مقالات
کتاب «رضاخان تا رضاشاه: چنگ به وزارت جنگ» به قلم هدایتالله بهبودی بزودی منتشر میشود. بهبودی در اثر تازه خود، به بررسی زندگی رضاخان سردارسپه در دوران وزارت جنگ، یعنی سالهای تعیینکننده ۱۳۰۰ تا ۱۳۰۲، پرداخته است. از آنجا که ریشه شکلپذیری زندگی رضاشاه در دوره وزارت جنگ صورت گرفت، این کتاب زمینههای فهم اقدامات بعدی رضاشاه در دوره رئیسالوزرایی و سپس پادشاهی را فراهم میکند. موسسه...
بهبودی در اثر تازه خود، به بررسی زندگی و کارنامۀ رضاخان پهلوی، سردارسپه فعلی، در دورۀ وزارت جنگ (۱۳۰۰ تا ۱۳۰۲) پرداخته است. از آنجا که ریشۀ شکلپذیری زندگی رضاشاه در دوره وزارت جنگ صورت گرفت، این کتاب زمینههای فهم اقدامات بعدی رضاشاه در دوره رئیسالوزرایی و سپس پادشاهی را فراهم میکند. در این کتاب جدید، توضیح داده میشود که انگلستان پس از کودتای سوم اسفند، قرارداد ۱۹۱۹ را به شکل تازهای به...
در آخرین سالهای حکومت احمد شاه قاجار، زمانی که «جوزف شائول کورنفلد» که یک خاخام آمریکایی بود و بهعنوان وزیر مختار کشور ایالات متحده در ایران حضور داشت، یکی از وقایع بسیار مهم دوره تاریخ معاصر، مربوط به قتل «ماژور رابرت ایمبری» در زمان صدرات رضاخان به عنوان نخست وزیر در «سقاخانه آقا شیخ هادی» که از سقاخانههای قدیمی و مشهور تهران است و قدمت آن به دوره قاجار میرسد،...
ساواما نامی بود که سالهای ۵۸ و ۵۹ رسانههای ضدانقلاب خیلی رویش مانور میدادند. تشکیلاتی که به گفتهی آنها به جای ساواک، ولی درواقع با نیروهای همان سازمان شکل گرفته و قرار بود همان فضای خفقان امنیتی را بر جامعه حاکم کند. آنها گاهی از نقش مرموز حسین فردوست در تشکیل آن میگفتند و گاهی اقدامات جمهوری اسلامی علیه خود را منتسب به ساواما میکردند تا گاهی به تصریح و گاهی به کنایه بگویند این دست پنهان...
مجله خواندنیها؛ ۲۲ اسفند ۱۳۲۹: از میان ترورهای سیاسی چند سال اخیر در ایران، حادثه [ترور] رزمآرا بیش از تمام آنها در خارج از ایران با اهمیت تلقی شده. اغلب جراید فرانسه و انگلستان اخبار مربوط به حادثه قتل را با عکس رزمآرا حتی مهمتر از اخبار داخلی خود نقل کردهاند که ما در اینجا خلاصهای از آنها را فهرستوار برای اطلاع خوانندگان چاپ میکنیم. **** «فرانس سوار»: خبر مرگ رزمآرا در لندن با...
از جمله نشریاتی که در سالهای حکومت محمدرضا پهلوی با رویکرد حمایت از رژیم صهیونیستی و ترغیب یهودیان ایران برای مهاجرت به فلسطین اشغالی منتشر میشد، ستاره شرق بود. گرچه این نشریه ابتدا در اسرائیل منتشر میشد، اما بعدتر بهخاطر انتشار در ایران معروف شد.
سیاست انگلستان در ایران در طول سالهاى پایانى جنگ بینالملل اول متناسب با تغییر و تحولات در روسیه و انقلاب آن کشور و تأثیر انقلاب روسیه در مناطق مختلف ایران، به ویژه پس از مخالفت با تصویب قرارداد 1919م/1297ش دستخوش تغییر شد. سر پرسى لورین ــ وزیر مختار جدید بریتانیا در تهران ــ مأمور تصحیح، اجرا و ابلاغ این تغییر سیاست انگلیس در ایران و انطباق آن با شرایط جدید شد. به همین دلیل پس از کودتاى سوم اسفند 1299،...
