رضاشاه
تصویر پسر از پدر محمدرضاشاه در موارد بیشمار بدون هرگونه ارتباط مشخصی با موضوع، از پدر خود یادآوری میکرد؛ آن هم در شرایطی که در متن و گفتار محمدرضا هیچگونه توجیهی برای ذکر خاطره پدر به وسیله او وجود نداشت. علت بیان این خاطرات بیش از آنکه جنبه احترام گذاشتن داشته باشد جنبه سیاسی و روانی داشت. محمدرضاشاه در دوره 37 ساله حکومت خود تلاش میکرد از پدرش به احترام یاد کند و دائم دستاوردهای...
«محمدعلی مجد (فطنالسلطنه) که در زمان صدارت مرحوم حسن مستوفیالممالک معروف به آقا، منشی او شده بود، یعنی تازه از مدرسه سیاسی فارغالتحصیل شده و چون دارای خط خوب بود در کابینه رئیسالوزرا، به سمت نویسنده احکام و ابلاغات استخدام شده بود، او از آن موقع که قبل از روی کار آمدن رضاشاه بود با مرحوم مستوفیالممالک رابطه محرمیت یافته بود تا موقعی که مرحوم مستوفی زنده بود نزدش میرفت...
مجموعه اسناد وزارت کشور [داخله] و نخست وزیری، موجود در سازمان اسناد ملی ایران،دال برروند سریع زندان سازی درشهرهای مختلفی چون تهران، سمنان، خوی، ملایر، تبریز،اردبیل، قزوین، خوزستان، کرمان، گروس، کرمانشاه، رشت، شیراز، قم، خراسنا، ساری، دامغان و نهاوند است. به این منظور، "حکومت زمین های خالصه و اماکن مخروبه ی دولتی را در اختیار نظمیه می گذاشت تا در آن زندان بسازند.(۱) برطبق این اسناد زندان...
این موضوع که کودتای سوم اسفند 1299 و به قدرت رسیدن رضاخان یک طرح و عملیات کامل استعماری و انگلیسی بود از واقعیت های بسیار آشکار و ثابت شده تاریخ معاصر ایران است و اکنون همه می دانند که رضاخان ظاهر ماجرا محسوب می شد و کودتاگران واقعی که رضاخان را مثل عروسک می چرخاندند، کسانی غیر از لرد ریدینگ فرمانروای انگلیسی هندوستان و نایب السلطنه انگلیس ، وینستون چرچیل وزیر جنگ انگلیس ، اردشیر ریپورتر جاسوس و عامل...
تجدد رضاخانی طی دو جلسه کارشناسی نقد و بررسی میشود. در نشست اول روز دوشنبه چهارم اسفند 1399 از ساعت 21 روند قدرت گرفتن رضاخان توسط اقای دکتر محمد علی بهمنی قاجار بررسی میشود . در نشست دوم روز سه شنبه پنجم اسفند 1399 آقای مهندس علی اکبر رنجبر کرمانی کارنامه رضاخان را در حوزه اقدامات عمرانی و رفاهی، بررسی می کند. این دو نشست که به همت مجمع ناشران انقلاب اسلامی برگزار می شود در روزهای...
«روایت حکومتی»؛ این گذرواژهای است که شماری از کارشناسان علوم سیاسی آن را به کار میگیرند تا از انبوه اشکالاتی که به فرایند مدرنسازی عصر رضاشاهی وارد است بگریزند و به آن مشروعیت بخشند. مهمترین گلوگاه آنها کودتای سوم اسفند 1299 است و با ادعای خودجوشی این واقعه، هرگونه نقشآفرینی قوای بیگانه در آن را انکار میکنند. با حداقلیترین ادبیات همچون هما کاتوزیان گفته میشود که...
ویژه برنامه صدمین سالگرد کودتای سوم اسفند 1299 با شرکت علی اکبر رنجبر کرمانی نویسنده و مترجم نام آشنای تاریخ و خسرو معتضد روزنامه نگار و روایتگر تاریخ معاصر و محمدرضا کائینی به عنوان میزبان در روزیکشنبه سوم اسفند 1399 از ساعت 18.20 برگزار می شود. این برنامه با مشارکت حوزه هنری انقلاب اسلامی و شبکه افق برگزار می شود.
روز دوشنبه 20 بهمن ماه 1399 مراسم رونمایی از کتاب «رضانام تا رضاخان» برگزار شد. در این مراسم به مناسبت صدمین سالگرد کودتای رضاخان اثر جدید آقای هدایت الله بهبودی نویسنده توانای تاریخ معاصر درباره زندگی رضاخان معرفی شد. ازآنجا که کتاب «رضانام تا رضاخان» به جنبه های کمتر شناخته شده زندگی پهلوی اول یعنی سالهای قبل از به قدرت رسیدن او پرداخته است، در این زمینه کاری بدیع بشمار می...
زندگی نامه رضاشاه پهلوی به قلم هدایت الله بهبودی روانه بازار نشر شد.
براساس عهدنامه ترکمنچای، رودخانه ارس بهعنوان مبنا و ملاک اصلی برای تشخیص مرز ایران و روسیه تزاری تعیین شده بود. اما از آنجا که در هنگام انعقاد عهدنامه ترکمنچای، روسیه تزاری بر کوه آرارات بزرگ و منطقه موسوم به ایگدیر (در غرب قلمرو ایران در منطقه آرارات کوچک) نیز حاکمیت داشت و در این منطقه هم رود ارس جاری نبود، نهر قرهسو از سرچشمه تا اتصال به رود ارس بهعنوان ابتدای خط مرزی ایران و روس تعیین...
