ارتش شاهنشاهی
اشاره
ارتش شاهنشاهی ایران، پیکره اصلی نیروهای مسلح ایران را در زمان پهلوی دوم تشکیل می‌داد. ارتش در زمان محمدرضا پهلوی تحت نفوذ مستشاران نظامی آمریکا قرار داشت که تعدادشان در ایران به ۴۰ هزار نفر می‌رسید. شاه بخش عمده عواید حاصل از صادرات نفت را صرف خرید جنگ افزارهای نظامی می‌کرد. ولی بسیاری از ادوات نظامی سنگین که برای تجهیز و تسلیح ارتش وارد ایران می‌شد بدون دخالت مستشاران بیگانه قابل استفاده نبود. با این حال این ارتش در سرکوب غائله خودمختاری‌طلبی در آذربایجان و کردستان در 1324 و 1325 و همچنین دخالت در عمان برای کمک به قوای آن کشور در سرکوب شورشیان چپگرا (منطقه ظفار - 1351 تا 1354) توفیق داشت. ارتش ایران در 22 بهمن 1357، اعلامیه‌ای مبنی بر «بیطرفی ارتش» انتشار داد و همین امر در تسریع پیروزی انقلاب موثر بود.
«گذرستان» حاضر به کالبدشکافی ارتش ایران قبل از پیروزی انقلاب اسلامی پرداخته است.
قوای نظامی هر کشور ستون اقتدار مردم و حکومت تلقی می شود. حکومت پهلوی با خرید انواع تسلیحات غربی، به ویژه از آمریکا، سعی در تقویت نیروی نظامی ایران داشت؛ ولی در واقعیت، غربی ها با فروش انواع سلاحهای خود با چند برابر قیمت به ایران، قصد به تاراج بردن ذخایر این ملت را داشتند و از سویی دیگر، آنها ایران را انباری از مهمات کرده بودند و در مواقع مختلف، بدون اجازه ایران، از آنها استفاده می کردند. برای...
یکی از ارکان اصلی دولت مدرن، ارتش می‌باشد، که نقشی کلیدی در ساختار جامعه و حکومت جدید و روابط متقابل آنها دارد. اولین تلاش ها برای ایجاد ارتشی متشکل و منضبط به سبک اروپایی در دوران حکومت ناصر الدین شاه قاجار و توسط میرزاتقی‌خان امیرنظام، اولین صدراعظم ناصرالدین‌شاه صورت گرفت، اصلاحات متعددی، به‌ویژه در بخش مواجب و سربازگیری انجام شد. اگر چه ارتش ایران در قالب قشون متحدالشکل و...
نیروهای سه گانه ارتش جمهوری اسلامی ایران، در طول هشت سال دفاع مقدس آنچه در توان داشتند برای دفع تجاوز و کسب پیروزی و افتخار انجام دادند. حالابیش از چهل سال است که روز تجلیل از فداکاری ارتش جمهوری اسلامی ایران در تقویم رسمی کشور ثبت شده است. روزی که نخستین بار به فاصله حدود 2 ماه پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، توسط امام خمینی(ره) به نام ارتش نام گذاری شد تا پاسخی مناسب باشد به وفاداری ارتشیان...
حیف و میل بودجه نفت در خرید های نظامی ارتش شاه نوشته : حسن جنتی بودجه ارتش ایران در سال 1351 بالغ بر 1/7 میلیارد دلار بود در مهر ماه سال 1352 پس از اینکه قیمت نفت در بازار دنیا یک‌باره چهار برابر گردید یعنی از سه دلار در هر بشکه به دوازده دلار رسید ؛ درآمد نفتی ایران از 4 میلیارد دلار به 20 میلیارد دلار در سال افزایش یافت . شاه به بهانه افزایش قدرت رزمی ایران در منطقه ، بودجه ارتش را در...
