رضاشاه
روزنامه اطلاعات؛ ۲۵ شهریور ۱۳۲۰: «الخیر فی ما وقع؛ یک پیش‌آمدى[=برکناری رضاشاه از سلطنت] واقع شده است که ان‌شاء‌الله رحمان امیدواریم این پیش‌آمد برای ملت ایران پیش‌آمد نیکى باشد و خیر و سعادت ملت ایران در این پیش‌آمد باشد که از تحت یک فشار خیلى ممتدى نجات پیدا کردند و من یک خوش‌وقتى دارم، که الآن دارم در یک مجلسى صحبت می‌کنم که عموم نمایندگان مجلس مثل مجالس سابق یک روح اتحاد و یگانگى با...
روزنامه اطلاعات؛ ۳ مهر ۱۳۲۰: «این چند روزه [بعد از کناره‌گیری و تبعید رضاشاه] خوشوقتی مردم از رسیدن به آزادی و اعاده رژیم حقیقی مشروطه به حدی است که احتیاج به گفتار زیاد در اطراف آن نمی‌باشد. مجلس و ملت ایران بیست سال* است چنان تشنه آزادی زبان و قلم بودند که مانند شخص گُنگی که غَفله به زبان آمده باشد می‌خواهند در آنِ واحد هرچه در دل دارند بگویند...قوه عاقله مملکت هم مانند توده مردم داغِ دل هایی...
: میلسپو در کتاب ۱۹۴۶ خود[=آمریکاییان در ایران] گوشه‌هایی از حکومت وحشت رضاشاه را شرح می‌دهد. او می‌نویسد که رضاشاه «هزاران نفر را حبس کرده و صدها نفر را کشته بود، و بعضی‌ها را با دست‌های خودش به قتل رسانده بود.» در نتیجه این حکومت وحشت، «بر دل مردم ترس افتاده بود. به هیچ‌کس نمی‌شد اعتماد کرد؛ و اَحدی جرأت اعتراض یا انتقاد نداشت....شواهد فراوان و متأسفانه مجاب‌کننده‌ای نیز نشان...
رضاشاه قبل و بعد از تبعید به «جزیره موریس»، از نگاه تصویرگر روزنامه «کیفر»؛ 11 مرداد 1321
مجله خواندنیها؛ ۱۲ بهمن ۱۳۲۵ (توضیح مجله خواندنیها:«از آخرین عکس‌های اعلیحضرت فقید رضاشاه پهلوی می‌باشد که چند روز قبل از مرگ در ژوهانسبورگ افریقای جنوبی برداشته شده است.»)
در اوایل آوریل ۱۹۳۵، دولت محدودیت‌های سفت و سختی برای عزاداری در روز عاشورا وضع کرد. راه افتادن دسته‌های عزاداری ممنوع شد. جی. ریوز چایلدز، کاردار موقت آمریکا، این ممنوعیت‌ها و ناآرامی‌های بعد از آن را در چندین شهر این‌گونه گزارش کرده است:«از قرار معلوم امسال پلیس راه افتادن دسته‌های عزاداری در خیابان‌ها به شیوه سال‌های گذشته را ممنوع کرده بود. می‌گویند که چند روز قبل از فرا رسیدن عاشورا،...
در روزهایی که گمان کرده می‌شد جامعه روحانیت و رئیس دولت بیش از پیش به هماهنگی و هم‌آوایی رسیده‌اند، رضاخان پهلوی در تلگرامی «خصوصی و محرمانه» به سرتیپ محمدحسین آیرم، فرمانده لشکر شمال‌غرب، دستور داد دماغ «سلسله روحانیون آذربایجان» را به خاک بمالد. کینه‌ای که رضاخان از علمای آذربایجان با خود به تهران آورده بود، اواسط شهریور سرباز کرد. علت آن، مکاتبه و طرح پرسش‌های علمای آن دیار با...
تاریخ سند: ۱۵ شهریور ۱۳۰۴ وزارت جنگ اداره کابینه خصوصی و محرمانه است فرمانده لشکر شمال‌غرب سلسله روحانیون آذربایجان عموماً و تبریز خصوصاً یا از روی پست‌فطرتی و دنائت طبع و یا از روی افکار پریشان و مشوّش، معلوم می‌شود هنوز توهّماتی در سر دارند که گاهی به‌واسطه بغض و کینه و حسد از آنها ناشی می‌گردد، و مسلّم گشته که تا زمانی که کاملاً دماغ آنها به خاک مالیده نشود و مضمحل نگردند از...