پس از سقوط رضاشاه و در فضای نسبتاً آزاد به وجود آمده از پایان دیکتاتوری پهلوی اول، در رسانههای کشور و در محافل سیاسی فاش شد که طی دوران بیست ساله حکومت پهلوی اول تنها در زندان قصر بیش از ۲۴ هزار نفر به اشکال مختلف به قتل رسیدهاند. (1) یکی از بلندپایگان عصر رضاشاه که از آن دوره سراسر اختناق جان سالم به در برده بود، به نام محسن صدر، معروف به صدرالاشراف میگفت: «اعلیحضرت همیشه میفرمودند:...
روزهایی که بر ما میگذرد، تداعیگر سالروز اشغال کشور و سقوط حکومت رضاخانی است. این واپسین فصل از حاکمیت قزاق اما، واجد دقتها و استنتاجات فراوان است. در گفتوشنودی که پیش روی دارید،دکتر یعقوب توکلی، پژوهشگر تاریخ معاصر، به پارهای از نکات دراینباره کرده است. جماعت موسوم به «سلطنتطلب» ادعا میکنند: رضاخان چون توان مقابله با متفقین را نداشت، تسلیم شد تا کشور را از...
در پاییز سال ۱۳۰۹ خورشیدی پلیس ایران شبکهای بزرگ از جاسوسان شوروی را در ایران کشف کرد. ابعاد و وسعت این شبکه جاسوسی آنچنان وسیع بود که هیئت حاکمه ایران را در بهت و حیرت فرو برد. اغلب اعضای این شبکه را کارمندان وزارتخانههای ایران اعم از وزارت پست، خارجه، جنگ و دیگر ادارات دولتی تشکیل میداد. حتی افراد سرشناس و مهمی همچون تیمورتاش وزیر دربار در مظان اتهام عضویت در این شبکه قرار گرفتند. کشف این تشکیلات ضربه بزرگی به روابط دو کشور وارد کرد. حکومت ایران این رفتار را خصمانه تلقی کرد و تا پایان دوره رضاشاه همواره با سوءظن به همسایه شمالی خود مینگریست. بازیگردان اصلی این تشکیلات آقابکف از اهالی ترکستان شوروی، که پیش از این در آسیای مرکزی، مأموریت مهم مبارزه با باسمهچیان را عهدهدار بود، بالاخره توانست با از میان برداشتن انورپاشا به مبارزات آنها خاتمه دهد و در ازای این موفقیت ترفیع درجه گرفته و کمی بعد به افغانستان اعزام شود. در این مقاله بر آنیم با استفاده از روش تحقیقات تاریخی و شیوه تبیینی- تحلیل اسنادی به بررسی و تحلیل روند حضور آقابکف در ایران، عملیات جاسوسی وی، کشف شبکۀ جاسوسی شوروی در ایران و تأثیر آن بر تاریخ روابط دو کشور بپردازیم.
رضا خان در مقاطع مختلف از حمایت های انگلیس بهره گرفت تا سلطنت پهلوی را برای خود فراهم آورد و پایه های حکومت استبدادی خود را برقرار و استوار ساخت. در ادامه به برخی از مستندات حمایت ای انگلیس از رضاخان پرداخته می شود : تلگرام تبریک جورج، پادشاه انگلستان برای رضاخان به شرح منتشر می شود: «لندن، 14 دسامبر. مناسبت میمون جلوس اعلیحضرت به تخت سلطنت را مغتنم شمرده و تبریکات بیشائبه خود را تقدیم...
احمد شاه قاجار بعد ازاستعفاء مسعود کیهان وزیرجنگ کابینه کودتایی سید ضیاء در هفتم اردیبهشت 1300 رضاخان را با لقب سردار سپه ، به وزارت جنگ منصوب کرد. او تا سوم آبان 1302 که از سوی احمد شاه به عنوان نخست وزیر منصوب شد ؛ تا می توانست زمینه های تثبیت قدرت خود را با حمایت انگلیس فراهم کرد. از زمان نخست وزیری تا شش ماه مردم را سرگرم اجرای نقشه تشکیل نظام جمهوری در ایران کرد. زیرا دیگر احمد شاه از کشور خارج شده بود...
وضع اقتصادی مردم در آن زمان غالباً خوب نبود: درآمدها کم بود، اجناس نسبتاً ارزان بود ولی پول هم کم بود. بسیاری اجناس را بهصورت تبادلی معامله میکردند. پولهای رایج یا نقره بود یا مس، یک پول، یک شاهی، ده شاهی، یک ریالی، دو ریالی، پنج ریالی، ده ریالی. زندگی اکثر مردم ساده و بدون تجملات بود. خانه های مسکونی غالباً با خشت و گل و سقفهای چوبی یا طاقهای ضربی تهیه می شد، و چندان از آجر...
فروردین 1300 بود و خبرها از برقراری جلسهای میان رضاخان رئیسالوزرا و اعضای یک جمعیت به نام «ایران جوان» حکایت میکرد. ایران جوان گروهی از روشنفکرانِ تحصیلکرده در فرنگ بودند که در برههای تلاش شد در صحنه سیاسی ایران، نقش حزب «خلق» ترکیه را بازی کنند. انجمن ایران جوان، یکی از گروههایی است که با هدفِ جبرانِ عقبماندگیهایِ ایران در سالهای پایانی دوران قاجار، توسط...
درتابستان 1309،لشکری به استعداد ده هزار نـفر از ارتـش رضـا شاه،برای«قلع و قمع»ایل بویر احمد، ازشیراز راهی«منطقه»شد.این لشکرکشی عظیم و گـسترده،که بیش از یک ماه به طول انجامید و منجر به درگیریهای سخت و سنگینی مـیان طرفین شد،خسارات جـانی و مـادی فراوانی بر جای گذاشت.این بویر احمد؛از همان ابتدا و پیش از ورود نظامیان به منطقه،در میانه راه با آنان...