مقالات
بهمن ۱۳۵۵، هنوز صدام حسین حسن البکر را برکنار نکرده بود اما مشخص بود کم کم به نفر اول عراق تبدیل می‌شود که حزب بعث عراق برگزاری مراسم‌های مذهبی و برقراری موکب و پیاده‌روی به کربلا را ممنوع کرد. حزب بعث از سال ۱۳۴۸ ش، محدودیت‌های گسترده‌ای در برگزاری مراسم مذهبی شیعیان به‌وجود آورده بود. سه سال بعد، مراسم‌های مذهبی محدود شد به تعداد کمی از حسینیه‌ها که مجوز داشتند این روند ادامه یافت تا سال...
محمدعلی رجایی یکی از کاندیداهای ریاست جمهوری که صلاحیتش مورد تأیید شورای نگهبان قرار گرفته است در اولین دوره مبارزات انتخاباتی یکشنبه شب[=۲۸ تیرماه ۱۳۶۰] در یک برنامه تلویزیونی فعالیت‌ها و برنامه‌های خود را در صورت انتخاب‌شدن بیان داشت. متن زیر مشروح سخنان ایشان است: بسم الله الرحمن الرحیم به یاری خدا به عنوان مقلّد امام، فرزند ملت، هماهنگ‌کننده سه قوه، برای پذیرفتن مسئولیت جدید آمادگی...
دوران نهضت ملی شدن صنعت نفت ایران از مقاطع تاریخی پر ارج و البته به یادمانی کشورمان به شمار می‌رود؛ نهضتی که اساساً به منظور استیفای حقوق از دست رفته ملت ایران از کشور استعماری بریتانیا آغاز شد و با ملی شدن نهایی صنعت نفت ایران به اوج خود رسید. اما مجموعه علل و عوامل تلخی که عمدتاً از مداخلات و تجاوزکاری‌های کشورهای انگلستان و آمریکا نشأت می‌گرفت و توطئه های پیدا و پنهان عوامل داخلی استبداد...
سرهنگ گراتیان یاتسویچ افسر نیروی هوایی یوگسلاوی بود که در زمان جنگ جهانی دوم با هواپیمای خود به آمریکا پناهنده و تبعه این کشور شد. به دنبال تأسیس آژانس مرکزی اطلاعات آمریکا، یا همان سیا، یاتسویچ به استخدام این سرویس درآمد و پس از حدود یک دهه فعالیت اطلاعاتی در عرصه‌های مختلف، به ریاست ایستگاه سیا در تهران منصوب شد. در مهر ۱۳۳۶، یاتسویچ در پوشش دبیر اول سفارت آمریکا وارد تهران شد؛ در...
اگر دوران حکومت صفوی را آغاز روابط سیاسی ـ اقتصادی ایران با دول خارجی بنامیم، دوران حکومت قاجار را باید آغاز روند وابستگی سیاسی ـ اقتصادی ایران نامید. در این دوره دخالتهای خارجی در امور داخلی ایران مشکلات و موانع اقتصادی را افزایش داد. دوره قاجار آغاز تغییرات بنیادی در فرهنگ جامعه ایران هم بود. ایران در عصر قاجار موقعیت استراتژیکی مهمی پیدا کرد. انگلستان به سرزمین ایران و بنادر جنوبی آن به...
بخشی از اظهارات آیت محققی در دادگاه درباره‌ی کودتای نوژه و ارتباط آن با بیت آقای شریعمتداری محاکمه‌ی تیمسار محققی در دو جلسه، توسط این‌جانب انجام شد، در جلسه‌ی اول پس از قرائت کیفر خواست، متهم به جای دفاع از خود، به جرائم انتسابی اعتراف کرد. سپس به سئوالات من پاسخ داد، نخستین سؤال درباره‌ی نقش تیسمار مهدیون در کودتا بود که متن پاسخ‌های وی بدین شرح است: ج :فکر می‌کنم، من...
: سرهنگ محمدباقر بنی‌عامری که مدعی است رهبری کودتای نقاب (نوژه) را بر عهده داشته، در سال 1394(2015) خاطرات خود را در انتشارات ساپرا لندن منتشر کرد. بنی‌عامری در این کتاب درباره ابعاد مختلف کودتای موسوم به نقاب جزئیات مهمی را ارائه کرده است. در اینجا حکایت ملاقات یک افسر اطلاعاتی آمریکا را عیناً از این کتاب نقل می‌کنیم. در پایان تحلیل بین سطور مطالب مطرح شده در این بخش به علاقه‌مندان ارائه...
