نگاه دیگران
در مقالتی که پیش روی شماست، به مروری کوتاه بر سیر زندگی درخشان 87 ساله فقیه بزرگ و مجتهد سترگ، حضرت آیتاله آقای حاج شیخ بهاءالدین محلاتی شیرازی[1] –قدس سره – خواهیم پرداخت تا از گذران عمرش، توشهها برگیریم و جانمان را صفا و فکرمان را جلا بخشیم. شخصیت خانوادگی علی بن حسین نجار، یکی از پرهیزکاران و سعادتمندان شوشتر در قرن 11 هـ .ق، سه فرزند به نامهای ملامقصودعلی شوشتری[2] (د. 1136 هـ .ق)،...
حسینقلى‌خان ایلخانى پسر بزرگ جعفرقلى‌خان، مادرش بى‌بى شاه‌پسند دختر على صالح‌خان است. حسینقلى‌خان در سال 1252ه ق متولد شد. او بعد از کشته شدن پدرش و پس از مدتها معارضه با عمویش کلبعلى‌خان ناچار شد در سن بیست سالگى به خدمت منوچهرخان معتمدالدوله حاکم اصفهان درآید، منوچهرخان در همان ایام جهت سرکوبى محمدتقى‌خان به منطقه بختیارى لشکرکشى کرده بود، او با حمایت معتمدالدوله مورد توجه...
وقتی در سال 1314 میلادی جنگ جهانی اول شعله ور گردید ، کمتر کسی فکر می کرد که دامنه و زبانه آن سراسر دنیا را فرا بگیرد. بسیاری از کشورها برای در امان ماندن از گزند و آسیبهای جنگ اعلام بیطرفی کردند. اما چون طرفین درگیر در جنگ به ویژه انگلستان در بسیاری از کشورها حضور داشت و یا بخشی وسیعی از دنیا مستعمره اش بود ، وقوع جنگ در هر نقطه ای ممکن بود. طرفین درگیر برای آسیب رساندن به یکدیگر ، هر فرصتی را...
اوضاع مملکت بعد از شهریور1320 در دوره قاجاریه ایل بختیاری به سبب ظهور خوانین بزرگی مانند حسین قلی خان بختیاری( که توانست عنوان ایلخانی را برای خود کسب کند و قلمرو خود را بسیار گسترش دهد و در نتیجه نفوذ ، قدرت و ثروت خود را تا حد زیادی افزایش دهد) ، گسترش و نهادینه شدن ساختار منسجم ایلی ، یکپارچه شدن شاخه های هفت لنگ و چهارلنگ ، نقش ایل بختیاری در سقوط استبداد صغیر ، برقراری مجدد مشروطیت و...
تاریخچه سرزمینی وسیع که امروزه به نام چهارمحال وبختیاری شناخته شده است نام خود را از ایلی گرفته که به بختیاری شهرت دارد . این سرزمین از دیر باز یکی از مکانهای بوده که میراث تمدنی ایران باستان را در دل خود جا داده و نقوش برجسته ایلامی در مناطق کول فره – اشکفت سلمان و قلعه تل بیانگر ان است که این سرزمین بخشی از قلمرو دولت ایلامی بوده است سر زمین بختیاری قریب 820/142کیلو متر مربع وسعت دارد که در...
محمدحسین نائینى از خاندان معروف روحانى نائین در سال 1273 یا 1277 هجرى قمرى به دنیا آمد. پدرش میرزا عبدالرحیم و پدر بزرگش حاج میرزا محمدسعید یکى پس از دیگرى شیخ الاسلام نائین بودند. محمدحسین پس از گذراندن دوره تحصیلات ابتدایى، در سن 17 سالگى وارد حوزه علمیه اصفهان شد. از مشهورترین استادان وى در فقه و اصول، آیات عظام آقامیرزا محمدحسن نجفى و حاج شیخ محمدباقر اصفهانى والد علّامه بزرگ آقا شیخ محمدتقى...
