کودتای 28 مرداد
فرمان عزل دکتر مصدق و همچنین فرمان انتصاب سرلشکر فضل‌الله زاهدی هر دو مخدوش بود؛ زیرا فرامین ابتدا نوشته می‌شوند و سپس شاه امضا می‌کند. حال آنکه این دو فرمان روی سرکاغذهای سفید دربار که شاه به‌صورت «سفید مهر» امضا کرده بود، نوشته شده بود. هنگامی که ابتدا متن نوشته می‌شود، نویسنده با آسودگی خیال، تمام کلمات را - با فاصله مساوی از یکدیگر- می‌نویسد و در هرجا که متن تمام شد، شاه امضا...
عللی را که رهبر انقلاب درباره ماندگاری انقلاب به آنها می کنند، می توان به پنج شاخص کلی تقسیم کرد که عبارت اند از: "اتکا به مردم"، "اتکا به ایمان و خدا"، "اتکا به عزت ملی"، "توجه به شاخص های انقلابی بودن" و "همه جانبه بودن انقلاب". این پژوهش به بررسی، شاخص یابی و محوربندی بیانات رهبر انقلاب درباره علل ماندگاری انقلاب و دستاوردهایی که این ماندگاری را تقویت کرده است،...
محمدرضا پهلوی بعد از کودتای 28 مرداد جنگی‌تر و بدبین‌تر شده است. او همه‌روزه به تنهایی تصمیم می‌‌گیرد. بدین ترتیب است که کمیسیون تصفیه‌ای برای برکنار کردن عده‌ای از مخالفانش تشکیل داده است بعد از کودتای 28 مرداد 1332، عوامل کودتا در راستای تحکیم قدرت خود، مبادرت به اقداماتی چون دستگیری اعضای جبهه ملی و برخی از مخالفان حکومت نمودند. در رأس دستگیرشدگان محمد مصدق، رهبر جبهه ملی، قرار...
ماجرای ملی شدن صنعت نفت در تاریخ معاصر ما به خودی خود نقطه اوج و نمادی از مجاهدت و استقامت ایرانیان محسوب می شود، اما نتیجه تاریخی آن چیزی جز تداوم سلطه استعمار بر منابع نفتی ایران نبود. تشکیل یک کنسرسیوم از غول های نفتی برای استخراج و فروش نفت، آخرین حکم دیوان دادگستری بین المللی لاهه برای حل مشکل نفت ایران بود! که اگرچه ظاهری خوش آب و رنگ داشت، ایران را در وابستگی کامل به غرب انداخت و متن آن...
: آمریکا و انگلیس از سالها قبل از کودتای 28 مرداد 1332 بر سر غارت منابع طبیعی ایران، خصوصا نفت، با هم رقابت داشتند. اما در کنار این رقابت همکاری نزدیکی نیز با یکدیگر داشتند. از اینرو پس از کودتای 28 مرداد، و با اینکه دولت زاهدی تحت تسلط کامل دولت آمریکا قرار داشت، آمریکایی‌ها با اصرار و فشار، زاهدی را مجبور ساختند تا راه را برای تجدید روابط سیاسی بین ایران و انگلستان که در دوران دولت دکتر مصدق و...
برنامه اصل چهار ترومن به انگلیسی(Point Four Program) به نکته چهارم از سخنان هری ترومن رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا درجلسه مشترک نمایندگان مجلس نمایندگان و سنای کنگره آمریکا در سال ۱۹۴۹ دارد. ترومن در این سخنرانی گفت «کشورهای غنی یک مسؤلیت اخلاقی برای کمک به کشورهای فقیر دارند.» در آن زمان برنامه کمک‌های ایالات متحده آمریکا محدود به کمک‌های فنی بود ولی از سال ۱۹۵۰ برنامه امنیت مشترک...
کودتای ۲۸ مرداد را چه کسانی دامن زدند؟ مردم بودند یا مشتی الواط و اشرار؟ چرا مردم در مخالفت با این اقدام واکنشی نشان ندادند؟ روحانیت و دسته‌جات نزدیک به آن در ۲۸ مرداد چه نقشی داشت؟ روز بیست و هشتم مرداد بنا به گفته اغلب محققین و شاهدان عینی سر و صدا‌ها از بازار و جنوب شهر شروع شد. خیلی‌ها معتقدند که مردم عادی در میان این جمعیت برخاسته نبودند. عده‌ای الواط و اشرار بودند که در واقع مسبب...