روزنامه «اقدام» در شماره سوم تیر 1305 فهرستی از 36 نفر از حائزین اکثریت آراء حوزه انتخابیه تهران و حومه در انتخابات ششمین دوره مجلس شورای ملی را انعکاس داد. در رأس این فهرست نام آیت الله سید حسن مدرس به چشم می خورد و در ادامه نام برخی از چهره های مشهور قرار دارد که عبارتند از: مستوفی الممالک(میرزا حسن خان)، مصدق السلطنه(دکتر مصدق)، وثوق الدوله(میرزا حسن خان)، فیروزآبادی(آیت الله سید رضا...
: متن پیش رو مصاحبه‌ای است که با شهید دکتر مصطفی چمران معاون وقت نخست‌وزیر در امور انقلاب، قبل از عزیمت ایشان به پاوه و در ایامی انجام گرفته که وی هنوز در نظر اکثر مردم چهره‌ای ناشناخته بود. همچنین این مصاحبه اختصاصی زمانی در روزنامه کیهان به چاپ رسید که شهید چمران به همراه یارانش در حلقه محاصره ضد انقلاب در پاوه گرفتار بودند و با پایداری و شهامت بی‌نظیر و به یادماندنی خود در مقابل هجوم...
: امام خمینی(ره) در چهارم تیرماه ۱۳۵۹ در سخنرانی خود پیرامون ماهیت گروهک‌های ضد انقلاب به خصوص سازمان مجاهدین خلق و لزوم حفظ هوشیاری ملت در مقابل توطئه‌ها و شرارت‌ها، فرمودند:«...باید ببینید چکاره‌اند این جمعیت‌هایی که افتاده‌اند توی این مملکت و دارند خرابکاری می‌کنند و مع‌الأسف، بعض اشخاص هم که متوجه این مسائل نیستند، یک وقت آدم می‌بیند که طرفداری از اینها کردند یا یک چیزی گفتند،...
پزشکان می‌گویند بسیاری از سکته‌های قلبی ناشی از فشارهای عصبی است. این سخن بی‌موردی نیست و لااقل حادثه‌ای که منجر به سکته قلبی عباس مسعودی بنیانگذار روزنامه اطلاعات در سال 1353 شد گواه این مدعاست. بسیاری از رجال عصر پهلوی در برابر شاه و اطرافیانش دارای ضعف شخصیتی و چاکر مآبی بوده و سخنان و مکاتباتشان با دربار محمدرضا پهلوی با تملق و مجیزگویی توأم بوده است. عباس مسعودی بنیانگذار روزنامه اطلاعات که...
روزنامه اطلاعات؛ ۱۶ خرداد ۱۳۶۸: السفیر: امام خمینی آخرین تاریخ‌ساز قرن معاصر بود که سلطه افسانه‌ای غرب را لگدمال کرد بیروت- خبرگزاری جمهوری اسلامی- در حالی که سوگ جانگداز رهبر بزرگ انقلاب اسلامی لبنان را غرق در ماتم و اندوه نموده است، رسانه‌های خبری این کشور همچنان بخش اعظم اخبار و گزارشهای خود را به رحلت جانگداز امام امت اختصاص داده و ثمرات درخشنده حیات پربار امام را بازگو می‌کنند. روزنامه...
: «پیتر شول‌لاتور» ژورنالیست و نویسنده نامدار آلمانی و گزارشگر مناطق درگیر جنگ و بحران، به عنوان یک جهان‌شناس شهرت داشت. این نویسنده و ژورنالیست نامدار حتی در اوان کهن‌سالی با اشتیاق به مسائل سیاسی به کشورهای مختلف جهان سفر می‌کرد و عطش عجیبی برای آشنایی بیشتر با کشورهای جهان داشت؛ بنابراین تحقیقات و گزارشهای شول‌لاتور محدود به میز تحریر نمانده و او خود بیش از همه علاقه‌مند...
