جنگ جهانی دوم
حزب توده سروصدا به راه انداخت و غائله آذربایجان را به‌ وجود آورد

حزب توده سروصدا به راه انداخت و غائله آذربایجان را به‌ وجود آورد

: فعالیت «فراکسیون توده» در مجلس چهاردهم، حزب توده را در سطح جامعه معرفی کرد و مواضع سیاسی او را زیر ذره‌بین افکار عمومی قرار داد. برخلاف نظریه لنین، «تریبون پارلمان» نه تنها به رشد حزب توده در سطح جامعه کمک نکرد بلکه به نخستین گام مهم در افشای ماهیت وابسته حزب توده بدل گردید. مواضع حزب توده در دو مسأله مهم سیاسی روز، در این افشاگری، انزوا و منفوریت حزب توده به عنوان یک حزب وابسته به...

ادامه مطلب

شیوع «تیفوس» در ایران در ایام جنگ جهانی دوم

شیوع «تیفوس» در ایران در ایام جنگ جهانی دوم

: به فاصله‌ چند ماه پس از اشغال ایران توسط نیروهای متفقین در جنگ جهانی دوم، در بهار سال ۱۳۲۱ آوارگان لهستانی نیز از روسیه به شمال ایران گسیل شدند. در جریان سرازیرشدن این آوارگان که تا تابستان ۱۳۲۲ ادامه داشت، دست کم ۱۵۰ هزار نظامی و غیرنظامی لهستانی وارد ایران شدند. در همین مدت و در حالی‌که ایرانیان گرفتار قحطی ناشی از اشغال کشور شده بودند، بیماری «تیفوس» نیز در ایران شیوع بسیار...

ادامه مطلب

آخرین حضور رضاشاه در یک مراسم نظامی

آخرین حضور رضاشاه در یک مراسم نظامی

مراسم جشن فارغ‌التحصیلی دانشکده افسری در سال ۱۳۱۹ - همان‌گونه که در تصویر مشاهده می‌شود رضاشاه در این مراسم شمشیر حمایل کرده است(مقایسه شود با تصاویر بالا)

ادامه مطلب

رئیس‌جمهور آمریکا در امیرآباد تهران

رئیس‌جمهور آمریکا در امیرآباد تهران

به دنبال اشغال ایران در شهریور ۱۳۲۰، قوای متفقین هریک در تهران و شهرهای مختلف کشور مستقر شدند. نظامیان آمریکایی هم اگرچه در حمله بامدادی سوم شهریور ۱۳۲۰ مشارکت نداشتند، اما در ماه‌های بعد وارد خاک ایران شدند. در مهرماه ۱۳۲۱، احمد قوام، نخست‌وزیر، با واگذاری اراضی امیرآباد تهران به آمریکایی‌ها موافقت کرد و منطقۀ امیرآباد تبدیل به اردوگاه نظامی آمریکا در تهران شد. تنها شرطی که قوام در...

ادامه مطلب

برای تسهیل نقشه انگلیسی‌ها از سلطنت کنار رفتم

یک سند منتشرنشده از گفتگوی سری رضاشاه با فرماندار انگلیسی موریس

برای تسهیل نقشه انگلیسی‌ها از سلطنت کنار رفتم

شهریورماه 1320 رضاشاه بدون کوچکترین مقاومتی در برابر اشغال ایران، کشور را ترک کرد. با توجه به مذاکرات چند روز قبل او با برخی شخصیت‌های انگلیسی، تصورش این بود که مانند یک پادشاهِ محترمِ کناره گرفته از قدرت، ساکن یک کشور بی‌طرف_مثلا آرژانتین_خواهد شد. اما کشتی حامل رضاشاه و چندتن از اعضای خانواده‌اش اجازه‌ی کناره گرفتن در بندر بمبئی هند را نیافت و انگلیسی‌ها او را به یکی از جزایر...