در شماره روز یکشنبه مورخ 25 اردیبهشت 1384 روزنامه شرق، مطلبى به قلم دوست عزیز آقاى دکتر تفرشى چاپ شد که براى راقم این سطور باعث بسى حیرت شد. ایشان به عنوان پاسخ دادن به مقاله اى از آقاى دکتر سیف زاده لطف فرموده و مطالبى در ارتباط با اینجانب نوشته اند که متاسفانه حقیقت ندارد، گرچه تلاش من بر این نیست تا به مطالبى از این دست پاسخ داده باشم، زیرا چنین مطالبى براى نخستین بار نیست که مطرح مى شود و...
در کودتای 28 مرداد 1332 که با هدف دستیابی دوباره به منافع نفتی ایران رخ داد عوامل متعددی زمینه‌ساز بودند، اما در این میان نظر سفارت انگلیس در تهران بسیار تأثیرگذار بود. سفارت معتقد بود که برای این هدف باید از ابزار هدایت افکار عمومی استفاده کرد در تاریخ معاصر ایران، کودتای 28 مرداد 1332 را می‌توان تعبیر حکیم ابوالقاسم فردوسی دانست که «یکی داستان است پر آب چشم»؛ داستانی واقعی و تراژیک که با...
برای پیاده کردن طرح کودتا ملاقاتی شبانه با شاه انجام می شود که این تماس فرمانده عملیات کودتا به وسیله رشیدیان از طریق ( ارنست پرون ) صورت گرفت . که کرمیت روز ولت ( پرون) را ه نام مستعار ( گل سرخ) معرفی کرده است . (همان ،ص 36) برادران رشیدیان نیز ملاقات هایی شخصی با شاه انجام داشتند که این ملاقاتها به خصوص در هفته و روزهای نزدیک کودتا انجام می شد و در آخرین ملاقاتی که این برادران با شاه در روز 27 مرداد 1332 زمان...
در آخرین روزهای مرداد 1332 دو کودتا عـلیه دولت دکـتر مـحمد مصدق (1261-1345 ش)انجام گرفت؛اولی در 25 مرداد،که با شکست روبرو شد و نتیجه نبخشید و دومی در 28 مرداد،که دولتـ مصدق را برانداخت و با پیروزی آن،فضل اللّه زاهدی، عامل کودتا،روی کار آمد و دولت نظامی تشکیل داد. بـه نوشته برخی ازنویسندگان،طـرح بـراندازی دولت مصدق،که به دولت ملی شهرت گرفته بود، برنامه‌ای بود،که چند...
: در میان اسناد‌منتشرشده دولت انـگلستان،در سـایت Foreign & Commonwealth Office ( FCO)[1] دو سـند نیز درباره ایران،مرتبط با کودتای 28 مرداد 1332 دیده می‌شود که از اهمیت برخوردار است. سایت FCO بـه وزارت امور خارجه و کشورهای مشترک المنافع انگلستان مربوط است. جست‌وجوی ما برای دریافت ایـن موضوع که سندها پیـش از ایـن در ایران منتشر شده‌اند یا نه،به پاسخ منفی رسید....
دکتر دونالد نیوتن ویلبر (Donald Newton Wilber) ) یکی از سازمان‌دهنده‌های اصلی عملیات آژاکس بود. وی در اواخر آوریل 1953 به نیکوزیا رفت و با همکاری تنگاتنگ سرویس اطلاعاتی بریتانیا، نقشه‌ای برای براندازی دکتر مصدق طرح کرد. گروهِ تحت فرمان وی، مسئول ارسال امکانات ارتباطی به پایگاه سازمان سیا در تهران (برای ایجاد ارتباط بین تهران، نیکوزیا و واشنگتن) بود. علاوه بر این ویلبر، مسئولیت مراحل جنگ روانی...
