مقالات
24 اسفندماه 1373، حاج سیداحمد خمینی، فرزند امام فوت می‌کند. موسسه تنظیم و نشر آثار امام که او متولی‌اش بود آن روزها درگیر یک پرونده قضائی بود: شکایت از نهضت آزادی بخاطر نسبت جعل دادن به یادگار امام. موسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی در سالروز درگذشت ایشان، نخستین بار سِیر این پرونده را روایت و اسناد آن را منتشر می‌کند: دی ماه 1368 ماهنامه «پاسدار اسلام» نامه‌ای منتشرنشده از امام...
در فضای دوقطبی جنگ سرد و صف‌بندی کشورها و گروه‌های حامی آمریکا و شوروی، سالهای دهه چهل و پنجاه، کردستان عراق به یک معضل برای رژیم عراق تبدیل شده بود. حزب بعث که زمستان 1347 با کودتا توانسته بود حکومت عراق را در دست بگیرد، آشکارا تحت حمایت شوروی بود و در طرف مقابل آمریکا به کمک اسرائیل و رژیم شاه، کردهای عراق را که دنبال خودمختاری و استقلال بودند تقویت می‌کرد. افسران موساد در کردستان عراق کنار...
آیت‌الله خامنه‌ای از جمله روحانیون مبارزی به شمار می‌رفت که در ایام مبارزه علیه رژیم پهلوی، محل بحث و مشورت اعتقادی و سیاسی انقلابیون، به ویژه دانشجویان بود. بنابر اسناد ساواک، در سال ۱۳۵۶ مهدی باکری که به تازگی در رشته مهندسی از دانشگاه تبریز فارغ‌التحصیل شده بود، به همراه تعدادی دیگر از دانشجویان به دیدار آیت‌الله خامنه‌ای در مشهد رفت. آنچه که در ادامه می‌خوانید روایتی از...
۲۴ اسفندماه ۱۳۴۰ آیت‌الله کاشانی دیده از جهان فروبست. زندگی سیاسی آیت‌الله، فراز و فرودهای زیادی دارد که تا چنددهه بعد همچنان محل بحث و تحقیق تاریخی است. آیا آیت‌الله کاشانی در سقوط دولت دکتر مصدق نقش داشت؟ اختلافات کاشانی و مصدق از کجا آغاز شد؟ اینها سوالاتی است که همواره در ارتباط با جریان ملی شدن نفت ایران و سپس کودتای ۲۸ مرداد مطرح می‌شود. آیت‌الله کاشانی در سال ۱۳۳۳ و پس از...
تأمل بر عملکرد گذشته افراد یا سازمان‌ها و نتایجی که از این مجموعه تفکر، طرح‌ریزی و اقدام حاصل شده، باعث می‌شود تا وزن و اندازه اقدامات آنان قابل سنجش‌تر شده و این امکان میسر شود تا درک صحیح و واقع بینانه‌تری نسبت به عملکرد آن جایگاه داشته باشیم. همچنین، رفتارهای مشهوده می‌توانند مؤید میزان و درصد شناخت آن سازمان از جامعه مخاطب مورد نظرش نیز تلقی گردند که همین امر در ارزیابی آنها...
نادر جهانبانی فرزند امان‌الله، از تیمساران حکومت پهلوی است که در اولین روزهای پیروزی انقلاب اسلامی دستگیر و در دادگاه‌های انقلاب محاکمه و اعدام شد. زندگی این سپهبد ارتش شاهنشاهی که از وی با نام «ژنرال چشم آبی» یاد می‌شود، منشأ انتشار مطالب و گفته‌های بسیاری شده است که صحت و سقم آنها مشخص نیست.
آخرین ماه‌های عمر رژیم پهلوی، اداره ضدجاسوسی ساواک متوجه دیدارهای پنهانی افسران اطلاعاتی سیا در تهران با برخی چهره‌های سیاسی مخالف و منتقد رژیم شاه به خصوص جبهه ملی می‌شود. مراقبت‌های حداقلی، ساواک را به این نتیجه می‌رساند که امریکایی‌ها تنها دنبال اطلاع از نظرات گروه‌ها و افراد سیاسی هستند. پس از چندماه پیشنهاد گسترش این مراقبت‌ها با مخالفت رئیس ساواک روبرو می‌شود. راز...
