نگاه دیگران
کشف اسناد گفتگویی قدیمی از یکی از افسران سرویس اطلاعات مخفی بریتانیا نخستین بار زوایای تاریک و پنهان کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ و نقش بازیگران داخلی و خارجی را در سرنگونی دکتر محمد مصدق روشن کرد. گفتگویی که افسر MI۶ در دهه ۱۹۸۰ انجام داده و در تلاش برای کشف اسناد تازه از کودتای ۲۸ مرداد ۳۲ پیدا شده، ثابت می‌کند چگونه بریتانیا سال‌ها کوشید آمریکا را برای مشارکت در کودتا و بازگرداندن شاه به...
: گروه تاریخ انقلاب خبرگزاری تسنیم- دوره سلطنت احمدشاه قاجار آخرین پادشاه سلسله قاجاریه دوره‌ای کوتاه و گذرا بود، اما در این دوره کوتاه اتفاقات مهمی در کشور رخ داد. از یک سو کشور در جریان جنگ جهانی اول، مورد حمله متفقین قرار گرفت و در پی آن توسط انگلیس قحطی بزرگ در کشور به وجود آمد. از سوی دیگر از زمان سلطنت احمدشاه قاجار، شخصیتی نظامی با خوی وحشیانه توسط انگلیسی‌ها شناسایی و برجسته شد...
: انگلستان با توجه به همسایگی ایران با هند و تجربه لشکرکشی‌های نادرشاه به این منطقه تلاش کرد ایران را تضعیف کند و با جدایی بخش‌های حاصلخیز و اقتصادی آن، بنیان‌های اقتصاد کشورمان را نابود سازد. بعد از قتل سیسیانف فرمانده سپاه روسیه در جنگ اول ایران و روس و جایگزینی گودوویچ و ناکامی او در تصرف ایروان، روحیه ایرانیها تقویت شد؛ برای همین روسها با ارائه شروطی درخواست صلح کردند، اما عباس...
معرفی انگلستان به عنوان عامل اصلی کودتا روزنامه «اومانیته»(1) (HUMANITE) چاپ پاریس در شماره امروز با انتشار مطلبی درباره کودتای سوم اسفند در ایران و نقش انگلستان در آن، منشأ این بحران را دولت انگلستان معرفی کرد که تلاش می‌کند به هر نحو از انعقاد عهدنامه مابین ایران و روسیه جلوگیری نماید.(2) این روزنامه در ادامه به این نکته کرد، دیویزیون قزاق که مجری کودتا بوده، از ماه نوامبر تحت کنترل و...
اعتراض سیدضیاء به مصدق‌السلطنه سیدضیاءالدین طباطبایی با ارسال تلگرافی به «مصدق‌السلطنه» والی فارس ضمن اعتراض نسبت به اقدام وی در جلوگیری از انتشار خبر رئیس‌الوزرایی او،(1) خاطرنشان کرد که با قشونی که تحت فرمان دارد هر مانع و مشکلی را به هیچ می‌شمارد.(2) وساطت اسمارت برای آزادی برخی زندانیان «والتر الکساندر اسمارت» پیرو دریافت نامه احمد درخشان درخواست او برای وساطت نزد...
مطبوعات به‌عنوان ابزاری آگاهی‌دهنده و جهت بخش به افکار عمومی نقش غیرقابل انکاری در حرکت جوامع امروزی داشته‌اند. در ایران نیز تا به امروز این نقش با فراز و فرود تداوم یافته است. در دوره مورد مطالعه ما در این مبحث 1304 ـ 1302 ه ش مقارن با نخست‌وزیری سردار سپه و گذار به سوی کسب سلطنت، مطبوعات در کنار جهت‌دهی به افکار عموم مردم، مشمول سیاست‌های سرکوبگرانه رضاخان شدند، این مقاله کوششی است...
شاه در دیدار با استانداران و فرمانداران کل کشور، در خرداد ۱۳۴۷گفته بود: «این سازمان به شکایات مردم رسیدگی می‌کند. اگر افرادی شکایتی داشتند و بعد از طّی سلسله مراتب اداری هم به جایی نرسیدند، یک مرجع و پناهگاهی وجود خواهد داشت که به شکایات رسیدگی خواهند کرد و گزارش خود را بدهد.» «حکومت پهلوی از یک منظر دوره برتری و سیادت نظامیان و شکل‌گیری نهادها و ارگان‌های امنیتی و اطلاعاتی بود....
