رضاشاه
این موضوع که کودتای سوم اسفند 1299 و به قدرت رسیدن رضاخان یک طرح و عملیات کامل استعماری و انگلیسی بود از واقعیت های بسیار آشکار و ثابت شده تاریخ معاصر ایران است و اکنون همه می دانند که رضاخان ظاهر ماجرا محسوب می شد و کودتاگران واقعی که رضاخان را مثل عروسک می چرخاندند، کسانی غیر از لرد ریدینگ فرمانروای انگلیسی هندوستان و نایب السلطنه انگلیس ، وینستون چرچیل وزیر جنگ انگلیس ، اردشیر ریپورتر جاسوس و عامل...
تجدد رضاخانی طی دو جلسه کارشناسی نقد و بررسی میشود. در نشست اول روز دوشنبه چهارم اسفند 1399 از ساعت 21 روند قدرت گرفتن رضاخان توسط اقای دکتر محمد علی بهمنی قاجار بررسی میشود . در نشست دوم روز سه شنبه پنجم اسفند 1399 آقای مهندس علی اکبر رنجبر کرمانی کارنامه رضاخان را در حوزه اقدامات عمرانی و رفاهی، بررسی می کند. این دو نشست که به همت مجمع ناشران انقلاب اسلامی برگزار می شود در روزهای...
«روایت حکومتی»؛ این گذرواژه‌ای است که شماری از کارشناسان علوم سیاسی آن را به کار می‌گیرند تا از انبوه اشکالاتی که به فرایند مدرن‌سازی عصر رضاشاهی وارد است بگریزند و به آن مشروعیت بخشند. مهمترین گلوگاه آنها کودتای سوم اسفند 1299 است و با ادعای خودجوشی این واقعه، هرگونه نقش‌آفرینی قوای بیگانه در آن را انکار می‌کنند. با حداقلی‌ترین ادبیات همچون هما کاتوزیان گفته میشود که...
ویژه برنامه صدمین سالگرد کودتای سوم اسفند 1299 با شرکت علی اکبر رنجبر کرمانی نویسنده و مترجم نام آشنای تاریخ و خسرو معتضد روزنامه نگار و روایتگر تاریخ معاصر و محمدرضا کائینی به عنوان میزبان در روزیکشنبه سوم اسفند 1399 از ساعت 18.20 برگزار می شود. این برنامه با مشارکت حوزه هنری انقلاب اسلامی و شبکه افق برگزار می شود.
روز دوشنبه 20 بهمن ماه 1399 مراسم رونمایی از کتاب «رضانام تا رضاخان» برگزار شد. در این مراسم به مناسبت صدمین سالگرد کودتای رضاخان اثر جدید آقای هدایت الله بهبودی نویسنده توانای تاریخ معاصر درباره زندگی رضاخان معرفی شد. ازآنجا که کتاب «رضانام تا رضاخان» به جنبه های کمتر شناخته شده زندگی پهلوی اول یعنی سالهای قبل از به قدرت رسیدن او پرداخته است، در این زمینه کاری بدیع بشمار می...
زندگی نامه رضاشاه پهلوی به قلم هدایت الله بهبودی روانه بازار نشر شد.
براساس عهدنامه ترکمنچای، رودخانه ارس به‌عنوان مبنا و ملاک اصلی برای تشخیص مرز ایران و روسیه تزاری تعیین شده بود. اما از آنجا که در هنگام انعقاد عهدنامه ترکمنچای، روسیه تزاری بر کوه آرارات بزرگ و منطقه موسوم به ایگدیر (در غرب قلمرو ایران در منطقه آرارات کوچک) نیز حاکمیت داشت و در این منطقه هم رود ارس جاری نبود، نهر قره‌سو از سرچشمه تا اتصال به رود ارس به‌عنوان ابتدای خط مرزی ایران و روس تعیین...
پس از سقوط رضاشاه و در فضای نسبتاً آزاد به وجود آمده از پایان دیکتاتوری پهلوی اول، در رسانه‌های کشور و در محافل سیاسی فاش شد که طی دوران بیست ساله حکومت پهلوی اول تنها در زندان قصر بیش از ۲۴ هزار نفر به اشکال مختلف به قتل رسیده‌اند. (1) یکی از بلندپایگان عصر رضاشاه که از آن دوره سراسر اختناق جان سالم به در برده بود، به نام محسن صدر، معروف به صدرالاشراف می‌گفت: «اعلیحضرت همیشه می‌فرمودند:...
