اسناد
دادگاه نظامی در حال تکمیل پرونده آیت‌الله خمینی بود. ده صبح ۲۵ خرداد ۱۳۴۲ نمایندگان ساواک و لشکر یک گارد، خود را به پادگان بی‌سیم رساندند تا سوالاتی از زندانی بکنند، «لیکن مشارالیه از دادن جواب خودداری فرمودند.» این دومین باری بود که «زندانی» بازجویان را دست خالی برمی گرداند. بار اول در برگه بازجویی فقط یک جمله نوشت: «چون استقلال قضایی در ایران نیست و قضات محترم در تحت فشار هستند،...
پس از سخنرانی امام‌خمینی در ۱۳ خرداد ۱۳۴۲، علاوه بر خود ایشان و حضرات آیات سید حسن قمی وبهاءالدین محلاتی، ۱۱ روحانی دیگر از جمله آیت‌الله محمدتقی فلسفی، مرتضی مطهری، عبدالحسین دستغیب و ناصر مکارم شیرازی نیز بطور موقت بازداشت و به زندان موقت شهربانی تهران منتقل می‌شوند. حجت‌الاسلام محسن محدث‌زاده قمی، فرزند مرحوم شیخ عباس قمی نیز یکی از بازداشت‌شدگان است که در آن ایام از افراد حاضر می‌خواهد...
«در عرض این مدت که در ایران بوده‌ام، روابط ایران و اسرائیل بسیار خوب و حسنه بوده و شاهنشاه آریامهر کمکهای زیادی به اسرائیل نموده‌اند. دلم می‌خواست عموم اطلاع داشته باشند، ولی وضع طوری بوده که در جراید منعکس نگردیده است.» این، سخنان مئیر عزری، نماینده اسرائیل در ایران در مراسم خداحافظی‌اش در سال ۵۲ بود. زمانی که رابطه با اسرائیل، چنان قبح داشت که ایرانِ شاهنشاهی از ترس واکنشهای اجتماعی،...
بخشی از وظیفه‌ی اداره‌کل امنیت داخلی ساواک، رصد و مراقبت نهادها و شخصیت‌های حکومت پهلوی بود. طبیعی بود امیرعباس هویدا که بیش از ده سال نخست‌وزیر بود و مناصب دیگری مثل وزارت دربار و دبیرکلی حزب ایران‌نوین را هم بر عهده داشت، یکی از سوژه‌های ساواک باشد. یکی از مواردی که در پرونده ساواک او به چشم می‌خورد، مسائل مربوط به سوء‌استفاده‌های مالی او و اطرافیانش است که توسط یکی از منابع ساواک که سطح...
ایرانِ شاهنشاهی و عراقِ بعثی تا اسفند ۱۳۵۳ و نهایتا خرداد ۱۳۵۴ به نمایندگی از بلوک شرق و غرب با هم در نبرد اطلاعاتی بودند. ایران، آمریکا و اسرائیل حامی سیاسی، پشتیبان مالی و مستشار نظامی اکراد ناراضی و دشمن صدام بودند و رژیم بعثی عراق نیز سعی می‌کرد شعله‌ی اعراب ناراضی و جدایی‌طلب خوزستان را بالا نگه دارد. روندی که با امضای قرارداد الجزایر بین ایران و عراق، معکوس شد و از بهار۱۳۵۴ تعاملات سیاسی...
آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب در سخنرانی اخیر خود با به جلسات تفسیر قبل انقلاب خود گفتند «من شرح مفصّلی را ـ_مثلاً به قدر شاید یک ساعت _درباره‌ی یک موضوعی بحث میکردم؛ آیات آن موضوع را انتخاب کرده بودیم. بعد از صحبت من، یک نفر از قرّاء، همین دوستانی که مشهد بودند_قاریانی که بعضی‌شان بحمدالله در قید حیاتند، بعضی هم به رحمت خدا رفته‌اند_اینها می‌آمدند می‌نشستند؛ من میگفتم [دیگران]...
