مقالات
: در ساعت 30 دقیقه بامداد دوم فروردین‌ماه 1361 عملیات غرورآفرین «فتح‌المبین» با شرکت یکصد گردان از سپاه و 35 گردان از ارتش ایران، در غرب دزفول و شوش و با رمز «یا زهرا» آغاز شد. نیروهای خودی در قالب چهار قرارگاه عملیاتی سازمان‌دهی شده و از چهار محور شوش، رودخانه کرخه، کوه میشداغ در جاده اهواز-اندیمشک و غرب دزفول حمله را شروع کردند. در مرحله اول و دوم، تنگه‌های عین خوش و رقابیه به روی...
24 اسفندماه 1373، حاج سیداحمد خمینی، فرزند امام فوت می‌کند. موسسه تنظیم و نشر آثار امام که او متولی‌اش بود آن روزها درگیر یک پرونده قضائی بود: شکایت از نهضت آزادی بخاطر نسبت جعل دادن به یادگار امام. موسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی در سالروز درگذشت ایشان، نخستین بار سِیر این پرونده را روایت و اسناد آن را منتشر می‌کند: دی ماه 1368 ماهنامه «پاسدار اسلام» نامه‌ای منتشرنشده از امام...
در فضای دوقطبی جنگ سرد و صف‌بندی کشورها و گروه‌های حامی آمریکا و شوروی، سالهای دهه چهل و پنجاه، کردستان عراق به یک معضل برای رژیم عراق تبدیل شده بود. حزب بعث که زمستان 1347 با کودتا توانسته بود حکومت عراق را در دست بگیرد، آشکارا تحت حمایت شوروی بود و در طرف مقابل آمریکا به کمک اسرائیل و رژیم شاه، کردهای عراق را که دنبال خودمختاری و استقلال بودند تقویت می‌کرد. افسران موساد در کردستان عراق کنار...
۲۴ اسفندماه ۱۳۴۰ آیت‌الله کاشانی دیده از جهان فروبست. زندگی سیاسی آیت‌الله، فراز و فرودهای زیادی دارد که تا چنددهه بعد همچنان محل بحث و تحقیق تاریخی است. آیا آیت‌الله کاشانی در سقوط دولت دکتر مصدق نقش داشت؟ اختلافات کاشانی و مصدق از کجا آغاز شد؟ اینها سوالاتی است که همواره در ارتباط با جریان ملی شدن نفت ایران و سپس کودتای ۲۸ مرداد مطرح می‌شود. آیت‌الله کاشانی در سال ۱۳۳۳ و پس از...
نادر جهانبانی فرزند امان‌الله، از تیمساران حکومت پهلوی است که در اولین روزهای پیروزی انقلاب اسلامی دستگیر و در دادگاه‌های انقلاب محاکمه و اعدام شد. زندگی این سپهبد ارتش شاهنشاهی که از وی با نام «ژنرال چشم آبی» یاد می‌شود، منشأ انتشار مطالب و گفته‌های بسیاری شده است که صحت و سقم آنها مشخص نیست.
آخرین ماه‌های عمر رژیم پهلوی، اداره ضدجاسوسی ساواک متوجه دیدارهای پنهانی افسران اطلاعاتی سیا در تهران با برخی چهره‌های سیاسی مخالف و منتقد رژیم شاه به خصوص جبهه ملی می‌شود. مراقبت‌های حداقلی، ساواک را به این نتیجه می‌رساند که امریکایی‌ها تنها دنبال اطلاع از نظرات گروه‌ها و افراد سیاسی هستند. پس از چندماه پیشنهاد گسترش این مراقبت‌ها با مخالفت رئیس ساواک روبرو می‌شود. راز...
: متن پیش رو سخنرانی شهید رجایی، نخست‌وزیر وقت، در تاریخ 14 اسفند 1359 می‌باشد، که به نقل از روزنامه اطلاعات تقدیم حضورتان می‌گردد. *** - در دوران مبارزه ملی اولاً شعارها تنها به ملی شدن صنعت نفت محدود می‌شد و ثانیاً مردم فکر می‌کردند تنها دشمن ما انگلیس است و این بینش تا حدود زیادی از نقص در تشخیص دشمن و خواسته‌های مردم برخوردار بود - مردم ما وقتی در زمان مصدق کم کم رهبران سیاسی...