در سیر تاریخ تحول دولت در ایران، دو انقلاب بزرگ رخ داده که سرانجام اساس پادشاهی چندهزار‌ساله را به‌ترتیب ابتدا تغییر داده و سپس باعث فروپاشی آن شدند: یکی انقلاب مشروطیت و دیگری انقلاب اسلامی. هرچند هیچ‌کدام از این دو دگرگونی بی و زمینه نبود اما نقطه‌های عطف و شخصیتهای ممتازی در روند بروز این دو واقعه ظهور کردند که بدون شناخت آنها، درک درست و کاملی از این دو انقلاب به‌دست...
واژه "مشروطه" از نیمه های دوره سلطنت ناصرالدین شاه بر سر زبان ها جاری بود [1]، امّا کم تر کسی به درستی به اصل معنا و مفهوم آن توجه داشت. جناح روشنفکری، ریشه واژه را یک کلمه لاتین (فرانسه) Lachart (لاشارت) میدانستند که به معنای "قانون" است و از طریق ترکیه در نوشته های نامق کمال [2]، روشنفکران ایرانی آن را تکرار می کردند و لذا اصرار داشتند که واژه کنستتوسیون (Constitution) و لفظ مشروطه در متن بیانیه...
درآمد: رجعت شمار فراوانی از فرقانیان ستیزه‌جو به دامان ملت ایران و به کارگیری توانائی‌های ذهنی و عملی آنان در راستای اعتلای نظام اسلامی، مرهون درایت و آموزش‌های بی‌دریغ مجاهدی نستوه است که حیات خویش را قبل و بعد از انقلاب در طریق تحقق آرمان‌های الهی و مردمی انقلاب اسلامی صرف نمود. شهید سید اسدالله لاجوردی در زمرة کسانی است که رهائی‌یافتگان از دام فرقان از او گفتنی‌های فراوان...
سال 1314 هـ .ق. شهر نجف اشرف، شاهد تولّد کودکى بود که در یک خانواده دانش دوست و با تقوا پا به عرصه گیتى گذاشت. نام این نوزاد را «بهاءالدّین»([2]) گذاشتند. پدرش آیت الله شیخ جعفر محلاّتى بود که از زندگى ساده اى در نجف برخوردار بود و مادرش خانم نیّره، دختر میرزا نورالدّین، بانویى باتقوا و اهل عبادت و زهد بود که بهاءالدّین را در سن کودکى (شش سالگى) وداع گفت و به دیار باقى شتافت و بدین گونه بهاءالدّین و...
جنگ جهانی اول در ژوئیه سال 1914/ شعبان1332ق آغاز شد. دولت ایران چهار ماه بعد در برابر متفقین و متحدین اعلام بیطرفی کرد. وضعیت سرزمین بختیاری با شروع جنگ بسیار پیچیده شد؛ زیرا عوامل متعددی در پیچیدگی اوضاع نقش داشتند. برخی از این عوامل درونی و برخی دیگر جزو عوامل خارجی به حساب می‌آیند. مهم‌ترین عوامل داخلی مؤثر بر اوضاع سرزمین بختیاری عبارت بودند از: 1. اختلاف بین طوایف بختیاری و رقابت آنها با...
با فرارسیدن صدمین سالگرد جنگ جهانی اول لازم به نظر می‌رسد که تاثیرات این جنگ در ایران را بررسی کنیم. نقش اروپاییان در شکل‌گیری کشورهای عربی خاورمیانه داستان شناخته‌شده‌تری است. دسیسهٔ انگلیسی‌ها و فرانسوی‌ها بذر ناامنی و ناپایداری را در میان کشورهای عربی و همچنین میان اعراب و اسرائیل کاشت. بریتانیایی‌ها اعراب تحت سلطهٔ امپراتوری عثمانی را بر ضد رهبران ترک که متحد آلمان و...
سوابق و بیوگرافی تعدادی از خوانین بزرگ بختیاری که در جریان قرارداد نفتی دارسی حضور داشته و از امضاکنندگان و ذی‌نفعان آن بشمار می‌روند در این نوشتار آمده است. همچنین کوشیده شده با استفاده از اسناد مکتوب و عکس‌های باقیمانده از آن دوران به غنای این مطلب افزوده شود. 1. حسینقلی‌خان ایلخانی حسینقلی‌خان ایلخانی پسر بزرگ جعفرقلی‌خان، مادرش بی‌بی شاه‌پسند دختر علی صالح‌خان است....
