ارباب کیخسرو شاهرخ
در ماجرای قرارداد 1933 ظاهر قضیه نشان می‌داد که ایران بر احاقه حقوق خود پافشاری کرده و حاضر به عقب‌نشینی از موضع انتقادی خود نسبت به قرارداد دارسی نیست، اما تقی زاده در خاطرات خود تعریف می‌کند با اینکه رضاخان دستور داده بود، داور به ژنو برود اما از رفتارش تزلزل نسبت به ادامه تخاصم علیه شرکت نفت مشخص بود برای همین به‌زودی دستور داد که با این شرکت تفاهم‌نامه‌ای امضا شود... زمانی که سپاه...
امیر سرتیپ خلبان محمد کریم عابدی نماینده پیشین مردم طبس در مجلس که در کمیته تحقیق درباره حادثه طبس به همراه مصطفی چمران وزیر دفاع وقت به محل حادثه مراجعه کرده و گزارش نهایی این تحقیق را آماده کرده بود در گفت‌وگو با خبرآنلاین، به تشریح این رخداد پرداخت و گفت: پس از اشغال لانه جاسوسی آمریکا در تهران و دستگیری اعضای سفارت آمریکا از سوی دانشجویان پیرو خط امام در سال 1359، دولت آمریکا در اعمال فشار...
شکست امریکا در طبس در آوریل 1980، بزرگترین ضربه را بر حیثیت سیاسی امریکا وارد کرد به طوری که ایالات‌متحده نه تنها در صحنه جهانی تحقیر شد بلکه با بحران "حقارت ملی" نیز مواجه شد. ریچارد نیکسون رئیس‌جمهور سابق امریکا معتقد بود: «ایالات متحده امریکا با شکست در عملیات نجات گروگان‌های امریکائی، اکنون بسیار بی‌وجهه و شدیدا خوار و خفیف شده است.» "استیون آر. وایزمن" نیز با به...
ریشه کاپیتولاسیون در ایران، به عهدنامه ترکمانچای بر می‌گردد. آن عهدنامه، فصل جداگانه‌ای به نام «عهدنامه تجاری ترکمانچای» داشت. در فصل هشتم این عهدنامه آمده است که اگر دو نفر روس با هم نزاع کنند و منجر به قتل شود، موضوع به محاکم ایران مربوط نشده و وزیر مختار روس یا کنسول روس قضاوت خواهد کرد. اگر بین یک گروه روس و یک ایرانی اختلافی باشد، یا منجر به قتل شود، هیچکس حق توقیف فرد روس را نداشته...
روز 15 تیر 1300 تصمیم دولت انگلیس به برچیدن «پلیس جنوب» در ایران، نگرانی نمایندگان مجلس آن کشور را برانگیخت. نمایندگان از عدم امنیت تجارت و منافع انگلیس پس از برچیدن سازمان «پلیس جنوب» و از سرنوشت اسلحه و مهمات این سازمان که در ایران باقی می‌ماند ابراز نگرانی کردند. از حدود 150 سال پیش انگلیسیها مقاصدی نسبت به استان فارس آن روز داشته اند. اما کهن‌ترین سندی که درباره تشکیل نیروی نظامی...
روز 7 تیر 1360 بر اثر انفجار یک بمب نیرومند در مقر حزب جمهوری اسلامی در تهران ، آیت‌الله بهشتی و 72 تن از یاران امام خمینی به شهادت رسیدند. عامل این انفجار «محمدرضا کلاهی صمدی» از عناصر نفوذی سازمان مجاهدین خلق بود. حادثه هفتم تیر 1360 که از بزرگترین اقدامات تروریستی سازمان مجاهدین خلق پس از پیروزی انقلاب اسلامی محسوب می شد به فاصله یک روز پس از انفجار در مسجد ابوذر تهران که منجر به مصدومیت...
کاپیتولاسیون عبارت است از معاهده ای که به موجب آن بیگانگان حق اقامت در کشور دیگری را برای خود تحصیل می کنند و از برخی حقوق و مزایای "اختصاصی" بهره مند می شوند. در ایران این موضوع برای اولین بار در عصر صفوی مطرح شد، ولی هیچ وقت تحقق نیافت. در دوره قاجار و در پی شکست ایران در جنگ با روسیه قرارداد ترکمانچای به ایران تحمیل شد. در این قرارداد و به موجب فصول 7 و 8 آن، قانون مصونیت قضایی مستشاران روسی به...
