نگاه دیگران
در جنگ جهانی دوم، با توجه به شکست آلمان و ژاپن به‌تدریج نظام جدیدی در حال شکل‌گیری بود که دو قطب شرق به رهبری شوروی و غرب به رهبری آمریکا را به عنوان دو رقیب در برابر یکدیگر قرار می‌داد. اولین جرقه این رقابت که بعدها به جنگ سرد معروف شد در ایران زده شد دهه 1320، از جهات بسیاری، دارای خصوصیات منحصر به فردی است که آن را به روشنی از سایر ادوار تاریخ معاصر متمایز می‌سازد. کشور ایران در این دهه...
فرقه دموکرات آذربایجان، تشکلی سیاسی در آذربایجان که زمینه‌ساز برپایی دولت یک‌ساله پیشه‌وری در تبریز بود. زمینه‌های شکل‌گیری فرقه دموکرات آذربایجان پس از ورود نیروهای متفقین به ایران در شهریور 1320 و اشغال مناطق شمالی ایران، بویژه آذربایجان، توسط ارتش سرخ تشکیل شد. مهم‌ترین عوامل زمینه‌ساز پیدایش این فرقه از این قرار است: الف) ورشکستگی اقتصادی، شیوع قحطی، ناامنی و نابسامانی...
خلاصه: در روستای دشتک شهرستان کوار استان فارس سنگ قبری به جای مانده از دوران قحطی بزرگ(قحطی انگلیسی) وجود دارد که روی آن راز وقوع حادثه‌ای عظیم درج شده است به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا به نقل از بهارکوار، طی سال های 1295 تا 1297 شمسی، ایران با وجود اعلام بی طرفی در جنگ جهانی اول، بیشترین آسیب را از این جنگ ویرانگر دید و در حدود نیمی از جمعیت کشور، قربانی مطامع کشورهای بزرگ و...
: گرچه محتوای این مقاله بطور کامل مورد تائید نیست اما به جهت آنکه مطالب این نویسنده آمریکایی به خوبی بخشی از تلاش های آمریکا را برای بهره برداری از اختلاف های موجود در کردستان و آذربایجان با دولت مرکزی ایران در سالهای 1324 تا 1325 نشان می دهد، در اینجا باز نشر شده است 1. مشارکت کردها در جدای طلبی فرقه دموکرات در آذربایجان از بدو استقرار ارتش سـرخ شـوروی در بـخش‌های شمالی...
از میان تمامی نیروهایی که با رژیم پهلوی مبارزه می‌کردند، جریان مذهبی به رهبری امام خمینی توانست در یک رقابت ایدئولوژیک رژیم پهلوی را سرنگون کرده و نظام جمهوری اسلامی را تأسیس کند. در جریان نهضت امام خمینی احزاب و گروه‌های رقیبی نیز با حکومت پهلوی مبارزه می‌کردند که شاخص‌ترین آنها مارکسیست‌ها با سردمداری حزب توده و بعدها فدائیان خلق بودند. آنان مارکسیسم را علم مبارزه می‌دانستند و...
جناب نقاشیان شما به صورت عملی و میدانی با این تفکر پیش از انقلاب اسلامی و بعد از آن برخورد داشتید. تا آنجایی که من مطالعه کردم حتی واسطه اطلاع رسانی از انحراف فرقان را شما به شهید مطهری اعلام کرده اید. سوال اینجاست چه ویژگی‌هایی در رفتار و تفکر آنها باعث شد تا نظر شما بابت انحرافات فکری فرقان جلب شود. نقاشیان: جلساتی که گروه فرقان پیش از انقلاب در تهران داشت، جلساتی بود که یک بخش از آن در غرب تهران...
حقانی: ... درسال 55-54 بحث تخصص از سوی دکتر شریعتی در سخنرانی دانشکده نفت آبادان مطرح می شود. در این بحث روی اسلام منهای روحانیت تاکید جدی‌تری می‌شود تحت این عنوان که ما در اسلام، «روحانیت» نداریم. این تحلیل با هر قصدی مطرح شود نتیجه اش در بین جوانان و جامعه ایرانی، حذف روحانیت و قطع رابطه با روحانیت می شود. برخی که در جلسات حسینیه ارشاد شرکت می کردند، می‌گفتند آن جلسات اگر هیچ دستاوردی...
