نگاه دیگران
نگاهی به تعاملات تسلیحاتی محمدرضا پهلوی و غرب؛ پشتوانه‌های ژاندارمِ ایالات متحده کمی پس از استقرار کارتر در کاخ سفید بود، فروش هفت فروند رادار هشداردهنده‌ی پرنده موسوم به «آواکس» به ایران، که بهای آن بالغ بر 1230 میلیون دلار می‌شد، توسط وی امضا شد. این هواپیما اساساً برای کشورهای عضو ناتو طراحی شده بود و ایران اولین کشور غیرعضو ناتو بود که اجازه‌ی خرید این هواپیمای فوق‌پیشرفته...
پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1357، ضمن آنکه تحولی مهم در عرصة سیاست جهانی بود، به لحاظ تاریخ‌نگاری هم تأثیرات مهمی در عرصة پژوهش و تحقیق به بار آورد. ورود دو گونه منبع جدید به عرصة پژوهش ـ که شامل اسناد دولتی نهاد‌های سیاسی و امنیتی و خاطرات شفاهی است ـ انقلابی در این عرصه به شمار می‌آید. تا پیش از انقلاب برخی اسناد که اغلب متعلق به خاندانهای دورة قاجار بود ، مورد استفادة پژوهشگران قرار گرفت....
: یکی از نقاط مبهم انقلاب سفر ظاهرا یکماهه ژنرال رابرت هایزر در آخرین ماه پیروزی انقلاب اسلامی به ایران میباشد. با توجه به اینکه او ظاهرا در اولین روز برگزاری کنفرانس گوادلوپ به ایران سفر کرده است میان ماموریت او و این کنفرانس نکاتی در منابع مختلف بیان شده است. در مقاله زیر به بررسی این ماموریت واهداف آن ورابطه میان ماموریت او با این کنفرانس پرداخته می شود. کنفرانس گوادلوپ در تاریخ 14 دی...
همزمان با اوج گیری اعتصاب ها و راهپیمایی های مردم علیه رژیم «محمد رضا شاه پهلوی» و درخواست آنها مبنی بر تغییر نظام سیاسی کشور، در اذهان برخی از رهبران مذهبی و دینی که متمایل به کار گروهی و دسته جمعی بودند، اندیشه تشکیل شورایی جهت ساماندهی به کارها و هدایت نیروهای انقلابی، خطور کرد. در ماه های واپسین قبل از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، حوادث و رویدادهایی به وقوع پیوست که در سقوط رژیم شاهنشاهی...
اندیشه تشکیل شورای انقلاب، به درخواست آقای مطهری در 22 دی ماه 1357 با صدور فرمان حضرت شکل گرفت و طرح این اندیشه در بین مبارزان آن زمان خصوصاً روحانیون مطرح بود، چون هم امام و هم دیگر بزرگان انقلاب می‌دانستند که در مراحل بعدی نهضت و پس از پیروزی نیاز به تشکلی هست که بتواند نیروهای نهضت را سازمان دهی کند و بعد از پیروزی هم بتواند به هرج و مرج و آشفتگی‌ها و اوضاع پر آشوب کشور سر و سامان دهد. این...
بیست و دوم آذر 1314 خورشیدی، متمم قانون اساسی ایران تغییر کرد و مقام سلطنت به شخصی به نام رضاخان تفویض و منتقل شد. این اتفاق آغاز دوره جدیدی در زیست سیاسی و اجتماعی مردم ایران بود. دوره‌ای که در دو شق پهلوی اول و دوم، مشحون از رویکردها و رهیافت‌های متنوع و چالش‌برانگیزی در تاریخ به شمار می‌رود. یکی از این موضوعات اجتماعی چالش برانگیز به ظهور طبقات نوخاسته ای در جامعه عصر پهلوی بازمی‌گردد...
پیشینه بحث هرچند تشکیل شورای انقلاب در پیروزی انقلاب اسلامی نقشی بسیار برجسته ایفا نمود اما این نقش هرگز آنگونه که باید در مباحث مربوط به انقلاب اسلامی انعکاس نیافته است. بررسی، مقالات و گفتگوهای ارائه شده در این زمینه نشانگر ضعف کمی مفرط در مورد شورای انقلاب می باشد. از لحاظ کیفی آثار ارائه شده فوق الذکر به خوبی عملکرد شورای انقلاب را بررسی و تحلیل نموده اند. اما خلائی که در این زمینه احساس می...
