نگاه دیگران
عمارتی که در خیابان استانداری قرار دارد روزگاری خانه ظل السلطان بوده و بر در و دیوار آن سر حیواناتی که این شاهزاده قاجاری شکار کرده بود نصب بوده است. مستند ما تصویری است که هولستر در زمان فرمانروایی وی از آنجا ثبت و ضبط کرده است. این خانه در دوره پهلوی تبدیل به استانداری اصفهان گردید شاید به همین خاطر نیز خیابان روبروی آن (استانداری) گردید. امروز آنجا موزه هنرهای معاصر اصفهان است. محتوای این موزه...
مقاله زیر گزارشی از تلاش ملا علی کنی در ماجرای سید محمد حسن کاشانی به همراه چند نامه است که با عنوان «جدال دو اندیشة سیاسی در اصفهان عصر ظل السلطان» به قلم «علیرضا اباذری» به رشته تحریر در آمده است. ظل السلطان یا مسعود میرزا فرزند ناصرالدین شاه نیاز به معرفی ندارد. دربارة شخصیت او، اقداماتش، نقاط ضعف و قوت او کارهای پراکنده‌ای شده، اما هنوز بسیاری از زوایای شخصیتی و کرداری او مبهم...
شاهزاده مسعود میرزا ملقب به ظلّ‌السلطان، فرزند ارشد ناصرالدین شاه قاجار، بزرگ‌ترین حاکم ایران طی سال‌های1291هـ.ق ـ 1305هـ.ق است. بخش اعظم ایالات و ولایات، تحت نظارت وی بود که میزان آن را دو پنجمِ ممالک محروسه ایران را شامل می‌شد. وی که در جمع آوری مالیات بسیار سخت‌گیر و خشن بود، توانست قشون مستقل از حکومت مرکزی تهیه کند. نیروهای این قشون نظامی را که بسیار مجهز بود، بین بیست و پنج هزار...
دخالت بیگانگان در امور کشور ایران در زمان حکومت پادشاهان قاجار آنقدر واضح و روشن است که هرگونه تردید در آن، کتمان حقیقت است. آنگونه که حتی از اسناد وزارت امورخارجه کشورهایی چون روسیه و انگلیس برمی آید، تصمیم گیرندگان واقعی بسیاری از وقایع و امور کشور ، سفارتخانه های خارجی به ویژه دو کشور مذکور بوده اند. برای درک میزان این دخالت خوانندگان گرامی را به سندی ارجاع می دهیم که در کتاب نارنجی یعنی...
چند روز پیش کتابی گرفتم برای مطالعه به عنوان " خاطرات ظل السلطان" پسر ناصرالدین شاه و برادر مظفرالدین شاه قاجار که البته از علاقه من برای مطالعه منابع دست اول تاریخی به خصوص دوره قاجاریه ناشی میشه از قبل می دانسم که ظل السلطان بیشتر اوقات خودشو که حاکم مازندران و اصفهان بوده در شکار می گذرونده ولی با خواندن خاطراتش هر انسانی فکر می کنه که این مرد به تنهایی چه بلای عظیمی برای طبیعت ایران...
مرگ “سلطان مسعود میرزا” ملقب به “ظل السلطان” در ۱۰ تیر ماه سال ۱۲۹۷ شمسی بهانه ای شد تا گزیده کوتاهی از کتاب “آسیای هفت سنگ” اثر دکتر باستانی پاریزی تقدیم شود. امیرکبیر پسر آشپزی بود که خط و ربطی به هم رساند و اربابش قائم مقام او را پروبال داد و در جوانی دامادش کرد که این زن، پسری به نام احمد خان هم برایش آورد. اما کار امیر بالا گرفت و به پیشکاری ولیعهد و امارت نظام آذربایجان رسید...
مردم اصفهان در دوره قاجار چه نگاهی به رودخانه زاینده رود داشتند؟ زاینده رود چه کمکی به این مردم می کرد؟ روستائیان که مزارع خود را از آن آبیاری می کردند اما شهریان با رودخانه چه می کردند؟ اصولا تعامل مردم شهر اصفهان با زاینده رود چگونه بود؟ با مراجعه به روزنامه های قاجاری به این سوالات در مقاله ای تحت عنوان زاینده رود اصفهان در عصر قاجار تا حدودی با پاسخ داده شده است. این مقاله در به چاپ رسیده...
