رژیم پهلوی
- وارد کتاب «ایران و اسرائیل در دوران سلطنت پهلوی» بشویم؛ در جلد اول تمرکز شما بر روی چه اسناد و چه موضوعی بود؟ و بزرگترین دستاورد پژوهشی شما در این کتاب چه بوده است؟ * چگونگی به رسمیت شناختن اسرائیل از ناحیه حکومت پهلوی یکی از بخشهای کمگفته یا ناگفته تاریخ معاصر ماست که چه عواملی باعث شد دولت پهلوی رژیم صهیونیستی را با همه آن ویژگیهایی که دارد به رسمیت بشناسد؟ که یک بخشی از...
در رژیم پهلوی، ایجاد مؤسسههای خیریه یکی از راههای درآمدزایی درباریان بود. بنابر خاطرات مینو صمیمی، «سازمان ملی حمایت از کودکان» به سرپرستی فرح پهلوی، چنان دچار فساد شده بود که قادر به تأمین حداقلهای خواستههای والدین کودکان معلول نبود. به گفته وی در این سازمان به ظاهر خیریه، مسئولان و مدیران عالیرتبه از امکانات مالی فراوانی برخوردار بودند. علاوه براین، اسناد و گزارشات...
روابط ایران و رژیم صهیونیستی اسرائیل به دو دوره همکاری استراتژیک و خصومت آشکار تقسیم میشود. دوره محمدرضا شاه دوره همکاری استراتژیک میان ایران و اسرائیل است و دوره جمهوری اسلامی، دوره دشمنی آشکار میان ایران و رژیم صهیونیستی میباشد. روابط ایران و اسرائیل در دوره شاه را باید در دو سطح تحلیل داخلی و بین المللی بررسی کرد. نظام پهلوی از طریق کودتای نظامی با حمایت و احتمالاً دخالت...
«تشیع، مقاومت و انقلاب» عنوان یک کنفرانس بینالمللی بود که در آذر ماه سال 1363 ش/ دسامبر 1984م، در مرکز مطالعات استراتژیک دایانِ دانشگاه تل آویو برگزار شد. یکی از تئوریسینهای صهیونی بانی این کنفرانس، در مقاله خود تصریح و تأکید کرد: اگر کسی قصد دارد انقلاب ایران را بفهمد، باید درباره [امام] خمینی به عنوان بخشی از یک حرکت تاریخی بزرگتر و گستردهتر مطالعه کند.[ 1] استراتژیست دیگر اسرائیلی نیز...
سپهبد عزیزالله پالیزبان، یعقوب نیمرودی و آریل شارون
آغاز جنگ جهانی اول، پایانی بر سلطنت قاجار و بستری برای شکلگیری «پهلویسم» بود. عناصر و مؤلفههای اساسی گفتمان پهلویستی عبارت بودند از: 1. شوونیسم (ناسیونالیسم افراطی ایران)؛ 2. شبه مدرنیسم (غرابگرایی) و یا به تعبیر دیگر مدرنیسم کاذب؛ 3. سکولاریزم.[1] با استقرار رضاخان بر مسند حکومت، پروژه کلاسیک تجدد ایرانی شکل گرفت و دولت مطلقه شبه مدرن تکوین یافت. دولت مطلقهای که مهمترین...
پس از آنکه در بهمن 1303 مجلس شورای ملی مقام فرماندهی کلقوا را از احمدشاه سلب و به سردار سپه تفویض کرد. در آبان 1304 نیز سلسله قاجاریه با فشار رضاخان و طی مصوبهای منقرض شد و انگلستان و سپس شوروی بلافاصله حکومت موقت رضاخان را به رسمیت شناختند. روسها حتی بهمنظور ابراز دوستی خود به رضاخان، نمایندگی خود در تهران را به «سفارت کبری» ارتقاء دادند چهارم اردیبهشت سالروز تاجگذاری رضاخان پهلوی...
