مقالات
علاء‌السلطنه کیست؟

علاء‌السلطنه کیست؟

  علاء‌السلطنه به سال 1840 میلادی به دنیا آمد؛ نام پدرش میرزاابراهیم‌خان بود؛ نوزده ساله بود که سمت سرکنسول ایران در بمبئی یافت. این درست بعد از جنگ‌های ایران و انگلیس در سال 1857 و جدا شدن افغانستان از ایران بود. علاءالسلطنه پیش‌تر با همین سمت در بغداد کار کرده بود. سال 1880 او نیابت حکومت گیلان را یافت؛ دو سال بعد سرکنسول ایران در شهر تفلیس شد؛ به سال 1889 یعنی در...

ادامه مطلب

شورای سلطنت از تشکیل تا انحلال

شورای سلطنت از تشکیل تا انحلال

روز 23 دی 1357، شورای سلطنت به ریاست سیدجلال‌الدین تهرانی تشکیل شد. این شورا یکی از آخرین تلاش ها برای احیای نظام سلطنتی بود. مرحوم حجت الاسلام والمسلمین روح‌الله حسینیان در کتاب «یکسال مبارزه برای سرنگونی رژیم شاه» می‌نویسد: سال‌ 1346 در راستای‌ امیال‌ ملکه‌ فرح،‌ قانون‌ اساسی‌ بار دیگر دستخوش‌ تغییر شد. هدف‌ اصلی‌ این‌ تغییر، قانونی‌ کردن‌ نیابت‌ سلطنت‌...

ادامه مطلب

شورای سلطنت ، تلاشی بیهوده برای حفظ سلطنت پایان یافته

شورای سلطنت ، تلاشی بیهوده برای حفظ سلطنت پایان یافته

 وقتی تصمیم شاه برای خروج از کشور  حتمی‌شد، به پیشنهاد شاه و با موافقت نخست وزیر- شاپور بختیار- بنا بر این شد تا در غیاب شاه، امور حکومتی‌ی مربوط به وی از جمله عزل و نصب‌ها و … بر عهده‌ی شورای عالی سلطنتی قرارگیرد. موضوع تشکیل شورای سلطنت، با عجز شاه در ماندن در کشور و  خروج اجباری از ایران جهت اداره امور کشور موردتوجه جدی درباریان پهلوی قرار گرفت. از دوره نخست وزیری شریف امامی...

ادامه مطلب

تاریخچه احداث کارخانه ذوب آهن در ایران

تاریخچه احداث کارخانه ذوب آهن در ایران

: به کارگیری آهن در تمامی مصنوعات دست بشر و استفاده از آن در کاربردهای صنعتی و ساختمانی از نیازهای اولیه در صنایع زیر بنائی محسوب می گردد و به این دلیل آرزوی دیرینه ملت ایران در دستیابی به فنون آهن ریزی با آثار مکشوفه در تپه های حسن لو و سیالک حکایت از تولید آهن در ایران به 1000 سال قبل از میلاد دارد. دغدغه صنعتی شدن ایران از اواسط دوره ناصری به یکی از اهداف اصلی برخی از روشنفکران ایرانی مبدل شد....

ادامه مطلب

تلاش آخرین رئیس ساواک برای جلوگیری از انحلال این سازمان

تلاش آخرین رئیس ساواک برای جلوگیری از انحلال این سازمان

روز 21 دی 1357 و متعاقب طرح دیدگاه‌هایی درباره انحلال ساواک در برنامه‌‌هاى دولت شاپور بختیار، و درج مطالبى در مطبوعات درباره انحلال این سازمان، سپهبد ناصر مقدم، آخرین رئیس سازمان اطلاعات و امنیت کشور، با صدور بخشنامه‌‌اى با طبقه‌‌بندى«خیلى محرمانه» خطاب به رؤساى ساواک در تمامى ادارات و سازمان‌هاى ساواک در استانها و شهرستانها نوشت:  «لازم است موضوع براى فرد فرد...