از سال 1378 با درخواست نیروی انتظامی و تصویب مقام معظم رهبری و فرمانده کل قوا زمان برگزاری هفته نیروی انتظامی از تیرماه به مهرماه هر سال انتقال یافت. قبلاً 27 تیر به مناسبت سالروز تصویب قانون ادغام نیروی انتظامی به نام روز نیروی انتظامی و سپس هفته آخر تیرماه به نام هفته نیروی انتظامی نامگذاری شده بود و در این روز و هفته، مراسم ویژه‌ای برای بزرگداشت این نهاد انتظامی برگزار می‌گردید. ولیکن بعد...
کتاب «یکصد سال فراز و فرود نیروهای انتظامی» در سه جلد به بررسی پیدایش، دگرگونی و اقدامات نیروی انتظامی ایران از آغاز تاسیس تا پیروزی انقلاب اسلامی بر اساس منابع مختلف مانند کتاب، سند و نشریه می‌پردازد. خسرو معتضد در سه جلد کتاب با عنوان «یکصد سال فراز و فرود نیروهای انتظامی» و در 2676 صفحه، تاریخچه نیروی انتظامی ایران را از سال 1257 تا 1357 مورد بررسی قرار داده است. در این...
در روز یکم تیر ۱۲۹۲ نیروی پلیس ایران (نظمیه) تأسیس شد. پیش از تشکیل نظمیه یا شهربانی به سبک نوین و اروپایی در دوره ناصرالدین شاه قاجار در سال ۱۲۵۷ شمسی، نظم و امنیت شهر‌ها به عهده داروغه بود که زیر نظر اداره‌ای به نام «دیوان بیگی» (اداره حکومتی یا فرمانداری) که در رأس آن بیگلر بیگی (فرماندار حاکم) قرار داشت، انجام وظیفه می‌‌کرد و واحدهایی که در اختیار داروغه بود، محتسب، شحنه، گزمه،...
ایران در بیش از دو هزار سال قبل و در دوران سلسله هخامنشیان اولین بنیانگذار سیستم حکومتى گسترده امپراطورى مى باشد. از آنجا که هر حکومتى نیازمند به نظم و امنیت مىباشد در نتیجه کشور ما انواع سیستمهاى ایجاد نظم و امنیت را در طى تاریخ مورد آزمایش قرار داده است. اما سیستم نوین ایجاد نظم و امنیت داخلى یعنى سازمان پلیس در ایران به حدود یکصد سال پیش مربوط مىباشد. شاه قاجار ناصرالدین شاه در...
پیدایش هر نهاد اجتماعی در تاریخ نشان از یک تحول اجتماعی و مرحله‌ای از یک نوع تکامل دانش اجتماعی بشر دارد. مطالعه سیر تحول نهادهای اجتماعی خود بخش مهمی از تاریخ بشر می‌باشد، که با آن می‌توان سیر تمدن و تحول آن را ردیابی و مطالعه کرد. تحول در نهادها و ادارات دولتی در جوامع بشری نشان از پیچیدگی زندگی بشر در طول تاریخ دارد. تشکیلات انتظامی و نهادهای امنیتی از مهم‌ترین و ابتدائی‌ترین...
در سال 1291ق دولت مرکزی جهت برقراری نظم و امنیت جامعه تصمیم به استخدام مستشاران در ادارات نظمیه گرفت. در ابتدا کشورهای فرانسه و ایتالیا مورد توجه قرار می‌گیرند، اما به دلیل اینکه آنان نمی‌خواستند در درگیریهای دو قدرت بزرگ عصر (انگلیس و روسیه) وارد شوند، از قبول این امر خودداری می‌ورزند. بدین جهت دولت ایران به آمریکا و سوئد مراجعه نموده از آمریکا مستشار عالی و از سوئد مستشار نظامی خواست....
