پهلوی اول
صفحه اول روزنامه اطلاعات؛ ۱۷ بهمن ۱۳۱۹ (۹ محرم ۱۳۶۰ ق) (اخبار مربوط به برگزاری جشن ۱۵ بهمن)
این مقاله درصدد بررسی مستند دلایل تغییر استراتژی انگلیس در ایران پس از حمله آلمان به شوروی و ماهیت اتحاد انگلیس و شوروی و ارتباط آن با اشغال ایران در سوم شهریور 1320 می‌باشد. همچنین بررسی و تحلیل نقش انگلیس در اشغال ایران و جلب موافقت روس‌ها با این اقدام و ماهیت پیمان اتحاد سه‌گانه از نظر استراتژی یا تحمیلی بودن آن و بهره‌برداری از آن برای ایجاد بستری قانونی برای وادار کردن ایران...
بیش از چند ماه از کودتای 28 مرداد نگذشته بود که مجدداً انتخابات مجلس به دست دربار افتاد. مجلس سنا نیز دست به انتخابات جدید زد. هر چند خود مجلس سنا به دلیل اینکه نیمی از نمایندگان آن به دست شاه انتخاب می‌شدند فرمایشی بود ولی با وقوع کودتا نیم دیگر نیز کم از انتصابی نبودند. بدین شکل مجلس سنا، مجلس شورای ملی و دولت کودتا عملاً در دستان شاه و دربار قرار گرفت. نمایندگان مجلس سنا معمولاً از معّمرین سیاسی و...
محمود جم ملقب به مدیرالملک فرزند، محمد صادق(خواجگان جم) که کنیه خواجگان چند نسل در نیاکان آنها بود؛ ولی پس از رسیدن به وزارت کلمه (خواجگان)[1] را از فامیل خود حذف کردند. خاندان جم، شجره-نامه و نسبشان را به شیخ محمود شبستری می¬رسد. وی در سال 1261ش. در تبریز متولد شد. پدرش از کارمندان دولت بود که از کرمان به تبریز مهاجرت کرد. برای پیشرفت و ترقی فرزندان خود توجه کافی مبذول می¬داشت. او با توجه مخصوص...
محمود جم (مدیرالملک) روز ۱۹ مرداد ۱۳۴۸ در تهران درگذشت. جم که در سال ۱۲۵۸ در تبریز به دنیا آمده بود، تحصیلات مقدماتى خود را همانجا گذراند. او زبان فرانسه را در مدرسه میسیونرهاى مذهبى در تبریز آموخت. به گفته سید حسن تقى زاده: «[جم] بچه خیلى باهوشى بود. پدرش مرده بود. اصل شان کرمانى از طایفه میرزا آقاخان بود، ولى حالا آذربایجانى دوآتشه است. او رفت به مدرسه ایرانى که تازه باز شده بود و تعلیم الفبا مى...
خیلى محرمانه ـ غیرقابل رؤیت براى بیگانگان فریدون جم سفیر سابق ایران در اسپانیا عنوان خطاب: آقاى سفیر تا سال 1971، تیمسار جم یکى از رده بالاترین افسران نیروهاى مسلح شاهنشاهى ایران بود. او باهوش، با کفایت و به‌طور گسترده‌اى مورد احترام است. وى داراى یک سابقه خدمتى درخشان مى‌باشد که در اوج انتصابات وى، ریاست ستاد بزرگ ارتشتاران در سال 71 ـ 1969 قرار دارد. در چنین موضعى او دستیار فرماندهى کل (شاه)...
در 11 آذر ۱۳۱۴ پس از سقوط دولت فروغی، محمود جم مأمور تشکیل دولت شد. محمود جم از ۱۳۱۴ تا ۱۳۱۸ نخست‌وزیر بود. دورهٔ نخست‌وزیری جم یکی از طولانی ترین دوره‌های نخست وزیری در حکومت رضاشاه بود، و شاهد بسیاری از رویدادهای سیاسی و اجتماعی بود که از مهم‌ترین آنهاست: واقعهٔ کشف حجاب، قرارداد تقسیم آب هیرمند میان ایران و افغانستان در ۱۳۱۷، خودکشی علی‌اکبر داور وزیر مالیه، امضای پیمان عدم تعرض بین...
فریدون جم (زادهٔ ۱۲۹۳ در تبریز، مرگ۴ خرداد ۱۳۸۷ در لندن) فرزند محمود جم، تیمسار ارتشبد ارتش ایران و از چهره‌های تحصیلکرده و نزدیک به حکومت رضا شاه و محمدرضا شاه پهلوی بود. او تحصیلات ابتدائی و متوسطه را در تهران و پاریس به اتمام رسانید، سپس دانشکده افسری سن سیر در پاریس را گذرانید. دوره دانشکده افسری تهران را نیز به پایان برد. دوره دانشگاه جنگ بریتانیا و چند دوره کوتاه مدت را نیز در آمریکا...
پس از سقوط کابینه مشیرالدوله در کابینه دوم قوام‌السلطنه بار دیگر جم در خزانه‌داری مشغول خدمت شد و مدتی هم ریاست انبار غله را به او سپردند. در کابینه رضاخان سردار سپه در سال 1302 و 1303 شمسی بار دیگر وزیر دارایی شد و آن گاه در سال 1304 در نخستین کابینه محمدعلی فروغی به معاونت نخست‌وزیر منصوب گردید. جم در سال 1305 به استانداری استان کرمان منصوب شد و در سال 1306 در کابینه مخبرالسلطنه هدایت به وزارت فواید...
