مقالات
یکی از کسانی که تلاش کرد زمینه را برای دست برداشتن ایران از بحرین فراهم کند، عباس مسعودی بود که از دیرباز روابط «ویژه»ای با انگلستان داشت. او که سناتور و مدیر روزنامه اطلاعات بود، برای این منظور در شهریور ۱۳۴۵ به شیخ‌نشین‌های جنوب خلیج‌فارس سفر کرد. مسعودی پیش از عزیمت به این سفر، با دنیس رایت، سفیر انگلیس در تهران، دیدار کرد و در همین ملاقات نیز با به مصاحبه شاه با مجله گاردین به...
با نگاهی به نحوه مطالبات عمومی، چنین نتیجه می‌گیریم که رهبران مذهبی در ابتدا ایدئولوژی خاصی را ارائه نمی‌کردند، زیرا هدف آنها اجرای عدالت و براندازی استبداد با فشار بر حکومت بوده است؛ اما آهسته آهسته «مشروطیت»، ایدئولوژی قابل قبول عالمان دین شد و تلاش کردند تا مشروطیت را تحت توجیهات شرعی اسلامیزه کنند. نماینده افکار علما و مراجع طرفدار مشروطیت، آیت‌الله نایینی بود که اندیشه‌های جناح...
تحلیل گفتار امام خمینی در آغاز نهضت نشان می‌دهد که او به کنه واقعیت‌هایی که در بطن جامعه ایران، از طریق ابزار حکومت پهلوی، در حال انجام بود، آگاهی و اشراف داشت. صحنه رویین مبارزات آغاز دهه ۱۳۴۰ نشان از آن دارد که امام نهضت را با اعتراض علیه لوایح و برنامه‌هایی چون لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی، اصلاحات ارضی و انقلاب سفید آغاز کرد. اما تحلیل و بررسی گفتار امام در این دوران نشان می‌دهد که همه این...
روز بیست‌ویکم فروردین‌ماه سال ۱۳۴۱ شاه مسافرت خود را به امریکا آغاز کرد. این مسافرت از نظر بسیاری از مقامات سیاسی داخلی و خارجی بسیار مهم ارزیابی می‌شد و انتظار می‌رفت که در آینده‌ای نزدیک تحولات عدیده‌ای در ایران روی دهد. این سفر به دنبال مسافرت چستر باولز به ایران صورت گرفت؛ علی‌القاعده باولز می‌بایست تصویری روشن از موازنه نیروهای سیاسی ایران طی این سفر به دست آورده و بالاخره به این نتیجه...
در اوایل آوریل ۱۹۳۵، دولت محدودیت‌های سفت و سختی برای عزاداری در روز عاشورا وضع کرد. راه افتادن دسته‌های عزاداری ممنوع شد. جی. ریوز چایلدز، کاردار موقت آمریکا، این ممنوعیت‌ها و ناآرامی‌های بعد از آن را در چندین شهر این‌گونه گزارش کرده است:«از قرار معلوم امسال پلیس راه افتادن دسته‌های عزاداری در خیابان‌ها به شیوه سال‌های گذشته را ممنوع کرده بود. می‌گویند که چند روز قبل از فرا رسیدن عاشورا،...
هم‌زمان با گستراندن شایعه کشتن آیت‌الله خمینی در عراق، بحث و جدل نسبتاً بی‌سابقه‌ای در حوزه قم و محافل مذهبی و مبارزاتی ایران بروز کرد. کتاب شهید جاوید، منشأ این بگومگوها بود. شهید جاوید، نوشته نعمت‌الله صالحی نجف‌آبادی در آبان ۱۳۴۹ منتشر شده بود. او قیام امام حسین علیه‌السلام را نه برای شهادت، بلکه برای تأسیس حکومت اسلامی دانسته، آگاهی امام به مرگ خود و خانواده‌اش را منتفی تلقی کرده بود. این...
ماه‌هاست که شایعاتی در مورد استفاده از حربه سکس و تریاک، در منزل خیابان ماساچوست اردشیر زاهدی سفیر ایران، برای جلب سیاستمداران متنفذ آمریکایی، وردِ زبان محافل واشنگتن است. این داستان‌ها با شهرت زاهدی در عیاشی ارتباط مستقیم دارد. ولی به هرحال اطلاعاتی در دست است که ترتیب دهنده بسیاری از این پارتی‌ها منوچهر اردلان کاردار رسمی سفارت در زمینه اخبار و اطلاعات می‌باشد، که طبق اطلاعات موثق یکی از...