هنوز چند ماهى از توافق بین خوانین، رینولدز و دکتر یانگ براى تنظیم امور حراست و نگهبانى از تأسیسات و مناطق نفتى نگذشته بود که مشکلات جدیدى بین دو طرف بروز کرد. این مشکلات از آنجا ناشى شد که دو تن از خوانین بختیارى، یعنى لطفعلى‌خان امیرمفخم و محمدجوادخان سردار اقبال[1] طى نامه‌اى به ویلانز[2] ــ جانشین مدیر میادین نفتى شرکت نفت ایران و انگلیس در میدان نفتون ــ به اقدامات شرکت اعتراض...
به دنبال تلاش‌های ویلیام ناکس دارسی[1] ــ سرمایه‌دار تبعه استرالیا ــ برای اخذ امتیاز نفت از دولت ایران و مساعدت‌های سفارت انگلیس در تهران دارسی موفق شد در ماه می سال 1901م/ ماه صفر سال 1319ق، امتیاز اکتشاف، استخراج و حمل نفت را در همه ایالات ایران، به جز ایالت شمالی به مدت شصت[2] سال و به شکل انحصاری به دست آورد.[3] انگلیسی‌ها با این اقدام فرصت تازه‌ای به دست آوردند تا ضمن کسب یک امتیاز مهم،...
گسل تاریخی دولت و ملت یکی از جدی‌ترین مشکلاتی که تاریخ گذشته ما را به خود مشغول می‌داشت، حضور اقتدار سیاسی فاقد مشروعیت دینی بود، این مشکل به موازات گسترش و تعمیق باورهای سیاسی تشیع، ظهور و بروز بیش‌تری می‌یافت، قدرت سیاسی جامعه این گسل و شکاف اجتماعی را که بین دولت و...
دولت انگلیس که در دوران حیات سلسله قاجار، روابط پرفراز و نشیب و رو به گسترشی را در ایران طی می‌کرد، ایران را بیشتر به عنوان سرزمینی حائل بین روسیه تزاری و مرزهای مستعمره طلایی‌اش ــ هند ــ می‌نگریست. به همین دلیل چندان تلاشی برای سرمایه‌گذاری در ایران و دفاع از آن سرمایه‌گذاری و منافع احتمالی نمی‌کرد زیرا می‌خواست از تشدید رقابت و تحمل هزینه‌های آن با روسیه با توجه به همجواری...
با بررسی ابعاد مختلف قیام سال 1308 شمسی، به رهبری علی مردان خان بختیاری، می‌توان چند ویژگی بارز برای آن برشمرد: نخست آن که، این قیام رنگ و بویی مذهبی و جنبۀ دینی داشت. چنانکه در فصل اول گردید، شواهد تاریخی نشان می‌دهد که دین مهمّ‌ترین عامل در خیزش‌های مردمی ایلات لر بوده است. بعد از ورود اسلام به ایران، در کوه‌های بختیاری و لرستان بیش از سی جنبش اجتماعی، سیاسی و دینی ظهور کرده و در...
پیش چشم رژیم جدیدی که با کودتای سال 1299 به قدرت رسید و نخبگان ملی‌گرایی که از او حمایت می‌کردند، مساله عشایر از دو جهت خودنمایی می‌کرد: یکی سیاست عملی و دیگری ایدئولوژی. عشایر در طول دهه پیشین و دوره دوم مشروطه و در جنگ جهانی اول حضور گسترده و مقتدرانه‌ای داشتند و اکثر نقاط کشور به زیر سلطه آنها درآمده بود. در سال 1299، در نظر ملی‌گرایانِ تازه‌قدرت‌یافته ایرانی سرکوب عشایر جزء...
سیاست انگلستان در ایران در طول سال‌های پایانی جنگ بین‌الملل اول متناسب با تغییر و تحولات در روسیه و انقلاب آن کشور و تأثیر انقلاب روسیه در مناطق مختلف ایران، به ویژه پس از مخالفت با تصویب قرارداد 1919م/1297ش دستخوش تغییر شد. سر پرسی لورین ــ وزیر مختار جدید بریتانیا در تهران ــ مأمور تصحیح، اجرا و ابلاغ این تغییر سیاست انگلیس در ایران و انطباق آن با شرایط جدید شد. به همین دلیل پس از کودتای سوم اسفند...