- تا وقتی که خیانت‌کاری از طرف هیأت حاکمه ادامه داشته باشد و کسانی در هیأت حاکمه بخواهند به نفع اجانب و به ضرر ملت ایران اقدام کنند، ملت ایران هم از تنبیه و مجازات خائنین قصور نخواهد ورزید - سرچشمه اکثر بدبختی‌های ملت ایران از عمّال شرکت نفت است که در شئون مختلف مملکت ما دخالت‌های ناروا می‌کنند. من معتقدم که اگر انگلیسها حاضر شوند دو برابر آنچه از نفت ایران می‌برند، به ما بدهند باز هم...
«...صبح چهارشنبه که شد، مرحوم خلیل[طهماسبی] می‌آید توی مسجد شاه. البته بچه‌های زیادی آمده بودند و کسی اطلاع نداشت که یک همچنین جریانی می‌خواهد انجام شود، مگر 3 نفر یا 4 نفر که آنجا بودند. مسجد شاه که اگر کسی رفته باشد، جلویش یک دالون است که این دالون دو راه دارد: یک طرف می رویم به طرف بازار زرگرها و یک طرف می رویم به طرف بازار حلبی‌سازها. از جلوی آن دالونی که می‌خواهیم برویم به طرف بازار...
ملی شدن صنعت نفت کشور نقطه عطفی در تاریخ معاصر ایران به شمار می‌رود که نشان از همبستگی مردم برای مبارزه با استعمار داشت. هم نیروهای ملی به رهبری دکتر مصدق و چه نیروهای مذهبی با زعامت آیت‌الله کاشانی، نقش مهمی در روند ملی شدن صنعت نفت کشور داشتند. آنطور که تاریخ گواهی می‌دهد، شاید مهم‌ترین نقش در روند ملی شدن نفت را خلیل طهماسبی از فدائیان اسلام ایفا کرد. از آنجایی که سپهبد رزم‌آرا به...
: متن پیش رو سخنرانی شهید رجایی، نخست‌وزیر وقت، در تاریخ 14 اسفند 1359 می‌باشد، که به نقل از روزنامه اطلاعات تقدیم حضورتان می‌گردد. *** - در دوران مبارزه ملی اولاً شعارها تنها به ملی شدن صنعت نفت محدود می‌شد و ثانیاً مردم فکر می‌کردند تنها دشمن ما انگلیس است و این بینش تا حدود زیادی از نقص در تشخیص دشمن و خواسته‌های مردم برخوردار بود - مردم ما وقتی در زمان مصدق کم کم رهبران سیاسی...
در سراسر دوران جنگ سرد، ایالات متحده هر روز چندین سورتی پرواز را در اطراف مرزهای اتحاد شوروی و کشورهای عضور پیمان ورشو انجام می‌داد. این قسمتی از یک برنامه همیشگی و طولانی جهت شناسایی و رده بندی سامانه‌های رادار، سایت‌های پرتابگر موشک‌های سام و هر سامانه الکترونیکی که سرچشمه پخش امواجی باشد که جلب توجه نماید، بود.
یازدهم اسفندماه سال ۱۳۵۳ محمدرضا پهلوی با برگزاری یک نشست خبری، ضمن اعلام پایان نظام چند حزبی در ایران، خبر از تأسیس یک حزب فراگیر با نام حزب رستاخیز ملت ایران داد. حزبی که همه مردم مجبور بودند یا به عضویت آن در آیند و یا بین زندان و رفتن از ایران، یک راه را انتخاب کنند. امیرعباس هویدا ابتدا به مدت دو سال و سپس به مدت چهار سال از سوی شاه به‌عنوان دبیرکل این حزب انتخاب شد. در طول فعالیت حزب، مسئولان...
