تسخیر
اشاره
از جمله مناسبتهای روز ۱۳ آبان، واقعه تسخیر لانه جاسوسی آمریکا در تهران است. این رویداد به تلافی ۹ ماه اقدامات تخریبی، براندازانه و خصمانه آمریکا علیه انقلاب اسلامی ایران(۲۲ بهمن ۱۳۵۷ تا ۱۳ آبان ۱۳۵۸) صورت گرفت. ۵۲ جاسوس دیپلماتنمای آمریکا در تهران به مدت ۴۴۴ روز گروگان بودند. حادثه تسخیر سفارت آمریکا که هیمنه آن کشور را در جهان شکست، در تاریخ تحولات سیاسی ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی یک نقطه عطف محسوب می شود.
«گذرستان» حاضر به بررسی این واقعه، زمینههای شکلگیری، و تاثیرات داخلی و جهانی آن پرداخته است.
پس از مکالمه تلفنی رییس جمهوری اسلامی ایران با رییس جمهور ایالات متحده انواع لطیفهها و شوخیهای کلامی و تصویری که در فضای مجازی و حقیقی میان مردم رد و بدل میشود حکایت از اهمیت و حساسیت رابطهای دارد که از سالهای پایانی دوره قاجار و ماجرای عکاسی دیپلمات آمریکایی از سقاخانه تا امروز همیشه با تنش و درگیری همراه بوده است . با پیروزی انقلاب اسلامی آمریکا که ابرقدرت بود به شیطان بزرگ...
444 روز پس از تسخیر لانه جاسوسی امریکا در ایران، دانشجویان پس از آزادی گروگانها ماحصل اقدامات خود را در اطلاعیهای انتشار دادند که آن اطلاعیه به سبب نکات روشنکنندهای که دارد ذیلاً بنظر خوانندگان گرامی میرسد: بسم الله الرحمن الرحیم«سلام بر ملت نجیب و دلیر و معظم ایران. درود و رحمت خداوند بر دلاوران غیور و دریادلان سلحشور در تمامی جبهههای نبرد حق علیه باطل بخصوص در کربلاهای ایران بالاخص...
دانشجویان پیرو خط امام، تنها نیرویی بودند که در کنار برخی نیروهای انقلابی که در شورای انقلاب و نهادهای انقلابی مستقر بودند، یک تنه در برابر تهاجمات و کارشکنیهای آمریکا و همفکران داخلی آنها و به ویژه قطبزاده و بنیصدر و نیز جریانهای انحرافی سیاسی، ایستادگی کردند و پس از تسخیر سفارت تلاش کردند تا با پیروی از رهنمودهای امام راحل، نهایت سعی خود را برای استیفای حقوق ملت ایران و بازگرداندن...
به دنبال تسخیر لانه جاسوسی آمریکا توسط «دانشجویان مسلمان پیرو خط امام » در تهران به تاریخ13 آبان سال1358 پنجاه و دو تن از اعضای فعال در این جاسوسخانه به گروگان دانشجویان انقلابی درآمدند که مشخصات آنان به شرح زیر است: 1- توماس ال.آهرن کهتر، 48 ساله، تحت پوشش افسر کنترل مواد مخدر(مسوول بخش سیا در لانه جاسوسی) 2- کلیر کورتلند بارنس، 38 ساله، متخصص ارتباطات 3- ویلیام ای.بلک، 44 ساله، افسر ارتباطات و ضبط 4-...
دولت آمریکا از اوایل دهه 30، با دخالت مستقیم در امور داخلی ایران و سازماندهی کودتای 28 مرداد 1332، زمینه سلطه همه جانبه خود را بر ایران فراهم آورد. پس از کودتا، روابط آن کشور با حکومت پهلوی گسترش یافت و کمک های مالی آمریکا به بیش از 60 برابر رسید. شمار فراوانی از مستشاران فنی آمریکایی وارد ایران شدند و آمریکا اجرای حکومت و اختیار و اراده ایران را به صورت کامل در دست گرفت. قرارداد کاپیتولاسیون نیز به...
