نگاه دیگران
مجید تفرشی معتقد است نمی‌توان نقش عوامل اقتصادی را در سقوط شاه نادیده گرفت، اما تاکید می‌کند که «برخلاف دیدگاه‌های مارکسیستی یا چپ‌گرایانه، اقتصاد در وقوع انقلاب ایران حرف اول را نمی‌زد». این پژوهشگر تاریخ معاصر ایران می‌گوید: «در نتیجه اقدامات شاه از سال 1352 به بعد، توقعات زیادی در زمینه‌های مختلف رفاهی و اجتماعی میان مردم ایجاد شد، اما در سال 1356 و پس از کاهش درآمدهای...
پیامدهای خارجی کودتای رضاخان سحرگاه 3 اسفند 1299 مثلِ همیشه نبود و تهران در مهار کودتاگران قرار گرفته بود. رهبران کودتا با شعار از بین بردن هرج‌ومرج در جامعه ایرانی به تهران وارد شده بودند تا طرحی نو دراندازند. بی‌شک چنین تحرکی نه‌تنها سیاستِ داخلی بلکه سیاستِ خارجی را نیز دچار تغییر می‌کرد در سال‌های منتهی به کودتای 3 اسفند 1299 بی‌ثباتی، ناامنی و هرج‌ومرج حاکم بر جامعه...
انگلستان، در دومین سال جنگ جهانی اوّل، به بهانه ایجاد امنیت در جنوب ایران، تصمیم به ایجاد یک نیروی نظامی، زیر نظر افسران ارشد بریتانیایی گرفت. این نیروی نظامی که به پلیس جنوب یا اس.پی.آر (تپانچه‌داران جنوب پارس) معروف شد، به فرماندهی ژنرال سایکس در 27 بهمن 1298ش شکل اجرایی به خود گرفت. دولت انگلستان پیش از آن در 22 مهر 1289، طی اولتیماتوم شدیدالحنی از ایران خواسته بود که طی سه ماه به نظم و امنیت در جنوب...
سالگرد اعلام همبستگیِ تاریخی همافران ارتش با حضرت امام (ره) پاسخ به این پرسش که چرا چنین ارتش قدرتمندی که همواره مایه‌ی مباهات و پشت‌گرمی محمدرضا بود، در برابر انقلاب نه تنها به حمایت از رژیم وی نپرداخت، بلکه به وی پشت کرد و به جناح انقلابیون پیوست را در جایی ورای توان فیزیکی و تجهیزات نظامی باید جست‌وجو کرد. یکی از ویژگی‌های تأمل‌برانگیز و بااهمیت در انقلاب اسلامی ایران، انفعال ارتش...
ماجرای ملی شدن صنعت نفت در تاریخ معاصر ما به خودی خود نقطه اوج و نمادی از مجاهدت و استقامت ایرانیان محسوب می شود، اما نتیجه تاریخی آن چیزی جز تداوم سلطه استعمار بر منابع نفتی ایران نبود. تشکیل یک کنسرسیوم از غول های نفتی برای استخراج و فروش نفت، آخرین حکم دیوان دادگستری بین المللی لاهه برای حل مشکل نفت ایران بود! که اگرچه ظاهری خوش آب و رنگ داشت، ایران را در وابستگی کامل به غرب انداخت و متن آن...
عللی را که رهبر انقلاب درباره ماندگاری انقلاب به آنها می کنند، می توان به پنج شاخص کلی تقسیم کرد که عبارت اند از: "اتکا به مردم"، "اتکا به ایمان و خدا"، "اتکا به عزت ملی"، "توجه به شاخص های انقلابی بودن" و "همه جانبه بودن انقلاب". این پژوهش به بررسی، شاخص یابی و محوربندی بیانات رهبر انقلاب درباره علل ماندگاری انقلاب و دستاوردهایی که این ماندگاری را تقویت کرده است،...
انقلاب اسلامی ایران یک انقلاب استثنائی و یک پدیده‌‌ی منحصر به فرد در قرن بیستم بود. «شک نباید کرد که انقلاب اسلامی ایران از همه‌ی انقلاب‌ها جدا است. هم در پیدایش و هم در کیفیت مبارزه و هم در انگیزه‌ی انقلاب و قیام.»۱ تمایزی که آگاهی از آن کمک مؤثری در شناخت توانایی‌های انقلاب اسلامی می‌کند و بهره‌برداری از آن در جهت اصلاحات اساسی در کشور دارای اهمیت بسیار است. به عبارت...