ادامه مطلب

ملاقات محمدرضا پهلوی با چرچیل در تهران

ملاقات محمدرضا پهلوی با چرچیل در تهران

ملاقات محمدرضا پهلوی با وینستون چرچیل و فرانکلین روزولت در سفارت شوروی در تهران؛ آذرماه ۱۳۲۲

روزنامه اطلاعات؛ ۱۵ آذر ۱۳۲۲: از اداره انتشارات سفارت انگلیس سه‌شنبه ۸ آذر(۳۰ نوامبر) «در این روز شصت‌ونهمین سال تولد مستر چرچیل بود...اولین وعده مستر چرچیل ساعت ۱۲‌ و نیم با شاه ایران بود و در سالن پذیرایی سفارت کبرای شوروی ملاقات به عمل آمد. مستر چرچیل یک ربع از ۱۳ گذشته از سفارت انگلیس خارج شد. سرریدر بولارد و افسر قسمت همراه او بودند...وقتی از ملاقات پادشاه خارج شد، هر دو روی...

ادامه مطلب

مراسم سوگند پادشاهی محمدرضا پهلوی

مراسم سوگند پادشاهی محمدرضا پهلوی

اجرای مراسم سوگند پادشاهی توسط محمدرضا پهلوی در مجلس شورای ملی؛ ۲۶ شهریور ۱۳۲۰

«...فکر می‌کنم چهار یا پنج روز پس از اولین ملاقات بود که ترات[=رئیس اطلاعات انگلیس در ایران و نفر دوم سفارت] گفت:«امشب همانجا بیا!» سر قرار رفتم. ترات گفت:«محمدرضا پیشنهادات ما را انجام داده و این خوب است...به هرحال یک اشکال پیش آمده. روس‌ها صراحتاً مخالف سلطنت هستند و خواستار استقرار رژیم جمهوری در ایران می‌باشند! آمریکایی‌ها هم بی‌تفاوتند و می‌گویند برای ما فرقی نمی‌کند که...

ادامه مطلب

شاه: هر زمانی که پادشاهان لایقی نداشتیم خارجیان کشور ما را اشغال می‌کردند

اظهارات غیرمنتظره محمدرضا پهلوی در مورد تاریخ ایران

شاه: هر زمانی که پادشاهان لایقی نداشتیم خارجیان کشور ما را اشغال می‌کردند

روزنامه اطلاعات؛ ۱۳ اسفند ۱۳۴۳: «...در گذشته هرگاه ما شاهان لایق داشتیم واقعاً بزرگ‌ترین و وسیع‌ترین امپراتوری‌های جهان را به وجود آورده‌ایم و هر زمان پادشاهان لایقی نداشتیم دوران انحطاط آغاز می‌شد؛ خارجیان کشور ما را اشغال می‌کردند و استقلال ما را در هم می‌کوبیدند...».(بخشی از مصاحبه شاه با شبکه تلویزیونی غیردولتی انگلستان) با توجه به حمله نیروهای متفقین به ایران و اشغال...

ادامه مطلب

 بررسی اجمالی نقش انگلستان در غارت منابع ملی ایران به هنگام جنگ جهانی دوم

بررسی اجمالی نقش انگلستان در غارت منابع ملی ایران به هنگام جنگ جهانی دوم

انگلستان از هیچ کوششی برای حفظ و حمایت از هندوستان به عنوان ستون اصلی امپراتوری استعماری خود، فروگذار نمی‌‌کرد. از آن جمله نه تنها کمربندی از کشورهای قرنطینه در اطراف هندوستان ایجاد کرده بود بلکه راههای سوق‌الجیشی مهمی را هم که به این سرزمین ختم می‌شد، تحت کنترل خویش درآورده بود. تسلط و کنترل راههای زمینی و دریایی منتهی به هندوستان می‌شد، فقط به معنی حفظ امنیت مرزهای هندوستان...

ادامه مطلب

 بررسی ابعاد مداخله انگلیسی‌ها در امور ایران در طول جنگ جهانی دوم

بررسی ابعاد مداخله انگلیسی‌ها در امور ایران در طول جنگ جهانی دوم

 مداخله انگلیسی‌ها در امور ایران پیشینه‌‌ای به درازای روابط دو کشور دارد. این مداخله دارای ابعاد و اشکال گوناگون بوده و متناسب با ضعف و قوت حکومت مرکزی و یا تمایل و مخالفت حاکمان ایران نسبت به انگلیسی‌ها، همواره در حال تغییر بوده و فراز و نشیب‌هایی را طی کرده، ولی هرگز متوقف نگردیده است. یکی از نقاط اوج مداخله انگلیسی‌ها در امور ایران در فاصله زمانی اشغال ایران در شهریور 1320 تا...