مسئول عملیات تسخیر سفارت آمریکا، ماجرای فتح لانة جاسوسی را این گونه توضیح میدهد: وقتی احساس کردیم همه دوستان وارد شدهاند، با زنجیر و قفلی که از قبل خریده بودیم در را از داخل بستیم. در همان هنگام یک تیم مأمور شد که قفل همه درها را دوبله کند یعنی هر جا قفل و زنجیری وجود داشت، خودمان هم قفل و زنجیری روی آن زدیم تا امریکاییها امکان خروج از محوطه و جابهجایی در درون آنجا را نداشته باشند....
به طور کلی 14 محور از مجموعه صحبتهای امام، در مورد تسخیر لانهی جاسوسی آمریکا در تهران، قابل استفاده و استخراج است. این 14 محور به شرح زیر است: 1ـ تسخیر لانه جاسوسی، عامل کوتاه شدن دست شیطان بزرگ از ذخایر ایران امام (ره) علت هیاهوی آمریکا را کوتاه شدن دست کاخ سفید از منابع مادی و معنوی کشور دانسته و فرمودند: «در این هیاهویی که شیطان بزرگ فریاد میزند و شیاطین را دور خودش جمع میکند، برای این است...
در بخشی از اسناد لانه جاسوسی توصیف دقیق و جالبی از نحوه تصمیمگیری امام و همچنین شیوه بیان و برخورد ایشان آمده که خواندنی است: «... روش اتخاذ تصمیم [امام] خمینی آرام و سنجیده است. او با صبر بیپایان، همه نقطه نظرها را گوش میکند و به هنگام اخذ تصمیم، تنها و بدون واسطه اقدام میکند. وقتی تصمیم میگیرد، قاطعانه از آن دفاع میکند... در جلسات انفرادی با غربیها یا آنها که تمایلی به غرب دارند،...
قرار بود اخبار اشغال سفارت به موقع به همراه نخستین بیانیه برای بخش اصلی اخبار روزانه رادیو، یعنی اخبار ساعت دو بعدازظهر در اختیار صدای جمهوری اسلامی ایران قرار گیرد. نزدیک ظهر گروهی از خواهران پلیتکنیک در یکی از اتاقهای طبقة دوم ساختمان مرکزی دور تلفن جمع شده بودند. آنها مأموریت داشتند تلفنی با رادیو تماس گرفته و از مسئولین مربوطه بخواهند تا خبرنگارانی را به سفارت بفرستند.این خاطره را...
13 آبان در کشور ما محمل پیدایش حوادث مختلفی بوده است که در شکل دهی تاریخ کشور و انقلاب اسلامی نقشی بزرگ و سرنوشت ساز داشتهاند: 13 آبان 42 تبعید حضرت امام خمینی (ره) در پی قیام مردمی 15 خرداد و اعلام مخالفت ایشان با قانون استعماری - آمریکایی کاپیتولاسیون، 13 آبان 57 شهادت جمع زیادی از دانشآموزان و دانشجویان در مقابل دانشگاه تهران در زمان اوجگیری انقلاب و بالاخره 13 آبان 58 تسخیر لانه جاسوسی ایالات متحده...
پس از کودتاى 28 مرداد 1332 توسط مـزدوران آمـریـکـایـى در ایران و برگرداندن محمد رضا شاه پهلوى به قدرت و سلطنت ، آمریکاییان به جاى استعمارگران قبلى یعنى انگلیسى ها، حاکمان پس پرده حکومت در ایران گردیدند و از آن به بعد، ورق هاى تاریخ ایران را آنان رقم زدند.دخـالت هـاى مـسـتـقـیـم و غـیـرمـسـتـقـیـم آمـریـکـاییان تحت پوششهاى گوناگون در سرزمین ما از قبیل گسیل سیل عظیمى از مستشاران نظامى و در قبضه گرفتن...
دولت آمریکا دو روز بعد از اشغال سفارت با اطلاع برخی اعضای شورای انقلاب در ایران، تصمیم به اعزام نمایندگانی به تهران جهت مذاکره با امام خمینی گرفت. این تصمیم به این دلیل اتخاذ شد که دلت امریکا متقاعد شده بود که گره کار تنها به دست ایشان گشوده خواهد شد. به این منظور پس از مباحثاتی، پیشنهاد میشود رمزی کلارک دادستان پیشین امریکا که در پاریس نیز به دیدار امام خمینی رفته بود به همراه یکی از کارکنان...