عقب نشینی رژیم برای فریب با اوج‌گیری حرکت‌های گسترده‌ی مردمی در سراسر کشور، رژیم شاهنشاهی مجبور به عقب‌نشینی‌های تاکتیکیِ پی در پی از قبیل: آزاد سازی زندانیان سیاسی، ترمیم حقوق و مرخصی‌های کارگری، ایجاد خیمه شب بازی مخالف‌خوانی برخی از نمایندگان در مجلس شورای ملی و...، برای پیشگیری از سقوط نظام شاهنشاهی و حفظ محمدرضا پهلوی در مقام سلطنت شد. این عوام فریبی موجب شد تا امام خمینی(ره)...
رمضان 1357 آغاز ماه مبارک رمضان 1398ق که مصادف با پانزدهم مرداد ماه سال 1357ش بود، فرصت بسیار مناسبی بود تا وعاظ و اهل منبر با بهره گیری از آن به افشاگری‌های خود علیه رژیم شاهنشاهی، توسعه داده و مردم را نسبت به جنایات گوناگونی که در طول حکومت پهلوی اتفاق افتاده بود، آگاه‌تر نمایند. برای پیشگیری از این حرکت بود که شناسائی مجالس و محافلِ این ماه در دستور کار قرار گرفت[1] و ساواک یزد به شهربانی استان...
اربعین شهدای یزد واقعه‌ی دهم فروردینِ شهر یزد نقطه‌ی عطفی در تاریخ مبارزات مردم ایران در دوران انقلاب اسلامی بود. نقطه عطفی که نه تنها مردم مسلمان و متدین شهرها و روستاهای استان یزد را به شدت تحت تأثیر قرار داد، بلکه در سراسر کشور شور و شعوری دیگر برانگیخت تا حرکت رو به اضمحلال رژیم شاهنشاهی را سرعتی مضاعف بخشد.[1] این حرکت با حضور گسترده‌ی مردم در کنار مزار شهدایِ دهم فروردین آغاز شد و...
مشهد در آستانه پیروزی انقلاب شاهد فجایع و وقایعی بود که تنها در اعلامیهها و اخبار روزنامهها منعکس شده اند. حوادث آذرماه (حمله به بخش اطفال بیمارستان امام رضا(ع)) و 9 و 10دی ماه مشهد که منجر به کشته شدن تعدادی از مردم شد، موجب شد تا چهره واقعی حکومت پهلوی شناخته شود و انقلابیون با تمام قدرت در جهت پیروزی انقلاب اقدام نمایند. عمده حوادث این شهر مذهبی در آستانه...
رحلت شهادت‌گونه‌ی آیت‌الله حاج آقا مصطفی خمینی(ره)، آغازی بر پایانِ دوران حکومت چند هزار ساله‌ی شاهنشاهی در ایران بود. رژیم شاهنشاهی پهلوی و دستگاه‌های امنیتیِ آن به خوبی از موقعیت و جایگاه امام خمینی(ره) در حوزه‌های علمیه و در میانِ علما، روحانیون و همچنین مردم مسلمان و متدین آگاهی داشتند. به همین دلیل بود که از برپایی مراسم ترحیم و بزرگداشت فرزند برومند ایشان دچار وحشت شده و دستور...
چرایی فسخ قراردادهای تسلیحاتی آمریکا با ایران نخستین تأثیر بحرانِ ایران در معاملات اسلحه با آمریکا لغو سفارشِ دومیلیارد دلاری در مورد خرید هفتاد فروند هواپیمای جت اف 14 در مهر 1357 بود. بااین‌همه ارسال محموله‌های اسلحه به ایران همچنان ادامه داشت و مقامات آمریکایی تا آبان 1357 در قطع ارسال اسلحه به ایران تردید داشتند، اما با نزدیک‌تر شدن به روزهای انقلاب اسلامی این کشور بسیاری از قراردادهای...