ادامه مطلب

رضاشاه اطمینان داشت که با ورود متفقین، برکنار خواهد شد

روایتی از: ارتشبد حسین فردوست:

رضاشاه اطمینان داشت که با ورود متفقین، برکنار خواهد شد

ماجرای برکناری رضاشاه و انتصاب ولیعهد به سلطنت

 با پیشرفت آلمان نازی در جنگ جهانی دوم، مناسبات صمیمانه‌ای بین رضاخان و هیتلر بوجود آمد. ارتش آلمان تا کوه‌های قفقاز پیشروی کرده بود و به مرزهای ایران نزدیک می‌شد. متفقین به وحشت افتادند و با اطلاعاتی که از درون دربار رضاخان داشتند، مطمئن شدند که اگر ارتش آلمان بتواند خود را به مرزهای ایران برساند، رضاخان صددرصد در اختیار آلمان‌ها قرار خواهد گرفت و آلمان هیتلری از طریق ایران می‌تواند...

ادامه مطلب

نفرت مردم ایران از رضاشاه

نفرت مردم ایران از رضاشاه

"ری براک" نویسنده آمریکایی روزنامه نیویورک تایمز در مقاله ای به تاریخ ۹ سپتامبر ۱۹۴۱، از تهران، با عنوان «پیش بینی شورش در ایران» نوشت:  دیپلمات های خارجی پیش بینی می کنند اگر رضاشاه دست از قدرت بر ندارد، قیامی در راه خواهد بود روزنامه نیویورک تایمز در ادامه می نویسد: تهران، ایران، ۸ سپتامبر (به گزارش خبرنگار اعزامی ما به بغداد) طبق گزارش ها، پایتخت و استان های جنوب غربی ایران در...

ادامه مطلب

پناه جویان لهستانی در ایران

پناه جویان لهستانی در ایران

در زمان جنگ جهانی دوم ، در شرایطی که ایران خود با قحطی و کمبود مواد غذایی، نابسامانی سیاسی و اقتصادی در اثر اشغال کشور و … مواجه بود. ایرانیان علی‌رغم مصائبی که داشتند از میهمان نوازی برای پناه جویان لهستانی دریغ نکردند. وزیر مختار وقت لهستان – کارل بادر – در نامه‌ای به استاندار خراسان از این رفتار ایرانیان چنین یاد می‌کند: «نیات خیرخواهانه جنابعالی نسبت به هم میهنان من، مهاجران...

ادامه مطلب

تصاویر منتخب از نشست سران متفقین در تهران

سه دیو و یک دلبر

تصاویر منتخب از نشست سران متفقین در تهران

در ششم  آذر سال 1322 رؤسای جمهور سه کشور فاتح جنگ جهانی دوم بدون اطلاع دولت وقت ایران  وارد تهران شدند و یکی از کنفرانس‌های تاریخی‌شان را در تهران برگزار کردند. در این کنفرانس چهار روزه «فرانکلین روزولت» رئیس‌جمهورایالات متحده آمریکا ، «وینستون چرچیل» نخست‌وزیر انگلیس و «ژوزف استالین» رهبراتحاد جماهیر شوروی برای تصمیم گیری و ایجاد هماهنگی در جنگ جهانی دوم  علیه...

ادامه مطلب

«کنفرانس تهران»

نشست سران شوروی ،انگلیس و آمریکا

«کنفرانس تهران»

نشستی که مسئولین ایرانی از برگزاری آن بی اطلاع بودند

درفاصله روزهای ششم تا نهم آذر 1322 و در بحبوحه جنگ دوم جهانی، تهران میزبان رهبران سه کشور متفقین یعنی فرانکلین روزولت رئیس جمهور آمریکا، وینستون چرچیل نخست‌وزیر انگلیس و ژوزف استالین رئیس جمهور شوروی بود. این سه کشور در سالهای جنگ دوم جهانی سه کنفرانس مهم در تهران، یالتا و پوتسدام تشکیل دادند و در آنها ضمن طرح نقشه‌های جنگی و استراتژی نظامی خود درباره شرائط بین‌المللی و اوضاع جهان بعد از...

