دو صفحه از گزارش تشریفات انتقال جنازه رضاخان از اهواز به تهران
احمد شاه قاجار بعد ازاستعفاء مسعود کیهان وزیرجنگ کابینه کودتایی سید ضیاء در هفتم اردیبهشت 1300 رضاخان را با لقب سردار سپه ، به وزارت جنگ منصوب کرد. او تا سوم آبان 1302 که از سوی احمد شاه به عنوان نخست وزیر منصوب شد ؛ تا می توانست زمینه های تثبیت قدرت خود را با حمایت انگلیس فراهم کرد. از زمان نخست وزیری تا شش ماه مردم را سرگرم اجرای نقشه تشکیل نظام جمهوری در ایران کرد. زیرا دیگر احمد شاه از کشور خارج شده بود و در عمل همه کارها به سردار سپه ختم می شد. اما وقتی رضا خان مقاومت گروهی را به رهبری آیت الله مدرس در برابر خود دید با هدایت انگلیسی ها سیاست تغییر رژیم قاجار به پهلوی را در پیش گرفت . این سیاست پس از گذشت حدود یک سال و نیم سرانجام با تشکیل مجلس موسسان، و برگزاری جلسه تاریخی که سراسر توطئه و دسیسه چینی انگلیسی و عوامل داخلی اش بود ؛ در بیست و چهارم آذر ۱۳۰۴ خورشیدی، سرانجام رضاخان در مجلس مؤسسان حاضر شد و با ادای سوگند به قرآن رسماً به عنوان سردودمان پهلوی وظایف پادشاهی را به عهده گرفت و نخستین بار در سال ۱۳۰۴ بر تخت مرمر نشست. مراسم تاج‌گذاری رضاشاه در ۴ اردیبهشت ۱۳۰۵ در تالار سلام کاخ گلستان برگزار شد.
پس از اشغال ایران در سوم شهریور 1320 انگلیسی ها رسما از رضاشاه خواستند استعفاء دهد و پس از آن ترتیبات اجرایی تبعید او را به جزیره موریس فراهم کردند. در پایان شهریور 1320 رضاشاه به همراه ۱۲ عضو خانواده سلطنتی از راه تهران به اصفهان و کرمان و درنهایت ششم مهر ۱۳۲۰ رضاشاه و همراهان در بندرعباس سوار بر کشتی باری «بَندرا» شدند. با این تصور که به سوی هند خواهند رفت. اما در بمبئی مقامات انگلیس اجازه خروج به سرنشینان را ندادند و مستقیم آنان را با کشتی دیگری به جزیره موریس در اقیانوس هند فرستادند.
درواقع رضاخان بدلیل ظلم و جورواستبدادی که در حق مردم خود روا داشته بود از هیچ پشتیبانی مردمی برخوردار نبود و به همین دلیل مجبور شد همچنان سرنوشت خود را به دست انگلیسی ها بسپارد. دوران تبعید اودرحدود سه سال طول کشید پنج ماه اول در جزیره موریس گذشت و سی ماه بعد در بندر ژوهانسبورگ در آفریقای جنوبی و در نهایت در چهارم مرداد ماه 1323 در اثر سکته قلبی مُرد.
جسد رضاخان را پس ازمرگ درمصرمویایی کردند و در مسجد رفاعی به امانت سپردند تا اینکه در اردیبهشت ۱۳۲۹، در دورهٔ نخست‌وزیری رجبعلی منصور تصمیم گرفتند پس از شش سال جنازه رضاشاه از مصر به ایران آورده شود . هواپیمای حامل جنازه رضا شاه قبل از آمدن به ایران، به منظور طواف در مکه از قاهره به طرف جده پرواز کرد.
بر اساس سندی که در تصویر ملاحظه می کنید در دوازدهم اردیبهشت جنازه او به اهواز آورده می شود و از آنجا با قطار مخصوص به تهران منتقل می گردد. سرانجام درهفدهم اردیبهشت ۱۳۲۹، تشریفات رسمی به خاکسپاری جسد رضا خان در شهر ری برگزار گردید که گزارش آن را در روزنامه اطلاعات ملاحظه می کنید .
برای دیدن عکس های بیشتر به نشانی های زیر مراجعه کنید :
https://psri.ir/?page=post&id=b3rn9csk
https://psri.ir/?page=post&id=1r4a6q7t
https://psri.ir/?page=post&id=c1ig9th8
موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی
نظرات