ادامه مطلب

گزارشی از دوران طلبگی آیت الله خامنه ای در قم

گزارشی از دوران طلبگی آیت الله خامنه ای در قم

 اگرچه آیت الله خامنه ای درس طلبگی را در مشهد آغاز کردند و بخش عمده تحصیل و تدریس ایشان در مشهد بود، اما دوران تحصیل ایشان در قم از مهم ترین دوران طلبگی و علمی ایشان به شمار می رود. حضور در درس آیات عظامی همچون بروجردی و حائری و امام و نیز پیوستن ایشان به نهضت امام خمینی، محصول همین دوره از زندگی رهبر انقلاب است. ایشان خود در خاطراتشان درباره چگونگی عزیمت به قم می گویند: «در سال 36 به سفر عتبات مشرف...

ادامه مطلب

روایتی خواندنی از سعه‌صدر آیت‌الله خامنه‌ای در نحوه برخورد با یک کمونیست‌

روایتی خواندنی از سعه‌صدر آیت‌الله خامنه‌ای در نحوه برخورد با یک کمونیست‌

 زندانیان سیاسی کمیته مشترک ضد خرابکاری، بر مبنای اصول تعیین شده‌ای هم سلول نمی‌شدند، اما مسئولان زندان گاه برای ایذاء، تحقیر و یا یک دست نشدن زندانی‌های هم‌فکر در یک سلول، در هم‌سلول شدن زندانیان رنگارنگ تعمد داشتند. شاید بر اساس همین نیت‌ها بود که آقای خامنه‌ای تجربه زندانی بودن با دو کمونیست را در یک سلول به دست آورد. نخستین آنها جوانی بود که وقتی وارد سلول شد، چهار نفر شدند....

ادامه مطلب

قیام 19 دی قم، اهمیت، چرایی، آثار و نتایج آن

قیام 19 دی قم، اهمیت، چرایی، آثار و نتایج آن

پیش زمینه ها و شرایط جامعه و حکومت به هنگام وقوع قیام 19 دی در سالهای دهه 1350 کسی تصور نمی‌کرد که حکومت سلطنتی محمد رضا شاه پهلوی با پایه‌های محکم و اقتدار همه جانبه و درآمدهای سرشار و موقعیت برتر در منطقه و همچنین آسودگی خاطر از گزند نیروهای مخالف به دلیل سرکوب شدن آنها و ایجاد اختناق و فضای رعب و وحشت، دستخوش تغییر و تحول و انقلاب گردد. هرگونه ادعایی مبنی بر سقوط و براندازی رژیم توسط نیروهای...

ادامه مطلب

 روایتی از «قیام 19 دی»

روایتی از «قیام 19 دی»

 انتشار مقاله‌ توهین‌آمیز در روزنامه اطلاعات قبل از هر جا با واکنش خشم‌آلود مردم قم روبه‌رو شد. با وجود اینکه هنوز روزنامه به قم نرسیده بود، ولی خبر آن در قم پخش شده بود. به همین خاطر عصر شنبه، 17 دی ماه 56 که کامیون حامل روزنامه وارد شهر قم شد، عده‌ کثیری از مردم بدان هجوم بردند و در لحظه‌ای روزنامه‌ها را به آتش کشیدند.  ساواک در گزارشی وقایع این روز را چنین شرح داد: «در تظاهرات...

ادامه مطلب

زمینه‌های قیام 19 دی

زمینه‌های قیام 19 دی

 سفر جیمی کارتر، رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا، به ایران نزدیک بود. محمدرضا پهلوی برای استقبال از کارتر پیام‌های ریز و درشتی فرستاد. به دستور او 21 زندانی سیاسی در سالروز جهانی اعلامیه حقوق بشر آزاد شدند. در همان روز، 20 آذر 1356، شاه در پیامی ابراز داشت که ایران سهم خود را در اجرای اعلامیه حقوق بشر به انجام رسانده است. پیام درشت او، محاکمه و اعدام سرلشکر احمد مقربی، جاسوس اتحاد جماهیر شوروی، شش...