در تاریخ تفکر و زندگی بشر دو جریان کلی حق و باطل وجود دارد، اما گاه اتفاق می‌افتد که گروه‌هایی از جریان باطل، در جهت حیثیت حق بهره‌برداری می‌کنند و لباس حق بر خود می‌پوشند. آنها مصرانه خود را حق طلب معرفی می‌کنند و از جریان حق برای هویت سازی خود مدد می‌گیرند؛ در حالی که نمادهایی از جریان باطل هستند و تشخیص آنها به دشواری صورت می‌گیرد. این شاخه از جریان باطل چون اهل تلبیس و پنهان...
گروه فرقان به رهبری شخصی به نام اکبر گودرزی یکی از شاخص ترین گروه های منفصل از روحانیت و حتی مخالف صریح روحانیت بوده است. اکبر گودرزی اهل استان لرستان روستای دوزان در میان شهرهای خمین و الیگودرز بوده و از آن جا که پدرش چوپان بود، فرقانی ها از وی با عنوان «چوپان زاده آزاده » یاد می کردند. *فرقانی‌ها گودرزی را جوپان‌زاده آزاده لقب دادند وی در حوالی سال 1335شمسی متولد شده (...
قحطی بزرگ در ایران کدام است؟ پاسخ به این پرسش از این رو دشوار است که در هر قرن چند قحطی در سرزمین ما روی داده است و برپایه گزارشها هر یک از سهمگین تر و دهشتناک تر از دیگریست. و به درستی نمی توان گفت کدام قحطی بزرگتر است. از قحطی های نزدیک به روزگار ما 1288ق است که درباره آن گفته اند: «زمانی که آدمخوری باب گشت» و همچنین سال 1315، که درباره آن نیز گفته اند «آنچنان قحطی به مردم چیره گشت/شد ز خاطر...
نوشته‌های پشت نسخه‌ای، یکی از منابع با ارزش برای بررسی تاریخ فرهنگی و اجتماعی ما به شمار می‌آید؛ هرچند هنوز تحقیق جامع و گسترده‌ای درباره ی آنها صورت نگرفته و آنگونه که بایسته است مورد تحقیق و بررسی قرار نگرفته اند. در اینجا با یادداشت نویافته‌ای دربارهی قحطی سال 1242هجری روبه‌رو هستیم؛ که در پشت جلد کتاب جامع الفضایل نوشته شده است. این یادداشت، حاوی اطلاعات تازه و...
محمداقبال لاهوری، متفکر، عارف و فیلسوف پاکستانی است که بدون تردید یکی از نوابغ دوران اخیر به شمار می آید. او ضمن آفرینش اشعار و آثاری به زبان اردو، زبان فارسی را برای بیان افکار و احساسات خود برگزید. اشعار فارسی و حتی اشعار اردوی او سرشار از مفاهیم عالی عرفانی، فلسفی، انسانی و اجتماعی است. زبانی که اقبال در سرودن اشعار خود برگزیده، زبان شاعران گذشته ایران و شبه قاره است. او با تیزهوشی و استعداد...
گروه فرقان یکی از مصادیق بارز خوارج عصر انقلاب اسلامی می‌باشد. اکبر گودرزی رهبر گروه فرقان، فعالیت مذهبی خود در تهران را از مسجد الهادی واقع در جنوب تهران شروع کرد. سپس به مسجد شیخ‌هادی، مسجد فاطمیه، مسجد خمسه و محافل خانگی کشیده شده. اکبر گودرزی در جلسات مذهبی خود، تفسیرها و تعابیر جدیدی از آیات قرآنی ارائه می‌داد که موجب جذب جوانان می‌شد. جوهرة اصلی تفکرات گودرزی و گروه فرقان را...
نظریه پردازان جامعه‌شناسی بر این باورند که بازکاوی زمینه‌های اجتماعی یک رخداد، از بحث و فحص پیرامون آن رویداد، اهمیتی بس افزون‌تر دارد. در واقع با شناخت دقیق فضائی که در آن گروه‌های فکری و سیاسی سر بر می‌آورند، می توان به هویت واقعی آن نحله‌ها نزدیک شد و از آنان شناختی منصفانه به کف آورد. در گفت و شنود حاضر، زمینه‌های فرهنگی سیاسی ظهور فرقان مورد بازبینی قرار گرفته و علل روی آوردن برخی از جوانان آن روزگار به ایده‌های فرقان گونه مرور شده است. محمدحسین صفار هرندی به‌رغم آنکه بینش دینی مردم این سامان را نسبت به دورة فرقان، گسترده‌تر و بارورتر می‌داند، بر این باور است هنگامی که تولید فکر دینی توسط متولیان اصیل آن جدی گرفته نشود، احساس فقر فکری، برخی از جوانان مسلمان را به وام‌گیری از مکاتب بیگانه وامی‌دارد؛ این خطری است که همواره باید آن را جدی شمرد.