مروری برفعالیت مذهبی در ارتش پیش از انقلاب نویسنده : محسن قرهی پژوهشگر تاریخ جنگ http://www.iran-newspaper.com/?nid=6759&pid=11&type=0 بدون شک یکی از عوامل مؤثر در پیروزی انقلاب اسلامی ایران، پیوستن ارتش مجهز و قدرتمند ایران به انقلاب بود. از آنجا که سیستم‌های حفاظتی و امنیتی به طور کلی در ارتش رژیم گذشته بسیار بسته عمل می‌نمود حقایق فراوانی از این دست مغفول مانده و تاکنون آنچنان که باید مورد مداقه قرار...
در طول تاریخ، و به ویژه پس از تأسیس سلسله صفویه، با توجه به تهدید استقلال و تمامیت ارضی کشور از سوی دولتهای همسایه، تقویت بنیه دفاعی کشور مهمترین رکن تصمیم‌گیریها و سیاستگزاریهای دولتهای ایران بوده است. پس از شکست ایران از روسیه در عهد فتحعلی شاه قاجار، نیاز به بازسازی قوای دفاعی هم از نظر سازماندهی و ساختار و هم از نظر تأمین تجهیزات و تسلیحات جدید و پیشرفته، بیش از پیش احساس گردید. چون برآورده شدن...
اولین تماس رسمی ایران با اروپائیان را زمانی ذکر می‌کنند که جمهوری ونیز به واسطه وضعیت جغرافیایی خود و پیشرفت‌های خود در فن دریانوردی و شوق و میل به کشف مناطق جدید، بازرگانان خود را به سوی مشرق زمین گسیل داشت. ولی در آنجا با سد و مانع حکومت عثمانی و سلطان‌محمد، فاتح قسطنطنیه، روبرو شد. به این دلیل و به استناد مصوبه سنای جمهوری ونیز، قرار شد آن جمهوری با حسن‌بیک روملو که در منطقه غرب ایران...
در طول تاریخ، و به ویژه پس از تأسیس سلسله صفویه، با توجه به تهدید استقلال و تمامیت ارضی کشور از سوی دولتهای همسایه، تقویت بنیه دفاعی کشور مهمترین رکن تصمیم‌گیریها و سیاستگزاریهای دولتهای ایران بوده است. پس از شکست ایران از روسیه در عهد فتحعلی شاه قاجار، نیاز به بازسازی قوای دفاعی هم از نظر سازماندهی و ساختار و هم از نظر تأمین تجهیزات و تسلیحات جدید و پیشرفته، بیش از پیش احساس گردید. چون برآورده...
سالگرد اعلام همبستگیِ تاریخی همافران ارتش با حضرت امام (ره) پاسخ به این پرسش که چرا چنین ارتش قدرتمندی که همواره مایه‌ی مباهات و پشت‌گرمی محمدرضا بود، در برابر انقلاب نه تنها به حمایت از رژیم وی نپرداخت، بلکه به وی پشت کرد و به جناح انقلابیون پیوست را در جایی ورای توان فیزیکی و تجهیزات نظامی باید جست‌وجو کرد. یکی از ویژگی‌های تأمل‌برانگیز و بااهمیت در انقلاب اسلامی ایران، انفعال ارتش...
ارتش یکی از نهادها و ارکان مهم قدرت پهلوی دوم محسوب می‌شد. این نهاد نظامی به دلیل جایگاه خاص خود در حفظ قدرت و تثبیت آن از اهمیت زیادی نزد شاه برخوردار بود، اما علیرغم نقش مؤثر ارتش در حکومت، شاه توجه چندانی به سلسله مراتب نظامی نداشت ارتش یکی از نهادها و ارکان مهم قدرت پهلوی دوم محسوب می‌شد. این نهاد نظامی به دلیل جایگاه خاص خود در حفظ قدرت و تثبیت آن از اهمیت زیادی نزد شاه برخوردار بود، اما...