با بررسی اسناد و شواهد موجود آشکار می شود که عامل اصلی در تسخیر لانه جاسوسی، دولت امریکا و عملکرد آنها در طی پیش از 25 سال فعالیت در ایران است. این عملکرد سبب شد امام و ملت ایران، دشمن اصلی خود را امریکا بدانند که به وسیله نوکرش یعنی شاه بر ضد اسلام و ملت ایران فعالیت می کرد. وضعیت اجتماعی و سیاسی جامعه ایران و پیامد عملکرد غیرانقلابی دولت موقت نیز عوامل دیگری بودند که سبب شد ملت خواهان یک حرکت تدافعی و...
حادثه گروگانگیری ۵۲ دیپلمات آمریکایی و اشغال سفارت آن کشور در تهران، توسط گروهی که خود را دانشجویان مسلمان پیرو خط امام مینامیدند، در چهارم نوامبر ۱۹۷۹/ ۱۳ آبان ۱۳۵۸ رخ داد و به مدت ۴۴۴ روز تا ۲۰ ژانویه ۱۹۸۱/ ۳۰ دی ۱۳۵۹ ادامه یافت. بنابراین بخش اصلی تحولات این بحران در سال ۱۹۸۰ قرار داشت و مراحل اصلی اعمال فشار آمریکا و جامعه بینالمللی به ایران و بخش اصلی مذاکرات برای آزادی گروگانها و اقدامات...
صحنهآرایی اولین انتخابات ریاستجمهوری آمریکا بعد از تسخیر سفارت این کشور توسط دانشجویان مسلمان در ایران، به طور کاملا بارزی متاثر از این قضیه بود. چه آنکه در انتخابات ریاست جمهوری سال 1980 آمریکا جیمز ایگل کارتر، رئیسجمهور دموکرات از نامزد جمهوریخواهان، هنرپیشه سابق فیلمهای وسترن یعنی رونالد ریگان شکست خورد. جیمی کارتر چهره پرفروغ دموکراتها که ادعا میکرد یکی از میان مردم است و از...
"ما ظننتم ان یخرجوا و ظنوا انهم ما نعمتم حصونهم من الله فاتیهم الله من حیث لم یحتسبوا و قذف فى قلوبهم الرعب یحزبون بیوتهم بایدیهم و ایدى المؤمنین فاعتبروا یا اولى الابصار " (1) تاریخ دویستساله اخیر مشحون از مبارزات مستمر و پیگیر و موثر مستضعفین علیه مستکبرین بوده است، این مبارزات که از افت و خیزهاى فراوانى برخوردار بوده است اغلب به نامرادى و ناکامى مستکبرین انجامیده است. این وضعیت تا پیدایش...
بهار هر سال با سالگرد چندین رویداد خصمانه آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران مقارن است. سالگرد قطع رابطه آمریکا با جمهوری اسلامی ایران، سالگرد تحریم اقتصادی ایران، سالگرد حمله نظامی به طبس و حوادثی از این دست، نمونههایی از اقدامات کینهتوزانه آمریکا است که با هدف دشمنی با جمهوری اسلامی ایران و به زانو درآوردن آن صورت پذیرفته است.از زمان شکلگیری انقلاب اسلامی ایران تاکنون، مقامات آمریکائی...
بعد از انقلاب اسلامی، حوادث گوناگونی رخ داد که هر کدام با شدت و ضعفی خاص، نهال نوپای انقلاب را آبیاری، بیمه و موجبات حفظ و تداوم آن را فراهم کرد. در میان این حوادث تسخیر لانه جاسوسی توسط دانشجویان که از سوی امام راحل «انقلاب دوم» لقب گرفت، جایگاهی ویژه دارد و همچنان کانون توجه بسیاری از متخصصان، کارشناسان و اندیشمندان را به خود اختصاص داده است. سفارت آمریکا در 13 آبان ماه 1358 به سبب حرکت های...
