نگاه دیگران
حکومت پهلوی و بازی در زمین انگلیس یکی از مسائل عمده در جهان سیاست موضوع استقلال‌طلبی برخی از مناطق است. مسئله‌ای که سیاست پسابین‌المللی نیز با آن روبه‌رو است. در واقع در جهانی که بازیگران آن را صرفا دولتها تشکیل نمی‌دهند و خورده‌گروه‌ها و سازمانها و حتی افراد در آن به عنوان بازیگران مستقل مطرح می‌شوند، بحث جدایی برخی مناطق از کشورها بسیار داغ است. گواه عینی این ادعا تحولاتی است...
شرکت نفت ایران ـ انگلیس طی قراردادی با شیخ خزعل ــ فرزند شیخ جابر و حاکم محمره ــ در 16 ژوییه 1909م/ 27 جمادی‌الثانی 1327ق، اراضی و نواحی مورد نیاز خود را در محدوده تحت حاکمیت شیخ به مساحت 650 جریب از نخلستان‌های آبادان واقع شده بین بَریم[1] و بُوارده[2] تا رودخانه بهمنشیر اجاره کرد. اراضی مورد بحث برای احداث خط لوله انتقال نفت، ایستگاه‌های تلفن و تلگراف و تلمبه‌خانه‌ها و منازل مسکونی در...
اشغال ایران در جنگ جهانی اول توسط روسیه تزاری و انگلیس که بر اساس قرار داد 1907 پترزبورگ صورت گرفت، با انقلاب بلشویکی سال 1917 به اشغالی یکطرفه مبدل شد که در آن انگلیسی‌ها در وسیع‌ترین حجم پیشروی‌های نظامی در این جنگ خود را به قفقاز و آسیای مرکزی رساندند. پیروزی بلشویک‌های کمونیست در روسیه، آنها را وادار به تشکیل کمربند امنیتی از افغانستان تا ترکیه کرد که در ایران نیز پس از ناکامی قرارداد...
استان خوزستان در طی سه قرن اخیر خصوصاً با ورود استعمار انگلیس به خلیج فارس و تلاش آنها برای دست‌یابی به آب‌های گرم جنوب، و مخازن نفت منطقه و همچنین کنترل هندوستان، عراق، عربستان سعودی که جزو مستعمرات انگلستان بودند، دستخوش تغییر و تحولات عدیده‌ای شده است. درگیری‌های رژیم دست‌نشانده پهلوی با کشورهای منطقه که در راستای منافع انگلیس، امریکا و اسرائیل صورت می‌گرفت، مشکلات...
شیخ خزعل از قبیله بنی کعب یکی از رجال انگلوفیل ایران بود که از دوره مشروطه به بعد در تحولات سیاسی ایران در استان خوزستان نقش مهمی داشته است. او از انقلاب مشروطیت هواداری کرد و در دوران جنگ جهانی اول نیز کمکهای شایانی به دولت انگلستان کرد. بدین ترتیب، او توانست اطمینان کامل انگلستان را به خود جلب کرده و با پشتیبانی آن دولت به حاکم قدرتمند و بی‌رقیب خوزستان تبدیل گردد. با توجه به موقعیت و اهمیت...
شیخ خزعل برای ابقا در مسند حکمرانی و حفظ موقعیت خود در منطقه دست دوستی و اتحاد به سوی انگلیس دراز کرد به همین جهت تصمیم به مذاکره با نمایندگان انگلستان در خلیج فارس گرفت این نیاز دو طرفه سبب گردید سرپرسی کاکس کنسول بریتانیا در خلیج فارس در 1910 با شیخ خزعل قراردادی بدین مضمون به امضاء رساند در این قرارداد دولت بریتانیا متعهد گردید در صورت تجاوز ایران به حقوق به قلمرو یا به اصطلاح املاک موروثی شیخ...
درآمد: در آذر ۱۳۵۱ اولین یگان نظامی ایرانی وارد عمان شد. با درخواست سلطان قابوس در ۲۹ آذر ۱۳۵۲ پیاده شدن واحدهای واکنش سریع ارتش ایران درمنطقه صلاله دومین شهر بزرگ این کشور واقع در جنوب شرق عمان شدت یافت. از تعداد نیروهای اعزامی ارقام موثقی در دست نیست و در گزارش‌های مختلف از ششصد تا چهارهزار نفر برآورد شده‌است. این عملیات سه سال طول کشید و آمار کشته شدگان هیچ وقت رسماً اعلام نشد اما برخی...