پیروزی انقلاب اسلامی سال 1357 در ایران دستاوردهای بسیاری به همراه داشت. نتایجی که به واسطه ماهیت فرهنگیاش، ضمن ایجاد تحول در عرصه اندیشه دینی و ارزشهای معنوی، گفتمان اسلامی را در بدنه حکومت سیاسی بر همین اساس به منصه ظهور رساند. در این میان نهضت امام خمینی به عنوان پیشرو حرکت انقلابی از حضور برخی چهرهها و شخصیتهای مذهبی بهره میبرد. مبارزانی که گام به گام با تحمل شدائد زمانه در...
تاریخ سند: ۲۹ تیر ۱۳۵۵ سرّی منظور: استحضار تیمسار ریاست ساواک و صدور اوامر سحرگاه امروز رابط سرویس اسرائیل در مرکز اطلاع داد که یک فروند کشتی نفتکش اسرائیلی به نام «امگا» بعد از بارگیری در [جزیره]خارک هنگام حرکت به طرف بحر احمر در نزدیکی سواحل عمان «شهر سلاله» به گل نشسته است. سرنشینان این تانکر عبارتند از کاپیتان کشتی به نام ایرون، سرمهندس و مهندس کشتی، یک افسر نیروی دریائی ایران و...
اگر بخواهیم تعریف کوتاهی از انقلاب اسلامی سال 57 داشته باشیم باید بگوئیم که این انقلاب رژیم وابسته 57 ساله پهلوی را واژگون ساخت. وابستگی بزرگترین بدبختی ملت در دوران معاصر است. اشخاصی که به هر دلیلی-آشکارا و یا پنهانی-طوق وابستگی را به گردن می آویزند و به جای خدمت به امت و اجرای عدالت در جهت خواسته بیگانگان تلاش می کنند، سرنوشتی جز رسوایی و ننگ و هلاکت با بدترین وضع و باقی گذاشتن بدنامی و لعن و نفرین...
رسول رئیس جعفری که درباره «چرایی سقوط سلسلهی پهلوی» در مؤسسه دین و اقتصاد سخن می گفت، پروژهی تاریخ شفاهی هاروارد را مبنای تحلیل خود دانست و گفت: دربارهی اتفاقاتی که منجر به سقوط سلسلهی پهلوی شد، هم نگرشها متفاوت است و هم کتابهای زیادی مثل «اقتصاد سیاسی» دکتر کاتوزیان یا «ایران بین دو انقلاب» آبراهامیان منتشر شدهاند. یکی از آخرین کتابهایی که چاپ شد کتاب...
یکی از پرسشهای مهم در بررسی موقعیت رژیم های سیاسی بحث برخورداری از مشروعیت سیاسی است. اینکه مبانی مشروعیت آن کدام است؟ منابع قدرتش داخلی است یا خارجی؟ تعریف مشروعیت واژه «مشروعیت» در متون سیاسی معادل واژه «Legitimacy» است. این واژه از ریشه لاتینی Leg یا Lex به معنای قانون (Low) گرفته شده و با واژه هایی نظیر «Legal» به معنای قانونی و Legislation به معنای وضع قانون یا تقنین و Legitimate به معنای مشروع،...
فروپاشی نظام پهلوی در 22 بهمن 1357 و ظهور انقلاب اسلامی در ایران سبب به وجود آمدن مباحث عدیده ای شده است. از جمله این مباحث مووضع وابستگی رژیم پهلوی به غرب بویژه ایالات متحده امریکا می باشد. طرفداران انقلاب نه تنها وابستگی رژیم شاه به امریکا را یکی از دلایل اصلی نارضایتی مردم ایران از وی برمی شمردند، بلکه به اعتقاد آنان محمدرضا پهلوی و مجموعه ساختار قدرت زیر نظر وی در عمل چیزی بیش از یک «کارگزار»...