سازمان بازرسی شاهنشاهی، ازجمله مجریان نهاد بازرسی، در تاریخ دوره پهلوی بود که با انجام وظایف محوّله، در طول تقریباً بیست سال، فعالیّت‌های بسیاری در امور و عرصه‌های مختلف کرد. این سازمان دارای اختیارات و وظایف گسترده‌ای بود: رسیدگی به شکایات مردم از مقامات ادارات، نظارت بر اجرای درست فرامین شاه و قوانین حکومتی در مناطق مختلف کشور، مبارزه با فساد، نظارت بر کار آموزشی، بررسی نحوه...
امیر توکل کامبوزیا تحصیلات ابتدایی را در تهران،مدرسه علمیه واقع در خیابان (شنی سابق)گلشن فعلی و مدرسه رحیمیه مشهد به مدیریت میرزاسید علی خان و دوره متوسطه را در دبیرستان احمدی مشهد به تصدی میرزا جوادخان و استادانی چون غلامرضاخان ریاضی و منتخب الملک را گذرانده و برای ادامه تحصیلات عالی عازم تاشکند گردیده و در بحران انقلاب روسیه به ایران برگشت . استادکامبوزیا دوره مدرسه نظام ژاندارمری را به مدیریت...
محمد فرخی یزدی، (۱۲۶۸ یزد – ۲۵ مهر ۱۳۱۸) شاعر و روزنامه‌نگار آزادیخواه و دموکرات صدر مشروطیت است. وی سردبیر نشریات زیادی از جمله روزنامه طوفان بود. او همچنین نماینده مردم یزد در دوره هفتم مجلس شورای ملی بود و در زندان قصر کشته شد. مدفن او نامعلوم است. پدرش محمدابراهیم سمسار یزدی بود. برادری داشت، عبدالغفور نام که یازده سال از وی بزرگتر بود. فرخی علوم مقدماتی را در یزد فرا گرفت. قدری در...
محمد فرخی یزدی شاعر بلندمرتبه و آزادیخواه ایران در سال 1267ش در یزد متولد شد و در 24 مهر ماه 1318ش در بیمارستان زندان موقت شهربانی به قتل رسید. پیش از او بسیاری از رجال، سیاستمداران و آزادیخواهان برجسته کشور که در صدر همه آنها سیدحسن مدرس قرار داشت با روشهایی مشابه جان خود را از دست داده بودند. فرخی یزدی به هنگام مرگ بیش از دو سالی بود که به جرم «اسائه ادب به بندگان اعلیحضرت همایون شاهنشاهی» در...
شاه هنگام سخن گفتن از تمدن بزرگ، از «دروازه‌ای» هم که به آن منتهی می‌شد یاد می‌کرد. بنابراین ساختن «دروازه‌ای» جدید در دستور کار قرار گرفت تا آرزوی شاهانه در قالب یک بنای یادبود برآورده شود. شورای جشن‌های 2500 ساله در آبان 1338 به ریاست سناتور جواد بوشهری تأسیس شد. برج شهیاد یکی از پروژه‌های متعدد این شورا بود که در واقع، هم از نظر تخصیص بودجه و هم دامنه ی تأثیر، پروژه‌ای کوچک...
امیر توکل کامبوزیا، فرزند امیربابا مشیر دیوان در سال 1283 شمسى در تهران چشم به جهان گشود و در مهر ماه 1353 در شهر زاهدان دیده از جهان بست. وى که اصالتا از اکراد زعفرانلوى قوچان بود، تحصیلات ابتدایى و متوسطه را در شهرهاى تهران و مشهد گذراند و براى تکمیل تحصیلات خود عازم تاشکند گردید. حضور کامبوزیا در کشور روسیه تا زمان انقلاب (1917 میلادى) در این کشور استمرار یافت، از آن پس به ایران بازگشت. مرحوم...