کشف اسناد گفتگویی قدیمی از یکی از افسران سرویس اطلاعات مخفی بریتانیا نخستین بار زوایای تاریک و پنهان کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ و نقش بازیگران داخلی و خارجی را در سرنگونی دکتر محمد مصدق روشن کرد. گفتگویی که افسر MI۶ در دهه ۱۹۸۰ انجام داده و در تلاش برای کشف اسناد تازه از کودتای ۲۸ مرداد ۳۲ پیدا شده، ثابت می‌کند چگونه بریتانیا سال‌ها کوشید آمریکا را برای مشارکت در کودتا و بازگرداندن شاه به...
: گروه تاریخ انقلاب خبرگزاری تسنیم- دوره سلطنت احمدشاه قاجار آخرین پادشاه سلسله قاجاریه دوره‌ای کوتاه و گذرا بود، اما در این دوره کوتاه اتفاقات مهمی در کشور رخ داد. از یک سو کشور در جریان جنگ جهانی اول، مورد حمله متفقین قرار گرفت و در پی آن توسط انگلیس قحطی بزرگ در کشور به وجود آمد. از سوی دیگر از زمان سلطنت احمدشاه قاجار، شخصیتی نظامی با خوی وحشیانه توسط انگلیسی‌ها شناسایی و برجسته شد...
: انگلستان با توجه به همسایگی ایران با هند و تجربه لشکرکشی‌های نادرشاه به این منطقه تلاش کرد ایران را تضعیف کند و با جدایی بخش‌های حاصلخیز و اقتصادی آن، بنیان‌های اقتصاد کشورمان را نابود سازد. بعد از قتل سیسیانف فرمانده سپاه روسیه در جنگ اول ایران و روس و جایگزینی گودوویچ و ناکامی او در تصرف ایروان، روحیه ایرانیها تقویت شد؛ برای همین روسها با ارائه شروطی درخواست صلح کردند، اما عباس...
معرفی انگلستان به عنوان عامل اصلی کودتا روزنامه «اومانیته»(1) (HUMANITE) چاپ پاریس در شماره امروز با انتشار مطلبی درباره کودتای سوم اسفند در ایران و نقش انگلستان در آن، منشأ این بحران را دولت انگلستان معرفی کرد که تلاش می‌کند به هر نحو از انعقاد عهدنامه مابین ایران و روسیه جلوگیری نماید.(2) این روزنامه در ادامه به این نکته کرد، دیویزیون قزاق که مجری کودتا بوده، از ماه نوامبر تحت کنترل و...
اعتراض سیدضیاء به مصدق‌السلطنه سیدضیاءالدین طباطبایی با ارسال تلگرافی به «مصدق‌السلطنه» والی فارس ضمن اعتراض نسبت به اقدام وی در جلوگیری از انتشار خبر رئیس‌الوزرایی او،(1) خاطرنشان کرد که با قشونی که تحت فرمان دارد هر مانع و مشکلی را به هیچ می‌شمارد.(2) وساطت اسمارت برای آزادی برخی زندانیان «والتر الکساندر اسمارت» پیرو دریافت نامه احمد درخشان درخواست او برای وساطت نزد...
مطبوعات به‌عنوان ابزاری آگاهی‌دهنده و جهت بخش به افکار عمومی نقش غیرقابل انکاری در حرکت جوامع امروزی داشته‌اند. در ایران نیز تا به امروز این نقش با فراز و فرود تداوم یافته است. در دوره مورد مطالعه ما در این مبحث 1304 ـ 1302 ه ش مقارن با نخست‌وزیری سردار سپه و گذار به سوی کسب سلطنت، مطبوعات در کنار جهت‌دهی به افکار عموم مردم، مشمول سیاست‌های سرکوبگرانه رضاخان شدند، این مقاله کوششی است...