ادامه مطلب

نقدِ همدلانه و تحلیل‌های ناصواب

نقدی بر کتاب «سازمان مسعود»

نقدِ همدلانه و تحلیل‌های ناصواب

نویسنده در جمع بندی کتاب تأکید می‌کند که برای انتخاب هر کلمه کتابش، دقت و وسواس به خرج داده است. لذا با قاطعیت می‌توان گفت نویسنده با اینکه می‌توانست در توصیف سازمان و جزئیاتش،از کلماتی بدون بار ارزشی و عاطفی استفاده کند، با ادبیات سازمان سخن گفته است.

ادامه مطلب

«احمد رشیدی مطلق» شخص شاه بود!

مقاله‌ای به قلم «احمد احرار» درباره چرایی و چگونگی انتشار مقاله توهین‌آمیز «ایران و استعمار سرخ و سیاه»

«احمد رشیدی مطلق» شخص شاه بود!

 : احمد احرار متولد ۱۳۱۳ کار مطبوعاتی را از سال ۱۳۳۲ به عنوان خبرنگار پارلمانی روزنامه اطلاعات آغاز کرد و با توجه به حضور متمادی در مجلس، خاطرات جالب ‌توجهی از نمایندگان مجلس و نحوه تصویب برخی از مصوبات دارد. او که در سال‌های بعد سردبیری روزنامه اطلاعات و همچنین مجله معروف «اطلاعات جوانان» را بر عهده گرفت، در مطبوعات دهه پنجاه خورشیدی کشور حضوری شاخص داشت، به گونه‌ای که در کنار...

ادامه مطلب

تقدیم کردن بحرین، ننگین تر از ترکمنچای

تقدیم کردن بحرین، ننگین تر از ترکمنچای

روز 14 دی 1348 محمدرضا پهلوی در یک کنفرانس مطبوعاتی در دهلی‌نو اعلام کرد «اگر اهالی بحرین نمی‌خواهند به کشور من ملحق شوند، ایران ادعاهای ارضی خود را در مورد این مجمع الجزایر پس می‌گیرد و خواسته اهالی بحرین را اگر از نظر بین‌المللی مورد قبول قرار بگیرد، می‌پذیرد.» این اظهارنظر هدیه دادن «استان چهاردهم ایران» به اعراب بود! خیانتی که بالاتر از آن نمی‌توان یافت. چند ماه پس...

ادامه مطلب

ماموریت هایزر به روایت خودش

ماموریت هایزر به روایت خودش

 روز 14 دی 1357 ژنرال «رابرت هایزر» معاون فرمانده نیروهای ارتش آمریکا در اروپا، در حالی که در قسمت بارِ هواپیما مخفی شده بود، وارد تهران شد. برژینسکی هدف از مأموریت هایزر در ایران را طراحی یک کودتای نظامی در صورت شکست دولت بختیار اعلام کرد. این سفر در آخرین روزهای حیات سیاسی محمدرضای مخلوع انجام شد. هدف آن بود تا به کمک ارتشیان ضمن حمایت از دولت غیرقانونی بختیار انجام کودتای نظامی را نیز...

ادامه مطلب

نگاهی به نقش چماقداران در مقابله با انقلاب اسلامی

نگاهی به نقش چماقداران در مقابله با انقلاب اسلامی

روز 12 دی 1357 ارتشبد غلامعلی اویسی فرماندار نظامی تهران و حومه طی دستورالعملی کتبی خواستار استفاده از چماقداران داوطلب برای سرکوب مردم شد. به راستی چماقداران چه کسانی بودند و چه نقشی در انقلاب اسلامی داشتند؟ مقاله حاضر به این سئوال پاسخ می‌دهد. ***  از جمله پدیده‌های اجتماعی که در تاریخ معاصر ایران به‌ ویژه در دوران پهلوی به ایفای نقش پرداختند لُمپَن‌ها بودند. این گروه در سپهر سیاست...