پیش از این با آثاری از محمدقلی مجد آشنا شده بودیم. او از پژوهشگران حیطة تاریخ معاصر ایران به ویژه دوره پهلوی در آمریکاست که بیشتر آثار خود در این باره را با بهره از اسناد وزارت خارجه آمریکا تدوین کرده است. از آنجا که این اسناد تاکنون کمتر مورد استفاده محققین این حوزه بوده، آثار وی از جذابیت خاصی برخوردار است. در اینجا به معرفی یکی دیگر از آثار تازه انتشار یافتة او درباره دوران انتقال سلطنت از قاجار...
: جنگ جهانی اول و قحطی بزرگ سال‌های ۱۹۱۷ تا ۱۹۱۹ که در نتیجۀ آن گریبان‌گیر ملت ایران شد، بزرگترین مصیبت تاریخ این مملکت، و حتی به مراتب خانمان‌سوزتر از حمله مغول در قرون وسطی بود . بررسی اسناد وزارت امور خارجه آمریکا درباره جمعیت ایران در طول سال‌های ۱۹۱۰ تا ۱۹۲۰ نشان می‌دهد که در حدود ۱۰ تا ۱۳ میلیون نفر از ایرانی‌ها در طول جنگ جهانی اول به دلیل گرسنگی و بیماری جان باختند. بدون شک، جنگ جهانی...
فاصلۀ زمانی سال‌های 1921 تا 1941 در تاریخ ایران بیشتر به یک خلأ می‌ماند. به رغم کتاب‌های تاریخی متعددی که نوشته شده است، اطلاعات بسیار ناچیزی از این دوره در دست است. قحطی اسناد و مدارک تاریخی را می‌توان از انتشار فقط یک جلد مدارک مربوط به رضا شاه در این دوره، که در سال 1999 در تهران انتشار یافت، کاملاً دریافت. به چندین دلیل روشن، مدارک مستندِ بسیار اندکی در ارتباط با این دوره وجود دارد. نخست اینکه شدت...
دیباچه پس از تسخیر سفارت آمریکا در 13 آبان 1358 توسط دانشجویان پیرو خط امام «جیمی کارتر» رئیس‌جمهور وقت آمریکا در بحرانی 444 روزه گرفتار شد. در این دوره «سایروس ونس» وزیر وقت امور خارجه ایالات متحده و «زبیگنیو برژینسکی» دستیار امنیت ملی آمریکا به عنوان مؤثرترین مهره‌های دولت کارتر، بازیگران و طراحان اصلی کاخ سفید برای برون‌رفت از بحران گروگان‌گیری بودند. ونس در پی حل بحران از...
بهار ۱۳۲۱ درحالی که کمتر از یک سال از اشغال ایران توسط متفقین (انگلستان، شوروی و آمریکا) می‌گذشت و قحطی کشور را فرا گرفته بود، ناگهان شوروی اعلام کرد قصد دارد آوارگان لهستانی جنگ را به ایران بفرستد. در جریان این فرآیند که بیش از یک سال به طول انجامید، بیش از ۱۵۰ هزار آواره‌ی نظامی و غیرنظامی لهستانی به ایران منتقل شدند. دکتر محمدقلی مجد در فصل دهم کتاب «پل پیروزی، سرزمین قحطی؛ ایران در جنگ جهانی...
: دهم فروردین‌ماه 1340، سالروز رحلت زعیم عالیقدر شیعه، آیت‌الله سیدحسین بروجردی است. مشی سیاست‌ورزی آیت‌الله بروجردی در دوران 15 ساله‌ی زعامت حوزه‌ی علمیه قم نسبت به حکومت پهلوی، باعث شده برخی از این مرجع بزرگ، چهره‌ای موافق و همسو با رژیم شاه و یا نهایتاً خنثی ترسیم کنند. در حالی که دقت در روایت‌های تاریخی چیزی غیر از این را نشان می‌دهد. آنچه در ادامه می‌خوانید، روایتی تفصیلی از ماجرای...
در پی استقرار تشکیلات (سازمان مجاهدین خلق) در فرانسه، شکست‌های مستمر استراتژی‌های رهبری سازمان و «تناقض بین تفکّرات و عملکرد انحرافی و غلط مرکزیت (چه ایدئولوژیک و چه تشکیلات سیاسی استراتژیک) با اصول و ضوابط و معیارهای سازمان، که در شکست‌ها و بن‌بست‌ها، عدم کارآیی لازم سیستم تشکیلاتی، رشد انتقادات و اعتراضات و کناره‌گیری سطوح مختلف سازمانی عینیّت می‌یافت، انشعاب و فروپاشی تشکیلاتی را در...
