ارباب کیخسرو شاهرخ
علی قلى خان سرداراسعد، پسر سوم و چهارمین فرزند حسین قلى خان ایلخانى از تیره هفت لنگ بختیارى و نوة دخترى نجف‌خان ــ نوه الیاس‌خان ــ است. در سال 1274ق در چهارمحال متولد شد. سایر برادران او اسفندیارخان و نجفقلى‌خان (برادران بزرگ‌تر) و خسروخان سردارظفر، یوسف‌خان امیرمجاهد و امیرقلى‌خان (برادران کوچک‌تر) بودند. او خواهر دلاورى به نام بى‌بى مریم نیز داشت که بعدها...
سیاست انگلستان در ایران در طول سال‌های پایانی جنگ بین‌الملل اول متناسب با تغییر و تحولات در روسیه و انقلاب آن کشور و تأثیر انقلاب روسیه در مناطق مختلف ایران، به ویژه پس از مخالفت با تصویب قرارداد 1919م/1297ش دستخوش تغییر شد. سر پرسی لورین ــ وزیر مختار جدید بریتانیا در تهران ــ مأمور تصحیح، اجرا و ابلاغ این تغییر سیاست انگلیس در ایران و انطباق آن با شرایط جدید شد. به همین دلیل پس از کودتای سوم اسفند...
در این جا 9 برگ سند از مجموعه اسناد وزارت امورخارجه و وزارت کشور(داخله) در دوره رضا شاه مربوط به دوران نخست وزیری محمود جم و وزرات امورخارجه عنایت الله سمیعی مشاهده می کنید که این اسناد به نامه نگاری ها انجام شده مردم بحرین با دولت وقت ایران مربوط است . در این اسناد بطور مشخص فشار بر مردم که یا اموال غیر منقول خود را بفروشند و بروند و یا تابعیت دولت بحرین را بپذیرند. همانگونه که در گزارش این اسناد...
وزارت داخله تشکیلات کل نظمیه مملکتی دایره امنیه محرمانه است به تاریخ 24 اسفند 1308 نمره 2175 مقام منیع ریاست محترم وزراء عظام دامت شوکته نظمیه بندر لنگه راپورت می‌دهد مستشار دولت انگلیس در بحرین قدغن کرده که در مدارس بحرین تعلیمات زبان فارسی داده نشود و برای شاگردان مدارس هم دستور داده است لباس مخصوص تهیه کنند. اولیاء اطفال از این قسمت عصبانی شده [و] مدارس را تعطیل نموده‌اند. اینک مراتب...
تاریخ سند: ۳۱ شهریور ۱۳۴۸ خیلی محرمانه موضوع: مسافرت سناتور عباس مسعودی به بحرین پس از مسافرتی که سناتور عباس مسعودی در حدود سه‌ماه قبل به بحرین نمود مرتباً شایعاتی در زمینه مسافرت نامبرده در بحرین بر سر زبان‌ها است. از جمله گفته می‌شود در جلسات میهمانی‌هایی که سید محمود علوی سکرتر شیخ عیسی[حاکم بحرین]، به افتخار سناتور مسعودی برقرار نموده بود، به مسعودی قول داده‌اند در صورتی که...
استان خوزستان در طی سه قرن اخیر خصوصاً با ورود استعمار انگلیس به خلیج فارس و تلاش آنها برای دستیابی به آب‌های گرم جنوب، و مخازن نفت منطقه و همچنین کنترل هندوستان، عراق، عربستان سعودی که جزو مستعمرات انگلستان بودند، دستخوش تغییر و تحولات عدیده‌ای شده است. درگیری‌های رژیم دست‌نشانده پهلوی با کشورهای منطقه که در راستای منافع انگلیس، امریکا و اسرائیل صورت می‌گرفت،...
درست در روزهای پایانی عمر مجلس دوم، تهدید عظیم ناشی از اولتیماتوم روس‌ها، ایران و تمامیت ارضی آن را به مخاطره افکند. از آنجا که «درباریان و مجلس ملی که درست واقف به مواقف عصر» نبودند؛[1] به طور طبیعی زمینه نقض استقلال کشور را فراهم ساختند. این بزرگ‌ترین فاجعه تاریخی کشور بود که زمامداران قوم هیچ تحلیل و تبیین مشخصی از وضعیت زمان خود نداشتند؛ از ترکیب نیروهای بین‌المللی و آرایش...