روزهایی که بر ما می‌گذرد، تداعی‌گر سالروز اشغال کشور و سقوط حکومت رضاخانی است. این واپسین فصل از حاکمیت قزاق اما، واجد دقت‌ها و استنتاجات فراوان است. در گفت‌وشنودی که پیش روی دارید،دکتر یعقوب توکلی، پژوهشگر تاریخ معاصر، به پاره‌ای از نکات دراین‌باره کرده است. جماعت موسوم به «سلطنت‌طلب» ادعا می‌کنند: رضاخان چون توان مقابله با متفقین را نداشت، تسلیم شد تا کشور را از...
در پاییز سال ۱۳۰۹ خورشیدی پلیس ایران شبکه‌ای بزرگ از جاسوسان شوروی را در ایران کشف کرد. ابعاد و وسعت این شبکه جاسوسی آن‌چنان وسیع بود که هیئت حاکمه ایران را در بهت و حیرت فرو برد. اغلب اعضای این شبکه را کارمندان وزارتخانه‌های ایران اعم از وزارت پست، خارجه، جنگ و دیگر ادارات دولتی تشکیل می‌داد. حتی افراد سرشناس و مهمی همچون تیمورتاش وزیر دربار در مظان اتهام عضویت در این شبکه قرار گرفتند. کشف این تشکیلات ضربه بزرگی به روابط دو کشور وارد کرد. حکومت ایران این رفتار را خصمانه تلقی کرد و تا پایان دوره رضاشاه همواره با سوءظن به همسایه شمالی خود می‌نگریست. بازیگردان اصلی این تشکیلات آقابکف از اهالی ترکستان شوروی، که پیش از این در آسیای مرکزی، مأموریت مهم مبارزه با باسمه‌چیان را عهده‌دار بود، بالاخره توانست با از میان برداشتن انورپاشا به مبارزات آنها خاتمه دهد و در ازای این موفقیت ترفیع درجه گرفته و کمی بعد به افغانستان اعزام شود. در این مقاله بر آنیم با استفاده از روش تحقیقات تاریخی و شیوه تبیینی- تحلیل اسنادی به بررسی و تحلیل روند حضور آقابکف در ایران، عملیات جاسوسی وی، کشف شبکۀ جاسوسی شوروی در ایران و تأثیر آن بر تاریخ روابط دو کشور بپردازیم.
رضا خان در مقاطع مختلف از حمایت های انگلیس بهره گرفت تا سلطنت پهلوی را برای خود فراهم آورد و پایه های حکومت استبدادی خود را برقرار و استوار ساخت. در ادامه به برخی از مستندات حمایت ای انگلیس از رضاخان پرداخته می شود : تلگرام تبریک جورج، پادشاه انگلستان برای رضاخان به شرح منتشر می شود: «لندن، 14 دسامبر. مناسبت میمون جلوس اعلیحضرت به تخت سلطنت را مغتنم شمرده و تبریکات بی‌شائبه خود را تقدیم...
احمد شاه قاجار بعد ازاستعفاء مسعود کیهان وزیرجنگ کابینه کودتایی سید ضیاء در هفتم اردیبهشت 1300 رضاخان را با لقب سردار سپه ، به وزارت جنگ منصوب کرد. او تا سوم آبان 1302 که از سوی احمد شاه به عنوان نخست وزیر منصوب شد ؛ تا می توانست زمینه های تثبیت قدرت خود را با حمایت انگلیس فراهم کرد. از زمان نخست وزیری تا شش ماه مردم را سرگرم اجرای نقشه تشکیل نظام جمهوری در ایران کرد. زیرا دیگر احمد شاه از کشور خارج شده بود...