آقا محمدخان با انتصاب قاسم‌خان دولو، اولین گام را در راه تشکیل نظمیه (شهربانی) در تاریخ معاصر ایران برداشت و میرزا شفیع مازندرانی را برای مدیریت امور غیرنظامی شهر گماشت. پس از آن، دستگاه اداری ـ دیوانی و اطلاعاتی و امنیتی به میراث رسیده از دورانهای گذشته، به تدریج در نظام جدید پذیرفته شد. از جمله، منصب کلانتر بار دیگر مورد توجه حکمرانان قاجار قرار گرفت و دامنه آن توسعه یافت. میرزا...
اندیشه تشکیل و تأسیس نظمیه (شهربانی) به شیوه کشورهای اروپایی، به زمان ناصرالدین شاه قاجار می رسد. او در دومین سفر خود به اروپا در سال 1295ق با مشاهده قوای پلیس و نظم و انضباطی که در شهرهای اروپایی برقرار بود، تصمیم گرفت در ایران نیز چنین تشکیلاتی به وجود آورد. وی پس از مراجعت از اروپا، مستشاری ایتالیایی به نام «کنت دو مونت فورت» را استخدام کرده، از اتریش با خود به ایران آورد. قبل از تأسیس نظمیه...
مرمت بناهای تاریخی با نگرش های علمی در ایران قدمت زیادی نداشته و افزون بر چند دهه نیست. در این دوره تلاش های زیادی شده که نتایج مطلوبی در مورد حفاظت و نجات بخشی برخی از بناها از خود بر جای گذاشته است. در سال های اخیر این حرکت سرعت بیشتری یافته و موازی با آن سعی شده که دیدگاه های علمی در امر مرمت مورد توجه قرار گیرد. حرکت به سوی تحلیل های علمی در مطالعات آسیب شناسی و فرآیندهای فرسایش بناهای تاریخی...
در سال 1317 تعداد زیادی سگ ولگرد در خیابان‌های تهران پیدا شده بودند که شب‌ها در حدود خیابان‌های کاخ و پهلوی (ولیعصر) و سپه (امام خمینی) و اطراف کاخ‌های سلطنتی عوعو می‌کردند و شاه که در کاخ مرمر اقامت داشت از این بابت بسیار خشمگین و ناراضی بود. به شهرداری تهران دستور داده شد با طعمه‌های خوراکی سگ‌های ولگرد را از میان ببرد اما یک لقمه نان مسموم را پسربچه فقیری خورد و درگذشت و قرار شد...
قاسم پوروالی قاسم پوروالی یا قاسم والی، فرزند علی خان در سال ۱۲۷۱ خورشیدی متولد شد وی تحصیل کرده فرانسه بود و در سال ۱۲۹۱ خورشیدی به ریاست کل نظمیه و درجه سرداری رسید و ملقب به سردار همایون گردید. ▪ کنت دمونت فورت: کنت در پی درخواست ناصر الدین شاه از دولت اطریش به عنوان کارشناس امور پلیس به امنیت شهری به ایران آمد و پس از بررسی اعلام کرد که با ۴۰۰ پلیس پیاده و ۶۰ پلیس سواره می تواند امنیت تهران را...
فن چاپ سنگی، پیش از پایان قرن هجدهم به وسیلة آلویس سفندلر اختراع و از کشور روسیه وارد ایران شد و از حدود سال 1240 ه. ق. /1824 م. در شهرهای مهم ایران رواج یافت. تاریخ چاپ و ظهور چاپ سنگی برای آشنایی بهتر با چاپ سنگی و جایگاه آن ابتدا تاریخچه مختصری از صنعت چاپ را ذکر می کنیم. اختراع فن چاپ درحقیقت به قرن ها پیش از گوتنبرگ، که نامش به عنوان مخترع چاپ در تاریخ به ثبت رسیده است، برمی گردد. بین النهرینی ها...
ایرانیان باستان نوشته های خود را بر روی سنگ ، کنده کاری می‌کردند و یا بر روی الواح گلی زرین و سیمین می‌نوشتند . گاه نیز از پوست دباغی شده گاو برای نوشتن استفاده می‌کردند . این سنت ، یادگار دوران مهرپرستی ایرانیان بود و در آیین زرتشت نیز ادامه یافت . چنان که اوستا نیز بر پوست گاو نوشته شده بود . در «الفهرست» به کتابهایی از جنس پوست دارد که در 250 ق از دژ سارویه اصفهان به دست آمد و بسیار...