سمت قاضی عسکر که از دوره صفویه در نیروی نظامی ایران وجود داشت و نشان‌دهنده رابطه دین با نظامی‌گری در دوره صفویه بود، در دوره حضور رضاخان در وزارت جنگ، مجددا در ارتش برقرار شد. به وجود علما و نمادهای اسلامی در ارتش رضا پهلوی امری نامأنوس به نظر میرسد. اما این نهادها در ابتدای دوره پهلوی اول وجود داشتند و نشانه بهرهگیری رضا پهلوی از شعائر اسلامی برای قدرت‌گیری تعبیر...
با پیروزی انقلاب اسلامی در 22 بهمن 1357 وضعیت ارتش به عنوان یکی از مهمترین ارکان حکومت شاهنشاهی در هاله‌ای از ابهام قرار گرفت. نخستین گروه اعدامی‌ها در 26 بهمن 1357 نیز 4 ژنرال ارتش بودند: ارتشبد نصیری، سپهبد رحیمی، سرلشگر خسروداد و سرلشگر ناجی. یک دیدگاه ارتش را غیر قابل اعتماد می‌دانست و خواستار انحلال و برچیدن آن و تأسیس یک ارتش جدید بود. این دیدگاه را مسعود رجوی رسماً در اولین میتینگ...
چراغ سبز کاخ سبز به ارتش با شکل‌گیری و بسط ارتش نوین در ایران در دوره پهلوی اول این انتظار وجود داشت که نظامیان همچون بسیاری دیگر از کشورهای جهان به وظیفه اصلی خود، که حراست از مرزهای کشور در برابر تهدیدات خارجی است، بپردازند و از دخالت در امور سیاسی و اقتصادی پرهیز کنند، اما در این دوره رویه‌ای دیگر در پیش گرفته شد و نهاد ارتش همچون بسیاری دیگر از نهادهای عصر پهلوی اول از کارویژه اصلی خود...
رضا خان مدت زیادی در محاق نماند. در آوریل 1925، رضا خان یک بار دیگر دست به ارعاب وکلای مجلس زد. روزنامه کوشش در شماره مورخ 10 آوریل 1925 گزارش می‌دهد که در روز نهم آوریل مجلس جلسه‌ای غیرعلنی برگزار کرد تا مسئله ارسال تلگرام به شاه و دعوت از او برای بازگشت به کشور را مورد بحث و بررسی قرار بدهد، ولی جلسه مزبور به حد نصاب نرسید. موری در گزارش 8 مه 1925 خود گزارش می‌دهد که «شورشی معروف»، اسماعیل...
آقای روحانی در برهه‌ای از تاریخ معاصر ایران تلاش انگلیس را برای تسلط ایران می‌بینیم تا اینکه در این دوره انگلیس با کودتایی رضاخان را بر مسند قدرت کشور قرار داد. چه اتفاقی افتاد که توجه انگلیس به ایران جلب شد و چه شد که انگلیسی‌ها رضاخان را برای پادشاهی در ایران انتخاب کردند؟ - روحانی: بسم‌الله الرحمن الرحیم.در مورد رضاشاه و دولتش اولین نکته‌ای باید در نظر گرفت، بی‌سوادی و...
به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری تسنیم، برای بررسی آئین حکومت‌داری رضاخان پای صحبت‌های مسعود رضایی پژوهشگر تاریخ معاصر ایران در مورد چگونگی روی کار آمدن رضاخان، لغو قرارداد دارسی توسط رضاخان، دلیل رضاخان برای راه‌اندازی راه‌آهن شمال به جنوب، غارت آثار باستانی ایران توسط غربی‌ها در دوره رضاخان، توان نظامی ارتش رضاشاه و ...نشستیم. رضایی در ابتدای گفت‌وگو در مورد دلیل روی کار آمدن...
