مقالات
اصلیترین مؤلفه قدرت پهلوی دوم، بهره برداری از نیروی نظامی منسجم، مجهز به جدیدترین سلاحها و دانش آموخته تحت نظر مستقیم امریکا بود. نوع رفتار و برخورد محمدرضا پهلوی با کارکنان ارتش و بهخصوص امیران و عدهای از افسران ارشد به گونهای بود که از آنان یک طبقه متمایز در سطح جامعه ساخته بود. از اینرو، پهلوی دوم و حلقه های اطرافش میزان مبالغه در ارتباط با میزان قدرت ارتش شاهنشاهی را تا به حدی رسانده بودند که از آن به عنوان پنجمین ارتش جهان یاد میکردند.
آنچه در این سیر تطور مواضع نهضت آزادی مشهود است، از شدت حملات آنها به دولت کاسته شده و مواضع پایان سال 69 آنها بیشتر حول جنگ در خاورمیانه، حمله به مسجد بابری، فلسطین و ... چرخید. از تابستان 1370، این تغییرات در روابط این گروه و دولت وقت، سرعت گرفت. این همراهی تا آنجا رفت که حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی در خاطرات روز 14تیر70 چنین نوشته است: «پیامی از سوی بعضی از افراد نهضت آزادی در خصوص تأیید سیاست های دولت و آمادگی برای تأیید رسید.»
: شهید حاج مهدی عراقی پس از هجرت امام خمینی به پاریس، با توجه به رابطه دیرینه خود با امام، از جمله افرادی بود که به پاریس آمد. وجود ایشان در این شهر فرصت مغتنمی بود برای اعضای انجمن اسلامی دانشجویان پاریس که از ایشان دعوت به عمل آورند تا با نقل خاطرات خود، به بازگوئی بخشی از تاریخ مبارزات سیاسی مردم ایران بپردازد. ایشان هم با علاقه تمام به این خواسته نظر مساعد نشان دادند. با توجه به این توافق،...
نقش حسنعلی منصور در کانون مترقی در دورانی که فشار امریکاییها برای انـجام اصـلاحات،در ایران افزایش می‌یافت،محمد رضا پهلوی،به فعالیتهای شورای عالی اقتصاد که مـتشکل از نـخست‌وزیر،مـدیرعامل سازمان برنامه،رئیس بانک مرکزی و تعدادی از وزرا و خودش بود،علاقه بیشتری نشان داد و حسنعلی منصور را در 1337 بـه عـنوان دبیر این شورا منصوب کرد.حسنعلی منصور نیز که در تماس با دوستان امـریکایی‌اش از...
حسنعلی منصور بـه سـال 1302 ش در تـهران به دنیا آمد. پدرش، رجبعلی منصور الملک، از اعضای اولیه لژ بیداری ایرانیان و از ارکان فراماسونری و از کارگزاران سیاست انـگلیس در ایران بود.1 ارتشبد سابق حسین فردوست،در خاطرات خود، رجبعلی منصور را فردی بی‌شخصیت،2 پرورش یـافته انگلیسیها3 و از عناصر درجه اول شـبکه اردشـیر ریپورتر4 معرفی می‌کند و درباره علت انتخاب او به نخست‌وزیری در رژیم پهلوی اول...
روز سوم بهمن 1294 خورشیدی اولین شماره نشریه « کاوه » به همت و مدیریت حسن تقی زاده و به زبان فارسی در برلین آلمان منتشر شد . این مجله از جمله مهم‌ترین منابع پیرامون باستان‌گرایی در ایران به شمار می‌آمد. انتشار نشریه کاوه را نتیجه سرخوردگی نویسندگان و روشنفکران عصر مشروطه از تحقق شعارهای نهضت مشروطیت قلمداد کرده اند . کاوه در شرایطی منتشر شد که از یکسو بحرانهای عظیم سیاسی و اجتماعی و...
روز 21 آذر 1324 از سوی حزب دمکرات آذربایجان، در شهر تبریز و 40 روز بعد در دوم بهمن همان سال از سوی حزب دمکرات کردستان در شهر مهاباد «جمهوری خودمختار» اعلام شد. تشکیل جمهوریهای خودمختار آذربایجان و کردستان از تبعات حضور دراز مدت نیروهای اشغالگر شوروی در ایران و ناشی از شکست روسیه در کسب امتیاز استخراج و بهره‌برداری از نفت دریای خزر از دولت ایران بود. در آن زمان استانهای آذربایجان شرقی،...