در سراسر دوران جنگ سرد، ایالات متحده هر روز چندین سورتی پرواز را در اطراف مرزهای اتحاد شوروی و کشورهای عضور پیمان ورشو انجام می‌داد. این قسمتی از یک برنامه همیشگی و طولانی جهت شناسایی و رده بندی سامانه‌های رادار، سایت‌های پرتابگر موشک‌های سام و هر سامانه الکترونیکی که سرچشمه پخش امواجی باشد که جلب توجه نماید، بود.
یازدهم اسفندماه سال ۱۳۵۳ محمدرضا پهلوی با برگزاری یک نشست خبری، ضمن اعلام پایان نظام چند حزبی در ایران، خبر از تأسیس یک حزب فراگیر با نام حزب رستاخیز ملت ایران داد. حزبی که همه مردم مجبور بودند یا به عضویت آن در آیند و یا بین زندان و رفتن از ایران، یک راه را انتخاب کنند. امیرعباس هویدا ابتدا به مدت دو سال و سپس به مدت چهار سال از سوی شاه به‌عنوان دبیرکل این حزب انتخاب شد. در طول فعالیت حزب، مسئولان...
۱۵ آذر ۱۳۷۳، برای اوکراین روز مهمی بود. بوریس یلتسین، رئیس جمهور روسیه و بیل کلینتون، رئیس جمهور ایالات متحده، پس از امضای «یادداشت بوداپست» با لئونید کوچما رئیس جمهور وقت اوکراین دست به دست شدند تا خلع سلاح هسته‌ای و الحاق این کشور به NPT را برابر تضمین‌های امنیتی به اوکراین اعلام کنند. روسیه، ایالات متحده، بریتانیا، و بعداً چین و فرانسه تضمین‌هایی را در قالب «یادداشت...
احمدشاه قاجار هفتمین و آخرین پادشاه سلسله قاجار که در سال ۱۳۰۴ از سلطنت خلع شد، چهار سال پس از این تاریخ درحالی که در تبعید به سر می‌برد، در روز نهم اسفند ماه ۱۳۰۸ در حومه پاریس فوت کرد. آنچه در ادامه می‌خوانید خاطره آخرین جلسات ژنرال آیرونساید فرمانده نیروهای انگلیسی در ایران، با احمدشاه است که پیش چند روز پیش از کودتای رضاخان انجام گرفته است. «وقتی شاه جوان و فربه را در آن...
سیاست انگلستان در ایران در طول سال‌هاى پایانى جنگ بین‌الملل اول متناسب با تغییر و تحولات در روسیه و انقلاب آن کشور و تأثیر انقلاب روسیه در مناطق مختلف ایران، به ویژه پس از مخالفت با تصویب قرارداد 1919م/1297ش دستخوش تغییر شد. سر پرسى لورین ــ وزیر مختار جدید بریتانیا در تهران ــ مأمور تصحیح، اجرا و ابلاغ این تغییر سیاست انگلیس در ایران و انطباق آن با شرایط جدید شد. به همین دلیل پس از کودتاى سوم اسفند 1299،...
آیرونساید پیش از خروج از ایران، در جلسه‌ای با رضاخان، از او قول می‌گیرد که پس از کودتا، علیه نیروهای انگلیسی که در حال ترک ایران خواهند بود اقدامی نکند. همچنین رضاخان به آیرونساید قول می‌دهد که علیه احمدشاه نیز دست به اقدامی نزند.
در مرحله‌ای از وخیم شدن اوضاع، متوجه شدم که در کنار وظیفه اصلی‌ام، به رسالت مقدس نجات یهودیان نیز مشغول شده‌ام. نمایندگان آژانس یهود را که به ایران اعزام شده بودند، به این سو و آن سو می‌فرستادم و روزانه به ستادمان در اسرائیل گزارش می‌دادم که چند نفر از یهودیان امروز به قصد مهاجرت به اسرائیل، سوار هواپیماهای ال‌عال شده‌اند.