12 خردادماه 1368، چشم مردم نگران حال امام خمینی بود. جدی بودن بیماری امام تازه به افکار عمومی رسیده بود و در کنار اضطراب ناشی از عشق عمیق امت به امام، مجموعهای از عوامل گوناگون همچون عزل قائم مقام رهبری که دو ماه قبل از آن رخ داده و پس لرزههایش باقی مانده بود، بقای تنشهای مرزی با عراق پس از آتشبس و وجود احتمال حمله مجددی مشابه آنچه در مرداد ماه 1367 و پس از قبول قطعنامه رخ داده بود، نگرانی مردم از افزایش تنشهای سیاسی میان مسئولین مثلا آنچه در صحن علنی مجلس دیده میشد و ... موجی از نگرانی جدی برای آینده انقلاب اسلامی و کشور را پدید آورده بود.
عزیزالله خان نیکپی (اعزازالدوله) متولد 1276 شمسی، از بزرگ زمینداران اصفهان بود. او فارغالتحصیل کالج آمریکایی تهران و کارمند وزارت مالیه بود و با توجه به اینکه هم داماد ظلالسلطان بود و هم با برخی رجال سیاسی مثل تیمورتاش و سیدضیاءالدین طباطیایی آشنایی داشت، در محافل مختلف افراد صاحبنام شرکت داشت. او در دوره پهلوی دوم، سناتور و فرزندش غلامرضا نیکپی، شهردار تهران بود. اعزازالدوله در...
درآمد : در پانزدهم بهمنماه 1327 ناصر فخرآرایی طبق یک برنامهریزی از پیش طراحی شده فرصتی پیدا کرد تا در پوشش خبرنگار نشریه "پرچم اسلام" به شاه که در حال بازدید از دانشکده حقوق دانشگاه تهران بود، نزدیک شود و با شلیک پنج یا شش گلوله شاه را ترور کند. اما از پنج تیری که فخرآرایی شلیک کرد فقط دو تیر به شاه اصابت کرد. که آن هم صرفاً مختصری بالای لبش و کتفش را مجروح ساخت. چند لحظه بعد، ضارب در همان...
: مقاله پیش رو به قلم «مصطفی امین» روزنامهنگار مشهور مصری است که به دلیل اهمیت روایت و تحلیل آن درباره عملکرد شاه در اینجا بازنشر میشود. این مقاله در سال 1979 در روزنامه «اخبار الیوم» منتشر شده که روزنامه اطلاعات در تاریخ سوم بهمن 1357 ترجمه آن را منتشر کرد. ******* در چند ماه گذشته شاه ایران گفت: کشورش در بیست و پنج سال آینده نیروی پنجم در جهان خواهد شد، و جمعیت ایران به 65...
: دکتر مهدی بهار از نویسندگان رژیم پهلوی به شمار میرفت. او سالها در موقعیتهای مختلف از طریق ایفاء نقشهای گوناگون در خدمت اجرای مقاصد شاه و همکارانش قرار داشت. بهار در سال 1344 با نوشتن و منتشرکردن کتابی تحت عنوان "میراثخوار استعمار" به شدت به آمریکا تاخت و موارد مهمی از عملکرد شرکتهای آمریکایی در جهان را افشاء کرد. انتشار وسیع این کتاب که غیر مستقیم از سوی ساواک و دربار حمایت میشد،...
رهبر انقلاب 19 دی ماه 1401 در دیدار با مردم قم چنین گفتند: «یک سندی اخیراً منتشر شده که برای من فرستادند، آوردند همین چند هفته پیش ظاهراً از یک مرکز معتبر آمریکایی که اسناد مهمی را بعد از مثلاً گذشت سی چهل سال منتشر میکند، این سندی را منتشر کرده که میگوید که کارتر در دسامبر ۱۹۷۹، دسامبر ۷۹ یعنی حدود ده ماه بعد از پیروزی انقلاب ما، یک دستوری میدهد به سازمان سیا. دستور این است که جمهوری اسلامی...