در سال 1902 لرد لنسدوان[1] پیمان اتحادی با ژاپن بست که هدفش تقویت مواضع ژاپنی‌ها در خاور دور علیه روسیه بود. ژاپنی‌ها در این ایام با ر‌خنه روزافزون روسیه در منچوری مواجه بودند. نفوذ روسیه در اعماق آسیا منحصر به خاور دور نبود. سه سرزمین مهم دیگر که در آنها منافع حیاتی انگلیسیها نهفته بود در معرض تهدید قرار داشت، این سرزمین‌ها عبارت بودند از ایران، افغانستان و تبت. در ایران...
تحرکات در مناطق شمالی ایران از دوره وزیرمختاری هاردینگ و جریان اخذ وام برای مسافرت سال 1903 مظفرالدین شاه شدت یافت. در آن زمان برای نخستین بار هاردینگ پیشنهاد کرد شیلات خزر وثیقه وام مورد نیاز شاه باشد. شمال ایران به طور سنتی حوزه نفوذ روسیه محسوب می‌شد و اگر پیشنهاد هاردینگ تحقق پیدا می‌کرد، انگلیس جاپایی در منطقه نفوذ روسیه به دست می‌آورد. در این زمان...
کشور وسیع هندوستان به واسطه سلسله جبال هیمالیا از شمال و شمال شرق کاملاً امن است، از ناحیه شمال غرب به افغانستان و کشمیر و نیز بلوچستان متصل است که از این نواحی چندین بار به اعماق هند لشکرکشی شده است. همچنین دشتهای وسیع مکران راه مناسبی برای ورود به هند مهیا می‌کرد. اسکندر مقدونی، سلطان محمود غزنوی، تیمور لنگ و نادرشاه در زمره افرادی بودند که از این معبر به...
مقارن فتح تهران، تعارضات و رقابت‌های احزاب لیبرال و محافظه‌کار انگلیس شدت پیدا کرد. برخی از ایرانیان مقیم هندوستان پیش‌بینی می‌کردند حزب حاکم لیبرال دیر یا زود سرنگون خواهد شد. در آن زمان دولت قدرتمند آلمان، حریف انگلیسی را وادار کرده بود بر هزینه‌های نظامی خود بیفزاید. حزب لیبرال که معتقد بود دشمن اصلی آلمان است، با روسیه از در آشتی درآمده، اما از طرف دیگر بر تجهیزات جنگی خویش...
در اوان فتح تهران، در حالی که هیجانات سیاسی در کشور بروز و ظهور یافته بود، احزاب سیاسی انگلیس هم در حال کشاکش با یکدیگر بودند. رقابت‌های پارلمانی احزاب لیبرال و محافظه‌کار بیم‌ها و امیدهایی در ایران آفرید. عده‌ای می‌گفتند غلبه حزب لیبرال به نفع ایران است، زیرا آنها مثل محافظه‌کارها «حرص ملک‌گیری» ندارند، پس پیروزی آنها باعث پیشرفت و ترقی ایران خواهد شد. در پاسخ گفته...
در مقاله حاضر که مبتنی بر روش توصیفی و تحلیلی است، تلاش شده که نقش مردم کرمانشاه و کردستان در حوادث منتج به مشروطیت، مشروطیت و پیامدهای آن مورد واکاوی قرار گیرد. همچنین کوشش شده است، مهمترین دیدگاههای رایج در کرمانشاه و کردستان درباره مشروطیت و سهم گروهها و شخصیتهای مهم این جامعه در جنبش مشروطیت مورد بررسی قرار گیرد. سئوال تحقیق حاضر این است که آیا مردم کرمانشاه و کردستان با استقرار حکومت...