: هدف از این نوشته بررسی وقایع سالهای 1330 تا 1332 و یا نحوه و تبیین کودتای 28 مرداد 1332نیست، بلکه منظور از این نوشته نگاه حکومت پهلوی به اتفاق روی داده در روز 28 مرداد 1332 است. شاه و دستگاه تبلیغاتی حکومت در تمام سخنرانیها، از این روز به عنوان قیام ملی نام می‌بردند، قیامی که توسط مردم ایران اعم از طبقات مختلف انجام گرفت اما در خلوت از اتفاق آن روز به عنوان کودتا یاد می‌کردند. شاه که در روز 25...
با اتمام جنگ دوم جهانی و آغاز جنگ سرد، ایالات متحده آمریکا سیاستِ انزواطلبانه (دکترین مونروئه) را به کنار نهاد و هم‌زمان با اجرای دکترین مارشال و ترومن و همگام با تحولات در سطح بین‌المللی، وارد مسائل منطقه‌ای و جهانی گشت.[1] از طرف دیگر در این دوران، کشمکش‌های سیاسی و ژئوپلیتیکی و رقابت بین دو ابر‌قدرت شرق و غرب افزایش یافت. در نتیجه آمریکا و شوروی، سخت در تلاش بودند تا کشورها و...
سید علی شایگان متولد دهم اسفند ۱۲۸۱ خورشیدی در شیراز ، فرزند سید هاشم مولی رهی شیرازی پس از پایان تحصیلات متوسطه مدتی به آموزگاری پرداخت و ی همچنین یک دوره کامل فقه و اصول و حکمت را نزد اساتید زمان خود آموخت. بعدها پس از گذراندن دوره مدرسه عالی حقوق به فرانسه رفت و در سال ۱۳۱۳ با اخذ درجه دکترای حقوق به ایران بازگشت و به سمت دانشیاری دانشکده حقوق دانشگاه تهران رسید و پس از مدتی هم توسط رئیس...
از ابتدا تا انتهای راه ملی شدن صنعت نفت با انقضای مهلت مجلس پانزدهم، دولت با تعلل در برگزاری انتخابات در صدد تشکیل یک مجلس فرمایشی بود. اما مردم آگاه ایران اجازه چنین عملی را به دولت ندادند. دکتر مصدق در اعتراض به دخالت دولت در انتخابات و تقلب‌های ناشی از آن به اتفاق تعدادی از رجال سیاسی در دربار تحصن کردند. قتل عبدالحسین هژیر وزیر دربار که جریان تقلب در انتخابات را هدایت می‌کرد، توسط...
: به مناسبت سالروز درگذشت آیت الله سید ابوالقاسم کاشانی از چهره‌های درخشان تاریخ معاصر ایران، که پس از سالها مبارزه با استعمار انگلستان در عراق و ایران و نیز خدمت به مردم در لباس نمایندگی و ریاست مجلس، در ۲۳ اسفند ۱۳۴۰ درگذشت، سند مهمی که به پرسش های اساسی از ایشان مربوط است بار دیگر منتشر می شود. در این سند مهم آیت الله کاشانی درمورد دلایل بروز اختلاف بین او و دکتر مصدق پس از...
هر چند پس از اجرای نقشة حیرت‌آور کودتای 28 مرداد 1332 به دست دولتهای آمریکا و انگلیس، و از بین رفتن استقلال کشور و آزادیهای فردی، تسلط سیاسیـ نظامی کودتاگران و عوامل داخلی آنها بر ایران محقق گردید؛ اما، کودتا موفق نشد نهضت ملی و اصول آرمانهای دینی حاکم بر آن را از میان بردارد. بهرغم اوضاع و احوال نامساعدی که در دهه پس از کودتا بر کشور حاکم بود، آن آرمانها افتان و خیزان، و...
مجله خواندنیها؛ 27 تیرماه 1332 دومین قیام سی تیر، یک طغیان و انقلاب کمونیستی خواهد بود؟ دکتر مصدق پس از نومیدی قطعی از آمریکا خود را به آب و آتش می زند و در این مبارزه یا از میان خواهد رفت و یا دیکتاتور مطلق‌العنان ایران خواهد شد روزنامه فرانسوی پاری پرس طی مقاله مفصلی در تفسیر علل و نتایج بحران ناگهانی اخیر ایران می‌نویسد: «مصدقِ پیر یک‌بار دیگر دست به مانوری زده که حتی نزدیک‌ترین دوستان و مشاورین...
