غلامحسین صدیقی
مراسم جشن فارغالتحصیلی دانشکده افسری در سال ۱۳۱۹ - همانگونه که در تصویر مشاهده میشود رضاشاه در این مراسم شمشیر حمایل کرده است(مقایسه شود با تصاویر بالا)
: میلسپو در کتاب ۱۹۴۶ خود[=آمریکائیان در ایران] گوشههایی از حکومت وحشت رضاشاه را شرح میدهد. او مینویسد که رضاشاه «هزاران نفر را حبس کرده و صدها نفر را کشته بود، و بعضیها را با دستهای خودش به قتل رسانده بود.» در نتیجه این حکومت وحشت، «بر دل مردم ترس افتاده بود. به هیچکس نمیشد اعتماد کرد؛ و اَحدی جرأت اعتراض یا انتقاد نداشت....شواهد فراوان و متأسفانه مجابکنندهای نیز نشان میداد که وحشتافکنیهای [شاه] روان مردم محجوب و زودرنج [ایران] را آشفته کرده و تعادل روحیشان را برهم زده بود. علاوه بر این، او چنان روحیه خشونتآمیزی از خود نشان میداد که تأثیرات شومی در دامنزدن به خُلق و خوی ناپایدار مردم، از همگسیختگی کشور، و نابسامانی و ضعف حکومت گذاشت.» اسناد وزارت امورخارجه آمریکا تصویر روشنی از حکومت وحشت که در سالهای ۱۹۲۱ تا ۱۹۴۱ بر مردم ایران حاکم بود ارایه میدهد. برای مدت بیستسال کشور تحت یک حکومت نظامی کاملاً مستبد و ددمنش اداره میشد. مجلس بلهقربان گو شده و سانسور کامل بر کشور حکمفرما بود. روزنامهها و مدیرانشان از اولین قربانیان این دیکتاتوری بودند. شرح سرکوب روزنامهها، خشونت فیزیکی(بهویژه ضرب و شتمهای وحشیانهای که به دست شخص رضاخان انجام میشد)، و حتی قتل مدیران سرکش روزنامهها در این اسناد ثبت و ضبط است. نمونههای بسیاری از بازداشت و سپس ناپدید شدن مخالفان، از جمله تعداد زیادی از علما، که برجستهترینشان سید حسن مدرس بود، در این اسناد یافت میشود. داستان دستگیری و قتل بدون محاکمه شخصیتهای سیاسی، نظیر تیمورتاش، سردار اسعد، حییم، صولتالدوله، فیروز، و سایرین به تفصیل در گزارشهای فوق آمده است. (برگرفته از کتاب «رضاشاه و بریتانیا»؛ محمدقلی مجد؛ انتشارات مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی؛ صص ۲۲ تا ۲۴) تصاویر زیر، بازتاب فضای استبدادی حکومت رضاشاه در مطبوعات داخلی پس از سقوط او است.
مؤسسه وعظ و خطابه نام طرحی بود که در دوره حکومت رضاشاه برای ضربه زدن به نهاد روحانیت به اجرا درآمد. هدف موسسه وعظ و خطابه، جمعآوری وعاظ و سخنرانان مذهبی در این سازمان و وابسته نمودن آنها به دولت بود تا با این سیاست مخالفت خطبا و وعاظ با حکومت رضاشاه از بین برود. به عبارت دیگر، موسسه وعظ و خطابه طرحی برای دولتی کردن روحانیت بود، به همین خاطر در تاریخ ۲۹ دی ۱۳۱۵، وزارت معارف دستوری به ادارات معارف و...
شهریورماه 1320 رضاشاه بدون کوچکترین مقاومتی در برابر اشغال ایران، کشور را ترک کرد. با توجه به مذاکرات چند روز قبل او با برخی شخصیتهای انگلیسی، تصورش این بود که مانند یک پادشاهِ محترمِ کناره گرفته از قدرت، ساکن یک کشور بیطرف_مثلا آرژانتین_خواهد شد. اما کشتی حامل رضاشاه و چندتن از اعضای خانوادهاش اجازهی کناره گرفتن در بندر بمبئی هند را نیافت و انگلیسیها او را به یکی از جزایر...
پس از تسخیر سفارت آمریکا در تهران توسط دانجویان پیرو خط امام، اسناد زیادی از فعالیتهای مختلف سیاسی، اطلاعاتی، اقتصادی و نظامی آمریکا در ایران کشف شد که بخش مهمی از آنها مربوط به سالهای پیش از انقلاب بود. اسدالله علم دوست صمیمی شاه که در کارنامهاش یازده سال وزارت دربار، یک سال و نیم نخستوزیری و چند دوره وزارت داشت یکی از چهرههای مهم معادلات ایران پیش ازانقلاب بود. او فروردین 57 در نیویورک درگذشت...