رحلت مرموز آیت الله سید مصطفی خمینی در آبان 1356 را می توان نقطه عطفی در نهضت اسلامی مردم ایران دانست. مجالس یادبود در سراسر کشور برگزار شد و در آن مراسم، تظاهرات گسترده علیه رژیم به پا شد. از این رو رژیم، تصمیم گرفت با توهین به ساحت حضرت امام خمینی، چهره ایشان را به عنوان رهبری نهضت مخدوش کند. در اواسط دی ماه 1356، پیک دربار، نامه ممهور به مهر دربار را به داریوش همایون، وزیر اطلاعات و جهانگردی داد. او نیز...
روحانیون اصولی پس از پیروزی بر اخباریون در اوایل دوره قاجار، گامهای بلندی در راستای انسجام درون گروهی برداشتند و اصلاحاتی در سلسله مراتب روحانی و دروس حوزوی ایجاد کردند و شکلی تکامل یافته تر از قبل به اوضاع حوزه های علمیه بخشیدند. انسجام درون گروهی روحانیت با داعیه سیاسی آنان نیز مقارن شد. این داعیه در جنبش رژی و نهضت مشروطه جنبه عینی تری یافت. با این همه، مواضع روحانیون سیاسی در قبال پدیده مشروطه...
روز چهارشنبه سوم بهمن سال 1307 شمسی و در دوران حاکمیت رضاخان پهلوی نظامنامه لباسهای متحد الشکل در سه فصل و بیست ماده به تصویب هیات وزیران رسید.1 موضوعاتی مانند قانون متحدالشکل نمودن لباس و کشف حجاب در ایران پدیده هایی ناشی از آشنایی با غرب و تجددخواهی افرادی است که افکار و زندگی غربی را تجربه کرده بودند. به گونه ای که نخستین نشانه های این پدیده ها را می توان در محافل روشن فکری مشاهده نمود . اما...
حجاب متعلق به نسل آگاهی است که با پوشش خود میخواهد به استعمار غربی و به فرهنگ اروپایی بگوید: پنجاه سال کلک زدی، کارکردی، نقشه کشیدی که مرا فرنگی مآب کنی، من با این لباس به تو میگویم نه، و به تمام پنجاه سال کارت فاتحه میخوانم. چرا حرکتهای گسترده کشف حجاب و حجابزدایی، از سوی عوامل وابسته به استعمارگران، در بعضی کشورهای اسلامی، مثل افغانستان، ترکیه، ایران و… با شکست مواجه شده است ؟ ...
در محضر اهل بیت حاج شیخ عبدالرحمن حیدری ایلامی به سال 1304 ه.ش در شهر ایلام دیده به جهان گشود. تحصیلات را تا ششم نظام قدیم ادامه داد و سپس در کسوت معلمی به تدریس مشغول شد اما رؤیایی صادق مسیر زندگی او را تغییر داد.او در رؤیا، محضر دوازده امام معصوم را در حالی درک می کند که ائمه هدی با جمعی از مردم و دانش آموزان بر او وارد می شود بقچه ای را که به همراه داشته، باز کرده و قبایی را از آن خارج می کنند و بر تن او...
زمینه‌های قیام برای بررسی قیام 19 دی مردم قم بایستی اول فضای سیاسی – اجتماعی سال 56 و فضای کلی دهه 50 را مورد کنکاش قرار دهیم. بصورت خیلی مختصر می‌توان گفت؛ در دهۀ 50 رژیم شاه یکی از ثروتمندترین و قدرتمندترین کشورهای منطقه و دنیا بوده و از طرف دیگر، حمایت همه جانبۀ آمریکا پشتوانه این رژیم شاهنشاهی بوده است. به عنوان مثال «در سال 1356 درآمد نفتی ایران 7/20 میلیارد دلار بوده است». ارتش مدرن 400000...
با نگاهی به آثار حضرت امام، در می‌یابیم، بیشترین توجه ایشان، پس از جهان اسلام و مسلمین، به جهان مسیحیت است و مسیحیان؛ نگاهی مثبت و رحمانی؛ در حالی که این توجه، نسبت به سایر ادیان کمتر است. به ویژه نسبت به یهود و یهودیت؛ که اقل است و نامحسوس. بر عکس ملت و روحانیت یهود، ملت و روحانیت مسیح بیشتر مورد خطاب حضرت امام بوده است؛ حتی: دیدارهای ایشان با پاپ و نمایندگان کلیساهای جهان و مسیحیان، به مراتب زیادتر است تا ملاقات ایشان با روحانیت و نمایندگان مذهبی یهود یا دیگر ادیان؛ اگر هم باشد انگشت شمار است و خاص، و فقط با یهودیان زرتشتیان هم وطن داخلی. با کمی جستجو و بررسی آرشیو نامه‌های مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، که بعضاً منتشر شده و در دسترسند؛ حجم نامه‌های پیروان مسیح(ع) از تمام اقشار، به ویژه جوانان و نوجوانان مسیحی از اقصی نقاط جهان مسیحیت، خطاب به حضرت امام؛ بیش از صدها فقره است که با کمال مهربانی و عطوفت و سادگی نگاشته و گاه همراه با هدیه‌ای کوچک ارسال شده‌اند؛ نامه‌هایی پر از احساس و ارادت قلبی نویسندگانش؛ مملو از لطافت روحی و معنویی، و سرشار از شور و شوق انسانی. حال چرا و به چه دلیل این ارتباط و توجه دو طرفه، وجود داشت؟ در حالی که این ارتباط با پیروان دیگر ادیان نبوده یا خیلی کم و انگشت شمار بوده است!