روزنامه اطلاعات در بعد از ظهر روز پنج شنبه اول بهمن ۱۳۴۳ تمامی صفحه اول خود را به خبری زیر عنوان «نخست‌وزیر تیر خورد» اختصاص داد. در این خبر، واقعه ترور حسنعلی منصور نخست‌وزیر وقت به صورت مفصل پرداخته شده بود. گزارش این حادثه دو صفحه کامل و یک نیم صفحه از روزنامه اطلاعات را به خود اختصاص داد. این روزنامه گزارش مبسوط خود را با یک تیتر اصلی، یک زیر‌تیتر، 12 سوتیتر، 31 میان‌تیتر و 3 عکس بزرگ...
روز سوم فروردین 1344 عبدالعظیم قریب استاد برجسته فرهنگ و ادب ایران در سن 86 سالگی درگذشت. عبدالعظیم قریب فرزند میرزاعلی در سال 1296ق در گرکان تفرش از توابع اراک دیده به جهان گشود. مقدمات زبان فارسی و عربی را در زادگاه خود و نزد برادر بزرگش، میرزاغلامرضا، فراگرفت. در نوجوانی به تهران آمد و نزد اساتیدی چون شیخ باقر تهرانی، سیدمحمدجواد قاهانی، سیدمحمد جمارانی و میرزاطاهر تنکابنی به تحصیل و فراگیری زبان و...
روز اول بهمن 1353 دکتر محمد قریب بنیانگذار پزشکی نوین اطفال در ایران به دلیل ابتلا به سرطان در سن 56 سالگی در بیمارستان طب کودکان محل خدمت خود دیده از جهان فروبست. مرحوم دکتر محمد قریب در سال 1288 در یک خانواده مذهبی در تهران متولد شد. پدرش مرحوم علی اصغر از مردم گرکان از توابع آشتیان بود . دوران ابتدایی را در دبستان سیروس و متوسطه را در دارالفنون گذرانید. وی در سال 1306 شمسی در زمره اولین گروه دانشجویان...
علاءالسلطنه به سال 1840 میلادی به دنیا آمد؛ نام پدرش میرزاابراهیم‌خان بود؛ نوزده ساله بود که سمت سرکنسول ایران در بمبئی یافت. این درست بعد از جنگ‌های ایران و انگلیس در سال 1857 و جدا شدن افغانستان از ایران بود. علاءالسلطنه پیش‌تر با همین سمت در بغداد کار کرده بود. سال 1880 او نیابت حکومت گیلان را یافت؛ دو سال بعد سرکنسول ایران در شهر تفلیس شد؛ به سال 1889 یعنی در...
روز 23 دی 1357، شورای سلطنت به ریاست سیدجلال‌الدین تهرانی تشکیل شد. این شورا یکی از آخرین تلاش ها برای احیای نظام سلطنتی بود. مرحوم حجت الاسلام والمسلمین روح‌الله حسینیان در کتاب «یکسال مبارزه برای سرنگونی رژیم شاه» می‌نویسد: سال 1346 در راستای امیال ملکه فرح، قانون اساسی بار دیگر دستخوش تغییر شد. هدف اصلی این تغییر، قانونی کردن نیابت سلطنت...
وقتی تصمیم شاه برای خروج از کشور حتمی‌شد، به پیشنهاد شاه و با موافقت نخست وزیر- شاپور بختیار- بنا بر این شد تا در غیاب شاه، امور حکومتی‌ی مربوط به وی از جمله عزل و نصب‌ها و … بر عهده‌ی شورای عالی سلطنتی قرارگیرد. موضوع تشکیل شورای سلطنت، با عجز شاه در ماندن در کشور و خروج اجباری از ایران جهت اداره امور کشور موردتوجه جدی درباریان پهلوی قرار گرفت. از دوره نخست وزیری شریف امامی...