گفت‌وگو با اعضای پیشین فرقان از اهداف اولیه این دفتر از یادآور بود و آنچه در ادامه خواهید خواند، نتیجه تلاشی است که در نیل به این هدف به انجام رسیده است. امروز بسیاری از اعضا و علاقه‌مندان به فرقان پس از درک ماهیت اندیشه و عمل این گروه به‌آسانی و صادقانه از انحرافات آن سخن می‌گویند، صداقتی که برخی از آنان را تا مرز شهادت و نیز جانبازی در طریق حفظ نظام پیش برده است. به گزارش خبرگزاری فارس، در...
شرکت نفت ایران ـ انگلیس طی قراردادی با شیخ خزعل ــ فرزند شیخ جابر و حاکم محمره ــ در 16 ژوییه 1909م/ 27 جمادی‌الثانی 1327ق، اراضی و نواحی مورد نیاز خود را در محدوده تحت حاکمیت شیخ به مساحت 650 جریب از نخلستان‌های آبادان واقع شده بین بَریم[1] و بُوارده[2] تا رودخانه بهمنشیر اجاره کرد. اراضی مورد بحث برای احداث خط لوله انتقال نفت، ایستگاه‌های تلفن و تلگراف و تلمبه‌خانه‌ها و منازل مسکونی در نظر...
اشغال ایران در جنگ جهانی اول توسط روسیه تزاری و انگلیس که بر اساس قرار داد 1907 پترزبورگ صورت گرفت، با انقلاب بلشویکی سال 1917 به اشغالی یکطرفه مبدل شد که در آن انگلیسی‌ها در وسیع‌ترین حجم پیشروی‌های نظامی در این جنگ خود را به قفقاز و آسیای مرکزی رساندند. پیروزی بلشویک‌های کمونیست در روسیه، آنها را وادار به تشکیل کمربند امنیتی از افغانستان تا ترکیه کرد که در ایران نیز پس از ناکامی قرارداد 1919...
استان خوزستان در طی سه قرن اخیر خصوصاً با ورود استعمار انگلیس به خلیج فارس و تلاش آنها برای دست‌یابی به آب‌های گرم جنوب، و مخازن نفت منطقه و همچنین کنترل هندوستان، عراق، عربستان سعودی که جزو مستعمرات انگلستان بودند، دستخوش تغییر و تحولات عدیده‌ای شده است. درگیری‌های رژیم دست‌نشانده پهلوی با کشورهای منطقه که در راستای منافع انگلیس، امریکا و اسرائیل صورت می‌گرفت، مشکلات...
شیخ خزعل از قبیله بنی کعب یکی از رجال انگلوفیل ایران بود که از دوره مشروطه به بعد در تحولات سیاسی ایران در استان خوزستان نقش مهمی داشته است. او از انقلاب مشروطیت هواداری کرد و در دوران جنگ جهانی اول نیز کمکهای شایانی به دولت انگلستان کرد. بدین ترتیب، او توانست اطمینان کامل انگلستان را به خود جلب کرده و با پشتیبانی آن دولت به حاکم قدرتمند و بی‌رقیب خوزستان تبدیل گردد. با توجه به موقعیت و اهمیت منطقه...
در بهار سال 1359، جنبشى اصلاحى با هدف ایجاد تحول در نظام دانشگاهى، در دانشگاههاى کشور شکل گرفت که از آن به عنوان انقلاب‌فرهنگى یاد مى‌شود و منجر به تعطیلى موقت دانشگاهها، بازنگرى در اهداف و ساختار علمى و آموزشى و نیروى انسانى دانشگاهها و جلوگیرى از استفاده گروههاى چپگرا از محیط دانشگاه براى گسترش فعالیتهاى سیاسى و بحران‌سازى در کشور گردید و تبعات و پیامدهاى مختلفى را بر جاى گذاشت که در زیر به...