در هیأت دولت عَلَم، ماده واحده ای برای حق مصونیت دیپلمات کشورها تصویب شده و به صورت مبهمی به مجلس سنا ارسال گردید. در مجلس سنا همان مطلب مبهم تصویب شد. متن ماده واحده در مجلس سنا به شرح زیر است : «مجلس سنا در جلسه خود متن یادداشت شماره 8296 مورخ 26/8/1342 وزارت امور خارجه شاهنشاهی و یادداشت شماره 299 مورخه یازدهم دسامبر 1963 سفارت کبرای ایالت متحده امریکا در تهران را تصویب و به دولت اجازه اجرای مفاد و...
اشرف پهلوی در گفت و گویی با آقای حسین مهری نقش خود را در کودتای 28 مرداد 1332 فاش کرد. با هم این گفت و گو را می‌خوانیم: * ممکن است جریان روی کار آمدن مصدق را پس از قتل رزم‌آراء بفرمایید؟ آیا در آن موقع تهران تشریف داشتید؟ - بله من تهران بودم. ولی مدتی طول کشید تا مصدق روی کار آمد مصدق در مجلس بود و اقلیت در دست او بود و خیلی شلوغ بازی در می‌آورد. هر کس که می‌آمد و هر دولتی که می‌آمد مصدق او را...
روز یازدهم آذر 1333 روزنامه اطلاعات در صفحه اول خود خبری تحت عنوان «جریان امضاء مقاوله نامه ایران و شوروی» را منعکس کرد. در شرح این خبر تنها نوشته شده بود که ساعت یک بعد از ظهر امروز آقای «لاورینتف» سفیر کبیر شوروی در وزارت امور خارجه حضور یافت و مقاوله نامه ایران و شوروی مبنی بر رفع اختلافات مرزی و مالی بین دو کشور به امضای آقایان حمید سیاح رئیس هیأت نمایندگی ایران و «لاورینتف» سفیر...
در سالروز سخنرانی اعتراضی امام خمینی(ره) به پذیرش قانون کاپیتولاسیون در دوران رژیم طاغوت، نشستی با همین موضوع عصر امروز در فرهنگسرای سرو برگزار شد. در ابتدای این نشست، یعقوب توکلی کارشناس تاریخ و پژوهشگر با بیان اینکه کودتای 28 مرداد تکمیل پروژه نفوذ آمریکا در ایران بود، گفت: کودتای 28 مرداد یک کودتای سیاسی امنیتی بود برای اینکه بتوانند بر نفت ایران مسلط شوند. وی با بیان اینکه آمریکا پروژه...
برخلاف قانون که اول لایحه به مجلس شورای ملی می‌رفت و پس از تصویب به مجلس سنا فرستاده می‌شد کاپیتولاسیون مستقیم به سنا فرستاده شد و درآنجا در یک قیام و قعود، پیرمردهای مدافع سیاست انگلیس و آمریکا لایحه را تصویب کردند. حاکمان ایران از ابتدای برقراری ارتباط با کشورهای اروپایی، امتیازهایی به آنها می دادند که معمولاً یک طرفه بود. شمار این امتیازها، اعطای حق مصونیت قضایی یا همان کاپیتولاسیون بود....
قیمت کاپیتولاسیون! روز 23 اردیبهشت 1358 شورای انقلاب به پیشنهاد هیأت وزیران لغو قانون کاپیتولاسیون مصوب مهر 1343 را به تصویب رساند. حق قضاوت کنسولی اگرچه نوعی امتیاز سیاسی مرسوم بین دولتهای ماقبل قرن بیستم بود، اما تصویب آن در سال 1343 توسط دولت و مجلس ایران خبر از یک واپسگرایی غیرقابل قبول داشت. درحالی‌که رضاشاه پس از به‌سلطنت‌رسیدن موضع نسبتا محکمی در قبال کاپیتولاسیون گرفت، فرزندش...
