نفت
گزارش هارت از اولین ملاقاتش با رضاشاه در فوریه 1930 بسیار روشنگر است. اولین برداشتش از شاه این بود که با مردی ملاقات کرده است که «فقط چند قدم با توحش فاصله دارد.» هارت در پایان مأموریتش در دسامبر 1933 به این نتیجه رسیده بود که برداشت اولش از رضا شاه بیش از حد خوشبینانه بوده است. رضا شاه خیلی بدتر از چیزی بود که هارت تصور کرده بود. گزارشهای مفصلی از ضرب و شتم وحشیانه انسانهای...
با عقد قرارداد بین خوانین بختیاری و دارسی که طبق آن کمپانی نفتی دارسی میتوانست به فعالیتهای اکتشاف و استخراج نفت از سرزمینهای ایران و در قلمرو ایلات بختیاری بپردازد، سفارت انگلیس در تهران در تاریخ 14 شوال 1323ق/ 12 دسامبر 1905، طی نامهای خطاب به میرزا نصراللهخان مشیرالدوله ــ وزیر امور خارجه ایران ــ با استناد به ماده سوم قرارداد نفت دارسی، توافق وی و خوانین بختیاری را به اطلاع او رساند...
طبق سنت دیرین ایل بختیاری، همه افراد ذکور خوانین در صورت دارا بودن شایستگی میتوانستند به عنوان خان ایل، قدرت را در دست گیرند. اما در خلال حاکمیت طولانی حسینقلیخان ایلخانی که قریب سی سال (1882-1854م/ 1299-1274ق) به طول انجامید، این سنت قدیمی منسوخ شد و تنها افراد خانواده و برادران حسینقلیخان میتوانستند از این عنوان استفاده کنند. بنابراین پس از قتل ایلخانی در سال 1882م/ 1299ق در اصفهان، بین برادران...
پس از کشف نفت در مسجدسلیمان، جنب و جوش تازهاى مناطق نفتى را فرا گرفت و سرمایهگذاران انگلیسى، از جمله دارسى و شرکا و شرکت نفت برمه درصدد برآمدند تا تولید، پالایش، انتقال و حمل نفت را مدیریت کنند. این اقدام به امکانات و برنامهریزى گستردهاى احتیاج داشت و به همین دلیل دارسى کوشید تا براى فراهم کردن زمینه حمل و پالایش نفت با شیخ خزعل ــ شیخ محمره و از رؤساى ایلات عرب کعب ــ وارد مذاکره و...
حضور نظامیان درآستانه ورودی پایشگاه نفت کرمانشاه بعد از کودتای 28 مرداد 1332 پالایشگاه نفت کرمانشاه در سال ۱۳۰۱ با ظرفیت روزانه ۲ هزار بشکه به بهره برداری رسید. این پالایشگاه در زمان خود دومین پالایشگاه ایران بود و نفت خام آن از میدان نفتی نفت شاه تامین می شد. اما از سال ۱۳۴۸ با نیاز به افزایش تولید نفت تاسیسات این پالایشگاه تغییر کرده و مجددا در سال ۱۳۵۰ این پالایشگاه با ظرفیت روزانه ۱۵...
در پی وقوع کودتای 28 مرداد و شکست نهضت ملی، بار دیگر صحنه برای فعالیت دولتهای استعماری در ایران مهیا شد و اینبـار این دولتها کوشیدند تا با تحمیل قرارداد کنسرسیوم، نفت ایران را به یغما ببرند. در این میان، انعقاد قرارداد کنسرسیوم که در واقع خط بطلانی بر تمام مبارزات مردمی بود، با واکنشهای صریح و تند آیتالله سید ابوالقاسم کاشانی مواجه شد. او در مقابل این قرارداد موضعگیرى کرد و...
نهضت جنوب در اوایل سال 1325 شمسى، عشایر و ایلات جنوب مرکب از سران ایلات قشقایى، حیات داودى، ممسنى، بویر احمدى و کوهمرهاى، اتحادیهاى تشکیل دادند که به نام «نهضت جنوب» شهرت یافت. این نهضت گرچه به ظاهر رنگ ملى و میهن پرستى داشت و از جهتى محرومیتهاى مردم شهرها و عشایر فارس را به وسیله کارگزاران آن به نظر دولت مىرسانید، ولى عملاً هدف از بنیاد آن جلوگیرى از نفوذ عوامل حزب توده بود که...
اسکان عشایر از مهمترین سیاستهاى به اجرا درآمده پس از کودتاى 1299، موضوع تمرکز و یکپارچگى قدرت نظامى در ایران بود. این موضوع مورد تأیید و حمایت دولت انگلستان به واسطه حل مشکلات مربوط به استخراج نفت از جنوب ایران قرار داشت. بر اساس سیاست تمرکز گرایى، ایلات و عشایر ایران به ویژه دو ایل بختیارى و قشقایى که توانایى نظامى زیادى داشتند و در حوادث جارى کشور صاحب نفوذ بودند، مىبایست خلع سلاح...