شورای امنیت سازمان ملل متحد روز 18 آبان با تشکیل جلسهای، ایران را ملزم به رعایت قوانین بینالمللی و تلاش برای آزادی گروگانها از دست دانشجویان کرد. این شورا روز 12 آذر را برای رسیدگی مجدد به بحران گروگانگیری معین کرد و از ایران خواست تا نمایندهای برای شرکت در این نشست اعزام کند. اما روزهای بعد قضیه کمی پیچیده شد. مذاکره مخفیانه بنیصدر با مقامات آمریکایی از طریق...
در یک غروب پاییزی به اتفاق خبرنگار و عکاس مجله حضور در خیابان طالقانی و برابر ساختمان سفارت سابق امریکا ایستاده بودیم که درهای ساختمان دبیرستان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی گشوده شد و وارد محوطه دبیرستان شدیم. در سمت راست محوطه ساختمان اصلی سفارت یا بهتر بگویم لانه جاسوسی امریکا پیش روی ما بود. از چند پله بالا رفتیم، وارد سالن شدیم. به یک در بزرگ که شبیه در گاوصندوق بود رسیدیم. دانشجویان خط امام...
در ابتدای انقلاب و زمان حکومت دولت موقت، در سرتاسر کشور، حرکتهایی میشد تا جو سیاسی جامعه را ملتهب و پیچیده کند. بعدها معلوم شد که مرکز تمامی این فتنهها و جریانات ضدانقلابی، در سفارت آمریکا در تهران است؛ در حالیکه موضع منافقانه آمریکا نسبت به انقلاب اسلامی مانع از روشن شدن چهره واقعی آمریکا در میان مردم گردیده بود. به همین جهت، امام خمینی، بیانات قاطعی علیه ابرقدرتها و بویژه آمریکا، ابراز...
دولت موقت به نخستوزیری مهندس مهدی بازرگان و با حکم رسمی حضرتامام، در 15 بهمنماه سال 1357، یعنی 7 روز پیش از پیروزی انقلاب، آغاز به کار کرد . امام در حکم خود خطاب به بازرگان فرمودند : « ... به موجب اعتمادی که به ایمان راسخ شما به مکتب مقدس اسلام و اطلاعیکه از سوابقتان در مبارزات اسلامی و ملی دارم، جنابعالی را بدون در نظر گرفتن...
بسمالله الرحمن الرحیم ـ پیشگاه رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران حضرت امام خمینی ارواحنا فداءضرورتی نمیبینم که شدت تأثرات و اندوه و غم بر دل نشسته فرزندانتان را بازگو کنیم. نه نیازی به گفتن که همه میدانند، کوهها و بیابانها میدانند، آسمان و زمین و آنچه در آنها است میدانند، نه نیازی نیست که اینها نیز بدانند برای ما کافی است که خدا میداند، آری فقط او میداند که بر دلهای ما چه میگذرد و فقط...
شیخالاسلام به دلیل نوع کاری که در سفارت انجام میداده، حتی پس از اینکه گروگانها به کشورشان برمیگردند، در سفارت میماند تا کارهایش تمام شود. وقتی هم حرف دانشجویانی میشود که با شروع جنگ تحمیلی سفارت را رها کرده، به جبهه رفته و به شهادت میرسند، بسیار متاثر میشود. شیخالاسلام در لابه لای اظهاراتش تلویحا به تنوع افکار دانشجویان آن روز میکند، اما صراحتا میگوید: «همه...
13 آبان برای بسیاری از مردم ایران بخصوص کسانی که به نوعی در این رویداد حضور داشتند روزی خاطره انگیز است . نوشته ای که در ذیل از خاطر مخاطبان خواهد گذشت به قلم یکی از دانشجویان فاتح لانه جاسوسی نگاشته شده و به شرح اولین روز دومین انقلاب می پردازد.متن خاطره : ساعت ده سه دقیقه روز سیزدهم آبان ماه 1358 بود . حدود 400 نفر از برادران و خواهران دانشجو از دانشگاه های تهران طبق قرار قبلی درچهار راه بهار طالقانی جمع...