شاه در دیدار با استانداران و فرمانداران کل کشور، در خرداد ۱۳۴۷گفته بود: «این سازمان به شکایات مردم رسیدگی می‌کند. اگر افرادی شکایتی داشتند و بعد از طّی سلسله مراتب اداری هم به جایی نرسیدند، یک مرجع و پناهگاهی وجود خواهد داشت که به شکایات رسیدگی خواهند کرد و گزارش خود را بدهد.» «حکومت پهلوی از یک منظر دوره برتری و سیادت نظامیان و شکل‌گیری نهادها و ارگان‌های امنیتی و اطلاعاتی بود....
سازمان بازرسی شاهنشاهی، ازجمله مجریان نهاد بازرسی، در تاریخ دوره پهلوی بود که با انجام وظایف محوّله، در طول تقریباً بیست سال، فعالیّت‌های بسیاری در امور و عرصه‌های مختلف کرد. این سازمان دارای اختیارات و وظایف گسترده‌ای بود: رسیدگی به شکایات مردم از مقامات ادارات، نظارت بر اجرای درست فرامین شاه و قوانین حکومتی در مناطق مختلف کشور، مبارزه با فساد، نظارت بر کار آموزشی، بررسی نحوه...
امیر توکل کامبوزیا تحصیلات ابتدایی را در تهران،مدرسه علمیه واقع در خیابان (شنی سابق)گلشن فعلی و مدرسه رحیمیه مشهد به مدیریت میرزاسید علی خان و دوره متوسطه را در دبیرستان احمدی مشهد به تصدی میرزا جوادخان و استادانی چون غلامرضاخان ریاضی و منتخب الملک را گذرانده و برای ادامه تحصیلات عالی عازم تاشکند گردیده و در بحران انقلاب روسیه به ایران برگشت . استادکامبوزیا دوره مدرسه نظام ژاندارمری را به مدیریت...
محمد فرخی یزدی، (۱۲۶۸ یزد – ۲۵ مهر ۱۳۱۸) شاعر و روزنامه‌نگار آزادیخواه و دموکرات صدر مشروطیت است. وی سردبیر نشریات زیادی از جمله روزنامه طوفان بود. او همچنین نماینده مردم یزد در دوره هفتم مجلس شورای ملی بود و در زندان قصر کشته شد. مدفن او نامعلوم است. پدرش محمدابراهیم سمسار یزدی بود. برادری داشت، عبدالغفور نام که یازده سال از وی بزرگتر بود. فرخی علوم مقدماتی را در یزد فرا گرفت. قدری در...
محمد فرخی یزدی شاعر بلندمرتبه و آزادیخواه ایران در سال 1267ش در یزد متولد شد و در 24 مهر ماه 1318ش در بیمارستان زندان موقت شهربانی به قتل رسید. پیش از او بسیاری از رجال، سیاستمداران و آزادیخواهان برجسته کشور که در صدر همه آنها سیدحسن مدرس قرار داشت با روشهایی مشابه جان خود را از دست داده بودند. فرخی یزدی به هنگام مرگ بیش از دو سالی بود که به جرم «اسائه ادب به بندگان اعلیحضرت همایون شاهنشاهی» در...
شاه هنگام سخن گفتن از تمدن بزرگ، از «دروازه‌ای» هم که به آن منتهی می‌شد یاد می‌کرد. بنابراین ساختن «دروازه‌ای» جدید در دستور کار قرار گرفت تا آرزوی شاهانه در قالب یک بنای یادبود برآورده شود. شورای جشن‌های 2500 ساله در آبان 1338 به ریاست سناتور جواد بوشهری تأسیس شد. برج شهیاد یکی از پروژه‌های متعدد این شورا بود که در واقع، هم از نظر تخصیص بودجه و هم دامنه ی تأثیر، پروژه‌ای کوچک...
امیر توکل کامبوزیا، فرزند امیربابا مشیر دیوان در سال 1283 شمسى در تهران چشم به جهان گشود و در مهر ماه 1353 در شهر زاهدان دیده از جهان بست. وى که اصالتا از اکراد زعفرانلوى قوچان بود، تحصیلات ابتدایى و متوسطه را در شهرهاى تهران و مشهد گذراند و براى تکمیل تحصیلات خود عازم تاشکند گردید. حضور کامبوزیا در کشور روسیه تا زمان انقلاب (1917 میلادى) در این کشور استمرار یافت، از آن پس به ایران بازگشت. مرحوم...
