مقالات
26 مرداد هر سال یادآور خاطره شادی بخش مردم ایران به مناسبت آغاز تبادل اسرای جنگ ایران و عراق بصورت فراگیر است. در این روز تاریخی مردم ایران شاهد بازگشت آزادگان سرافرازی بودند که در زندان های عراق ، شجاعانه مقاومت کردند . این مقاومت تاریخی از 18 سال (مربوط به دوران طولانی شهید لشکری) تا حداقل دوسال طول کشید. امسال به مناسبت گذشت سی سال ازحماسه بازگشت غرورآفرین آزادگان به میهن اسلامی در مطلب پیش رو نگاهی گذرا به تاریخچه مبادله اسراء جنگ هشت ساله عراق علیه ایران داریم .
در آخرین روزهای مرداد 1332 دو کودتا عـلیه دولت دکـتر مـحمد مصدق (1261-1345 ش)انجام گرفت؛اولی در 25 مرداد،که با شکست روبرو شد و نتیجه نبخشید و دومی در 28 مرداد،که دولتـ مصدق را برانداخت و با پیروزی آن،فضل اللّه زاهدی، عامل کودتا،روی کار آمد و دولت نظامی تشکیل داد. بـه نوشته برخی ازنویسندگان،طـرح بـراندازی دولت مصدق،که به دولت ملی شهرت گرفته بود، برنامه‌ای بود،که چند...
درباره چگونگى ارتباط خوانین با صاحبان اراضى در معاملات خوانین بختیارى و شرکت نفت ایران و انگلیس اطلاعات دقیق و مشخصى در دست نیست. آیا خوانین اراضى مورد معامله با شرکت نفت را جزو دارایى شخصى خود به حساب مى‌آوردند یا متعلق به همه ایل مى‌دانستند؟ وجوه دریافتى چگونه تقسیم مى‌شد؟ و میزان سهم زارعین و اهالى بومى یا افراد ایل چقدر بود؟ و چگونه محاسبه مى‌شد؟ در پاسخ به سئوالات...
تولد و نوجوانی ابوالفتح‌میرزا سومین فرزند پسر مظفرالدین شاه قاجار بود که در شهر ولیعهدنشین تبریز به دنیا آمد. مادر ابوالفتح میرزا که ظاهراً از خاندان قاجار نیز نبود نورالدوله لقب داشت[0] این موضوع باعث شد که سالارالدوله نتواند ولیعهد شود. سال تولد ابوالفتح میرزا را بیشتر پژوهشگران 1298 هجری قمری برابر با 1260 هجری شمسی و نوامبر 1881 میلادی ذکر کرده‌اند.[1] اما برخی دیگر از نویسندگان سال...
از آغاز تأسیس دولت صهیونیستى در سرزمین فلسطین، سیاست برقرارى ارتباط با اقلیت‌هاى قومى و نژادى و نفوذ در درون آنها، بخشى از برنامه سران و رهبران اسرائیل را در خاورمیانه عربى تا شمال آفریقا تشکیل مى‌داد. تحریک اقوام و طوایف گوناگون جزئى از توطئه نزاع قومى در جهان اسلام بود که در چارچوب استراتژى پیرامونى اسرائیل قرار داشت. در کتاب ارتباط خطرناک، در ارزیابى اهداف اسرائیل از نفوذ در میان...
سال ۱۳۶۹ میان روسای جمهوری اسلامی ایران و عراق چند نامه مبادله شد. این نامه‌ها و پاسخ‌های آنها زمینه‌ساز تسلیم رژیم عراق در برابر خواسته های برحق جمهوری اسلامی ایران و در نتیجه آزادسازی اسیران ایرانی، عقب نشینی عراق از خاک ایران، بازگشت عراق به عهدنامه ۱۹۷۵ الجزایر، و.... گردید. نامه ها میان صدام حسین و آقای هاشمی رفسنجانی روسای جمهور عراق ایران مبادله شد. اولین نامه در ۲ اردیبهشت ۱۳۶۹ از طرف...