الف: نگاهی کوتاه به سابقه تاریخی یزد یزد، همان دارالعباده‌ای است که به عنوانِ اولین شهر خشت خام و دومین شهر تاریخی جهان به ثبت رسیده و به شهر بادگیرها و دوچرخه‌ها و شیرینی شهرت دارد. شهری که با وجود آنکه در دره‌ای وسیع و خشک واقع است، حرکت و زندگی در آن موج می‌‌زند. شهر یزد آنقدر سابقه دارد که برای قدمتِ آن، هم داستان‌های تاریخی و انتساب به انبیاء الهی مطرح باشد و هم بنای اولیه‌ی...
ماجرای خرید تانک‌های چیفتن از انگلستان ایران در پی جنگ ظفار، وارد مذاکره با انگلستان برای خرید تانک‌های چیفتن شد و موفق گردید قراردادی برای خرید هشتصد تانک منعقد نماید. این تانک‌های 50 تنی با توپ دورزن 120 میلیمتری از پرقدرت‌ترین تانک‌های جهان بودند، اما موتورهای این تانک‌ها با وضعیت محیطی ایران ناسازگار بود؛ ازهمین‌رو انگلستان برای حفظ این قرارداد به اقداماتی دست زد... آغاز...
: گزارش رسول صدر عاملی، خبرنگار اعزامی روزنامه اطلاعات به «نوفل لوشاتو»، در روزنامه اطلاعات مورخه 14 بهمن 1357 به چاپ رسیده است. صدر عاملی ضمن بازگویی خاطرات خود از آن روزها، ماجرای حضور خود در نوفل لوشاتو را اینگونه روایت کرده است: «...سه ماه حضور من در نوفل لوشاتو بسیار ارزشمند بود و این فرصت را داشتم که از تمام آن لحظه‌ها عکس بگیرم. من یک سال و نیم قبل از حضور امام در نوفل لوشاتو...
: مطلب ذیل، ترجمه مقاله نشریه نوول اُبسرواتور(Le Nouvel Observateur) به تاریخ 20 نوامبر 1978(29 آبانماه 1357) که به صورت اعلامیه در میان مردم توزیع میشد: - فریاد «مرگ بر شاه» دیگر یک شعار نیست، بلکه یک نوع سلام است. در بعضی نقاط هیچ‌کس نمیگوید سلام یا خداحافظ و بجایش همه میگویند «مرگ بر شاه» - این جنبش نشان داده است که حتی چپی‌ها در مخالفت با شاه بسیار ملایم‌تر از مذهبیون هستند و...
به مناسبت روز هفتم آذر روز نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران مروری بر سیر تدوینِ «رازِ مروارید» به گزارش سایت تاریخ شفاهی ایران، نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران از نخستین روزهای جنگ تحمیلی – مقاومت 34 روزه خرمشهر - تاکنون، نقشی بی‌نظیر در حفظ مرزهای آبی و تداوم روابط اقتصادی ایران با دیگر کشورها از طریق راه‌های آبی داشته و خواهد داشت. پرسنل نداجا جزو نیروهای نظامی...
: یکی از نقاط مبهم انقلاب سفر ظاهرا یکماهه ژنرال رابرت هایزر در آخرین ماه پیروزی انقلاب اسلامی به ایران میباشد. با توجه به اینکه او ظاهرا در اولین روز برگزاری کنفرانس گوادلوپ به ایران سفر کرده است میان ماموریت او و این کنفرانس نکاتی در منابع مختلف بیان شده است. در مقاله زیر به بررسی این ماموریت واهداف آن ورابطه میان ماموریت او با این کنفرانس پرداخته می شود. کنفرانس گوادلوپ در تاریخ 14 دی...
: متن پیش رو سخنرانی حجت الاسلام عبدالمجید معادیخواه در نشست تخصصی هفده شهریور با عنوان «کالبدشکافی یک واقعه» میباشد، که در تاریخ 16 شهریورماه 1383 توسط مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی در موزه امام علی (ع) واقع در فرهنگسرای انقلاب برگزار گردید. *** به نام خداوند مهرگستر مهربان. سخنرانی بنده، بیشتر تحلیلی از هفده شهریور است. نگاهم بیشتر به هویت این رخداد معطوف هست. مقدمتاً...