ادامه مطلب

پیامدهای اشغال ایران در جنگ جهانی دوم

پیامدهای اشغال ایران در جنگ جهانی دوم

پس از آغاز جنگ جهانی دوم در سال ۱۳۱۸ خورشیدی، ایران بلافاصله در این جنگ اعلام بی طرفی کرد اما پس از حمله آلمان نازی به شوروی و پس از آن به دنبال اتحاد بریتانیا و شوروی، متفقین تصمیم گرفتند از طریق ایران یا به اصطلاح خودشان از دالان پارسی نیز برای ارسال کمک به جبهه های نبرد در شوروی استفاده کنند.به دنبال این تصمیم در سومین روز از شهریورماه ۱۳۲۰، نیروهای شوروی با حمله هوایی و زمینی از شرق و شمال و...

ادامه مطلب

تصاویری از حضور نیروهای متفقین در ایران

تصاویری از حضور نیروهای متفقین در ایران

پس از آغاز جنگ جهانی دوم در سال ۱۳۱۸ خورشیدی، ایران بلافاصله در این جنگ اعلام بی طرفی کرد اما پس از حمله آلمان نازی به شوروی و پس از آن به دنبال اتحاد بریتانیا و شوروی، متفقین تصمیم گرفتند از طریق ایران یا به اصطلاح خودشان از دالان پارسی نیز برای ارسال کمک به جبهه های نبرد در شوروی استفاده کنند.به دنبال این تصمیم در سومین روز از شهریورماه ۱۳۲۰، نیروهای شوروی با حمله هوایی و زمینی از شرق و شمال و...

ادامه مطلب

گزارش حملات متفقین به شهرهای قزوین و شاهرود در شهریور 1320

گزارش حملات متفقین به شهرهای قزوین و شاهرود در شهریور 1320

در سه برگ سند پیش رو گزارش دو مورد حمله هوایی نیروهای متفقین به شهرهای قزوین و شاهرود و نیز تلگراف محمد علی مقدم سفیر وقت ایران درلندن به تهران در مورد مذاکراتش با وزیر خارجه انگلیس درباره درخواست توقف اشغال ایران توسط ارتش انگلیس ارائه شده است که پاسخ آنتونی ایدن وزیرخارجه وقت انگلیس جالب است او می گوید از آنجا که سفیر ما در تهران در حال گفتگو با مقام های ایرانی درباره  همین موضوع...

ادامه مطلب

نقش و عملکرد متفقین در بحران غله ایران به هنگام جنگ جهانی دوم

تاثیرات اشغال ایران در سوم شهریور 1320

نقش و عملکرد متفقین در بحران غله ایران به هنگام جنگ جهانی دوم

پذیرش و تحمل سختی‌ و مشقات و حتی بذل مـال و جان در راه حفظ میهن و پاسداری از ارزشهای معنوی‌ و مادی برای ملتها،سهل‌ و ساده‌ و چه بـسا لذت بخش باشد؛اما تـضییقات‌ مـادی و معنوی حاصل از منفعت و قدرت طلبی سردمداران کشورهای بیگانه،طاقت فرسا و تحمل‌ناپذیرند.جنگهای جهانی اول و دوم بر اثر رقابت و فزونخواهی دولتهای اروپایی‌ در‌ گرفت،ولی دامنه و تبعات آن کشور ایران را نیز شامل...

ادامه مطلب

درخواست وزیر امور خارجه در مورد پایان دادن به اشغال خاک ایران

درخواست وزیر امور خارجه در مورد پایان دادن به اشغال خاک ایران

آقای انوشیروان سپهبدی وزیر خارجه وقت ایران در نامه ای به دفتر مخصوص شاه به اطلاع می رساند که هیات وزیران(در زمان نخست وزیری ابراهیم حکیمی)تصویب کرده است که وزارت امور خارجه ایران درنامه ای رسمی به سفیران انگلیس، آمریکا و شوروی در تهران از آنها خواسته شود با توجه به اتمام جنگ در اروپا به دولتهای متبوع خود اطلاع دهند که نیروهای متفقین هرچه سریع تر خاک ایران را ترک کنند. گرچه در این دوران به علت...

ادامه مطلب


1
2