اشک شوق همافران هنگام رژه 19 بهمن در برابر امام روزنامه کیهان در بعداز ظهر روز 19 بهمن عکس همافران را در حالی که با امام خمینی ادای احترام میکردند، در صفحه اول چاپ کرد. این حادثه برای باقیماندگان رژیم سخت گران آمد. بختیار در غروب همان روز به قرهباغی زنگ زد و گفت: «آیا روزنامه کیهان را دیدهاید؟» قرهباغی گفت: نه؛ بختیار توضیح داد که عکس عدهای از پرسنل نیروی هوایی را در...
فراز و فرود تمدنی اقوام و ملل در تاریخ، گواهی می دهد که هیچ ملتی تحت انقیاد و سلطه درنیامده است مگر آنکه مقدم بر آن در وادی پذیرش پست تر بودن خویش و برتری ملت فزونی طلب و سلطه جو گرفتار شده باشد. شاید امروز برای بسیاری از اقشار جامعه قابل فهم و درک نباشد که چگونه از دوران افول سلسله قاجار، دست اندرکاران اجرایی با تن دادن به قراردادهایی، اداره امور کشور را به بیگانگان واگذار می کردند. این جهت گیری...
امیرعباس هویدا نخستوزیر وقت در دیداری با آنتونی پارسونز سفیر بریتانیا گفته بود، پس از یک دوره یک سال و چندماهه شوک ناشی از انفجار بهای نفت و ریخت و پاش و اشتباه در برنامهریزی اقتصادی، دولت به این نتیجه رسیده بود که بدون برنامهریزی دقیق حتی چهار برابر شدن یکباره درآمدهای نفتی کشور نیز میتواند مشکلآفرین باشد و از این نظر تصمیم گرفته شد تا به عمد از میزان رشد اقتصادی کاسته شود...
این مقاله درصدد است با تبیین سیاست خارجی امریکا در مقطع سقوط شاه و پیروزی انقلاب اسلامی، نگاهی به دکترین نیکسون و کارتر انداخته با نگاهی به اوضاع داخلی و سیاست خارجی امریکا و ایران در زمان شاه به بررسی نظام تصمیم گیری و اجرای سیاست خارجی در این دوران بپردازد و شرایط نظام بین الملل و رابطه آمریکا با ایران و مواضع آن کشور در مقطع سقوط شاه و پیروزی انقلاب اسلامی را مورد توجه قرار دهد. سپس به این...
اگرچه دولت انگلستان به خاطر سیاستهای اروپایی خود در رویارویی با اتحاد مثلث و کوتاه کردن دست روسیه تزاری از اعمال نفوذ در دربار ایران، از جنبش مشروطیت حمایت کرده بود، ولی بی کفایتی و فساد دولتهای مشروطه و به خصوص شکست قرارداد 1919 مشهور به قرارداد وثوق الدوله موجب گردید که انگلیسها از استقرار دمکراسی در ایران به کلی مأیوس شوند و در جستجوی دیکتاتوری نظامی، مقتدر و ضد کمونیست برآیند که...
: مقاله پیش رو به قلم «مصطفی امین» روزنامهنگار مشهور مصری است که به دلیل اهمیت روایت و تحلیل آن درباره عملکرد شاه در اینجا بازنشر میشود. این مقاله در سال 1979 در روزنامه «اخبار الیوم» منتشر شده که روزنامه اطلاعات در تاریخ سوم بهمن 1357 ترجمه آن را منتشر کرد. ******* در چند ماه گذشته شاه ایران گفت: کشورش در بیست و پنج سال آینده نیروی پنجم در جهان خواهد شد، و...
پرداخت وام یک میلیارد و دویست میلیون دلاری درچند قسط توسط رژیم پهلوی به انگلیس برای بهبود سیستم آبی رسانی و دفع فاضلاب لندن. این در شرایطی بود که در آن سالها فقط چهاردرصد روستاهای ایران به برق و تنها یک درصد روستاها به لوله کشی آب آشامیدنی دسترسی داشتند. ایران پیش از انقلاب اسلامی، در سال ۱۳۵۰ قرارداد خرید هزار و ۵۰۰ دستگاه تانک چیفتن و خودروی زرهی را با بریتانیا بست، اما این تانکها هرگز...