دست‌های غیبی همیشه نمی‌توانست از عبدالله ریاضی محافظت کند که از دانشگاه به صورت اتفاقی برای ریاست مجلس انتخاب شد و توانست یک مجلس مطیع را اداره کند اما دیری نپائید که او در برابر رئیس دادگاه انقلاب نتوانست از خود دفاع کند و به مرگ محکوم شد. عبدالله ریاضی در سال 1285 در اصفهان متولد شد. پدر وی میرزاهاشم نام داشت. عبدالله از پنجسالگی به مکتب رفت تا با اصول قدیم درس بخواند. وی تا خواندن...
عبدالله ریاضی در سال 1285 در اصفهان متولد شد. پدر وی میرزاهاشم نام داشت. عبدالله از پنجسالگی به مکتب رفت تا با اصول قدیم درس بخواند. وی تا خواندن سیوطی و شرح لمعه پیش رفت و با اینکه در سلک طلاب بود و با اصول قدیم درس میخواند ولی در آلیانس یهودیان که تمامی دروسش به زبان فرانسه بود رفته و دوره دوساله آن مدرسه را هم طی کرد و سپس در دبستان «گلبهار» دوره ابتدایی را به اتمام رساند . پس از آن دوره متوسطه...
غلامحسین کرباسچی: زندانی باشی و محکوم، آن هم در نظامی که با دیکتاتوری و سلطنت مطلقه قانون و قضا را هم قبضه کرده باشد و بشنوی که جمعی بی‌گناه را مظلومانه اعدام کرده‌اند چه می‌توانی بکنی؟ روحانی بزرگوار بیش از ۱۰ سال بود که در زندان بود و حالا در فروردین ۱۳۵۴ در بهاری خونین، ۹ نفر از مبارزان زندان کشیده را به بهانه اینکه می‌خواستند فرار کنند، تیرباران کرده بودند در میان سکوت مطلق همبندان که...
حجت‌الاسلام رسول جعفریان در اوایل دهه ۸۰، گفت‌و‌گوهایی با آیت‌الله انواری داشته و خاطرات ایشان را نوشته است. خاطرات آیت‌الله انواری از دیدارش با آیات هاشمی رفسنجانی، منتظری و طالقانی را می‌خوانید: «به نظرم از نزدیک در اوین با آقای هاشمی آشنا شدم. البته قبلا با هم آشنایی کلی داشتیم. ایشان با شهید باهنر در جلسات مؤتلفه کار فرهنگی داشتند. در مؤتلفه آقای مطهری اصرار بر آشنایی...
مرحوم آیت‌الله انواری با آنکه یکی از پرسابقه‌ترین روحانیان مبارز با تحمل حدود ۱۳ سال حبس است، اما یکی از شخصیت‌هایی است که بسیار به ندرت حاضر به گفت‌وگو درباره سوابق خود شده است. آنچه در پی می‌آید بخش کوتاهی از مجموعه چند جلسه مصاحبه با آیت‌الله انواری یکی از نمایندگان امام در موتلفه اسلامی در سال ۱۳۵۹ است که توسط موسسه مطالعات و تحقیقات تاریخی ضبط گردیده و اینک پس از سال‌ها، در...
: جشن‌های ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی ایران با نام رسمی «۲۵۰۰مین سال بنیانگذاری شاهنشاهی ایران به‌دست کوروش بزرگ» نام مجموعه جشن‌هایی بود که به‌مناسبت آنچه ادعا می شد دوهزارو پانصد سال تاریخ مدون شاهنشاهی ایران است، در زمان سلطنت محمدرضا شاه پهلوی از تاریخ سه شنبه ۲۰ مهر تا شنبه ۲۴ مهر ۱۳۵۰ به مدت پنج روز در تخت جمشید برگزار شد. در این جشن‌ها، نمایندگان و سران حکومتی و...
در آبان 1380 (شعبان سال 1422) در سفر عمره در خدمت شماری از اساتید و دوستان و برجستگان روحانی بودم. از آن جمله حضرت آیت الله انواری بود که با اخلاق خوش و مزاح های ملیحش جلسات را شاد و شاداب می کرد. خداوند شفایش دهد. فرصت را مغتنم شمرده از ایشان خواهش کردم تا در فرصت هایی که مناسب می دانند، گوشه ای از خاطرات خود را از رویدادهای پیش از انقلاب بیان کنند. ایشان به زحمت پذیرفتند. من ضبط نداشتم اما به سرعت آنچه...
