نگاه دیگران
مقوله « مهاجرت» و معضل « فرار مغزها و سرمایه‌ها» به خارج از کشور بحرانی نابهنجار و ملی است که از دهها سال پیش میهنمان با آن مواجه است. مهاجرت، پدیده‌ای چند وجهی است که باید نگرانی و اهتمام همه ایرانیان علاقه‌مند به این مرز و بوم و خواستاران استقلال، عزت و پیشرفت ایران زمین را صرفنظر از گرایش سیاسی، قومی، مذهبی، طبقاتی و جنسیتی، برانگیزد. بررسی بسترها، زمینه‌ها، علل، و...
جنگ جهانی اول از بزرگترین فجایعی بود که ایران از زمان نخستین برخوردش با دول اروپایی با آن رویاروی می‌شد. این کشور به رغم بیطرفی و عدم شرکت رسمی در جنگ، همانند اغلب ممالک درگیر در آن، آسیبهای جدی دید. تمام ساختار اقتصادی و بنیان سیاسی ـ اجتماعی آن زیانهای جبران‌ناپذیر یافت و کشور به بیغوله‌ای وهمناک مبدل شد. مداخلات مهار گسیخته قوای مهاجم و لشگرکشیها و تاخت و تازهای متوالی و بی‌امان دول...
1. واکنش آلمانیها در برابر پیشروی روسها در 7 نوامبر 1915/ محرم 1334 روسها برای اینکه به تهدیدهای شفاهی خود جنبه عملی بدهند بخشی از نیروهای خود را، که در حدود دو هزار نفر از نیروهای مستقر در قزوین بود به تهران اعزام نمودند. این نیروها در ینگی امام در بین راه تهران متوقف شدند.[1] چند روز بعد (10 نوامبر 1915) بخشی از نیروهای روسی به فرماندهی ژنرال زولوتاریوف (Zolotaryov) تا کرج پیش رفت و آمادگی خود را برای اشغال...
تاریخ جنگ جهانی اول در ایران نشام می‌دهد هنگامی که مهاجران در ادامه راهشان جهت نجات کشور از سلطه امپریالیستی متفقین به همکاری با آلمانها مصمم شدند، نیاز به شخصیتی ممتاز، ملی‌گرا و با تجربه همواره احساس می‌شد تا رهبریهای خردمندانه‌اش، هدایتگر سکان کشتی طوفان‌زده ملت باشد. کمیته دفاع ملی و آلمانها نگاهها و امیدهایشان را به سوی رضاقلی خان نظامالسلطنه والی لرستان دوخته بود....
شواهد تاریخی نشان می‌دهد که پیشینه مجلس و شورا در امور حکومتی ایران به دوره اشکانیان باز می‌گردد، اشکانیان متاثر از فرهنگ مقدونی که برای 80 سال توسط اعقاب سلوکوس بر ایران حاکمیت یافته بود؛ مجلسی باعنوان "مهستان" تشکیل داده بودند که امور مهم در آنجا حل و فصل می‌شد، این مجلس از شاهزادگان اشکانی و از روسای خانواده‌های درجه اول تشکیل شده بود. مورخان رومی از این مجلس با نام "سنا" یاد...
1. ایجاد تشکیلات سیاسی مهاجرین در کرمانشاه پس از شکست تلاش شونمان در ایجاد یک مرکز دفاعی در قم و شکست نیروهای عشایری در حمله به تهران، ملیون نیز مجبور به ترک قم شدند و عازم اصفهان گشتند. در اصفهان شونمان به فعالیتهایی مشغول شد. او سربازخانه فرحآباد را که خالی از ژاندارم شده بود با سواران چریک خود اشغال کرده بود. این چریکها عبارت بودند از: علیخان سیاهکوهی یاغی با 100 نفر، محمودخان استکی یاغی...
1. مذاکرات انورپاشا با نظامالسلطنه پس از ورود مهاجرین به عثمانی، در بغداد ملاقاتی بین نظامالسلطنه و انور پاشا صورت گرفت. براساس پیشنهاد نظامالسلطنه قرارشد که ایرانیان مقیم استانبول را مسلح کنند و به بغداد بفرستند. انور پاشا نیز تحت عنوان «اتحاد اسلام» دستور داد که همه ایرانیان استانبول را بگیرند و تعلیم نظامی دهند. از ثروتمندان نیز مبالغ هنگفتی به عنوان بدل عسکری گرفته آنها را رها کردند. در...
