکند و انتقاد نموده، می‌گوید زیاد فعالیت نکنید هیچ چیز این مملکت روی حساب درستی نیست وکلای ما را باید انگلیسیها و یا آمریکاییها معین کنند. من موی سرم را سفید کرده‌ام همین دوره گذشته، دکتر سام کی بود؟ یک فرهنگی ساده چون با آمریکاییها برنامه دانس و پوکر داشت وکیل شد و حالا...
الف ـ 1395 مورخ 19 تیر ماه 36 گزارش در محافل وابسته به دربار شاهنشاهی گفته میشود چون اخیراً امکان تصادم سیاسی بین دولتین...
: امریکا برای حضور در ایران به عنوان کشوری با برخورداری از ژئوپلتیکی استثنایی در منطقه، برای توسعه نفوذ خود به غیر از نیازمندی به جلب حمایت از سوی ایرانیان باید به فکر رقیبان اروپایی حاضر در ایران بود رقیبانی که سابقه حضور انها در ایران ، بسیار طولانی تر از آمریکا بود. مصون داشتن منافع امریکا از تعرض اروپاییان، به او آموخت در ابتدا برای ایجاد زمینه نفوذ از روشهای...
اسناد وزارت خارجه آمریکا که روز سه شنبه 17 مرداد 1396 از حالت محرمانه خارج شدند. این اسناد نقش لندن را در کودتا علیه دولت مصدق در ۲۸ مرداد سال ۱۳۳۲ نشان می دهد. این اسناد که از حالت محرمانه خارج شده‌اند، جزئیات جدیدی از نقش لندن را در کودتا علیه دولت مصدق در 28 مرداد سال 1332 ارائه می کند. این اسناد توسط موسسه غیرانتفاعی «آرشیو امنیت ملی امریکا» منتشر شد. دو پژوهشگر این...
مجموعه چهارسند درباره نگرانی ها ی مردم از فعالیت های تبشیری در این بخش چهارسند مهم دراختیار پژوهشگران تاریخ معاصر ایران قرار گرفته است. اسناد بیانگر این واقعیت است که دولت آمریکا و سایر کشورهای استعماری نظیر فرانسه در سالهای ابتدایی حکومت پهلوی تلاش داشتند تحت پوشش فعالیت های آموزشی و درمانی ؛ نفوذ خود را در ایران از طریق تبلیغ مسیحیت گسترش دهند. علاوه براین این چهار سند هر کدام بخوبی منعکس کننده...
یکی از سیاستهای دولتهای توسعه طلب استعماری گسترش نفوذ در کشورهای هدف به بهانه ارائه خدمات اجتماعی،فرهنگی،بهداشتی و درمانی است. در همین راستا ایالات متحده آمریکا در یک قرن اخیر تا آنجایی که توانسته است ابتدا در چارچوب اعزام مسیونرهای مذهبی و تاسیس آموزشگاه ها و درمانگاه ها و اعزام مستشاران اقتصادی و پس از کودتای 28 مرداد مستشاران نظامی و امنیتی در ایران سلطه خود را گسترش داده است. سند پیش رو که...
با آنکه ماموران ساواک تحت آموزش سازمان سیا آمریکا بودند و همکاری نزدیکی بین سازمان اطلاعات و امنیت ایران موسوم به ساواک با سازمان های جاسوسی CIA در آمریکا , در انگلیس MI6 , و موساد اسرائیل طی سالهای طولانی ادامه داشت . با این حال اداره هشتم ساواک فعالیت های جاسوسی سازمان های اطلاعاتی نزدیک خود را در ایران رصد می کرد. به عنوان نمونه در این سند گزارش ساواک را در مورد فعالیت های جاسوسی افسران مستشاری...
روزنامه اطلاعات؛ 30 آبان 1325 وقتی روسها، 73 سال پیش «نقشه آمریکاییها» برای خاورمیانه را افشا کردند! روزنامه ستاره سرخ: آمریکا می‌خواهد در تمام خاورمیانه دولتهای پوشالی به وجود آورد «در شماره اخیر مجله «پترولیوم سرویس» نوشته شده است بزرگترین منابع نفتی جهان اکنون در دو کشور عربستان سعودی و ایران قرار دارد. کاملاً واضح است امریکا که کشور درجه اول و معظمی است گردیده، مایل است به این ذخایر هنگفت...
