کودتای 28 مرداد
ضیافت ناهار و اهدای جایزه به عوامل اصلی کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ روزنامه اطلاعات؛ ۲۶ مرداد ۱۳۳۳: «به مناسبت روز تاریخی بیست‌وپنجم مرداد، به دعوت تیمسار سپهبد زاهدی نخست‌وزیر، مقارن ظهر دیروز آقایان هیراد رئیس دفتر دربار شاهنشاهی، [سلیمان]بهبودی رئیس تشریفات سلطنتی، مصطفی مقدم رئیس بانک توسعه صادرات، [ابوالفتح]آتابای میرشکار اعلیحضرت همایونی، تیمسار سرتیپ[عباس]فرزانگان وزیر پست و تلگراف،...
مراسم اولین سالگرد کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ در تهران با حضور فضل الله زاهدی(نخست وزیر) و اعضای کابینه وی
سوم آذر ۱۳۳۲، اعلامیه کوتاه دربار از سفر نایب ریاست جمهوری آمریکا، ریچارد نیکسون و همسرش به ایران در بازه زمانی هجدهم تا بیست و یکم همین ماه خبر می‌دهد. همین روزها خبر برقراری مجدد روابط سیاسی ایران و انگلستان هم منتشر می‌شود. این روابط مهر ۱۳۳۱ در اعتراض به بی‌اعتنایی انگلستان به بحث ملی شدن صنعت نفت، از جانب ایران قطع شده بود. حالا کمتر از چهارماه پس از کودتا، مصدق در دادگاه نظامی دارد محاکمه...
تهرانِ روز ۲۸ مرداد با چراغ سبز ارتشِ مطیع سرلشگر زاهدی، در تسخیر اوباشی بود که ماموریتشان ایجاد رعب و وحشت و سرکوب مخالفان بود. یکی از اسناد انگلستان که بافاصله زمانی کمی پس از این واقعه تنظیم شده از «جمعیتی حدوداً سه‌هزار نفره از مردان مسلح به چوب و چماق» یاد می‌کند که اوباش سرشناس بینشان حضور دارند و در سطح شهر می‌چرخند و شعار می‌دهند و به هرجایی دلشان بخواهد حمله می‌کنند. برخی...
: یکی از ابزارهای قدرت‌های سلطه‌گر جهانی بر علیه حکومت‌های مستقل، رسانه‌های جمعی است. آنان همیشه سعی کرده‌اند تا به وسیله این ابزار، افکار عمومی را تحت‌تأثیر قرار داده و در جهت اهداف خود هدایت کنند. در دوران نهضت ملی‌شدن صنعت نفت نیز انگلیس و آمریکا به عنوان دو قدرت سلطه‌طلب و دو رقیب و شریک دیرینه که منافع خود را در ایران و خاورمیانه در معرض خطر می‌دیدند، از این ابزار...
۲۴ اسفندماه ۱۳۴۰ آیت‌الله کاشانی دیده از جهان فروبست. زندگی سیاسی آیت‌الله، فراز و فرودهای زیادی دارد که تا چنددهه بعد همچنان محل بحث و تحقیق تاریخی است. آیا آیت‌الله کاشانی در سقوط دولت دکتر مصدق نقش داشت؟ اختلافات کاشانی و مصدق از کجا آغاز شد؟ اینها سوالاتی است که همواره در ارتباط با جریان ملی شدن نفت ایران و سپس کودتای ۲۸ مرداد مطرح می‌شود. آیت‌الله کاشانی در سال ۱۳۳۳ و پس از...
حوادث مهم سیاسی هفته گذشته ایران از نامه آیزنهاور به دکتر مصدق گرفته تا موضوع رفراندم و انحلال مجلس و روابط ایران و شوروی از اهم مطالب مورد بحث آخرین شماره‌های مطبوعات خارجی است. مجله معروف «تایم» در شماره اخیر خود دو مقاله راجع به وقایع اخیر ایران و انعکاس نامه آیزنهاورانتشار داده است. یکی از این مقالات در قسمت مربوط به امور داخلی آمریکا تحت عنوان «نامه تهدید آمیز و جواب دندان شکن»...