: مایکل بارنز، عضو حزب دمکرات آمریکا و نماینده سابق ایالت مریلند، بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و در یک افشاگری، به موضوع رشوه‌دهی‌های هنگفت مأموران «سفارت ایران» و «ساواک» به مقامات بلندپایه آمریکایی پرداخت. او فعالیت‌های شاه و اردشیر زاهدی سفیر ایران در واشنگتن را بزرگتر از «رسوایی واترگیت» دانست. به دنبال این افشاگری، روزنامه اطلاعات در اسفندماه ۱۳۵۷ گزارشی را درباره...
حادثه دفتر حزب جمهوری اسلامی در داخل تأثیرش خیلی زیاد بود. علتش هم این بود که مردم که به حزب و این مسئولینی که در آنجا شهید شدند علاقمند بودند و به خصوص بعد از افشاگری مجلس در مورد بنی‌صدر و اقدام قاطع امام نسبت به ایشان، مردم از آن جریان روگردانده بودند و تقریباً به طور یکسره جریان لیبرال‌ها را بطلان می‌دانستند؛ وقتی که این حادثه پیش آمد، میزان وحشی‌گری جریان مخالف را هم فهمیدند. البته جریان...
روزنامه آمریکایی «کریستین ساینس مانیتور»: بهشتی در اصل شخصی واقع‌بین به نظر می‌رسید که ممکن بود با مانورهای سیاسی، ثباتی در وضع درهم و برهم و هرج و مرج فعلی به وجود بیاورد. مسأله‌ای که اینک پیش می‌آید این است که خلأیی که در اثر کشته‌شدن سیدمحمد بهشتی، به وجود آمده از طرف چه کسی پر خواهد شد؟... رادیو بی‌بی‌سی: آیت‌الله دکتر سیدمحمد حسینی بهشتی، رهبر حزب جمهوری اسلامی، رئیس...
در روزهایی که گمان کرده می‌شد جامعه روحانیت و رئیس دولت بیش از پیش به هماهنگی و هم‌آوایی رسیده‌اند، رضاخان پهلوی در تلگرامی «خصوصی و محرمانه» به سرتیپ محمدحسین آیرم، فرمانده لشکر شمال‌غرب، دستور داد دماغ «سلسله روحانیون آذربایجان» را به خاک بمالد. کینه‌ای که رضاخان از علمای آذربایجان با خود به تهران آورده بود، اواسط شهریور سرباز کرد. علت آن، مکاتبه و طرح پرسش‌های علمای آن دیار با...
در فاصله چهار پنج متری مقبره امام و از ارتفاعی حدود یک‌ونیم متر، ما شاهد تمام جزییات به خاکسپاری پیکر مطهر رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران و پرچمدار حماسه بهمن ۵۷ بودیم. در ضلع غربی بهشت‌زهرا، جایی که هنوز در محدوده آن قرار ندارد، یک فضای مربع شکل با اضلاعی به طول تقریبی ۱۵۰ متر که با چندین دستگاه کانتینر محصور شده، حریم مقبره امام امت را تشکیل می‌دهد. در ازدحام بی‌سابقه جمعیت حاضر در بهشت‌زهرا و...
درباره زمان و چگونگی پیدایی ماجرای «هولوکاست»، اسناد و یادداشت‌های به‌جامانده موجود و معتبر حکایت از آن دارند که در اواسط سال ۱۹۴۲ میلادی، بیماری تیفوس در بعضی اردوگاه‌های متعلق به آلمان، از جمله اردوگاه آشویتس(Auschwits) در لهستان و حتی داخل شهر شیوع یافته بود. خاطرات روزانه دکتر «یوهان پل کرمر» پزشک وقت اردوگاه در همان سال، به صراحت گویای این واقعیت است. به طوری که نوشته‌اند: بیماری...