زیان وارده به اقتصاد آمریکا از محل استراتژی ایران پس از 13 آبان و خدشهدارشدن چهره بینالمللی این کشور در عرصه جهانی باعث شد تا این کشور دست به تحریمهای مختلفی علیه ایران بزند و با توجه به قدرت و نفوذ خود در سازمانهای بینالمللی ، دیگر کشورها را نیز مجبور به حمایت از این تحریمها کند اماتحریمها از یکسو باعث خوداتکایی ایران و پیشرفت در عرصههای مختلف اقتصادی ایران گردید و از سوی دیگر...
آنها عده ای جوان تحصیلکرده بودند که در آن زمان در قالب تشکل دانشجویی اسلامی گرد آمده و برای حراست از انقلاب اسلامی تلاش و کوشش می کردند. در بحثها و بررسی هایی که در این جمع صورت گرفته بود جای شک و شبهه ای نبود که مرکز هدایت و پشتیبانی بسیاری از توطئه ها و تحرکاتی که علیه نظام جمهوری اسلامی صورت گرفته و می گیرد جایی است تحت عنوان «سفارت ایالات متحده امریکا». در واقع آنجا چیزی جز یک مرکز جاسوسی و...
در اوائل سال 1983 کتابی تحت عنوان «قدرت و اصول» توسط برژینسکی مشاور امنیتی کارتر منتشر شد. این کتاب در برگیرنده خاطرات برژینسکی در چهار سال زمامداری دولت کارتر بر ایالات متحده آمریکا، و مسائل گوناگونی است که طی این دوره، در صحنه سیاسی آمریکا رخ داده است. برژینسکی یکی از نزدیکترین یاران جیمی کارتر رئیس جمهور سابق امریکا و مشاور امنیتی او بوده، و بدین خاطر بدیهی است که بیش از سایر دستاندرکاران...
حادثه تبعید امام خمینی توسط رژیم وابسته پهلوی به ترکیه که به دلیل مخالفت امام با لایحه ضد بشری کاپیتولاسیون صورت گرفت ، در عین حال که با هدف ریشه کن ساختن نهضت روحانیت شکل گرفته بود، برخلاف میل و اراده آمریکا و مزدوران داخلیاش به عمیق تر شدن این نهضت انجامید و مردم ایران با اهداف و آرمانهای انقلابی امام خمینی آشناتر شدند و زمینه برای قیام عمومی ملت ایران علیه استعمار آمریکا و استبداد داخلی...
این دانشجویان وقتی در برابر این سؤال قرار گرفتند که نام شما چیست؟ پاسخ دادند: دانشجویان پیرو خط امام و این گونه بود که در تمام نشستهای خبری، سخنرانیها و اعلام مواضع تلویزیونی نامی از این دانشجویان به میان نمیآمد و آنها با عنوان «یکی از دانشجویان خط امام» معرفی میشدند حتی معصومه ابتکار مترجم و سخنگوی انگلیسی زبان نیز در گفتوگو با رسانههای غربی خود را «مری» معرفی میکرد و این گونه به...
روز 13 آبان ماه 1358 روز انقلابی بزرگتر برای ایران و روزی پرمکافات برای ابرقدرت آمریکا و ایادی آن بود. در این روز بزرگ و سرنوشتساز گروهی از دانشجویان دانشگاه تهران به دنبال هماهنگی لازم با مسؤولین طراز اول روحانی و معتمدین آیتالله خمینی، تحت نام دانشجویان مسلمان پیرو خط امام، با آگاهی از تلاشهای وسیع و مستمر عوامل جاسوسی آمریکا در تهران و کنسولگریهای آن در شهرستانها، موفق شدند، ضمن...
نشریه ساندی تلگراف چاپ لندن در شماره مورخ 24 نوامبر (3 آذرماه) در مقالهای تحت عنوان «وحشت در تهران» مینویسد: دانشجویان انقلابی در چهارم نوامبر 1979 سفارت امریکا در تهران را مورد حمله قرار داده و 52 نفر از مقامات آن را به گروگان گرفتند. ایران در مقابل آزادی گروگانها خواستار استرداد شاه برای محاکمه به جرم نقض حقوق بشر و همچنین استرداد اموال و دارائیهای او بود. از آنجائیکه کورت والدهایم، دبیر کل...