روز 14 فروردین 1371 بخش‌هایی از اسناد محرمانه وزارت امور خارجه آمریکا درباره دخالت این کشور در کودتای 28 مرداد 1332 منتشر شد. با وجود گذشت بیش از شصت سال از کودتای آمریکایی – انگلیسی 28 مرداد 1332، مسئولان امریکایی هنوز در باره انتشار دقیق اسنادی که نقش سازمان سیا و اینتلیجنس سرویس انگلیس را در سازمان دهی و هدایت این کودتای ضد ملی روشن می کند، ملاحظات سیاسی – امنیتی خود را دارند. به همین دلیل هر از...
میرزا حسن خان وثوق الدوله (حسن وثوق) فرزند میرزا ابراهیم معتمدالسلطنه و برادر بزرگ احمد قوام (قوام السلطنه) بود. وی در جوانی تحصیلات عربی و فارسی خود را به پایان رسانید و دردوره مشروطیت ترقی کرد و به مقاماتی رسید. زبان فرانسه و انگلیسی را هم کم و بیش آموخت. وی پس از فتح تهران در سال 1327ه.ق به عضویت هیات مدیره درآمد، هیئت مزبور عده ای رامحکوم به اعدام نمود که از آن جمله شیخ شهید، عالم متفکر و مبارزفضل...
در تاریخ بیستم مرداد ماه 1358 عده‌ای از طرفداران حزب دمکرات در قریه قوری‌قلعه متحصن شدند و قطعنامه‌ای در 12 ماده بر پایه تشکیل شورای شهرستان پاوه، تصفیه سپاه پاسداران پاوه، حق خودمختاری کردستان و غیره انتشار دادند. سپاه پاسداران پاوه به تازگی و با مشارکت 250 نفر از افراد محلی، یعنی کردهای طرفدار انقلاب اسلامی، تشکیل شده بود. به روایت شهید دکتر چمران: روز بعد بین دو نفر از منطقه، یکی از...
اشـاره: 23 مرداد مصادف با سالروز از دست دادن بحرین از سوی محمدرضا پهلوی آخرین پادشاه ایرانست.در چنین روزی در سال 1350 یک سال و سه ماه پس از تصویب قطعنامه 287 شورای امنیت سازمان ملل در باره تعیین وضعیت بحرین ، از این مجمع الجزایر مهم که بر اساس مستندات تاریخی از زمان کوروش جزئی از خاک ایران بشمار می رفت، اعلام استقلال کرد و رژیم پهلوی نخستین حکومتی بود که این اعلام استقلال را به رسمیت شناخت!...
کودتای 28 مرداد سال 3213 از حوادث عبرت‌آموزی است که شناخت علّت وعوامل آن باعث درکِ درست از حوادث بعدی ایران خواهد شد. با نگاهی دقیق به این واقعه درمی‌یابیم که برخلاف ادعای رژیم پهلوی، حادثه‌ی 28 مرداد قیامی ملّی نبود، بلکه توسط آمریکا طراحی و اجرا شد. آمریکا همواره به بهانه‌های واهی به سلطه بر کشورها پرداخته است. آیزنهاور رییس‌جمهورآمریکا در نطقی در 15 مرداد 1332 ادعا می کند: « دولت...
: چند ماه پس از کودتای 28 مرداد دانلد. ان. ویلبر[1] مأمور ارشد سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا، سیا و یکی از طراحان و فعالان اصلی کودتا جزوه ای به نام « سرنگونی مصدق، نخست وزیر ایران» تهیه کرد که در آن ضمن بیان چگونگی شکل گیری پروژه کودتا به نام پروژه آژاکس، به شرح رویدادهایی پرداخته است که منجر به سرنگونی دکتر محمد مصدق شد. کودتای 28 مرداد 32 در ایران نخستین کودتایی بود که دولت آمریکا توانست از...
پس از کودتای 28 مرداد، موج دستگیری‌های گسترده فعالان سیاسی ملی، مذهبی و چپ از جمله حزب توده از یک سو و مهاجرت اعضاء هیأت اجرایی و بقایای کادر رهبری به شوروی و کشورهای اروپای شرقی موجب فروپاشی حزب توده در داخل کشور شد. حزب توده فعالیت‌های محدود خود را در شوروی آغاز کرد. در اواخر سال 1336، بنا به دلایل مختلف، هیأت اجرایی به لایپزیک آلمان منتقل شد. مدت کوتاهی پس از استقرار اعضای حزب در آلمان...