تا پیش از ۲۲ بهمن ۱۳۵۷، «ساواک» در تصور مردم یک ساختمان و ساختار مخوف و دربسته بود که کسی نمی‌دانست در آن چه می‌گذرد. انقلاب که پیروز شد، مردم سوالهای بی‌پاسخی داشتند که اتنها افشای اسناد ساواک می‌توانست گرهش را باز کند. از سرنوشت نامعلوم برخی مبارزینِ سربه‌نیست‌شده گرفته تا نقش ساواک در برخی اتفاقات مبهم سالهای گذشته، اینکه منبع ساواک در فلان گروه مبارز چه کسی بوده؟ و...
آیت الله سید حسین خادمی از علمای مشهور اصفهان و مبارزان انقلابی در دوره پهلوی بوده است. ایشان سوابق درخشانی در سیر مبارزه با اقدامات مخالف شرع پهلوی داشته‌اند؛ از جمله به سیاست کشف حجاب در دوره پهلوی اول اعتراض داشته و سپس در دوره پهلوی دوم به طور جدی وارد مبارزات انقلابی شد و به همین جهت از مدافعان اساسی مرجعیت امام خمینی (ره) در اصفهان بود. ایشان پس از انقلاب نیز به نمایندگی مجلس خبرگان...
نخستین بار که پرویز ثابتی جلوی دوربین تلویزیون و خبرنگاران رسانه‌ها نشست تا اقتدار ساواک را به رخ بکشد، دی‌ماه ۴۹ بود. وقتی که چندماه پس از ترور تیمور بختیار توسط ساواک در عراق، او خبر دستگیری تشکیلات گسترده حزب توده در کشور را داد. آن زمان کمتر کسی می‌دانست متهم اصلی دستگیرشده‌ی ماجرا که ثابتی از تصویر نیم‌رخش رونمایی و او را «آقای اسلامی» معرفی کرد و رسانه‌ها او را «مرد هزار چهره حزب...
در ماه‌های منتهی به پیروزی انقلاب اسلامی، بسیاری از ادارات و سازمان‌های دولتی و نظامی به حالت تعلیق درآمده و وارد وضعیتی آشفته و شکننده شدند. سازمان اطلاعات و امنیت کشور نیز از این امر مستثنا نبوده و شرایط عادی کار این سازمان به حالتی از واهمه از آینده بدل شد. در نتیجه این وضعیت، بسیاری از کارکنان آن از کشور گریخته یا دست از کار کشیدند. آنها که در سازمان ماندند، کارشان به درگیری و تنش رسیده بود و...
انورخامه‌ای از پیشکسوتان مارکسیسم ایرانی و یکی از اعضای گروه معروف ۵۳ نفر بود. او برای نخستین‌بار اردیبهشت۱۳۱۶ دستگیر و مهر ۱۳۲۰ از زندان آزاد شد. سند اول برگه‌ی درج مشخصات او هنگام دستگیری و سند دوم، گواهی آزادی او از زندان است.
۱۸ بهمن‌ماه ۵۷ در حالی که شش روز از بازگشت امام به ایران و دو روز از معرفی مهندس بازرگان به عنوان نخست‌وزیر دولت موقت می‌گذشت، هواداران بختیار و مشروطه سلطنتی در استادیوم امجدیه تجمعی برگزار می‌کنند. این تجمع در واقع دومین تجمعی است که در این چندروزه با چنین عنوانی برگزار می‌شود. پیش از این ۵ بهمن‌ماه نیز تجمعی در میدان بهارستان در حمایت از بختیار و سلطنت مشروطه برگزار شده بود. در حالی که...
بهمن نادری‌پور با نام مستعار تهرانی از بازجویان و پرسنل کمیته مشترک ضدخرابکاری است که پس از انقلاب دستگیر می‌شود. بخش مهمی از سابقه کاری او در بخش برخورد با گروه‌های مبارز کمونیستی بود و در جریان دادگاهش، ناگفته‌های زیادی درباره سرنوشت برخی مبارزین معروف مثل جزنی و سرنوشت نامعلوم برخی مبارزین نامعروف افشا شد. یکی از مسائلی که در جریان دادگاه او بیان شد، روایتی از شهادت سیدعلی اندرزگو در...