آرتور اُپهام پوپ عموماً به عنوان مورخ و مستشرق علاقمند به هنر و تاریخ ایران و به عنوان مؤسس انجمن آمریکایی هنر و باستانشناسی ایران که بعداٌ به موسسه آسیایی دانشگاه پهلوی تبدیل شد شناخته میشود. در اوایل دهه چهل ساواک با بررسی سوابق وی دریافته بود که او عامل (CIA) بوده و به عنوان متخصص امور اجتماعی با انجام منویات سیاسی آمریکا در ایران مبادرت به دخالت در امور کشور میکند همچنین با خارج کردن اشیاء...
تاریخ سند: ۶ شهریور ۱۳۴۱ محرمانه موضوع: اثر تبلیغاتی مسافرت لیندن جانسون دبیر سپهری که با مقامات وابسته به شوروی‌ها مربوط است میگفت مقامات شوروی از مسافرت معاون رئیس‌جمهوری آمریکا به ایران زیاد ناراحت نیستند و علت آن اینست که روسها طبق گزارشات دقیقی که از افکار عمومی مردم ایران تهیه کرده‌اند، دریافته‌اند که صدی ۹۰ مردم ایران با آمریکاییها دشمنی دارند و هر چقدر آمریکاییها...
تاریخ سند: ۳ مرداد ۱۳۴۰ روز ۴۰/۵/۱ در حدود ۲۵۰ نفر دانشجویان دانشگاه تهران و چند نفر دانشجویان ایرانی مقیم آمریکا در محل باشگاه روزنامه اطلاعات اجتماع و پیرامون سخت بودن کنکور دانشگاه و عدم حضور خودِ استادان در سر کلاس‌ها و همچنین در مورد کثیف بودن قطار مشهد مطالبی اظهار گردیده، و دکتر [عیسی] صدیق وزیر اسبق فرهنگ ضمن سخنرانی خود اظهار داشته در اوائل مشروطیت، بنده جهت تحصیل عازم اروپا بودم....
به: بخش ۳۲۲ از: ۳۰۰ / الف شماره: ۳۷۱ ـ ۳۰۰ / الف تاریخ ۱۲ /۴/ ۴۵ موضوع: وضع دولت اسداللّه رشیدیان روز پنجشنبه گذشته ضمن صحبت خصوصی از شخص هویدا نخست‌وزیر کاملاً تجلیل می‌کرد و میگفت با اینکه هویدا عضو کابینه منصور بود که آمریکاییها او را به ایران تحمیل کرده بودند ولی خود هویدا علاقه‌ای به تبعیت از سیاست یک جانبه آمریکاییها ندارد و می‌توان او را در ردیف دولتهایی نظیر ساعد دانست که تعصب...
الف ـ 1395 مورخ 19 تیر ماه 36 گزارش در محافل وابسته به دربار شاهنشاهی گفته میشود چون اخیراً امکان تصادم سیاسی بین دولتین انگلیس و آمریکا به مرحله قطعی رسیده لذا از هم‌اکنون هریک از دُول مذکور برای جلب نظر یکی از اعضای خاندان جلیل سلطنت به فعالیت پرداخته‌اند. دولت آمریکا در صدد تحبیب و جلب نظر والاحضرت شاهپور عبدالرضا پهلوی برآمده و والاحضرت شاهدخت فاطمه...
در هیأت دولت عَلَم، ماده واحده ای برای حق مصونیت دیپلمات کشورها تصویب شده و به صورت مبهمی به مجلس سنا ارسال گردید. در مجلس سنا همان مطلب مبهم تصویب شد. متن ماده واحده در مجلس سنا به شرح زیر است : «مجلس سنا در جلسه خود متن یادداشت شماره 8296 مورخ 26/8/1342 وزارت امور خارجه شاهنشاهی و یادداشت شماره 299 مورخه یازدهم دسامبر 1963 سفارت کبرای ایالت متحده امریکا در تهران را تصویب و به دولت اجازه اجرای مفاد و...