هوشنگ نهاوندی از افرادی ذی نفوذ کشور در مناصب سیاسی، فرهنگی و علمی بود که در دولت منصور و هویدا و شریف امامی، منصب وزارت را برعهده داشت. (1) در سند ساواک در شرح حال وی نوشته‌اند: «هوشنگ نهاوندی فرزند علی اکبر در سال 1312ش، به دنیا آمد. تحصیلات دانشگاهی را در رشته‌ی حقوق دانشگاه تهران آغاز کرد و پس از دریافت مدرک لیسانس به فرانسه رفت و در رشته اقتصاد دکترای دولتی گرفت. نهاوندی خواهر زاده‌ی...
خاطرات آقای هوشنگ نهاوندی به عنوان فردی که علاوه بر مسئولیت دانشگاه شیراز زمانی ریاست بزرگترین دانشگاه کشور دانشگاه تهران را در عصر پهلوی دوم برعهده داشت و حتی به مقام صدارت آموزش عالی نیز رسید، همچنین به دلیل نزدیکی وی به دربار، حاوی اطلاعات پراکنده، اما ارزشمندی است. کتاب «آخرین روزها» در عین حال از زاویه‌ای دیگر بیانگر و نمایشگر واقعیتهای تلخی از آن چه در این دوران بر آموزش عالی...
سید محمد صادق قاضی طباطبایی همرزم حضرت امام و آیت‌الله طالقانی در گفت‌وگو با خبرنگار تاریخ در مورد خاطراتش با دکتر مفتح اظهار داشت: دکتر محمد مفتح به من گفت که از پدرم استفاده علمی کرده بود و شاگردش بوده است و من از ایشان نپرسیدم در چه زمانی شاگرد پدر من بودند. وی افزود: در تهران من با آقای مفتح مانوس بودم آقای مفتح در شهادت امام صادق(ع) قصد داشت برنامه‌ای را در مسجد...
حسن پیرنیا معروف به مشیرالدوله در جریان انقلاب مشروطه روش میانه‌روی را برگزید و نقش میانجیگرانه داشت، ولی بعد از پیروزی مشروطیت، کمک زیادی در ترجمه و نگارش قانون اساسی داشت. حسن پیرنیا ملقب به "مشیرالدوله"، فرزند میرزا نصرالله خان مشیرالدوله نائینی در سال 1250 به دنیا آمد. ادبیات فارسی و عربی را نزد معلم خصوصی آموخت و در چهارده سالگی برای ادامه تحصیل عازم روسیه شد. علوم نظامی و...
حسن پیرنیا به عنوان سیاستمدار و تاریخدان نامدار پس از مشروطه، آیین دادرسی کیفری و مدنی را در ایران پایه گذاری کرد و در طول زندگی پربار خود خدمات سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و علمی فراوان و ارزنده‌ای انجام داد.حسن پیرنیا در ۱۲۵۰ خورشیدی در نایین دیده به جهان گشود. پدر وی میرزا نصرالله خان مشیرالدوله نایینی نخستین رییس‌الوزرای عصر مشروطیت بود. تحصیلات مقدماتی را در ایران به پایان رساند و برای...
داوری درباره زندگی سیاسی و اندیشه‌های حکمرانی میرزا حسن مشیرالدوله (پیرنیا) چندان آسان نیست؛ چراکه در کوران مبارزات مشروطیت، میان دربار و مشروطه‌خواهان مشی میانه‌ای برگزید، اما پس از پیروزی مشروطه‌خواهان، در تنظیم قانون بسیار مؤثر واقع شد. بااین‌حال در دوره استبداد صغیر در تعامل با شاه در کابینه‌های ناصرالملک و مشیرالسلطنه حضور یافت محمد توحیدی...