تاریخ سند: ۲۰ بهمن ۱۳۰۷ از کازرون ریاست محترم دفتر مخصوص شاهنشاهی طبق راپورت متصدی تیپ[فارس]، لیله ۱۷ جاری در عمارت بلدیه با حضور والی و رؤسای دوایر، نمایشی بوده، تاج، آوازه‌خوان اصفهانی، ضمن ارکستر، اشعار انقلاب[=انقلابی] خوانده؛ جواباً دستور داده شده به نظمیه قدغنِ اکید نمایند در این موارد کاملاً تحقیق و مراقبت کامل به عمل آورند. استحضاراً معروض گردید. ۷/۱۱/۲۰ نمره ۲۳۷۰ - سرتیپ [محمد]...
سند شماره ۲
شیب دخالت‌های وزیر و وزارت جنگ در انتخاب نمایندگان پنجمین دوره مجلس شورای ملی تند و دست‌نخورده باقی مانده بود. سفارش‌های انتخاباتی هم‌چنان ادامه داشت؛ حتی در دستورهای داده‌شده تجدیدنظر می‌شد و جایگزین‌های دیگری معرفی می‌گردید. برای نمونه به امیرلشکر جنوب گفته شد که معرفی [سرتیپ]سیف‌الله‌خان[شهاب] برای آباده شیراز اشتباه بوده و «بایستی سردارفاخر[حکمت] از آباده انتخاب شود.»(۱) و یا...
«سیاست تفرقه‌انداز و حکومت کن» عمده‌ترین ابزار استعمار و امپریالیزم کهنه‌کار جهانی شناخته شده است، اما همین سیاست، در مناطقی مثل ایران که از موقعیت ژئوپلیتیک خاصی بهره می‌گیرد، گاهی موجب اشکال می‌شود، هم‌چنان که قبل از حکومت رضاخان، کنترل خان‌ها و فئودال‌های محلی در ایران، وزارت خارجه انگلستان را سخت به زحمت انداخته بود. حتی رضاخان در اولین سفرش به خوزستان می‌گوید «می‌روم تا...
«...من تلخی این کشف حجابی که اینها کردند و اسمشان را بعداً «آزادزنان و آزادمردان» پسر رضاخان گذاشت، من تلخی‌اش باز در ذائقه‌ام هست. شما نمی‌دانید چه کردند با این زن‌های محترمه و چه کردند با همه قشرها. الزام می‌کردند هم تجار را، هم کسبه جزء را، هم روحانیت را، هر جا زورشان می‌رسید به اینکه مجلس بگیرید و زنهاتان را بیاورید در مجلس، بیاورید در مجلس عمومی، آن وقت اگر اینها تخلف می‌کردند، کتک...
روزنامه اطلاعات؛ ۱۷ دی‌ماه ۱۳۱۹
روزنامه اطلاعات؛ ۷ فروردین ۱۳۱۶
از شیراز خدمت ریاست محترم دفتر مخصوص شاهنشاهی سیدعبدالله واعظ خراسانی شب ۲۷ جاری در مسجد نو، حین وعظ اظهاراتی تحت عنوان مذمّت رفع حجاب و مبنی بر تهییج اهالی می‌نموده. علیهذا اینک به اداره نظمیه دستور داده شد فوراً مشارالیه را جلب و اعزام نمایند. عناوینی که مخالف انتظامات و مورث هیجان عمومی است به کلی متروک، و الاّ مورد تنبیه و تبعید واقع خواهد گردید. ۷/۶/۲۸؛ نمره ۴۹۵؛ فرمانده تیپ مستقل فارس؛...
هجوم نیروهای متفقین به ایران در شهریور ۱۳۲۰ تأثیر آشکاری بر عرصه‌های سیاسی و اجتماعی کشور بر جای نهاد. رضاشاه تحت فشار انگلستان، به ناگزیر استعفا داد و از ایران رفت. با رفتن رضاشاه، بساط اصلاحات سیاسی و اجتماعی وی، تحمیل نظام اجباری و... برچیده شد و روش استبدادی حکومت در ایران موقتاً پایان یافت. آزادی نسبی پس از شهریور ۲۰ که به مدت چند سال در ایران دوام یافت، سبب شد افکاری که برای مدتی ناگزیر به سکوت...
