مقالات
رضاشاه، از همان ابتدای سلطنت و بلکه پیش از آن در جریان انتخابات مجلس پنجم، با دخالت در امر انتخابات، مجلس وفادار و مطیع فرامین خود پدید آورد که همچون مهر لاستیکی و ابزاری بیاراده به ارادۀ شاه وجه قانونی داد. با تأسیس ارتش مدرن و با ایجاد مؤسسات مالی جدید، سلطه حکومت بر منابع عمده قدرت برقرار شد. عدم اجرای قانون اساسی با دخالت گسترده حکومت در انتخابات مجلس و دستچین کردن نمایندگان از بین هواداران...
عصر روز 14 خرداد 1354، طلاب حوزه عـلمیه قـم بـه مناسبت سالگرد قیام خونین پانزده خرداد 1342 در مجلس یادبودی شرکت کردند که در مدرسه فیضیه تشکیل شده بـود.این مجلس، مبدل به تظاهرات گردید و شعارهایی چون:«درود بر خمینی»،«خمینی،خدانگهدار تـو/ بمیرد،بمیرد دشمن خـوانخوار تـو»در فضای مدرسه طنین افکند.مأموران ساواک و شهربانی،که از قبل پیشبینی چنین واقعه‌ای را می‌نمودند و-چنان‌که...
مطلب حاضر فصل چهارم از کتاب "The Bridge to Victory and A Land of Famine" است که با عنوان «پل پیروزی و سرزمین قحطی» در دست ترجمه می‌باشد. این کتاب به بررسی نقش ایران در پیروزی متفقین بر ارتش آلمان نازی می‌پردازد. همچنین موضوع بروز قحطی و گرسنگی در میان مردم ایران در نتیجه غارت منابع کشاورزی و مصادره ابزارآلات تولید مردم توسط اشغاگران انگلیسی و روسی در بعد از شهریور 1320 با اتکاء به اسناد بدست آمده از...
- در رابطه با قیام خونین ۱۵ خرداد بفرمایید که چه نقطه عطفی در آن می‌بینید؟ * مردم ایران در طول یک قرن اخیر قیام‌های متعددی داشته‌اند که برخی از این قیام‌ها خیلی گسترده بوده ودر سطح کل کشور، از قبیل نهضت تنباکو، قیام مشروطیت، نهضت ملی کردن صنعت نفت و نهضت عمومی مردم از سال ۴۱ به رهبری روحانیت که به حادثه ۱۵ خرداد انجامید. پانزده خرداد در میان این جریانها ویژگی‌هایی داشت و مهمترین این...
در تابستان 1382، طـرح ثـبت وقـایع پانزده خرداد 1342 در ورامین و پیشوا پیشنهاد شد. کار از پیشوا شروع شد؛ شهری در 45 کیلومتری شرق تهران؛شـهری مذهبی با آدمهای سختکوش. بارگاه امام‌زاده جعفر بن موسی الکاظم نیز در این شـهر واقع شده است. ابـتدا از آقـای حسین جنیدی جعفری،استاد دانشگاه و مراکز تربیت معلم،راهنمایی گرفتیم. جنیدی از اهالی همان منطقه است. او حاج تقی علایی را معرفی کرد و از...
ایـن مقاله می‌کوشد واکنش رسانه‌های خارجی اعم‌از خبرگزاریها و مطبوعات را نسبت به قیام پانزده خرداد بررسی و دیـدگاههای آنها را تجزیه و تحلیل کند .چرا که بررسی واکنشهای رسانه‌های خارجی تاکنون به‌طور مـستقل مدنظر قرار نگرفته؛بـویژه بـا اتکا به اسناد،مدارک و منابعی که برای نخستین بار مورد استفاده قرار گرفته‌اند. معمول آن است که رسانه‌ها بیانگر دیدگاههای سیاسی دولتمردان و سیاستمداران...
روز چهارشنبه 15 خرداد 1342، برابر با 12 محرم 1383، حوادثی در تهران و چند شهر دیـگر کشور پدید آمد که از یک سو نقطه تلاقی جریانها و حرکتهای چند ساله اخـیر به شمار می‌آید و از سـوی دیـگر نقطه عطفی برای انقلاب اسلامی که در بهمن 1357 به پیروزی رسید. درباره این روز و قیام پانزده خرداد مقاله‌ها و کتابهای متعددی به چاپ رسیده، پیش‌زمینه‌ها،چگونگی شکل‌گیری و علل و عوامل آن به بحث و بررسی گذاشته شـده است....