: به کارگیری آهن در تمامی مصنوعات دست بشر و استفاده از آن در کاربردهای صنعتی و ساختمانی از نیازهای اولیه در صنایع زیر بنائی محسوب می گردد و به این دلیل آرزوی دیرینه ملت ایران در دستیابی به فنون آهن ریزی با آثار مکشوفه در تپه های حسن لو و سیالک حکایت از تولید آهن در ایران به 1000 سال قبل از میلاد دارد. دغدغه صنعتی شدن ایران از اواسط دوره ناصری به یکی از اهداف اصلی برخی از روشنفکران ایرانی مبدل شد....
روز 21 دی 1357 و متعاقب طرح دیدگاه‌هایی درباره انحلال ساواک در برنامه‌‌هاى دولت شاپور بختیار، و درج مطالبى در مطبوعات درباره انحلال این سازمان، سپهبد ناصر مقدم، آخرین رئیس سازمان اطلاعات و امنیت کشور، با صدور بخشنامه‌‌اى با طبقه‌‌بندى«خیلى محرمانه» خطاب به رؤساى ساواک در تمامى ادارات و سازمان‌هاى ساواک در استانها و شهرستانها نوشت: «لازم است موضوع براى فرد فرد...
اگرچه آیت الله خامنه ای درس طلبگی را در مشهد آغاز کردند و بخش عمده تحصیل و تدریس ایشان در مشهد بود، اما دوران تحصیل ایشان در قم از مهم ترین دوران طلبگی و علمی ایشان به شمار می رود. حضور در درس آیات عظامی همچون بروجردی و حائری و امام و نیز پیوستن ایشان به نهضت امام خمینی، محصول همین دوره از زندگی رهبر انقلاب است. ایشان خود در خاطراتشان درباره چگونگی عزیمت به قم می گویند: «در سال 36 به سفر عتبات مشرف...
زندانیان سیاسی کمیته مشترک ضد خرابکاری، بر مبنای اصول تعیین شده‌ای هم سلول نمی‌شدند، اما مسئولان زندان گاه برای ایذاء، تحقیر و یا یک دست نشدن زندانی‌های هم‌فکر در یک سلول، در هم‌سلول شدن زندانیان رنگارنگ تعمد داشتند. شاید بر اساس همین نیت‌ها بود که آقای خامنه‌ای تجربه زندانی بودن با دو کمونیست را در یک سلول به دست آورد. نخستین آنها جوانی بود که وقتی وارد سلول شد، چهار نفر شدند....
پیش زمینه ها و شرایط جامعه و حکومت به هنگام وقوع قیام 19 دی در سالهای دهه 1350 کسی تصور نمی‌کرد که حکومت سلطنتی محمد رضا شاه پهلوی با پایه‌های محکم و اقتدار همه جانبه و درآمدهای سرشار و موقعیت برتر در منطقه و همچنین آسودگی خاطر از گزند نیروهای مخالف به دلیل سرکوب شدن آنها و ایجاد اختناق و فضای رعب و وحشت، دستخوش تغییر و تحول و انقلاب گردد. هرگونه ادعایی مبنی بر سقوط و براندازی رژیم توسط نیروهای...
انتشار مقاله توهین‌آمیز در روزنامه اطلاعات قبل از هر جا با واکنش خشم‌آلود مردم قم روبه‌رو شد. با وجود اینکه هنوز روزنامه به قم نرسیده بود، ولی خبر آن در قم پخش شده بود. به همین خاطر عصر شنبه، 17 دی ماه 56 که کامیون حامل روزنامه وارد شهر قم شد، عده کثیری از مردم بدان هجوم بردند و در لحظه‌ای روزنامه‌ها را به آتش کشیدند. ساواک در گزارشی وقایع این روز را چنین شرح داد: «در تظاهرات...
سفر جیمی کارتر، رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا، به ایران نزدیک بود. محمدرضا پهلوی برای استقبال از کارتر پیام‌های ریز و درشتی فرستاد. به دستور او 21 زندانی سیاسی در سالروز جهانی اعلامیه حقوق بشر آزاد شدند. در همان روز، 20 آذر 1356، شاه در پیامی ابراز داشت که ایران سهم خود را در اجرای اعلامیه حقوق بشر به انجام رسانده است. پیام درشت او، محاکمه و اعدام سرلشکر احمد مقربی، جاسوس اتحاد جماهیر شوروی، شش...