استاد کامران نجات اللهی در روز هفتم مرداد ۱۳۳۳ در شهرستان بیجارگروس به دنیا آمد. پدرش عبدالحسین و مادرش فاطمه نام داشت. در سال ۱۳۴۵ شمسی تحصیلات دبیرستانی را به پایان رساند و پس از گذراندن تحصیلات کارشناسی و اخذ درجه دکتری در دانشگاه پلی تکنیک، مشغول تدریس شد. شهید نجات اللهی چه در دوران تحصیل و چه در زمان تدریس، به مبارزه با ظلم و ستم رژیم شاهنشاهی پرداخت و هیچ زمانی وظایف سیاسی و اجتماعی...
شهریورماه ١٣٠٠ در حالی که شش ماه از کودتای سوم اسفند رضاخان می‌گذشت، ژنرال دیکسون فرمانده انگلیسی که بازرس کل نیروهای نظامی در شرق ایران بود در نامه‌ای به لرد کرزن [وزیر امور خارجه وقت انگلیس] می‌نویسد که در بخشی از این نامه این‌طور می‌خوانیم: «تلاش‌های من برای رد هرگونه دخالت در کودتا، با بن‌بست مواجه شد و عموم مردم ایران معتقدند که این یک کودتای انگلیسی است. این...
جان.ال کالدول وزیرمختار آمریکا در ایران، در گزارش فصلی خود به وزارت خارجه، درباره انگلیسی‌بودن کودتای رضاخان چنین می‌نویسد: کودتا بدون خونریزی به پایان رسیده است. به زودی روشن شد که تمام چهره‌های برجسته این جنبش، ارتباط تنگاتنگی با سفارت بریتانیا دارند.
تیمسارانی که در مشاغلی همچون جانشینی مناصب، فرماندهی یا معاونت مناصب یا مراکز آموزشی، آمادی، ترابری، مخابراتی، پزشکی، سررشته داری، دارائی و امثالهم خدمت می‌‌نمودند و به دلیل ماهیت شغلی خودشان در مواجهه با مردم قرار نداشتند، حتی احضار نیز نگردیدند. همچنین، اکثریت مطلق خانواده‌‌هائی که برای دریافت حقوق و مستمری همسران یا فرزندانشان مراجعه نمودند با موافقت مقامات ارتش و وزارت دفاع، حقوق آنها برقرار گردید که از معروف‌ترین این افراد می‌‌توان به همسر ارتشبد عباس قره باغی (آخرین رئیس ستاد بزرگ ارتشتاران) و مادر ارتشبد محمد خاتمی (فرمانده نیروی هوائی و شوهر خواهر شاه) اشاره نمود.
یکی از مهم‌ترین مباحثی که پس از پیروزی انقلاب اسلامی در افکار عمومی مطرح شد، موضوع «بقا یا انحلال ارتش» بود. بسیاری از گروه‌های سیاسی با برپایی تجمعات متعدد، به دنبال انحلال ارتش بودند. آن هم در شرایطی که موضوع «ارتش» در آن روزها به اتفاقاتی مثل غائله گنبد، بحران کردستان، ناآرامی‌ها در خوزستان و سیستان و بلوچستان و همچنین تجاوزهای مرزی عراق پیوند خورده و یگان‌های ارتش،...
وارونه‌نمایی واقعیات، تحریفِ تاریخ و سفیدنمایی سیاهی‌های دوره رژیم شاه، خطی است که چند سالی است به‌طور ویژه توسط برخی افراد و جریان‌ها دنبال می‌شود. بخشی از این روند، در قالب خاطره‌نویسی شخصیت‌ها و سران رژیم شاه صورت گرفته است. «در دامگه حادثه» خاطرات پرویز ثابتی رئیس اداره‌کل سوم ساواک (امنیت‌داخلی)، یکی از این کتاب‌ها است که حدود ده سال قبل منتشر شد. رهبر انقلاب روز...