دهم فروردین ماه سال 1357، در روزهایی که مردم شهرهای مختلف ایران چهلم شهدای سایر شهرها را گرامی میداشتند، مردم یزد نیز بهمناسبت چهلم شهدای تبریز دست به تظاهرات زدند که با سرکوب و برخورد سخت رژیم پهلوی روبرو شد. چند روز پس از حادثه خونین یزد، آیتالله صدوقی در نامهای کوتاه که خطاب به آیتالله خامنهای نوشت، درخواست کرد که درباره اتفاقات و رویدادهای جاری کشور، با او در ارتباط باشد. از...
در فضای دوقطبی جنگ سرد و صفبندی کشورها و گروههای حامی آمریکا و شوروی، سالهای دهه چهل و پنجاه، کردستان عراق به یک معضل برای رژیم عراق تبدیل شده بود. حزب بعث که زمستان 1347 با کودتا توانسته بود حکومت عراق را در دست بگیرد، آشکارا تحت حمایت شوروی بود و در طرف مقابل آمریکا به کمک اسرائیل و رژیم شاه، کردهای عراق را که دنبال خودمختاری و استقلال بودند تقویت میکرد. افسران موساد در کردستان عراق کنار...
شهریور سال ۱۳۲۰، انگلیس از جنوب و شوروی از سمت شمال، به ایران حمله کرده و ظرف چند ساعت حکومت رضاشاه سقوط کرده و کشور توسط متفقین اشغال شد. شوروی و انگلیس که تا چند سال پس از حمله، ایران را تحت اشغال خود داشتند، علیرغم توافق قبلیشان مبنی بر عدم استفاده از ذخایر غله مردم ایران، دائماً درحال بهره برداری از ذخیره غذایی ایران بودند. در مواقعی هم که با مخالفت روبرو میشدند، سعی میکردند با ارعاب و...
یازدهم اسفندماه سال ۱۳۵۳ محمدرضا پهلوی با برگزاری یک نشست خبری، ضمن اعلام پایان نظام چند حزبی در ایران، خبر از تأسیس یک حزب فراگیر با نام حزب رستاخیز ملت ایران داد. حزبی که همه مردم مجبور بودند یا به عضویت آن در آیند و یا بین زندان و رفتن از ایران، یک راه را انتخاب کنند. امیرعباس هویدا ابتدا به مدت دو سال و سپس به مدت چهار سال از سوی شاه بهعنوان دبیرکل این حزب انتخاب شد. در طول فعالیت حزب، مسئولان...
: «بهائیت» سازمانی سیاسی است که سازههای سازمانی آن در اوایل قرن بیستم در ایالات متحده شکل گرفت و از آن به بعد به عنوان یک سازمان آمریکایی در محافل سیاسی مطرح گردید. گسترش دامنه نفوذ و اقتدار بهائیان در دوران پهلوی به صورت تدریجی بود و این روند بعد از کودتای 28 مرداد 1332 و با افزایش نفوذ قدرت آمریکا در ایران، تشدید شد و در دوران نخستوزیری امیرعباس هویدا به اوج و کمال خود رسید. در همان...
روز 6 دی 1353 آیتالله حسین غفاری پس از سالها مبارزه و استقامت، صبر و پایداری، و تحمل زندان و شکنجه، سرانجام در زیر شکنجه ماموران ساواک به شهادت رسید. آیت الله حسین غفاری در سال 1335 هجری قمری مطابق با 1292هـ.ش در روستای دهخوارقان (که امروزه آذرشهر خوانده می شود) از توابع تبریز دیده به جهان گشود.[1] نام پدر وی عباس و کشاورزی بود. با سختی روی زمین کار می کرد و زندگی خود و خانواده اش را تامین می...
حضور احزاب و تشکلها در رقابتهای انتخاباتی با هدف به دست آوردن قدرت،موضوعی است کـه همیشه با جنجال و یا زد و بندهای سیاسی همراه بوده است.خواه این احزاب و تـشکلها خاستگاه مردمی داشته و یـا بـرساخته حکومتها باشند.اما بهرهگیری از رانتهای قدرت برای احزاب،آن هم احزاب حاکم و نیز تعرض به رأی مردم به هرنحوی از انحا مطلبی است که نه تنهابه انتخابات مشروعیت نمیدهد بلکه...