17 مرداد 1377، محمود صارمی خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی مستقر در مزار شریف افغانستان، به همراه 8 نفر از کارکنان سرکنسولگری ایران در این شهر توسط عوامل گروه طالبان به شهادت رسیدند. این 9 نفر عبارت بودند از: 1ـ ناصر ریگی سرپرست 2ـ مجید نوری نیارکی مسئول امور مالی 3ـ محمدناصر ناصری کارشناس امور فرهنگی 4ـ کریم حیدریان کارشناس امور کنسولی 5ـ محمدعلی قیاسی کارشناس امور کنسولی 6ـ رشید پاریاوفلاح...
در شوال سال 1328ق خوانین بختیاری که قبلاً اصفهان، یزد و کرمان را تصرف کرده بودند، به منظور انقیاد شیراز به سوی آن شهر به حرکت درآمدند. صولت‌الدوله قشقایی ملقب به سردار عشایر نسبت به این عمل به شدت اعتراض نمود، او از شیراز حرکت کرد و تا حوالی اصفهان پیش آمد. مخالفین سرداراسعد در معیت او بودند. به همین مناسبت حاجی آقا شیرازی از وکلای فارس در مجلس نطق مفصلی ایراد کرد. او غرض...
در ماه‌های اولیه بعد از هجوم روس‌ها به ایران و نهب و غارت و چپاول مهاجمین بود که در تنها روزنامة آن زمان یعنی آفتاب، از ضرورت تشکیل یک نیروی نظامی توانمند سخن به میان آمد. این روزنامه «روح مملکت و حیات هر دولت» را متکی به قوه نظامی دانست؛ نیرویی که «از هرگونه اختلالات و اغتشاشات داخلی و تجاوزات خارجی ملک و ملت را محفوظ داشته نایل سعادت و رفاهیت نماید.»[1] به نظر نویسنده این مقاله، سعادت...
ایران از اوایل دورة قاجار برای انگلستان به مثابة دالانی به منظور حفاظت از هند تلقی می‌شد. ما به این مهم در همین رساله به طور مشروح پرداخته‌ایم؛ و برای بحثی تخصصی‌تر در مورد سابقة موضوع، کتاب ارزشمند «رز گریوز» را برای مطالعه پیشنهاد میکنیم.[1] در این دوره به قول برخی نویسندگان عصر مشروطه به بعد مثل ملک‌الشعرای بهار، «رقابت روس و انگلیس در سر نعش بی‌گناه و خانة صاحب مرده...
بحران مالی، دولت ایران را از پای افکنده بود، وقتی روس و انگلیس آشکارا شرایطی را برای استقراض تعیین کردند که در حکم شروط استعماری بود، ایران تلاش کرد تا شاید از منابع خصوصی پول فراهم آورد. در دسامبر 1909 سر جورج بارکلی وزیرمختار بریتانیا در تهران اطلاع داد دو تن به نامهای جوزف وولف[1] و مستر آسبرن[2] وارد ایران شده‌اند. معلوم شد وولف به منظور مسائل مالی، با ایران وارد مذاکره شده و پیشنهاد...
انقلاب مشروطه ایران به سال 1906 میلادی مطابق با 1285 هجری شمسی روی داد؛ یعنی درست زمانی که سرمایه‌داری به اوج پویش تاریخی خود در ابتدای قرن بیستم رسیده بود. در واقع نقطه تلاقی نظام سرمایه‌سالار جهانی با ایران را می‌توان سال‌های جنبش ضد‌رژی دانست که حدود شانزده سال قبل از مشروطه روی داد و انقلاب مشروطه به‌شمار می‌آمد. بدون تردید نقش پویش تاریخی سرمایه‌های بین‌المللی در...
میرزاحسین‌خان سپهسالار قزوینی، صدراعظم معروف ناصرالدین‌شاه، از جمله رجالی است که نام وی با نوسازی و تجدد عجین شده است. اما ماهیت نوسازی‌های او به گونه‌ای بود که موجب نفوذ هر چه بیشتر غربی‌ها در سیاست و اقتصاد و اجتماع ایران می‌شد. ناصرالدین شاه در سال ۱۲۵۰ش برای اولین بار به اروپا سفر کرد. در این سفر شاه به تشویق صدراعظم خود میرزاحسین‌خان سپهسالار و دلالی میرزا ملکم‌خان...
