رضاشاه
در رژیم پهلوی، ایجاد مؤسسههای خیریه یکی از راههای درآمدزایی درباریان بود. بنابر خاطرات مینو صمیمی، «سازمان ملی حمایت از کودکان» به سرپرستی فرح پهلوی، چنان دچار فساد شده بود که قادر به تأمین حداقلهای خواستههای والدین کودکان معلول نبود. به گفته وی در این سازمان به ظاهر خیریه، مسئولان و مدیران عالیرتبه از امکانات مالی فراوانی برخوردار بودند. علاوه براین، اسناد و گزارشات...
دکتر آرتور میلسپو در تاریخ معاصر ایران به عنوان خزانه دار آمریکایی ایران مشهور است . او یک بار در فاصله سالهای 1301 تا 1306 در زمان رضاخان و یک بار در دی ماه 1321 در بحبوحه جنگ جهانی دوم و اشغال ایران به عنوان رئیس کل دارائی ایران استخدام شد و به ایران آمد و تا بهمن ماه 1323 همراه با 60 کارشناس آمریکایی به اداره امور مالیه ایران پرداخت . کتاب « آمریکاییها در ایران » خاطرات ماموریت دکتر آرتور میلسپو...
فاصلة زمانی سالهای 1921 تا 1941 در تاریخ ایران بیشتر به یک خلأ میماند. برغم کتابهای تاریخی متعددی که نوشته شده است، اطلاعات بسیار ناچیزی از این دوره در دست است. قحطی اسناد و مدارک تاریخی را میتوان از انتشار فقط یک جلد مدارک مربوط به رضا شاه در این دوره، که در سال 1999 در تهران انتشار یافت، کاملاً دریافت. به چندین دلیل روشن، مدارک مستندِ بسیار اندکی در ارتباط با این دوره وجود دارد. نخست اینکه...
: «از قاجاریه به پهلوی» عنوان یکی دیگر از آثار دکتر محمدقلی مجد، پژوهشگر و محقق ایرانی مقیم آمریکا است که توسط مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی منتشر شده است. در این کتاب که ترجمه متن انگلیسی همین اثر تحتعنوان «From Qajar to Pahlavi: Iran 1919_ 1930» میباشد، چهار هزار روز از تاریخ ایران از تاریخ 1298 تا 1309 هجری خورشیدی به تصویر کشیده شده است. مجد برای این بررسی روزشمارگونه، از 633 سند منتشر...
برخی از مورخان که در کشور زندگی میکنند به صورت تدریجی و ملایم، شروع به تطهیر رضاخان کردهاند و این تطهیر با قدرت هرچه بیشتر در خارج از کشور توسط شبکههای ماهوارهای ادامه یافته است. در برنامههای گوناگون این شبکهها رضاخان را در حد قهرمان ملی که امنیت و مدرنیته را برای ایران به ارمغان آورده است بالابردهاند. برای بررسی تاریخی اینکه هدف از تطهیر رضاخان...
پرداختن به حوادث تاریخی ضمن عبرت آموزی، موجب پندآموزی مخاطب از تجربه های مثبت و منفی برای ممانعت از وقوع حوادث تلخ و تکرار موفقیت ها می شود. ازجمله این حوادث مهم غائله ی پیشه وری در تبریز است که در نیمه قرن بیستم شاهد حوادث و منازعات گوناگونی جهت جدایی طلبی درایران بودیم. در واقع غائله جدایی طلبی فرقه آذربایجان به رهبری پیشه وری در تبریز، یکی از نمونه های شکست توطئه های برنامه ریزی شده...
طی سالهای 1921 تا 1941 آمریکایی بدنبال ایفای نقش بیشتر در امور داخلی ایران بودند و به همین منظور، شناخت بیشتر کشور ایران و حکمرانان آن را در دستور کار خود قرار دادند. سفارت آن کشور در ایران نیز با برقراری ملاقات های مختلف و انجام تحقیقات گوناگون سعی نمود بر عمق شناخت خود بیافزاید که گزارش های به جا مانده حاکی از آن است. گزارشهای گوناگونی از وضعیت سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، و نظامی ایران در این...
سرکوب عشایر در ایران، از سرفصلهای شاخص دوران حاکمیت رضاخان به شمار میرود که آثار و پیامدهایی فراوان بر جای گذاشت. در تحلیل این رویداد تاریخی، با علیاکبر رنجبر کرمانی تاریخپژوه معاصر گفتوشنودی انجام دادهایم که نتیجه آن پیش روی شماست. پیش از آغاز بحث بفرمایید اساساً ایلات و عشایر در طول تاریخ برای ایران تهدید بودهاند یا فرصت؟ برای پاسخ به این پرسش کافی است به تاریخ...
تصویر پسر از پدر محمدرضاشاه در موارد بیشمار بدون هرگونه ارتباط مشخصی با موضوع، از پدر خود یادآوری میکرد؛ آن هم در شرایطی که در متن و گفتار محمدرضا هیچگونه توجیهی برای ذکر خاطره پدر به وسیله او وجود نداشت. علت بیان این خاطرات بیش از آنکه جنبه احترام گذاشتن داشته باشد جنبه سیاسی و روانی داشت. محمدرضاشاه در دوره 37 ساله حکومت خود تلاش میکرد از پدرش به احترام یاد کند و دائم دستاوردهای...