درباره : دولت و حزب ایران نوین از : 300 الف تاریخ 29/1/45 به : 322 شماره : 49/300 الف منوچهر قیائى فرماندار پیشین تهران که از دوستان نزدیک دکتر منوچهر اقبال. سپهبد خاتم1 و سناتور امام جمعه تهران2 است ضمن صحبت خصوصى میگفت : مقامات سیاسى امریکائى مایل میباشند آموزگار وزیر دارائى عهده دار مقام نخست وزیرى گردد و بدست او اختیار امور مالى ایران را بدست گیرند و در مقابل دیپلماسى انگلستان و شوروى از کاندید بودن...
موضوع : وضع مالى دولت و فعالیت براى جانشینى دولت آقاى هویدا از : 300/الف تاریخ 22/6/45 به : 322 شماره : 578 ـ 300/الف روز گذشته در اطاق کار خواجه نصیرى عضو هیئت مدیره بانک تعاونى توزیع مهندس انزلیچى با حضور چند نفر ضمن بیان اوضاع میگفت وضع مالى دولت بسیار بسیار خرابست و بهیچوجه پولى در بساط ندارند و موضوع پرداخت ارز بطور ماهانه از طرف کنسرسیوم نیز فقط بخاطر موافقت انگلیسها و انهم جلوگیرى از بحران بى پولى...
درباره : اظهارات عمیدى نورى از : 20 ه/ 5 تاریخ 8/12/45 به : 322 شماره : 30456/20ه5 ساعت 1900 روز چهارشنبه 26/11/45 در منزل آقاى عمیدى نورى1 عده‌اى از دوستان او جمع بوده‌اند و درباره مالیاتهائى که از طرف دولت اخیرا تصویب شده مذاکره و بحث بوده. ابوالحسن عمیدى نورى ضمن اظهارات خود گفته است که آموزگار وزیر دارائى که زنش خارجى است یک پاسپورت داخلى و یک پاسپورت خارج دارد و نیز داراى یک دفتر مهندسى مشاور است که...
تلگرافات وارده اخیرا گروهى بنام میرو که حدود 150 نفر از اتباع امریکائى و انگیسى مىباشد بایران وارد و از قرار معلوم گروه مذکور یک گروه تحقیقى و بررسى کننده واقعیتهاى اجتماعى در کشورهاى در حال اغتشاش و در آرام بوده که در زمینههاى مختلف اجتماعى ـ سیاسى ـ فرهنگى و نظامى داراى تخصص و تجربه هستند و سن آنان بین 18 الى 31 سال مىباشد افراد مذکور بصورت گروههاى کوچک بشهرهاى مختلف ایران منجمله اصفهان ـ...
تاریخ: 3/8/45 گزارش فعالیتهای پنهانی آقای عطاءاله خسروانی محترماً به استحضار می‌رساند: در تاریخ 7/4/45 اطلاعیه‌ای مبنی بر فعالیت‌ها و اقدامات پنهانی آقای عطا‌ءالله خسروانی وزیر کار و امور اجتماعی و دبیرکل حزب ایران نوین و ارتباط با مقامات و سناتورهای آمریکایی به منظور تصدی کابینه واصل که از مفاد آن چنین استنباط می‌گردید که نامبرده به طریق مختلف در صدد است به مقامات ذی‌نفوذ و صاحب‌نظر آمریکایی...
موضوع: وضع دولت دکتر احمد روستائیان مدیرکل سابق سپاه دانش میگفت وضع فعلی ایران در اثر نزدیکی به بلوک شرق و عقب رفتن سیاست امریکا در ایران و حملات جراید و بعضی از رجال سیاسی امریکا به ایران و همچنین قطع کمک اقتصادی امریکا و غیره توسط لیندن جانسون رئیس جمهوری امریکا روش سیاست آینده ایران موافق با روش سیاسی انگلیس میشود و امریکا جای خود را در ایران به انگلیس خواهد داد و آقای هویدا نخست‌وزیر همین...