: متن زیر نقدی است به قلم دکتر محمدعلی اسلامی ندوشن بر کتاب «معمای هویدا»، که در روزنامه اطلاعات مورخه ۲۵ فروردین ۱۳۸۱ به چاپ رسیده است. ******** کتاب «معمای هویدا»، تألیف آقای دکتر عباس میلانی، پرخواننده‌ترین کتاب این چند ماهۀ اخیر بوده است. ما نیز به این خیل کنجکاوان پیوستیم و آن را از دوستی به امانت گرفتیم و خواندیم. بهتر بود که این کتاب «حماسه هویدا» نامیده می‌شد،...
آیت‌الله خامنه‌ای از جمله روحانیون مبارزی به شمار می‌رفت که در ایام مبارزه علیه رژیم پهلوی، محل بحث و مشورت اعتقادی و سیاسی انقلابیون، به ویژه دانشجویان بود. بنابر اسناد ساواک، در سال ۱۳۵۶ مهدی باکری که به تازگی در رشته مهندسی از دانشگاه تبریز فارغ‌التحصیل شده بود، به همراه تعدادی دیگر از دانشجویان به دیدار آیت‌الله خامنه‌ای در مشهد رفت. آنچه که در ادامه می‌خوانید روایتی از این دیدار است...
ملی شدن صنعت نفت کشور نقطه عطفی در تاریخ معاصر ایران به شمار می‌رود که نشان از همبستگی مردم برای مبارزه با استعمار داشت. هم نیروهای ملی به رهبری دکتر مصدق و چه نیروهای مذهبی با زعامت آیت‌الله کاشانی، نقش مهمی در روند ملی شدن صنعت نفت کشور داشتند. آن طور که تاریخ گواهی می‌دهد، شاید مهم‌ترین نقش در روند ملی شدن نفت را خلیل طهماسبی از فدائیان اسلام ایفا کرد. از آنجایی که سپهبد رزم‌آرا به عنوان...
- تا وقتی که خیانت‌کاری از طرف هیأت حاکمه ادامه داشته باشد و کسانی در هیأت حاکمه بخواهند به نفع اجانب و به ضرر ملت ایران اقدام کنند، ملت ایران هم از تنبیه و مجازات خائنین قصور نخواهد ورزید - سرچشمه اکثر بدبختی‌های ملت ایران از عمّال شرکت نفت است که در شئون مختلف مملکت ما دخالت‌های ناروا می‌کنند. من معتقدم که اگر انگلیس‌ها حاضر شوند دو برابر آنچه از نفت ایران می‌برند، به ما بدهند باز هم باید دست...
...صبح چهارشنبه که شد، مرحوم خلیل [طهماسبی] می‌آید توی مسجد شاه. البته بچه‌های زیادی آمده بودند و کسی اطلاع نداشت که یک همچنین جریانی می‌خواهد انجام شود، مگر 3 نفر یا 4 نفر که آنجا بودند. مسجد شاه که اگر کسی رفته باشد، جلویش یک دالون است که این دالون دو راه دارد: یک طرف می رویم به طرف بازار زرگرها و یک طرف می رویم به طرف بازار حلبی‌سازها. از جلوی آن دالونی که می‌خواهیم برویم به طرف بازار زرگرها، دو طرف،...
شیب دخالت‌های وزیر و وزارت جنگ در انتخاب نمایندگان پنجمین دوره مجلس شورای ملی تند و دست‌نخورده باقی مانده بود. سفارش‌های انتخاباتی هم‌چنان ادامه داشت؛ حتی در دستورهای داده‌شده تجدیدنظر می‌شد و جایگزین‌های دیگری معرفی می‌گردید. برای نمونه به امیرلشکر جنوب گفته شد که معرفی [سرتیپ]سیف‌الله‌خان[شهاب] برای آباده شیراز اشتباه بوده و «بایستی سردارفاخر[حکمت] از آباده انتخاب شود.»(۱) و یا...
پس از مهرماه ۱۳۶۰، که خطّ «تظاهرات مسلّحانه» با شکست مواجه شد، در مدت زمان اندکی مبنای تحلیل‌های ارائه شدۀ سازمان، «بحران اقتصادی رژیم» بود. بر این اساس، مطالعه روی خط انفجار خط لوله‌های نفت در جنوب(۱) و تخریب کارخانه‌های مهم و مادر مانند ذوب آهن، صنایع فولاد، آلومینیوم و پتروشیمی انجام گرفت. چنین تحلیلی به دلیل ماهیت نظامی‌گرایانه و آوانتوریستی‌اش، که قدرت را در آتش سلاح‌های گرم...