انقلاب اسلامی ایران یکی از موضوعات زنده پژوهشی در زمینه تاریخ معاصر است و به تبع آن، قیام 15 خرداد 1342 که نقطه آغاز این حرکت است، در خور تحقیق و ارزیابی است. پژوهش زیر تلاشی است برای شناسایی منابعی که به قیام 15 خرداد پرداخته‌اند. مرکز اسناد انقلاب اسلامی در 1375 کتابشناسی پانزده خرداد را منتشر کرد. قریب یک دهه بعد در ۱۳۸۴ مقاله‌ای تکمیلی در فصلنامه مطالعات تاریخی منتشر شد که منابع منتشره...
: پس از قیام 15 خرداد، مقامات کشوری و امنیتی، همچنین رسانه‌های دولتی، کمک‌های خارجی خصوصاً از سوی «جمال عبدالناصر» رهبر وقت مصر را، یکی از عوامل بروز این رویداد عنوان کردند و در پی تبلیغ فراوان این موضوع، خبر از فردی به نام محمد القیسی(عبد‌القیس جوجو) دادند که حامل مبالغی برای کمک‌رسانی به این حرکت بوده و در فرودگاه تهران دستگیر شده است. امام خمینی در بخشی از سخنرانی خود در...
با آغاز ماه محرم مبارزات اوج دیگری گرفت. رژیم، که تشدید مبارزه را پیشبینی میکرد تمهیداتی اندیشید. شهربانی کل کشور، به ریاست نصیری، رئیس بعدی ساواک اعلامیۀ مفصلی منتشر کرد و «اعمال و تظاهراتی که شرع مقدس نیز آنها را تجویز نفرموده است» به کلی ممنوع اعلام کرد و متذکر شد که «اگر اشخاصی مراسم مذهبی را وسیله اغراض شخصی قرار دهند شدیداً مجازات خواهند شد.» از طرف دیگر ساواک و شهربانی با احضار...
«هنری پرشت» (HENRY PRECHT) وابسته سیاسی-نظامی اسبق سفارت آمریکا در تهران راجع به امام خمینی و روابط ایران و آمریکا بعد از رحلت امام خمینی در پانزدهم خرداد 1368 با رادیو صدای آمریکا مصاحبه‌ای انجام داده است که در این مصاحبه اعتراف‌های جالبی درباره شخصیت امام خمینی و انقلاب اسلامی و تاثیر آن بر روابط ایران و آمریکا دارد، به دلیل اهمیت تاریخی این اعتراف‌ها عیناً به نقل از نشریه اخبار ویژه خبرگزاری...
«لتجدن اشدّ الناس عداوة للذین آمنوا الیهود والذین اشرکوا«[1] با تشکیل کشور اسرائیل در سال 1948 به دستور سازمان ملل و شورای امنیت و اعمال نفوذ کشورهای استعماری امریکا و انگلیس، منطقه خاورمیانه وارد عرصه خطرناکی شده است. با تشکیل این غده سرطانی در قلب کشورهای اسلامی خواب خوش و آرام از مردم منطقه سلب شده و صهیونیزم جهانی چنگال خون‌ریز خود را در قلب زنان و کودکان و مردان و جوانان...
آخرین کتابی که از دشتی می‌شناسیم، یادداشت‌ها و تـقریرات سـال‌های پایانی عمر او، پس از انقلاب اسلامی، است. این کتاب را خواهرزاده دشتی، که هـمدم و مـحرم واپسین سالهای زندگی او بود، گرد آورد و در سـال 1381 منتشر کرد. یادداشت‌ها و تـقریرات دشـتی اواسط سال 1358 آغاز شد و دشـتی انـدکی پیش از دستگیری و مرگ این یادداشت‌ها را در آبان 1360 به پایان برد. در این نوشته‌ها دشتی از مـوضع مـردی...