: میرزا حسن خان مشیرالدوله (پیرنیا) در تاریخ نگاری ایران جایگاه خاصی را به خود اختصاص داده است.اثر سه جلدی « تاریخ ایران باستان » وی اکنون هم یکی از منابع مهم دوره باستان ایران محسوب می شود. این که چه عواملی سبب تالیف این کتاب شد؟ پیرنیا در نگارش آن از چه منابعی استفاده کرد؟ و بازخورد انتشار این کتاب در مجامع علمی چه بود؟ از جمله پرسش هایی است که در روند بررسی و نقد تاریخ نگاری حسن پیرنیا...
فراماسونری سازمانی مرموز است که ماهیت آن پنهان‌کاری و رازگونگی است. سازمان‌های فراماسونری که در ابتدا در کشورهای اروپایی شکل گرفتند سال‌ها بعد در کشورهای جهان سوم به مدخلی برای نفوذ و گسترش حوزه استعمار کشورهای غربی بدل شدند. ماهیت پنهان این تشکیلات موجب شد فعالیت‌های جاسوسی و سیاسی آنها در لوای غیرسیاسی بودن آن صورت پذیرد. در ایران نیز حیطه نفوذ استعماری کشورهایی چون انگلیس به یمن وجود...
: در یک صبح جمعه پاییزی مهمان منزل جمشید مرادی شدم. کار هماهنگی با مدیرکل اسبق بنیاد شهید و امور ایثارگران استان مرکزی و از مؤسسین سپاه پاسداران این استان خیلی سخت نبود و با چند تلفن انجام شد. از چند نفر از فعالان انقلاب اسلامی شنیده بودم که برخی از گروگان‌های آمریکایی لانه جاسوسی مدتی در اراک نگهداری می‌شده‌اند. می‌دانستم که جمشید مرادی اطلاعاتی درباره نگهداری گروگان‌های آمریکایی...
: آنان بعد از انقلاب لحظه ای در کنار امام نماندند. متلک و فحش و ناسزا به امام از کارهای رایج این از خدا بی خبران بود. تنها یکی از کارهای آنها را برایتان می فرستم، تا خود قضاوت فرمایید. اینان اعلامیه ای را که امام (قدس سره) با خط مبارکشان خطاب به آقای محتشمی نوشته اند، مجعول دانسته و در عین اینکه نسبت جعل را مستقیماً به من نداده اند ولی با قراردادن خط من بالای نامه امام به آقای محتشمی، جعل را از من...
براى ضبط تاریخ بسیار خلاصه و مختصر از حالات آیت‌اللّه مرحوم حاج آقا نوراللّه نجفى اصفهانى طاب ثراه را به عرض مى‌رسانم. معظم له برادر مرحوم آیت‌اللّه العظمى آقاى حاج شیخ محمدتقى نجفى مشهور به آقانجفى بودند که آن مرحوم ارشد و اعرف مجتهدین اصفهانى بودند و در اصفهان در تاریخ 1307 قمرى برابر 1267 شمسى ناصرالدین شاه قاجار قرارداد امتیاز تنباکو و توتون را با کمپانى رژى تالبوت و شرکا منعقد و...
: دفعه اول که امام را دستگیر کردند و به زندان قصر و سپس به عشرت آباد بردند شاه قصد داشت به هر صورت ممکن ایشان را از بین ببرد ولی بعضی ها مخالفت کردند. یکی از اینها «علم» بود. عباس میرزا پسر سردار حشمت که با محمد رضا شاه ارتباط داشت و با ما نیز سابقه زیادی داشت به علم می گوید که: «قتل آیت الله خمینی در زمان شما، برای شما و پدرتان ننگ تاریخی دارد و این بدنامی تا ابد باقی خواهد ماند. این عمل...
بی تردید در تاریخ معاصر ایران، دوره تاریخی ( شهریور 1320 تا کودتای 28 مرداد 1332 ) از اهمیت ویژه ای برخوردار است و آنرا دوره تنویر و تنوع افکار سیاسی تلقی می کنند که بسیاری از حرکتها و اندیشه ها از چپ و لیبرال دموکراسی گرفته تا اسلامی و بنیادگرا، فرصتی برای اظهار وجود پیدا کردند. بی تردید یکی از مهمترین حرکتها و جنبشهای اسلامی در تاریخ معاصر ایران، جنبش فدائیان اسلام است. چراکه تا قبل از پیدایش این...