امام‌خمینی، رهبرِ در تبعیدِ انقلاب، مهرماه 1357 عراق را به مقصد فرانسه ترک کرد. چون پاسپورت و مدارک آنها از نظر قانونی مشکلی نداشت، او و همراهان کم‌تعدادش نیازی به گرفتن ویزا برای اقامت سه ماهه در فرانسه نداشتند. این سفر هم ساواک و هم سرویس اطلاعاتی فرانسه را غافلگیر کرده است. اولین کسی که این خبر را به تهران مخابره می‌کند، بهرامی سفیر ایران در فرانسه است. رئیس‌جمهور فرانسه که در سفر رسمی به برزیل...
سرویس اطلاعات خارجی انگلستان (mi6) در سالهای پیش از انقلاب، یکی از نهادهای اطلاعاتی دوست و همکار ساواک محسوب می‌شد. دامنه همکاری این دو سرویس اطلاعاتی بیشتر ناظر به مسائل خارج از ایران و موضوعاتی مثل فعالیت‌های رژیم صدام، اکراد، تحرکات اطلاعاتی شوروی در منطقه، کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و گروه‌های فلسطینی و عربی است. mi6یک رابط مستقر در تهران داشت و تبادل اطلاعات بین دو سرویس در قالب ملاقات‌های...
پس از سخنرانی امام‌خمینی در خرداد ۴۲ رژیم شاه ایشان را دستگیر و پس از مدتی به خانه‌ای در قیطریه منتقل کرده و تحت نظر قرار میدهند. در این روزها آیت‌الله مصباح یزدی نامه‌ای خطاب به ایشان در تحلیل شرایط فعلی کشور و آثار شروع مبارزه بر مردم و حوزه می‌نویسد. این نامه پس از چند سال در بازرسی وسایل منزل امام، بدست ساواک می‌افتد. موسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی در سالگرد رحلت آیت‌الله مصباح یزدی...
آذرماه ۱۳۵۷ یکی از منابع ساواک گزارشی با جزئیات از نقش پررنگ بهائیان در رادیو بی‌بی‌سی فارسی می‌دهد. متن این گزارش به شرح زیر است: گویندگان بخش خبر فارسی بنگاه سخن‌پراکنی بی‌بی‌سی همگی بهائی هستند و حتی مبلغ هنگفتی پول از طرف بهائیان مقیم اروپا در اختیار این بنگاه قرار گرفته است. همچنین قسمتی از برنامه جام‌جهان‌نما را کمیته بهائیان لندن تهیه و به گویندگان فارسی میدهند. زیرا طبق قرارداد در...
مرحوم عباس شیبانی از پیشکسوتان مبارزه با رژیم شاه بود که در کارنامه‌اش حضور در کمیته دانشگاه نهضت مل و نهضت آزادی پیش از انقلاب و 13 سال زندان را دارد. شیبانی پس از پیروزی انقلاب، مسئولیت‌های متعددی از جمله عضویت در شورای انقلاب، نمایندگی مردم تهران در مجلس شورای اسلامی و عضویت در شورای مرکزی حزب جمهوری اسلامی را در کارنامه دارد. موسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی، به مناسبت درگذشت...
پاییز ۱۳۵۷ فشارهای حکومت عراق بر امام، باعث می‌شود ایشان عراق را ابتدا به مقصد کویت و نهایتا به مقصد فرانسه ترک کند. تغییر مقصد غافلگیرانه به مقصد پاریس، به خاطر تکمیل‌بودن مدارک و بی‌مشکل بودن پاسپورت، به راحتی انجام می‌شود. ناگهان فرانسه، با معضلی مهم یعنی حضور مهم‌ترین و فعال‌ترین چهره مخالف رژیم شاه در کشورش روبرو می‌شود که باید آن را تدبیر کند. پس از ورود امام به پاریس، تعلاملات زیادی بین...
سوم آذر ۱۳۳۲، اعلامیه کوتاه دربار از سفر نایب ریاست جمهوری آمریکا، ریچارد نیکسون و همسرش به ایران در بازه زمانی هجدهم تا بیست و یکم همین ماه خبر می‌دهد. همین روزها خبر برقراری مجدد روابط سیاسی ایران و انگلستان هم منتشر می‌شود. این روابط مهر ۱۳۳۱ در اعتراض به بی‌اعتنایی انگلستان به بحث ملی شدن صنعت نفت، از جانب ایران قطع شده بود. حالا کمتر از چهارماه پس از کودتا، مصدق در دادگاه نظامی دارد محاکمه...