وضع اقتصادی مردم در آن زمان غالباً خوب نبود: درآمدها کم بود، اجناس نسبتاً ارزان بود ولی پول هم کم بود. بسیاری اجناس را به‌صورت تبادلی معامله می‌کردند. پول‌های رایج یا نقره بود یا مس، یک پول، یک شاهی، ده شاهی، یک ریالی، دو ریالی، پنج ریالی، ده ریالی. زندگی اکثر مردم ساده و بدون تجملات بود. خانه های مسکونی غالباً با خشت و گل و سقف‌های چوبی یا طاق‌های ضربی تهیه می شد، و چندان از آجر...
فروردین 1300 بود و خبرها از برقراری جلسه‌ای میان رضاخان رئیس‌الوزرا و اعضای یک جمعیت به نام «ایران جوان» حکایت می‌کرد. ایران جوان گروهی از روشنفکرانِ تحصیل‌کرده در فرنگ بودند که در برهه‌ای تلاش شد در صحنه سیاسی ایران، نقش حزب «خلق» ترکیه را بازی کنند. انجمن ایران جوان، یکی از گروه‌هایی است که با هدفِ جبرانِ عقب‌ماندگی‌هایِ ایران در سالهای پایانی دوران قاجار، توسط...
درتابستان 1309،لشکری به استعداد ده هزار نـفر از ارتـش رضـا شاه،برای«قلع و قمع»ایل بویر احمد، ازشیراز راهی«منطقه»شد.این لشکرکشی عظیم و گـسترده،که بیش از یک ماه به طول انجامید و منجر به درگیریهای سخت و سنگینی مـیان طرفین شد،خسارات جـانی و مـادی فراوانی بر جای گذاشت.این بویر احمد؛از همان ابتدا و پیش از ورود نظامیان به منطقه،در میانه راه با آنان...
برنارد گوتلیب، کنسول آمریکا، در سال 1923 در گزارشی محرمانه شواهدی از وحشیگری‌های رضاخان به دست می‌دهد: «رئیس‌الوزرای فعلی، یک دهاتی بی‌سواد با خوی ددمنشانه است که با هوشمندی، قاطعیت و استحکام شخصیت ذاتی خاصش که ندرتاً در ایرانی‌ها یافت می شود، به مقام کنونی دست یافته است. مردی است با خشمی مهارنشدنی؛ او شخصاً رییس‌الوزرای سابق، قوام السلطنه، را مضروب ساخت (آن هم طبق گزارش ها در...
امام خمینی مهمترین هدف رضاشاه را حذف اسلام به عنوان نیرویی سیاسی، فرهنگی و اجتماعی در ایران میدانست و اعتقاد داشت که این هدف توسط قدرتهای امپریالیستی و بیش از همه توسط انگلیس به وی القا شده است که علما را به طور خاص و اسلام را به طور کلی تنها مانع برای اجرای مقاصد خود می دانستند. او خود شاهد انجام بسیاری از اقدامات رضاشاه علیه نهادهای مذهبی بود. در طی مصاحبه من با امام خمینی، امام کرد: رضاخان...
این نکته که رهبری انقلاب اسلامی ۱۹۷۹ـ ۱۹۷۸ توسط امام خمینی نه یک پدیده اتفاقی و ناگهانی بلکه نتیجه ۱۵ سال کار بیوقفه سیاسی، عقیدتی و سازماندهی بوده است، به قدر کافی مورد توجه واقع نشده است. همچنین به قدر کافی به این نکته توجه نشده است که وقتی او فعالیت سیاسی خود را در سال ۱۹۶۲ آغاز نمود، در پیشینه خود از چهار دهه مشارکت نزدیک و بدون چشمداشت از طریق نهاد دینی در تحقیق، تدریس، تألیف و اندیشه و بیش از...
: پس از شهریور 1320 رضاشاه از اریکه دیکتاتوری ساقط شد و صدای انتقاد از اوضاع گذشته چه در مجلس و چه در مطبوعات درآمد. سیاستمدار‌هایی مانند قوام‌السلطنه که در دوره رضاخان خانه‌نشین بودند نیز آماده ورود دوباره به سیاست شدند. «سال‌ها گذشت تا در شهریور 1320 رضاشاه از اریکه دیکتاتوری ساقط شد و صدای انتقاد از اوضاع گذشته درآمد چه در مجلس و چه در مطبوعات. از این جهت قوام‌السلطنه...