کتاب «خاطرات سیاسی آیت‌الله ری‌شهری» که برای نخستین‌بار سی وچندسال قبل منتشر شده بود، به همت موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی مجددا تجدید چاپ شد. این کتاب که خاطرات آیت‌الله ری‌شهری از ماجرای پرونده سیدمهدی هاشمی است، نخستین بار در سال 1369 منتشر شده بود. مرحوم ری‌شهری که در بازه سالهای 63 تا 68 عهده‌دار مسئولیت وزارت اطلاعات بود، پس از رحلت امام، خاطرات خود از فراز و فرود...
1. پیشینه و تشکیلات موساد از همان آغازین روزهای اعلام رسمی تشکیل دولت اسرائیل در 1948م./1327ش. طرح تشکیل یک سازمان اطلاعاتی و جاسوسی مورد توجه رهبران آن قرار گرفت. دولت صهیونیستی از سوی محافل سیاسی، اقتصادی و نیز برخی دولتهای اروپایی و امریکا حمایت می‌شد. صهیونیستها هنگام اعلام موجودیت اسرائیل، سالیانی طولانی با اعراب مسلمان درگیر نبردهایی تجاوزکارانه بودند و برای تحکیم موقعیت خود در منطقه، جنایات...
در سالهای ابتدایی انقلاب، اغلب چهره‌های برجسته‌ی سیاسی و نظامی رژیم پهلوی خارج از کشور دسته و گروهی تشکیل داده و مشغول برنامه‌ریزی و طراحی اقدامات مختلف برای براندازی جمهوری اسلامی بودند. گروهها و دستجات ریز و درشت سلطنت‌طلب که در رویای بازگشت به ایران بودند در کشورهای مختلف حول افرادی مثل اشرف پهلوی، بختیار، اویسی، علی امینی، آریانا و پرویز ثابتی جمع شده بودند. اما از یک نفر خبری نبود: ارتشبد...
جدیدترین کتاب موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی، در سی‌وسومین نمایشگاه کتاب بین‌المللی تهران عرضه خواهد شد. کتاب «کومله، سازمان انقلابی زحمتکشان کردستان ایران» جدیدترین نوشته‌ی محمود نادری است که از چند روز آینده در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران عرضه خواهد شد. این کتاب بر اساس اسناد منحصر به فرد تاریخی، در 15 فصل و نزدیک به ششصدصفحه به بررسی زمینه‌های شکل‌گیری کومله، تاسیس و...
حبیب‌الله القانیان فرزند بابائی متولد 1288 هجری شمسی، سرمایه‌دار بزرگ ایرانی یهودی، ملقب به حاج حبیب بود. وی سال‌ها عضو اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران بود و از این طریق به اعمال نفوذ و سودجویی می‌پرداخت. او نخستین کارخانه صنایع پلاستیک و ملامین را در ایران ایجاد کرد و به دلیل انحصار تولید در همان سالهای نخست سود کلانی به دست آورد و کارخانه‌هایش را افزایش داد. همچنین از...
مرکزیت سازمان در اسفندماه ١٣٥٣، از طریق لیلا زمردیان زوج تشکیلاتی شریف‌واقفی، که ضمناً رابط وی با سازمان بود، دریافت که شریف‌واقفی که به دلیل مخالفت با انحراف ایدئولوژیک قبلاً از مرکزیت تصفیه شده بود، «مسلّح» است. لیلا در یک متن انتقاد از خود - پس از اینکه از طرف مسئولش متهم شده بود که حقایق را نمی‌گوید - اعتراف کرد که از همان آذرماه ٥٣ می‌دانسته که شوهرش مسلح است، ولی گزارش نکرده است. ضمناً...
: متن پیش رو سخنرانی شهید دکتر مفتح در تاریخ 17 اردیبهشت 1358 در مراسم بزرگداشت هفتمین شب شهادت استاد مطهری و در دانشکده الهیات دانشگاه تهران می‌باشد که به حضورتان تقدیم می‌گردد. **** بسم الله الرحمن الرحیم یرفع الله الذین آمنوا منکم والذین اوتوا العلم درجات(سوره مجادله، آیه ۱۱) بسیار به خودم تلقین کرده‌ام که بتوانم جلوی احساساتم را بگیرم و چند جمله‌ای در اینجا با دوستان صحبت کنم،...