مرکز اسناد انقلاب اسلامی اسناد لانه جاسوسی را درباره ارتش رژیم پهلوی بازخوانی کرد. اسناد لانه جاسوسی آمریکا یکی از منابع مهم است که بازخوانی آنها در ادوار مختلف تاریخی می‌تواند از جهات مختلف مورد استفاده قرار گیرد زیرا سفارت آمریکا در روند فعالیت خود در ایران، در کنار همه خیانت‌ها و خباثت‌ها اطلاعات مهمی از ارگان‌ها مختلف کشور به دست آورد و برنامه‌‌هایی را برای آنها تئوریزه...
روح‌الله حسینیان گفت: ارتش جمهوری اسلامی ایران موسایی بود که در دامان فرعون رشد پیدا کرد و در چندین جا آزمایش خود و نتیجه اعتماد امام (ره) را به خود پس دارد. به گزارش خبرنگار کتاب و ادبیات خبرگزاری فارس، مراسم رونمایی از 5 کتاب دفاع مقدس با حضور مسئولان کشوری و لشکری و مسئولان مرکز اسناد انقلاب اسلامی در فرهنگسرای اندیشه برگزار شد.روح‌الله حسینیان رئیس مرکز اسناد انقلاب اسلامی در ابتدا با...
«ارتش ایران هدف قرار می‌گیرد» عنوان سندی است از مجموعه اسناد بدست آمده از لانه جاسوسی در تهران – کتاب نهم. این سند مربوط به سال 1357 و دوران انقلاب اسلامی است: خیلی محرمانه شماره گزارش: 1669030878 8 دسامبر 1978 ـ 17 آذر 1357 از:...
جلسه شورای فرماندهان ارتش ساعت 30/10 صبح روز 22 بهمن با حضور 27 نفراز نظامیان زیر تشکیل گردید: 1ـ ارتشبد عباس قره‌باغی، رئیس ستاد بزرگ ارتشتاران 2ـ ارتشبد جعفر شفقت، وزیر جنگ 3ـ ارتشبد حسین فردوست، رئیس‌دفتر ویژه اطلاعات 4ـ سپهبد هوشنگ حاتم، رئیس جانشین ستاد بزرگ ارتشتاران 5ـ سپهبد ناصر مقدم، رئیس...
ارتش پیش و پس از انقلاب روزنامه جمهوری اسلامی، سه شنبه ١٥بهمن ١٣٨٧ گفت و گو با امیر سرتیپ سید ناصر حسینی در موضوع ارتش پیش و پس از انقلاب... تاریخ ارتش بخشی از تاریخ معاصر ملت ایران است و در واقع هرچه در تاریخ ایران اتفاق افتاده می توان نمونه هایش را در ارتش هم دید. موسی (ع ) در دامان فرعون پرورش یافت و سرانجام هم نابودش کرد. ارتش در قبل از انقلاب هم به همین صورت بود. در واقع در آن دوره ارتش به شدت در...
در این مقاله قصد داریم که به ارتش رضاخان بپردازیم.به فرماندهان این ارتش و نحوه عملکردشان، به اقداماتی که در طی به قدرت رسیدن رضاخان تا سقوط وی انجام داده شد توسط این ارتش و فرماندهانش. در این مقاله صرفا قصد آن نیست که از نظر آماری و تجهیزاتی به ارتش ایران بپردازیم بلکه قصد ما این است که به این قوای نظامی متحد سده! نظری بیندازیم و به ضعفها و نقاط قوتشان که البته زیر سایه ضعفهایشان هیچگاه به تثبیت...
ارتش و انقلاب اسلامی ؛ ارتش پهلوی در یک نگاه کلی شاه پس از رهایی از کابوس سال‌های 1329- 1332، تنها راه چاره برای جلوگیری از پیدایش حرکت‌های ضد سلطنتی را در تقویت بیش از پیش نیروهای نظامی جستجو می‌کرد؛ ضمن اینکه این حرکت با دکترین نیکسون در منطقه نیز تطابق داشت. * ارتش پهلوی در یک نگاه کلی در آغاز قرن نوزدهم میلادی، ارتش ایران هنوز شکل قدیمی خود را حفظ کرده بود و بر افراد ایلات و عشایر اتکا...