تاریخ سند: ۲۲ آبان ۱۳۴۲ موضوع: تعطیل کلاسهای درسی حوزه علمیه قم به مناسبت اعدام طیب حاجرضایی به مناسبت اعلام اعدام طیب حاجرضایی و حاج قاسم رضایی* در روز اجرای حکم دادگاه نظامی عدهای از مدرسین حوزه علمیه قم در روز مزبور از تدریس خودداری و در نتیجه اکثر کلاسهای درس تعطیل بوده است. * حاج اسماعیل رضایی صحیح است.
در پی هجوم متفقین به ایران، حکومت خودکامه رضاشاه فرو پاشید و چون میدانست در بین ملت ایران هم جایگاهی ندارد و ادامه حکومت برایش غیرممکن بهنظر میرسید، به توصیه محمدعلی فروغی در 25 شهریور 1320 بهنفع ولیعهد از سلطنت استعفاداد و ظهر همان روز به طرف اصفهان و بندرعباس حرکت کرد و در حقیقت به یک مسافرت یا بهتر بگوییم تبعید ناخواسته رفت. انگلیسیها در مهرماه با یک کشتی کوچک او را به بمبئی و...
شب سه نفر زندانی سیاسی، که روزها در فلکه بودند و شبها در حیاط مریضخانه می خوابیدند، با تختخواب خود وارد حیاط مریضخانه شدند. من با این سه نفر در کریدور دو آشنا شده بودم. اتهام این سه نفر این بود که مقالاتی که در روزنامه های فرانسه به زیان حکومت رضاشاه راجع به جنایات عمال دوره سیاه منتشر می شد، به قلم آنها نوشته شده است. با یکی از آنها ابونصر عضد بیشتر آشنا و دوست شده بودم. برای آنکه چون آنها مانند ما...
: احمد احمدی متولد ۱۲۶۶ در مشهد اعدام شده در اسفند ۱۳۲۳ تهران. او به پزشک احمدی معروف بود. اما درواقع شغل اصلی او پرستاری بود و در حدود سال ۱۳۰۷ در بیمارستان احمدی تهران، که بعدها بیمارستان سپه نامیده شد، از بیماران پرستاری میکرد. او با مشاهدهٔ اعمال پزشکان تلاش کرد بهطور تجربی امور پزشکی را فراگیرد. پس از فراگیری تجربی، در بسیاری از سختترین عملها حاضر شد. احمدی...
معروف است که مأموران دولت استعمارگر انگلستان همه جا با زیرکی و حیلهگری به اهداف و خواستههای سیاسی و اقتصادی دولت متبوع خود رسیدهاند و نیرنگ در کارها و گفتارها و نوشتار هایشان جایگاه نخست را داشته که البته سخن درستی است اما سکه سیاست انگلستان در قرن نوزدهم در مشرق زمین روی دیگری هم داشته است که نقش نمایانی از خونریزی و کشتار و ظلم و غارتگری آنگلوساکسونها بر آن است. این را خود...
تاریخ سند: ۹ سپتامبر ۱۹۷۹(۱۸ شهریور ۱۳۵۸) سرّی، ۹ سپتامبر ۷۹، اعضاء از: تهران ۵۴۱۷۴، قسمت اول از دو قسمت به: رئیس اخطار جاسوسی پخش محدود ال پی گامین، اس دی لور آنچه در زیر میآید تحلیل و ارزیابی راترفورد در ۷ سپتامبر از قضیه اس دی لور-۱[=ابوالحسن بنیصدر] میباشد: ۱- با در نظر گرفتن مقامی که اس دی لور-۱ در رژیم جدید دارد(یعنی عضو شورای انقلاب، عضو مجلس خبرگان، سرپرست بانکهای ملیشده و...
: بعد از سرنگونی رضاشاه و تبعید او از ایران در 25 شهریور 1320، مطبوعات بار دیگر توانستند به دور از سایه سنگین خفقان و سانسور، آزادانه به نشر افکار و عقاید خود بپردازند و حتیالمقدور گوشههائی از حکومت وحشتِ رضاخانی را بیان کنند. *** روزنامه اطلاعات؛ 12 آبان 1320: «مردم هر کشوری نخستین چیزی که از حکومت خود میخواهند امنیت و آزادی است. امنیت را میخواهند برای اینکه جان و مال و شرف و حقوق...
روزنامه اطلاعات؛ ۲۵ شهریور ۱۳۲۰: «الخیر فیما وقع؛ یک پیشآمدى[=برکناری رضاشاه از سلطنت] واقع شده است که انشاءالله رحمان امیدواریم این پیشآمد برای ملت ایران پیشآمد نیکى باشد و خیر و سعادت ملت ایران در این پیشآمد باشد که از تحت یک فشار خیلى ممتدى نجات پیدا کردند و من یک خوشوقتى دارم، که الآن دارم در یک مجلسى صحبت میکنم که عموم نمایندگان مجلس مثل مجالس سابق یک روح...