: آمریکا و انگلیس از سالها قبل از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ بر سر غارت منابع طبیعی ایران، خصوصاً نفت، با هم رقابت داشتند. اما در کنار این رقابت همکاری نزدیکی نیز با یکدیگر داشتند. از این‌رو پس از کودتای ۲۸ مرداد، و با اینکه دولت زاهدی تحت تسلط کامل دولت آمریکا قرار داشت، آمریکایی‌ها با اصرار و فشار، زاهدی را مجبور ساختند تا راه را برای تجدید روابط سیاسی بین ایران و انگلستان که در دوران دولت...
واقعه 16 آذر، در واقع حدود صد روز بعد از سقوط دولت شادروان دکتر مصدق اتفاق افتاد؛ یعنی 28 مرداد که کودتا شد. شهریور، مهر و آبان و 16 آذر، درست 105 روز از سقوط دکتر مصدق می‌گذشت و خوب دانشگاه تهران هم از بعد از سقوط دکتر مصدق، همیشه کمابیش متشنج بود، تظاهراتی بود و قصد این بود که دولت «آیزنهاور» که معاونش «نیکسون» بود، نیکسون معاون رئیس‌جمهور، در ایران برای پاداشی که شاه قرار بود به...
اعلامیه مشترک دولت ایران و دولت انگلیس؛ ۱۴ آذرماه ۱۳۳۲: «دولت شاهنشاهی ایران و دولت علیاحضرت ملکه انگلستان اینک تصمیم گرفته‌اند که روابط سیاسی را برقرار سازند و به زودی هر یک سفیرکبیر خود را به کشور دیگر اعزام دارند. سپس در نزدیک‌ترین موقعی که مورد موافقت طرفین باشد در باب حل اختلاف مربوط به نفت که اخیراً موجب تیرگی روابط بین آنها شده بود، شروع به مذاکره نمایند و به این طریق دوستی دیرینه خود را...
: آیت‌الله کاشانی را به جرأت می‌توان رهبر بلامنازع ملت ایران در نهضت ملی شدن صنعت نفت دانست. دکتر مصدق وقتی می توانست مسأله ملی شدن نفت را به پیش ببرد که «مستظهر» به پشتیبانی آیت‌الله کاشانی و به تبع آن مردمی بود که نفوذ و محبوبیت بی‌نظیر آیت‌الله، آنان را به میدان مبارزه می‌کشاند و چون سدی آهنین در مقابل دولت انگلیس و عوامل داخلی وابسته به آن قرار می‌داد. وقایع سی تیر...
در نهضت ملی شدن صنعت نفت شاید برای اولین‌بار در تاریخ ایران است که دخالت خارجی یعنی نیرو و عامل خارجی و سرویس‌های بیگانه پی می‌برند که یکی از راه‌های از بین بردن نهضت ملی نفت، انداختن اختلاف بین رهبران است، و موّرخان تاریخ معاصر بر این باورند که لوی هندرسون سفیرکبیر آمریکا در ایران، در این زمینه نقشی پررنگ داشته است؛ از جمله این موّرخان دکتر یرواند آبراهامیان است که مؤکداً معتقد است عامل...
مجله خواندنیها؛ ۱۷ فروردین ۱۳۳۳: «تیمسار سرتیپ [عباس]فرزانگان وزیر پست و تلگراف و سخنگوی دولت[سپهبد زاهدی] در مصاحبه مطبوعاتی روز پنجشنبه گذشته خود اظهار داشت که اخیراً یکی از مخبرین خارجی برای تهیه عکس مبادرت به صحنه‌سازی کرده و با پرداخت مبلغ ۱۵۰۰ ریال، چند نفر را وادار کرده است در حالی که چاقو در دست دارند، در مقابل دوربین عکاسی بایستند و از آنها عکس‌برداری نماید[!]. انتشار این عکس در...