: با روی کار آمدن مجلس هفتم ، در ۱۴ مهر 1307 با وجود تمایل شدید دولت به خصوص شخص رضا شاه به تصویب طرح متحدالشکل کردن لباس، برخی نمایندگان به تنظیم طرحی در ۴ ماده پرداختند و در یکم آذر همان سال این طرح را به مجلس ارایه دادند. طرح متحدالشکل شدن لباس ذکور در پانزدهمین جلسه مجلس به صورت دو فوریت در دستور کار قرار گرفت و به دلیل حساسیت موضوع ابتدا دو فوریت آن در چهارم دی ۱۳۰۷ به تصویب...
میرزا علی‌آقا ثقة الاسلام فرزند حاج میرزاموسی ثقهالاسلام، در ماه رجب سال 1277 ق در تبریز دیده به جهان گشود و زیر نظر و مراقبت پدر به تحصیل علوم شرعی و مشی در طریقه روحانیت کوشید. پس از آنکه علوم مقدماتی فارسی وعربی را آموخت، ازدواج نموده به سال 1300 ق با همسر خود به عتبات عالیات رهسپار شد و در حوزه درس شیخ محمد‌حسین فاضل اردکانی و شیخ زین‌العابدین مازندرانی به تکمیل معارف اسلامی پرداخت تا به...
آیت‌الله حسین غفاری در تابستان سال 1335. ق / برابر با 1293. ش در آذرشهر تبریز ـ در بخش دهخورقان ـ به دنیا آمد. وی از نوادگان حاج ملامحسن از شخصیت های علمی و دینی آذرشهر بود که توسط روس ها به شهادت رسید. شیخ حسین در سن شانزده‌سالگی با دختر استاد خود، آیت‌الله حاج‌میرزامقدس تبریزی ازدواج نمود. ثمره این پیوند، پنج فرزند بود. آیت‌الله حسین غفاری از نیمه دوم سال 1341. ش مبارزات خود را علیه طاغوت...
بسم الله الرحمن الرحیم من به اتفاق مرحوم والدم آیت‌اللّه حاج میرزا عبدالحسین نجفى برادرزادة مرحوم آیت‌اللّه حاج‌آقا نورالله نجفى، بارها به منزل عموى بزرگ خاندانمان مى‌رفتیم. مرحوم حاج‌آقا نوراللّه به‌خاطر علاقه و عشق شدیدى که به مرحوم آیت‌الله آقانجفى داشتند، به خاندان و اولاد و نوه‌هاى ایشان احترام زیادى مى‌گذاشتند و با آنکه مرحوم پدرم در سنین جوانى بودند بخاطر شخصیت خودشان و...
: مشروطیت تحولى بود که بخش عمده آن به واسطه نارضایتى اقتصادى طبقاتى از جامعه از وضع موجود شکل گرفت. به همین خاطر در بررسى انگیزه هاى این حرکت مطالبه بهبود اوضاع اقتصادى را نیز برشمرده اند.[1] عجیب نیست که پا به پاى تحولات سیاسى، سخن از اصلاحات اقتصادى به میان آمده و انتظار به سامان شدن نظام اقتصادى و معیشتى مردم به شدت بالا گرفت. علاوه بر آن مشروطیت مشارکت مردم در ابعاد...
مهدی‌قلی هدایت معروف به مخبرالسلطنه، بعد از استعفای مستوفی‌الممالک نزدیک به شش سال و نیم (۱۶ خرداد ۱۳۰۶ ـ ۲۲ شهریور ۱۳۱۲) نخست‌وزیر دولت پهلوی اول بود. او در حالی صاحب‌منصب شد که ۶۳ بهار و خزان را پشت سر گذاشته بود و پیرغلامی بود که تسلیم بالادست خود بود. مهدی‌قلی هدایت پایدارترین کابینه را به خود اختصاص داد و با کرنش پایه‌های دیکتاتوری رضاشاه را محکم کرد. نخست‌وزیری مخبرا...