ادامه مطلب

برگی از پرونده انقلاب / قیام خونین مردم مشهد در روزهای 9 و 10 دی 1357

برگی از پرونده انقلاب / قیام خونین مردم مشهد در روزهای 9 و 10 دی 1357

طی روزهای 9 و 10 دی 1357، مردم متدین مشهد مقدس، حتی بر اساس گزارش منابع حکومتی، بیش از 300 شهید را تقدیم انقلاب اسلامی کردند.  روز شنبه 9 دی 1357 به مناسبت سالگرد قمری قیام خونین مردم قم، ( 29 محرم 1398/19 دی 1356 ) ایران اسلامی در عزای عمومی بسر می‌برد. امام خمینی در پیامی به ملت ایران این روز را عزای عمومی اعلام کرده بودند: «... پس از آن که شاه خود را رفتنی دانست، دست جنایتکار خود را از آستین درآورد و کشتارهای...

ادامه مطلب

برگی از پرونده انقلاب؛ پیوستن ارتش به مردم

برگی از پرونده انقلاب؛ پیوستن ارتش به مردم

روز 10 دی 1357 ارتشبد عباس قره‌باغی، رئیس ستاد مشترک ارتش ایران اعلام کرد شکست دولت نظامی ارتشبد ازهاری، باعث فرار روزافزون پرسنل نیروهای مسلح شده است. این در حالی است که تاثیر پیام‌های امام خمینی در روند پیوستن ارتشیان به دامان انقلاب، تاکنون برای هیچ‌یک از مورخان و نویسندگان داخلی و خارجی قابل انکار نبوده است. ***  پس از اوج‌گیری دامنه انقلاب اسلامی در سال 1357 و بازگشت امام خمینی به...

ادامه مطلب

«ثقه الاسلام تبریزی» شهید عاشورا

«ثقه الاسلام تبریزی» شهید عاشورا

روز 10 دی 1290 میرزاعلی‌آقا ثقه‌الاسلام تبریزی، روحانی مبارز همراه با 7 نفر از مجاهدین نامدار تبریز توسط قزاق‌های روس به دار آویخته شد..  میرزا علی آقا یکی از روحانیان مشهور دوره مشروطه  فرزند میرزا موسی بن میرزا محمد شفیع است که در هفتم رجب سال 1277 هجری قمری در تبریز دیده به جهان گشود و در 53 سالگی و در عاشورای سال 1330 هجری قمری توسط قشون روس در تبریز به شهادت رسید. گرچه ثقه الاسلام در تبریز...

ادامه مطلب

دو روی یک سکه

دو روی یک سکه

وقتی تاریخچه روابط آمریکایی‌ها با ایران را حداقل طی 80 سالی که از آغاز حکومت پهلوی دوم می‌گذرد، مورد بررسی قرار می‌دهیم، - چه در مقطعی که دوست و متحد حکومت ایران بودند (۱۳۲۰ تا ۱۳۵۷) و چه مقطعی که رفتارشان با دولت و ملت ایران خصمانه بوده (۱۳۵7 تا 1400) - یک نکته اساسی را برجسته و قابل تامل می‌یابیم و آن اینکه به هیچ روی نمی‌توان گفت که در این 80 سال کدام یک از دو حزب سیاسی حاکم بر آمریکا بیشتر از...

ادامه مطلب

انتخاب بختیار؛ سازش شاه با ملی‌گراها

انتخاب بختیار؛ سازش شاه با ملی‌گراها

 روز 8 دی 1357 شاپور بختیار در دیدار با کادر رهبری جبهه ملی ضمن اعلام پذیرش فرمان شاه برای عهده‌داری منصب نخست‌وزیری، در برابر مخالفت اعضا گفت: «من تصمیم خودم را گرفته‌ام و کاری است که می‌کنم و شما هم هر کاری دلتان می‌خواهد انجام دهید.»  سقوط کابینه غلامرضا ازهاری در ماه دی 1357، رژیم پهلوی را به ناچار وادار ساخت تا به افرادی از جبهه ملی روی آورد و اینگونه باب مراوده و گفتگو با...

ادامه مطلب


1
2
3
...
5
6
7
8
9
...
139
140
141