مجله خواندنیها؛ ۲۰ بهمن ۱۳۳۲: «کتک‌زدن کسانی که به کاندیداهای مقاومت نهضت ملی رأی می‌دادند، یکی از صحنه‌های تأسف‌آور اخذ رأی در انتخابات [مجلس]سنا بود. گفته می‌شد عده‌ای چوب به دست در پشت در مسجد لولاگر، یکی از رأی‌دهندگان را که به کاندیداهای مقاومت نهضت رأی داده بود، آنقدر زدند که خون از سرش جاری شد. به علاوه افراد احزاب و دستجات موافق، عده‌ای از دانشجویان و رأی‌دهندگان...
دیدار دکتر محمد مصدق با هری ترومن در کاخ سفید در اکتبر 1951 . دکتر مصدق برای دفاع از مواضع ایران در شورای امنیت سازمان ملل در مهر ماه 1330 عازم نیویورک شد . پس از دفاع جانانه او از مواضع ایران در قبال شکایت انگلیس بخاطر ملی شدن صنعت نفت در ایران ، مصدق به واشینگتن رفت تا ضمن ملاقات با هری ترومن رئیس جمهوری آمریکا از حزب دمکرات، حمایت آمریکا را در برابر فشار سیاسی و اقتصادی انگلیس بدست آورد. اما مصدق این...
سه گام متفاوت آمریکا در برابر ملی شدن صنعت نفت ایران؛ برخورد آمریکا با داستان ملی شدن صنعت نفت ایران و به‌ویژه با مصدق از سه مرحله عبور کرد. این برخورد در مرحله نخست، در ایران و جهان به حمایت از مصدق و آرمان‌های استقلال‌خواهان مردم ایران دربرابر انگلستان تعبیر شد، اما آیا می‌توان حمایت‌های آمریکا را ناشی از نگرش‌های خیرخواهانه و مردم‌سالارانه آمریکایی‌ها تلقی کرد و...
1- آغاز زندگی وجوانی محمد مصدق در سال ۱۲۶۱ هجری شمسی در تهران[1] بدنیا آمد. پدرش میرزا هدایت‌الله آشتیانی معروف به «وزیر دفتر» از بزرگمردان دوره ناصری و مادرش ملک تاج خانم (نجم السلطنه) فرزند عبدالمجید میرزا فرمانفرما و نوه عباس میرزا ولیعهد قاجار و نایب‌السلطنه ایران بود. در سال ۱۲۷۸دائی مصدق (عبدالحسین میرزا فرمانفرما)درحالیکه محمد مصدق ۱۷ سال بیشتر نداشت با بقیه افراد فامیل مادری...
فرمان عزل دکتر مصدق و همچنین فرمان انتصاب سرلشکر فضل‌الله زاهدی هر دو مخدوش بود؛ زیرا فرامین ابتدا نوشته می‌شوند و سپس شاه امضا می‌کند. حال آنکه این دو فرمان روی سرکاغذهای سفید دربار که شاه به‌صورت «سفید مهر» امضا کرده بود، نوشته شده بود. هنگامی که ابتدا متن نوشته می‌شود، نویسنده با آسودگی خیال، تمام کلمات را - با فاصله مساوی از یکدیگر- می‌نویسد و در هرجا که متن تمام شد، شاه امضا...
عللی را که رهبر انقلاب درباره ماندگاری انقلاب به آنها می کنند، می توان به پنج شاخص کلی تقسیم کرد که عبارت اند از: "اتکا به مردم"، "اتکا به ایمان و خدا"، "اتکا به عزت ملی"، "توجه به شاخص های انقلابی بودن" و "همه جانبه بودن انقلاب". این پژوهش به بررسی، شاخص یابی و محوربندی بیانات رهبر انقلاب درباره علل ماندگاری انقلاب و دستاوردهایی که این ماندگاری را تقویت کرده است،...