نهضت مشروطیت ایران با هدف استقرار عدالت در جامعه به وقوع پیوست.در منابع عمومی ایـن دوره به صراحت از رهبری علما در جنبش سخن به میان آمده است؛به گونه‌ای کـه بدون این حمایتها جـنبش بـه نتیجه‌ای دست نمی‌یافت. با این وصف از همان ابتدای وقوع جنبش در کنار حرکت اصیل مردم،جریان دیگری هم دست‌اندرکار بود.این جریان البته به تنها چیزی که نمی‌اندیشید،استقرار...
در نهضت ملی شدن صنعت نفت شاید برای اولین‌بار در تاریخ ایران است که دخالت خارجی یعنی نیرو و عامل خارجی و سرویس‌های بیگانه پی می‌برند که یکی از راه‌های از بین بردن نهضت ملی نفت، انداختن اختلاف بین رهبران است، و موّرخان تاریخ معاصر بر این باورند که لوی هندرسون سفیرکبیر آمریکا در ایران، در این زمینه نقشی پررنگ داشته است؛ از جمله این موّرخان دکتر یرواند آبراهامیان است که مؤکداً معتقد است عامل...
مجله خواندنیها؛ ۳۰ فروردین ۱۳۳۱: [ترجمه] از «آکسیون» و «فیگارو» چاپ پاریس «در گزارش مفصلی که اخیراً مستر لوی هندرسن سفیرکبیر آمریکا در تهران به وزارت امورخارجه آمریکا فرستاده، ضمن اظهار ناامیدی از وضع فعلی ایران، شخص دکتر مصدق را تجلیل کرده[!] و احساسات ضد کمونیستی و تمایل او را به همکاری با آمریکا و دُول غرب ستوده است. در این گزارش چنانچه یک منبع موثق وزارت امورخارجه آمریکا...
با شروع قرن بیستم وتقسیم معادلات جهانی بین روسیه وانگلستان، این دو کشور سعی داشتند در میدان رقابت‌های جهانی، هر کدام نسبت به رقیب دیگر امتیازات بیشتری به دست آورند. به همین دلیل کشمکش های این دو ابر قدرت بر سر دستیابی به منافع، تنش هایی را نیز درمنطقه که هند (گوهر گرانبهای انگلیس) درآن قرار داشت به وجود آورد، و به نگرانی‌های دولت انگلیس بیشتر دامن زد. قرارداد 1907 نیز که زاییده ی این...
بدنبال صف آرایی دول روس، انگلیس و فرانسه درجبهه ای موسوم به «متفقین» و اتریش و آلمان با عنوان «متحدین» ، پیوند عثمانی ،ایتالیا و ژاپن به هر یک از این دو جناح ، جهان را درگیر محاربه ای همه گیرنمود. در این میان ایران که از قرن نوزدهم م بواسطه موقعیّت جغرافیایی خود جولانگاه ائتلاف و تعارض قدرت های برتر اروپا در حفظ یا دست یا بی به هندوستان بود ؛ مورد تعرض هردو جناح رقیب قرار گرفت. به...
پلیس جنوب . نیروی انگلیسی ـ ایرانی تحت فرمان انگلیسیها در جنوب ایران از 1335 تا 1340. پلیس جنوب ایران با عنوان «تفنگداران ج ، ص 108ـ110) و در 6 ذیقعدة 1335/ 16 مارس 1916، با ورود سر پرسی سایکس * به عنوان فرمانده این قوا به همراه گروهی از افسران انگلیسی و هندی به بندرعباس و اقدام به سربازگیری در این شهر، آغاز شد (مابرلی ، ص 204) اما اندیشة تشکیل این نیرو از مدتها پیش در ذهن دولتمردان انگلیسی وجود داشت . دولت...
مختصری از تاریخ تشکیلات موسوم به پلیس جنوب ایران انگلیسیها از مدتها قبل در پی تشکیل قوایی در جنوب ایران بودند که بتوانند از منافع سیاسی و اقتصادی خود دفاع کنند. ظاهراً این تلاش برای نخستین بار در 6 ژانویه 1902 به ذهن اولیای انگلیس خطور کرده، و در یادداشت وزیر وقت امور خارجه انگلیس خطاب به سر آرتور هاردینگ وزیرمختار انگلیس در ایران آمده است: «... ما کوشش کرده‌ایم که تجارت و نفوذ بریتانیا...