بی‌تردید در هر تحقیق تاریخی، شناخت، بررسی و نقد «منابع»، از مهم‌ترین لوازم و ابزار آن است. در واقع، بدون شناخت و بررسی انتقادی منابع، هیچ تحقیق و پژوهشی علمی نخواهد بود و به فرجام درست نمی‌رسد. نویسنده نیز، در پدید آوردن این اثر، تلاش داشعه است که حتی‌الامکان با نگاه انتقادی، ازمنابع و اسناد و مدارک مربوط به قیام عشایر جنوب استفاده نماید. منابعی که نویسنده در نوشتن این کتاب...
محمود جم از رجال سیاسی معاصر ایران. پدرش، محمد صادق کرمانی، از جمله کارمندان دولت بود که‌از کرمان به تبریز مهاجرت کرده بود. محمود جم در ۱۳۰۲/۱۲۶۴ ش در تبریز به دنیا آمد (بامداد، ج۵، ص۲۸۳؛ مرسلوند، ج۳، ص۲۱؛ دولتهای ایران، ص۱۶۳). تاریخ تولد او در برخی منابع ۱۲۵۸ش ذکر شده است که درست نمی‌نماید...
نزدیک به نیم قرن پیش، قیامی مهم و خونین در بخشی از کشور ایران (جنوب و جنوب غربی) رخ داد، که ـ به اعتراف برخی آگاهان رژیم ـ حکومت پهلوی دوم را متزلزل کرد. این قیام اصیل و مردمی، در آن زمان «غائله جنوب»، «غائله فارس» یا «غائله فارس و خوزستان» خوانده شد. تضاد و تعارض عشایر با حکومت پهلوی، از همان آغاز اقدامات رضاشاه شروع شد. این روند دشمنی، با وجود سرکوب ایلات و عشایر در طول سال‌های...
استبداد محمدرضاشاهی[1] ....در حقیقت کودتای آمریکایی ـ انگلیسی 28 مرداد 1332 و بازگشت مجدد محمدرضاشاه به قدرت، آغاز حاکمیت و اقتدار واقعی پهلوی دوم بود. در پی پیروزی کودتا، قدرت‌های معارض و موازی محمدرضا شاه، یکی پس از دیگری شکسته و سرکوب شدند. محمد مصدق و ملی‌گرایان، دیگر از صحنه کنار گذاشته شدند. گروههای سیاسی و معارض پهلوی دوم، به شدت منکوب گردیدند. قدرت عشایر ـ که در بسیاری مواقع در...
بعد از روی کار آمدن رضاشاه و پس از انقلاب مشروطیت، یکی از اقدامات مهم و خاص رضاشاه، توجه به مساله باستان‌گرایی و اتخاذ رویکرد بزرگداشت و تجلیل از حکومت‌های شاهنشاهی ایران قبل از اسلام بود. حوادث پس از پایان جنگ عالم‌گیر اول و تحولات بعد از آن نشان می‌دهد که هویت ملی به نحوی ساماندهی می‌گردید که نقش دین در ساختمان ملیت ایرانی بسیار اندک و ناچیز باشد. گسترش دامنه و نفوذ هویت ملی...
روز دوشنبه 20 بهمن ماه 1399 مراسم رونمایی از کتاب «رضانام تا رضاخان» برگزار شد. در این مراسم به مناسبت صدمین سالگرد کودتای رضاخان اثر جدید آقای هدایت الله بهبودی نویسنده توانای تاریخ معاصر درباره زندگی رضاخان معرفی شد. ازآنجا که کتاب «رضانام تا رضاخان» به جنبه های کمتر شناخته شده زندگی پهلوی اول یعنی سال‌های قبل از به قدرت رسیدن او پرداخته است، در این زمینه کاری بدیع بشمار می...
نیروی نظامی ایران در سال های پایانی قاجار متشکل از بریگارد قزاق، و بودند که وضعیت آنها بشرح زیر توصیف شده است: الف) بریگاد قزاق: ناصرالدین‌شاه در دومین سفر خود به فرنگ در سال 1257.ش، چنان تحت تاثیر قزاق‌های روسی که در مقابل او رژه می‌رفتند، قرار گرفت که اظهار تمایل کرد که نایب‌السلطنه قفقاز یگانی مشابه سواره‌نظام قزاق در ایران به وجود آورد. دومانتوویچ،اولین فرمانده بریگاد ایرانی...
در روز ۱۳ آذر ۱۳۱۴ هجری شمسی، مجلس شورای ملی به کابینۀ پیشنهادی محمود جم، رییس‌الوزرای تازه رای اعتماد داد. محمود جم در سال ۱۲۶۴ شمسی در تبریز به دنیا آمد. پدرش محمدصادق خواجگان جم (کرمانی) از جمله کارمندان دولت بود که از کرمان به تبریز مهاجرت کرد. محمدصادق به پیشرفت و ترقی فرزندانش اهمیت بسیاری می‌داد، اینچنین بود که محمود جم زیر نظر پدر، تحصیلات متداول و صرف و نحو و ادبیات فارسی را در مدارس...