اگرچه دیدگاه‌های حضرت امام خمینی(ره) درخصوص ارتش از همان اوایل نهضت اسلامی دیدگاه‌های جانبدارانه بوده و همواره ارتش –کارکنان- را مورد محبت و پشتیبانی قرار می‌داده‌اند، امّا جهت‌گیری ایشان پس از اوج‌گیری نهضت و سپس، بعد از پیروزی انقلاب تا 29 فروردین 1358 بسیار جالب توجه است. برای این منظور، خصوصاً درست در زمانی که ضدانقلاب می‌کوشید تا با شعارهای بی‌پایه و بی‌مایه خود...
انحصار قوه قهریه نزد دولتها سبب گریده‌است ارتش به مثابه معیاری در تشخیص ماهیت دولتها بررسی گردد. نوع ساختار سازمانی و پرسنلی ارتش در دولتهای مختلف یکسان نیست، زیرا سازمان و سازماندهی آنها رابطه مستقیمی با ماهیت و محتوای دولتها دارد. از این رو، بررسی ارتش و تحولات آن می‌تواند درک تحولات نظام سیاسی کشورهای گوناگون را آسان‌تر و دقیق‌تر نماید. در گفت‌و‌گوی حاضر دکتر محمد نایب‌پور،...
با گذشته قریب به سه دهه از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی ایران هنوز هم یاد شیرین حماسه سازان دوران انقلاب در خاطره بود درست در زمانی که رژیم نیازمند وفاداری و ادای دین این نیروی عظیم بود به طور غیر منتظره‌ای به او پشت کرده و با شرکت در حماسه بزرگ انقلاب اسلامی ایران حماسه‌ای نو پدید آورد تا همواره و همیشه در تاریخ ایران یاد و نامش در کنار مردم پر آوازه بماند، از دهانه سلاحهای پیشرفته و مرگبار...
: ارتش به عنوان یکی از ارکان اصلی دولت مدرن که گویای انحصار قوه قهریه آن می باشد، نقشی کلیدی در ساختار جامعه و حکومت جدید و روابط متقابل آنها دارد. اروپاگرایی پهلویها در ابعاد مختلف حیات فردی و جمعی به قصد کسب هویت و قدرت، موجب گردید که به رغم وجود پتانسیلها و جوشش احیاگریهای بومی، اصلاح ضعف و سستی در کشور نه تنها به استقلال و خویشتن شناسی منجر نگردد، بلکه انفصال و بیگانگی با ریشه های هویت و...
ساعت سه و نیم بعداز ظهر سوم شهریور 1320، مجلس شورای ملی به درخواست دولت جلسه فوق‌العاده تشکیل داد و «علی منصور» از آغاز حمله متفقین به خاک ایران به‌رغم اعلام بیطرفی کشورمان گزارش داد. علی منصور کسی بود که سال اول جنگ جهانی، روزگاری که رضاشاه احساس کرد باید نشانه‌های بیشتری از وفاداری به انگلیس نشان دهد تا او را از صندلی قدرت کنار نزنند؛ جایگزین متین دفتری شده بود. وابستگی او به...
«آرتور میلسپو» خزانه‌دار آمریکایی ایران که توسط دولت رضاشاه به این سمت منصوب شده بود، در سال 1305 هجری شمسی (13 ژوئیة 1926 میلادی) گزارشی از وضعیت فساد مالی در قشون رضاخان منتشر کرد. گزارش میلسپو در 69 صفحه 14 اینچی و بدون فاصله بین سطرها تهیه شده بود. او در گزارش خود از فساد گسترده، اختلاس و اخاذی افسران قشون خبر می‌دهد. «ارتش ملی» رضا [خان] که تشکیل آن را از بزرگترین دستاوردهای او خوانده و...