مسافرت شاهنشاه آریامهر به آمریکا مسافرت شاهنشاه آریامهر به امریکا به مناسبت درگذشت آیزنهاور و ملاقات و مذاکره خصوصی با رئیس جمهور آمریکا بین خارجیان مقیم لندن و ایرانیان اثر مطلوبی داشته و در این خصوص گفته شده است شاهنشاه آریامهر که از سیاست خارجی امریکا مطلع میباشند ضمن تشریح ثبات و آرامش ایران به‌طور یقین برای پیشرفت و توسعه مملکت اقدامات تازه‌ای به عمل خواهند آورد. در خلال این جریان شایع...
محرمانه 19 سپتامبر 1964- 28 شهریور 1343 از بخش سیاسی: چارلز. ان. راسیاس بیوگرافی [موضوع]: حسن ارسنجانی پرویز رائین، خبرنگار محلی آسوشیتدپرس، می‌گوید ارسنجانی زمانی که وزیر کشاورزی بود یک بار به او گفته بود که هر چند به دلیل «سیاستهای کمک‌رسانی بی‌خاصیت» آمریکاییها از دست آنها بسیار عصبانی است، از روسها نیز دلِ خوشی ندارد. ارسنجانی درباره گفتگویی که با پگف، سفیر سابق شوروی در ایران...
بدون طبقه‌بندی 30 ژوییه 1979- 8 مرداد 1358 از: نماینده ارشد دفاعی سفارت آمریکا، سرلشگر گاست به: سرتیپ ایمانیان، رئیس ستاد نیروی هوایی اسلامی ایران موضوع: اطلاعات درباره بسته پشتیبانی 5 میلیون دلاری 1- جزییات بسته پشتیبانی موضوع این نامه را با سرتیپ صفری، معاون فرماندهی لجستیک ستاد نیروی هوایی، و نیروهای مدیریت ساز و برگ فرماندهی لجستیک مورد بحث و بررسی قرار داده‌ایم. این نیروها اقلام اضطراری لازم برای...
سند زیر نشان دهنده نارضائی آمریکا و انگلیس از هرگونه برنامه‌ریزی دولت روسیه برای خرید نفت و گاز ایران است.
به: 322 تاریخ: 8/12/45از: 20 ه / (ش) شماره: 30456/20 ه (ش)موضوع: اظهارات عمیدی نوریساعت 1900 روز چهارشنبه 26/11/45 در منزل آقای عمیدی نوری عده‌ای از دوستان او جمع بوده‌‌آند و درباره مالیاتهایی که از طرف دولت اخیراً تصویب شده مذاکره و بحث بوده. ابوالحسن عمیدی نوری ضمن اظهارات خود گفته است که آموزگار وزیر دارایی که زنش خارجی است یک...
تاریخ: 26/2/42موضوع: فعالیت برای زمامداریسلمان اسدی رئیس بانک رفاه کارگران میگفت سید جلال‌الدین تهرانی استاندار سابق خراسان چند روز قبل با یکی از واسطه‌های سفارت آمریکا تماس گرفته و از وی خواسته است که نظر مقامات آمریکایی را نسبت به زمامداری او موافق و همراه سازد و چنین عنوان کرده که اعلیحضرت همایون شاهنشاه شخصاً به او فرموده‌اند که رأساً برای موافق کردن نظر آمریکاییها فعالیت کند.
تاریخ:30/7/45موضوع: وزارت داراییمهدی صور‌اسرافیل مشاور عالی وزارت دارایی و خزانه‌داری کل روز سه‌شنبه 26/7/45 ضمن یک گفتگوی خصوصی اظهار داشت: دکتر جمشید آموزگار وزیر دارایی به منظور آنکه سازمان وزارت دارایی به سبک وزارت دارایی آمریکا اداره میشود چندی قبل از آقای ج. کانان خزانه‌دار کل سابق امریکا دعوت می‌نماید که به ایران آمده و کار سازمان دادن وزارت دارایی را به ترتیبی که در امریکا عمل میشود به...