کودتای ١٢٩٩ از نقاط عطف تاریخ معاصر ایران محسوب میشود. این کودتا زمینه صعود تدریجی رضاخان سردارسپه به مراتب بالای قدرت و سرانجام اضمحلال سلسله ١٤٠ ساله قاجار را فراهم کرد. رضاخان در ابتدای امر فقط مرد نظامی کودتا بود. در پیمایش اولین گامها در راه قدرت به «ریاست دیویزیون قزاق» و لقب «سردارسپهی» از سوی احمدشاه مفتخر شد. اما چیزی نگذشت که عذر ماژور مسعودخان کیهان، وزیر جنگ، خواسته...
صبح روز گذشته، آیتالله خامنهای پس از اقامهی نماز بر پیکر مرحوم عباس شیبانی خاطرهای نقل کردند که ایشان و طاهر احمدزاده وقتی قصد جمعکردن تعدادی از متفکرین و مبارزین در تهران را داشتند، احمدزاده گفته بود «جمع کردنِ اینها کار ما نیست، کار عبّاس شیبانی است؛ او میتواند اینها را جمع کند.» دو روز بعد با همت مرحوم شیبانی این جلسه تشکیل میشود. جلسهای که آیتالله خامنهای از تشکیلشدنش...
آذرماه 1325 عمر حکومت جمهوری آذربایجان که به پشتوانه شوروی تاسیس شده بود، این بار به خاطر عدم حمایت شوروی به پایان رسید. آیتالله محمد خالصیزاده که از علمای مبارز است در خاطرات خود، روایتی از نقش مهم مردم در این رخداد و سوارشدن حکومت پهلوی بر آن دارد. او در این بخش از خاطرات خود مینویسد: «حکومت ایران چند گردان ارتش را به آذربایجان اعزام کرد که پیشهوری و غلام یحیی، مؤسسان حکومت کمونیستی...
س: میدانیم سیاستی که منعکسکننده منافع خلق و تودهها باشد سیاست موازنه عدمی یا منفی است که مدرس خود پایهگذار این سیاست در ایران بود. چگونگی انجام سیاست را از طرف مدرس در رابطه با سیاست خارجی مطرح کنید. ج: البته اطلاع دارید که مرحوم مدرس در زمانی که برای اولینبار در تاریخ ایران «شاید خاورمیانه» موضوع سیاست عدمی را مطرح کرد، برای اولینبار این سیاست در تاریخ ایران مطرح میشد، آنوقت هم...
: از اواسط حکومت قاجاریه که آمریکاییها به ایران وارد میشوند، تحت پوشش فعالیتهای مسیونرهای مذهبی، خدمات اجتماعی، بهداشتی، درمانی و مشاورههای اقتصادی، حضور و نفوذ خود را در ایران توسعه میدهند. نخستین هیئت آمریکایی در سال 1264ق/1830م یعنی اواخر حکومت فتحعلیشاه، با همین رویکرد، به ناحیۀ شمال غرب ایران ـبویژه ارومیهـ وارد می شود. در آن زمان در این ناحیه تعداد نسبتاً قابل توجهی از...
منابع اطلاعاتیِ لورفتهی سازمان سیا نه منحصر به ایران، بلکه تبعههای کشورهای مختلف اروپایی و عربی را نیز در بر میگرفت. اطلاعات مهمی که نه فقط برای دستگاههای اطلاعاتی ایران، بلکه برای سرویسهای اطلاعاتی سایر کشورهای دشمن، رقیب و حتی دوست آمریکا نیز جذاب و مهم محسوب میشد. این یعنی یک رسوایی اطلاعاتی برای سیا در جهان و پیامدهای طولانیمدتی که با آن روبرو میشد
زندگانى بسیاری انسانها به طور معمول، چون جویى آرام و بى جوشش و خروش به حرکت خویش ادامه مىدهد و از ابتدا تا انتها یک مسیر مشخص را مىپیماید، بدون آن که تغییرى یا تحولى ایجاد کند یا با مانعى برخورد نماید و از خود تحرکى نشان دهد. امّا انسانهای تاریخ ساز، چون سیلى عظیم با بنیادهاى ستم درگیر شده و با ایجاد یک جریان جدید در زندگى مردم با ستمگران درگیر مىشوند و آنان را با قدرت مردم نابود مىکنند،...