بر طبق اسناد، جاستین پرکینز اولین آمریکایی است که در تاریخ به ایران پای گذاشت. از سوی دیگر، نخستین ایرانی که رسما تابعیت ایالات متحده آمریکا را پذیرفت میرزا محمد علی حاج سیاح بود که در انقلاب مشروطیت نیز شرکت داشت.در ژوئن ۱۸۸۳ (۱۳۰۰ هجری قمری) آمریکا اقدام به تأسیس کنسولگری در ایران کرد و دیپلمات ارشدی به نام ساموئل گرین بنجامین به تهران فرستاد. دولت ایران هم نخست در سال ۱۸۵۶ میرزا ابوالحسن...
معنای استکبار جهانیاین، استکبار بین المللی است؛ همان چیزی که در قرن هجدهم و نوزدهم، با استعمار شروع شد و بعد در قرن بیستم، به استعمار نوین مبدّل شد و امروز یا در دوران اوج قدرت های استکباری، به شکل استکبار جهانی درآمد که دنیا را بین دو قطب و دو قدرت تقسیم کرده بودند. [و] هر کدام یک جور، ملتی را می دوشیدند و در پنجة خود می فشردند.معنای استکبار جهانی این است که دولت ها و قدرت هایی در دنیا هستند که نسبت به...
در فروردین 1359 خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران پیام جیمی کارتر رئیس جمهوری آمریکا را که توسط کاردار سوئیس در تهران و از طریق وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران خطاب به امام خمینی رهبر انقلاب اسلامی ایران به دفتر ایشان در تهران تسلیم شد به این شرح مخابره کرده بود:عالیجناب! من امکان این را داشتم که پیام بیست و یکم مارس شما را خطاب به مردم ایران بخوانم. من این پیام را یک سند اساسی برای آینده کشور شما تلقی...
علیرغم وحدت کلام، اتحاد در روحیه برادری و همکاری که در دوران انقلاب وجود داشت، پس از پیروزی انقلاب، مشکلات ناشی از منازعات مسلحانه، اعتصابات، تظاهرات، تقاضاهای خودمختاری، اختلافات قومی، زبانی و فرهنگی و مذهبی، هرج و مرجی را ایجاد کرده بود که میرفت حیات انقلاب را به خطر اندازد.ترکمن صحرا، کردستان، سیستان و بلوچستان، خوزستان و حتی آذربایجان و گیلان دستخوش اغتشاش، آشوب و درگیریهای...
حرکتی که دانشجویان مسلمان پیرو خط امام در 13 آبان 1358 با تسخیر لانه جاسوسی امریکا در تهران آغاز کردند، بیتردید در تاریخ مبارزات ملتهای تحت سلطه نقطه عطف به شمار میرود. دانشجویان با داشتن تحلیل دقیق از روند حوادثی که داشت انقلاب اسلامی را به انحراف میکشاند و با انجام این حرکت، دست به اقدامی زدند که از نگاه امام خمینی (ره) انقلابی بزرگتر از انقلاب اول بود. برای درک این تعبیر لازم است ابعاد...
بدون شک سیزدهم آبان یکی از مهمترین و سرنوشتسازترین روزهای انقلاب اسلامی و تاریخ معاصر به شمار میآید. این روز بیانگر شکست هژمونی و هیمنه آمریکا درسطح جهانی، تحقق عینی عدم پذیرش هرگونه استعمارگری و سلطهگری از سوی ایران و نماد روابط خارجی نوین ایران است. با توجه به اهمیت این حادثه بود که امام ضمن تأیید تسخیر سفارت آمریکا از سوی دانشجویان از آن به عنوان «انقلاب دوم» یاد کردند. به عبارت دیگر اگر 22...
اگر بخواهیم با جهانبینی غربی به موضوع تسخیر لانه جاسوسی آمریکا در ایران پاسخ بگوییم و از اصول ابداعی حقوقی بینالملل کمک بگیریم، میتوانیم به اظهارات فرانسیس آنتونی بویل ـ استاد دانشکدهی حقوق دانشگاه ایلینویز آمریکا ـ رجوع کنیم. وی طی اظهاراتی مفصل که به صورت مجزا و با توضیحات ارائه میشود، چنین استدلال میکند که سیاستهای خود دولت کارتر، عامل اصلی گروگانگیری اعضای سفارت آمریکا در...