در بررسی روابط بختیاریها و انگلیسیها، کسب امتیاز احداث جاده تجاری کاروانرو توسط کمپانی برادران لینچ که مناطق جنوبی و خوزستان را از طریق سرزمین بختیاری به اصفهان و سایر نقاط مرکزی ایران وصل میکرد، نقطه عطفی به حساب میآید که بر اساس آن، روابط بین دو طرف شکل رسمی به خود گرفت. جاده تجاری مذکور که به دلیل کسب امتیاز استفاده از آن توسط برادران لینچ[1] به جاده لینچ معروف شد، دارای...
درباره چگونگى ارتباط خوانین با صاحبان اراضى در معاملات خوانین بختیارى و شرکت نفت ایران و انگلیس اطلاعات دقیق و مشخصى در دست نیست. آیا خوانین اراضى مورد معامله با شرکت نفت را جزو دارایى شخصى خود به حساب مىآوردند یا متعلق به همه ایل مىدانستند؟ وجوه دریافتى چگونه تقسیم مىشد؟ و میزان سهم زارعین و اهالى بومى یا افراد ایل چقدر بود؟ و چگونه محاسبه مىشد؟ در پاسخ به سئوالات...
میرزاحسینخان سپهسالار قزوینی، صدراعظم معروف ناصرالدینشاه، از جمله رجالی است که نام وی با نوسازی و تجدد عجین شده است. اما ماهیت نوسازیهای او به گونهای بود که موجب نفوذ هر چه بیشتر غربیها در سیاست و اقتصاد و اجتماع ایران میشد. ناصرالدین شاه در سال ۱۲۵۰ش برای اولین بار به اروپا سفر کرد. در این سفر شاه به تشویق صدراعظم خود میرزاحسینخان سپهسالار و دلالی میرزا ملکمخان...
درآمد: اخیرا در شبکه های اجتماعی ویدئو کلیپی منتشر شده است که در آن ادعا می شود «حکومت شاه بخاطر ایستادگی در برابر آمریکا و انگلیس و تمدید نکردن قرارداد کنسرسیوم نفت که تاریخ آن در 1979 به پایان می رسید ، سرنگون شده است! » در همان ویدئو کلیپ برای اثبات این ادعای دروغین،برش هایی از چند مصاحبه شاه با شبکه های تلویزیونی آمریکایی و انگلیسی در تاریخ های مختلف کنار هم مونتاژ شده است. که...
محمدرضا پهلوی سعی میکرد با افزایش درآمدهای نفتیاش، در گام نخست، وضعیت ثابتشده داخلی خود را ارتقا دهد، در گام دیگر جایگاه خود را به عنوان قدرت برتر منطقهای تضمین کند و در عین حال با مناسبات محرمانه، ضرر دوستان غربی و خصوصاً آمریکاییاش را که در جریان افزایش قیمت نفت، به وجود میآمد به انحاء مختلف از جمله تخفیفات عمده و محرمانه جبران کند. در پی سقوط دولت مصدق، انگلستان توانست با...
روزنامه اطلاعات - 28 مهر 1331 آیت الله کاشانی : هرچه از این دولت(انگلیس) کنارتر باشیم، زیان آنها کمتر به ما میرسد. آیت الله کاشانی با تشخیص نظام سلطه بین المللی که مصداق روشن آن در دهه 1330 استعمارگر انگلیس بود ضرورت مراقبت از دسیسه های انگلیسی را تاکید می کند و بر این اساس هرچه دور تر بودن از استعمارگر پیر را به نفع مسلمانان جهان می داند
پس از تصویب لایحه ملی شدن صنعت نفت ایران در ۲۹ اسفند ۱۳۲۹ شمسی در مجلس سنا، دکتر مصدق به عنوان نخستوزیر ایران درصدد اجرای این قانون برآمد. دولت ایران در این زمان، آمادگی داشت که خود مستقیماً نفت را صادر نماید. از آن طرف با خلع ید از شرکت نفت انگلستان که از سالها قبل بر چاههای نفت ایران خیمه زده بود، دولت این کشور را به عکسالعمل واداشت و کشتی جنگی به خلیجفارس اعزام کرد. درنتیجه صادرات نفت...
در ماجرای قرارداد 1933 ظاهر قضیه نشان میداد که ایران بر احاقه حقوق خود پافشاری کرده و حاضر به عقبنشینی از موضع انتقادی خود نسبت به قرارداد دارسی نیست، اما تقی زاده در خاطرات خود تعریف میکند با اینکه رضاخان دستور داده بود، داور به ژنو برود اما از رفتارش تزلزل نسبت به ادامه تخاصم علیه شرکت نفت مشخص بود برای همین بهزودی دستور داد که با این شرکت تفاهمنامهای امضا شود... زمانی که سپاه...