تصویب قانون کاپیتولاسیون لایحه مصونیت مستشاران و تبعه آمریکا، در سیزدهم مهرماه 1342 (در زمانی که حضرت امام در زندان بودند) در کابینه علم، در مجلس شورای ملی علیه حاکمیت ملت ایران به تصویب رسید و پس از چندی که مجلس تشریفاتی سنا نیز بر آن صحّه گذارد، در زمان نخست-وزیری منصور[1] در بیست و یکم مهرماه 1343 دوباره در مجلس شورای ملی مورد تصویب ننگین نمایندگان شاه قرار گرفت.[ 2] واکنش صریح امام به...
روز 3 مرداد 1343 در جلسه فوق العاده مجلس سنا که تا نیمه های شب ادامه داشت ، ماده واحده منضم به قرارداد وین موسوم به کاپیتولاسیون ، بدون بحث و مذاکره به تصویب سناتورها رسید. مهم‌ترین اقدام دولت منصور ارائه لایحه مصونیت قضائی مستشاران آمریکایی در ایران به مجلس بیست‌و‌یکم و تصویب آن بود. نظر به عواقب بعدی تصویب این لایحه، می‌توان گفت که این کار اقدامی سرنوشت‌ساز برای رژیم پهلوی بود. منصور...
با آغاز جنگ جهانی دوم در اول سپتامبر 1939 م.(9 شهریور 1318 ش) دولت ایران بی‌طرفی خود را در این جنگ رسما اعلام کرد اما طولی نکشید که با حمله آلمان به شوروی، دامنه جنگ به مرزهای ایران نیز کشیده شد. در این گزارش برآنیم پیامدهای جنگ جهانی دوم را که در کتاب‌های مختلف منعکس شده است بررسی کنیم. این پیامدها ابعاد مختلفی داشته است اما در اینجا به طور اجمالی فقط به برخی از آنها می‌شود. *پی...
در پی تصویب لایحه(کاپیتولاسیون) در سال 1343 که دربرگیرنده اعطای مصونیت سیاسی به اتباع آمریکایی در ایران بود ، امام خمینی در تاریخ چهارم آبان ماه 1343 سخنرانی شدید اللحنی را علیه تصویب کاپیتولاسیون ایراد کردند که منجر به دستگیری و تبعید ایشان به ترکیه و ،نجف و نهایتاً فرانسه شد و زمینه وقایع بعدی، وقوع انقلاب و پیروزی آن در بهمن 1357 را فراهم آورد: بسم الله الرحمن الرحیم انالله و اناالیه راجعون. من...
کاپیتولاسیون واژه ای فرانسوی است که معادل انگلیسی آن کاپیتولیشن Capitulation از کلمه Capitulare گرفته شده و به معنای «شرط گذاشتن» است. کاپیتولاسیون در لغت و عرف حقوقی و سیاسی به معنای سازش و تسلیم است و به قراردادهایی اطلاق می شود که به موجب آن، اتباع یک دولت در قلمرو دولت دیگر مشمول قوانین کشور خود می شوند و آن قوانین توسط کنسول آن دولت در محل اجرا می شود. به این دلیل واژه کاپیتولاسیون را در فارسی «حق...
مشهدی علیشاه چومثقالی (هوشنگی) یکی از نام‌آوران دوره نهضت جنگل به رهبری میرزاکوچک جنگلی است. در کتاب سردار جنگل اثر ابراهیم فخرائی، در شش مورد از وی سخن به میان آمده و سه عکس هم از او در کنار سران آن نهضت به چاپ رسیده است.[1] فخرائی از او به عنوان یکی از اولین افراد تشکیل دهنده نهضت جنگل نام می‌برد. او یکی از اعضای مؤثر در ترکیب بیست و هفت نفره هیئت اتحاد اسلام به شمار می‌رود که به عنوان رئیس...
محمدرضا شاه با وابستگی تنگاتنگی که با دولت امریکا پیدا کرده بود، در سال 1342، مبلغ 200 میلیون دلار وام از بانک‌های امریکا، به ضمانت دولت امریکا، برای خرید اسلحه از آن دولت دریافت نمود، و سپس، تعدادی از نظامیان امریکا را با عنوان مستشاران نظامی، برای آموزش ارتش ایران استخدام کرد که با خانواده‌های خود به ایران آمدند. دولت امریکا درخواست نمود که: «کارمندان هیأت‌های مستشاران از امتیازات و...