«محمدعلی مجد (فطنالسلطنه) که در زمان صدارت مرحوم حسن مستوفیالممالک معروف به آقا، منشی او شده بود، یعنی تازه از مدرسه سیاسی فارغالتحصیل شده و چون دارای خط خوب بود در کابینه رئیسالوزرا، به سمت نویسنده احکام و ابلاغات استخدام شده بود، او از آن موقع که قبل از روی کار آمدن رضاشاه بود با مرحوم مستوفیالممالک رابطه محرمیت یافته بود تا موقعی که مرحوم مستوفی زنده بود نزدش میرفت...
مجموعه اسناد وزارت کشور [داخله] و نخست وزیری، موجود در سازمان اسناد ملی ایران،دال برروند سریع زندان سازی درشهرهای مختلفی چون تهران، سمنان، خوی، ملایر، تبریز،اردبیل، قزوین، خوزستان، کرمان، گروس، کرمانشاه، رشت، شیراز، قم، خراسنا، ساری، دامغان و نهاوند است. به این منظور، "حکومت زمین های خالصه و اماکن مخروبه ی دولتی را در اختیار نظمیه می گذاشت تا در آن زندان بسازند.(۱) برطبق این اسناد زندان...
این موضوع که کودتای سوم اسفند 1299 و به قدرت رسیدن رضاخان یک طرح و عملیات کامل استعماری و انگلیسی بود از واقعیت های بسیار آشکار و ثابت شده تاریخ معاصر ایران است و اکنون همه می دانند که رضاخان ظاهر ماجرا محسوب می شد و کودتاگران واقعی که رضاخان را مثل عروسک می چرخاندند، کسانی غیر از لرد ریدینگ فرمانروای انگلیسی هندوستان و نایب السلطنه انگلیس ، وینستون چرچیل وزیر جنگ انگلیس ، اردشیر ریپورتر جاسوس و عامل...
تجدد رضاخانی طی دو جلسه کارشناسی نقد و بررسی میشود. در نشست اول روز دوشنبه چهارم اسفند 1399 از ساعت 21 روند قدرت گرفتن رضاخان توسط اقای دکتر محمد علی بهمنی قاجار بررسی میشود . در نشست دوم روز سه شنبه پنجم اسفند 1399 آقای مهندس علی اکبر رنجبر کرمانی کارنامه رضاخان را در حوزه اقدامات عمرانی و رفاهی، بررسی می کند. این دو نشست که به همت مجمع ناشران انقلاب اسلامی برگزار می شود در روزهای...
«روایت حکومتی»؛ این گذرواژهای است که شماری از کارشناسان علوم سیاسی آن را به کار میگیرند تا از انبوه اشکالاتی که به فرایند مدرنسازی عصر رضاشاهی وارد است بگریزند و به آن مشروعیت بخشند. مهمترین گلوگاه آنها کودتای سوم اسفند 1299 است و با ادعای خودجوشی این واقعه، هرگونه نقشآفرینی قوای بیگانه در آن را انکار میکنند. با حداقلیترین ادبیات همچون هما کاتوزیان گفته میشود که...
ویژه برنامه صدمین سالگرد کودتای سوم اسفند 1299 با شرکت علی اکبر رنجبر کرمانی نویسنده و مترجم نام آشنای تاریخ و خسرو معتضد روزنامه نگار و روایتگر تاریخ معاصر و محمدرضا کائینی به عنوان میزبان در روزیکشنبه سوم اسفند 1399 از ساعت 18.20 برگزار می شود. این برنامه با مشارکت حوزه هنری انقلاب اسلامی و شبکه افق برگزار می شود.
روز دوشنبه 20 بهمن ماه 1399 مراسم رونمایی از کتاب «رضانام تا رضاخان» برگزار شد. در این مراسم به مناسبت صدمین سالگرد کودتای رضاخان اثر جدید آقای هدایت الله بهبودی نویسنده توانای تاریخ معاصر درباره زندگی رضاخان معرفی شد. ازآنجا که کتاب «رضانام تا رضاخان» به جنبه های کمتر شناخته شده زندگی پهلوی اول یعنی سالهای قبل از به قدرت رسیدن او پرداخته است، در این زمینه کاری بدیع بشمار می...
زندگی نامه رضاشاه پهلوی به قلم هدایت الله بهبودی روانه بازار نشر شد.
براساس عهدنامه ترکمنچای، رودخانه ارس بهعنوان مبنا و ملاک اصلی برای تشخیص مرز ایران و روسیه تزاری تعیین شده بود. اما از آنجا که در هنگام انعقاد عهدنامه ترکمنچای، روسیه تزاری بر کوه آرارات بزرگ و منطقه موسوم به ایگدیر (در غرب قلمرو ایران در منطقه آرارات کوچک) نیز حاکمیت داشت و در این منطقه هم رود ارس جاری نبود، نهر قرهسو از سرچشمه تا اتصال به رود ارس بهعنوان ابتدای خط مرزی ایران و روس تعیین...
پس از سقوط رضاشاه و در فضای نسبتاً آزاد به وجود آمده از پایان دیکتاتوری پهلوی اول، در رسانههای کشور و در محافل سیاسی فاش شد که طی دوران بیست ساله حکومت پهلوی اول تنها در زندان قصر بیش از ۲۴ هزار نفر به اشکال مختلف به قتل رسیدهاند. (1) یکی از بلندپایگان عصر رضاشاه که از آن دوره سراسر اختناق جان سالم به در برده بود، به نام محسن صدر، معروف به صدرالاشراف میگفت: «اعلیحضرت همیشه میفرمودند:...