۱۵ آذر ۱۳۷۳، برای اوکراین روز مهمی بود. بوریس یلتسین، رئیس جمهور روسیه و بیل کلینتون، رئیس جمهور ایالات متحده، پس از امضای «یادداشت بوداپست» با لئونید کوچما رئیس جمهور وقت اوکراین دست به دست شدند تا خلع سلاح هسته‌ای و الحاق این کشور به NPT را برابر تضمین‌های امنیتی به اوکراین اعلام کنند. روسیه، ایالات متحده، بریتانیا، و بعداً چین و فرانسه تضمین‌هایی را در قالب «یادداشت...
احمدشاه قاجار هفتمین و آخرین پادشاه سلسله قاجار که در سال ۱۳۰۴ از سلطنت خلع شد، چهار سال پس از این تاریخ درحالی که در تبعید به سر می‌برد، در روز نهم اسفند ماه ۱۳۰۸ در حومه پاریس فوت کرد. آنچه در ادامه می‌خوانید خاطره آخرین جلسات ژنرال آیرونساید فرمانده نیروهای انگلیسی در ایران، با احمدشاه است که پیش چند روز پیش از کودتای رضاخان انجام گرفته است. «وقتی شاه جوان و فربه را در آن...
سیاست انگلستان در ایران در طول سال‌هاى پایانى جنگ بین‌الملل اول متناسب با تغییر و تحولات در روسیه و انقلاب آن کشور و تأثیر انقلاب روسیه در مناطق مختلف ایران، به ویژه پس از مخالفت با تصویب قرارداد 1919م/1297ش دستخوش تغییر شد. سر پرسى لورین ــ وزیر مختار جدید بریتانیا در تهران ــ مأمور تصحیح، اجرا و ابلاغ این تغییر سیاست انگلیس در ایران و انطباق آن با شرایط جدید شد. به همین دلیل پس از کودتاى سوم اسفند 1299،...
آیرونساید پیش از خروج از ایران، در جلسه‌ای با رضاخان، از او قول می‌گیرد که پس از کودتا، علیه نیروهای انگلیسی که در حال ترک ایران خواهند بود اقدامی نکند. همچنین رضاخان به آیرونساید قول می‌دهد که علیه احمدشاه نیز دست به اقدامی نزند.
در مرحله‌ای از وخیم شدن اوضاع، متوجه شدم که در کنار وظیفه اصلی‌ام، به رسالت مقدس نجات یهودیان نیز مشغول شده‌ام. نمایندگان آژانس یهود را که به ایران اعزام شده بودند، به این سو و آن سو می‌فرستادم و روزانه به ستادمان در اسرائیل گزارش می‌دادم که چند نفر از یهودیان امروز به قصد مهاجرت به اسرائیل، سوار هواپیماهای ال‌عال شده‌اند.
استاد کامران نجات اللهی در روز هفتم مرداد ۱۳۳۳ در شهرستان بیجارگروس به دنیا آمد. پدرش عبدالحسین و مادرش فاطمه نام داشت. در سال ۱۳۴۵ شمسی تحصیلات دبیرستانی را به پایان رساند و پس از گذراندن تحصیلات کارشناسی و اخذ درجه دکتری در دانشگاه پلی تکنیک، مشغول تدریس شد. شهید نجات اللهی چه در دوران تحصیل و چه در زمان تدریس، به مبارزه با ظلم و ستم رژیم شاهنشاهی پرداخت و هیچ زمانی وظایف سیاسی و اجتماعی...
شهریورماه ١٣٠٠ در حالی که شش ماه از کودتای سوم اسفند رضاخان می‌گذشت، ژنرال دیکسون فرمانده انگلیسی که بازرس کل نیروهای نظامی در شرق ایران بود در نامه‌ای به لرد کرزن [وزیر امور خارجه وقت انگلیس] می‌نویسد که در بخشی از این نامه این‌طور می‌خوانیم: «تلاش‌های من برای رد هرگونه دخالت در کودتا، با بن‌بست مواجه شد و عموم مردم ایران معتقدند که این یک کودتای انگلیسی است. این...
