احمدشاه
خارج شدن پرویز ثابتی از زندگی مخفی که سال ۱۳۹۰ با انجام مصاحبه به صورت محطاتانه آغاز و ۲۲ بهمن ۱۴۰۱ با انتشار عکس حضور او در تجمع معارضین آمریکانشین تکمیل شد، جنجال زیادی به پا کرد. حال که پرویز ثابتی، از مدیران ارشد امنیت‌داخلی ساواک پس از سالها زندگی مخفی، بر آن است که گام به گام حضور بیشتری داشته باشد، آشنایی بیشتر با او خالی از لطف نیست.
احمدشاه و هیئت همراه در کنار پرنس آلبرت در لندن؛ آبان‌ماه ۱۲۹۸
به تازگی اسنادی از یک گروه مردمی، برخاسته از نیروهای مردمی همکار با دادستانی انقلاب اسلامی مرکز در اختیار موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی قرار گرفته است که از جمله موارد کمتر روایت شده دفاع مقدس است.
در بامداد دوشنبه پانزدهم خرداد ۱۳۴۶ جنگ شش‌روزه اعراب و اسرائیل آغاز شد. از همان ساعات اولیه این جنگ، روزنامه‌های اطلاعات و کیهان اخبار جنگ را کاملاً زیر پوشش قرار دادند. این دو روزنامه در کشاکش جنگ شش روزه، حتی روز جمعه ۱۹ خرداد هم چاپ و منتشر شدند*. به طور معمول روزنامه ها در روز جمعه منتشر نمی شد . سند ذیل درباره علت انتشار روزنامه های اطلاعات و کیهان در روز جمعه چنین روایت می...
احمدشاه قاجار هفتمین و آخرین پادشاه سلسله قاجار که در سال ۱۳۰۴ از سلطنت خلع شد، چهار سال پس از این تاریخ درحالی که در تبعید به سر می‌برد، در روز نهم اسفند ماه ۱۳۰۸ در حومه پاریس فوت کرد. آنچه در ادامه می‌خوانید خاطره آخرین جلسات ژنرال آیرونساید فرمانده نیروهای انگلیسی در ایران، با احمدشاه است که پیش چند روز پیش از کودتای رضاخان انجام گرفته است. «وقتی شاه جوان و فربه را در آن...
روز 4 دی 1306 آیت‌الله حاج‌آقا نورالله نجفی اصفهانی از علمای برجسته عصر مشروطیت در 68 سالگی دار فانی را وداع گفت. مقاله حاضر نگاهی به زندگی‌نامه و فرازهای برجسته حیات آن عالم بزرگ دارد. *** مردی که رضاخان را به گرگ آدم‌خوار تشبیه کرد سابقه اختلاف شیخ نورالله اصفهانی با رضاشاه به دوره احمدشاه قاجار بر‌می‌گردد. در این زمان شیخ از اینکه احمدشاه، رضاخان را وزیر جنگ و فرمانده کل...
«هر طلبه جوانی که وارد حوزه میشد، خود را در برابر قله با شکوه و چشمه‌هایی می‌دید که از دامنه آن فوران می‌زد و چنان جذب این شکوه و جمال میشد که هیچ صدا و فریادی نمی‌شنید و از هیچ هیاهوئی با خبر نمی‌شد؛ جمله چشم میشد و گوش و محو و واله آن قله برافراشته و چشم‌نواز…» (۱). این توصیف را در احوالات مؤسس حوزه گفته‌اند و بس توصیفی به حق است. «شهر قم و حوزه علمیه آن، از...
روابط ایران و انگلستان با ارسال سفرا و مراسلات همکاری از دوره حکومت ایلخانان آغاز گشت. مراودات اقتصادی و جبهه‌گیری مشترک بر ضد مسلمانان شامات از مهم‌ترین دلایل این‌گونه ارتباطات اولیه بود. در دوره تیموریان نیز این روابط شکننده و بدون هدفمندی درازمدت ادامه یافت. دوره صفوی نقطه عطفی در توسعه روابط خارجی ایران با انگلستان محسوب می‌گردد. استفاده از فن‌آوری نظامی از مبارزه با...
قانون اعزام محصل به خارجه مصوب اول خرداد ماه 1307 شمسی ماده اول - دولت مکلف است اعتبارات ذیل را برای اعزام شاگرد به خارجه اعم از مرکز و ولایات جهت تکمیل تحصیلات در علوم و فنونی که از‌طرف دولت معین خواهد شد در بودجه سنوات ذیل منظور دارد از عده محصلین اعزامی بایستی همه‌ساله لااقل صدی سی و پنج برای تحصیل فن‌تعلیم و تربیت اعزام شوند. سال 1307 یکصد هزار تومان سال 1308 دویست هزار...
صد و چهار سال قبل، مجلس شورای ملیِ ایران طرحی را به تصویب رساند که به موجبِ آن اعزامِ محصلان به اروپا اندکی سر و سامان گرفته و قانونمند میشد. یک قرن از اعزامِ محصل به خارج گذشته بود، اما عدمِ استمرار، و بی‌برنامگی، نتیجه‌ای را که برخی از دیگر کشورها (مثل مورد ژاپن) به دست آورده بودند، از ایران دریغ کرده بود. طبقِ این نخستین قانون، سالانه سی نفر عازم فرنگستان می‌شدند که ترکیبِ رشته‌های...
منظور من این است که رضاخان، در مقایسه با پسرش، از نظر اجتماعی و اقتصادی اشتباه کمتری کرد. آیا راهنمایی میشد یا خصلت خود او بود؟ به اعتقاد من مسلما خصلت او رل مهمی در این امر داشت. این تفاوت خصلتها در زندگی خصوصی این دو نفر نیز دیده میشد: رضاخان هیزم مصرفی بخاری اش را وزن میکرد و محمدرضا در ظرف یک روز میلیون ها تومان را صرف هزینه های تجملی زن و فرزندان و اعضاء نزدیک خانواده اش می کرد. رضاشاه پول کمتری در...
توسعه طلبی روس ها در دوران فتحعلی شاه باید دو علت داشته باشد؛ اول بی تدبیری آغامحمدخان سپس بی کفایتی فتحعلی شاه. در زمان آغامحمد خان نفوذ روسیه در قفقاز رو به ازدیاد نهاد و سیاست خشن و دور از تدبیر این پادشاه پیشرفت آنها را روزافزون ساخت. کشتارها و ستمکاری های آغا محمدخان در گرجستان باعث شد گرجی ها با همه سابقه تاریخی با ایران به روسیه متوجه شوند یا بر توجه خود بیفزایند و خود را در پناه آن دولت...
در اجرای قانون مصوب یکم خرداد 1307، دوازدهم مهرماه همان سال نخستین دسته دیپلمه‌های برگزیده روانه اروپا شدند تا در آنجا به هزینه دولت ایران به تحصیلات خود ادامه دهند. یکم خرداد 1307 در جلسه 246 دوره ششم مجلس شورای ملی، قانونی به تصویب رسید که براساس آن، دولت می‌بایست هزینه‌های اعزام دانشجویان به خارج را می‌پرداخت. تا پیش از این، گروه‌های دانشجویی که برای تحصیل به خارج از کشور می‌رفتند،...
شروع روند اعزام دانشجو به خارج را، به دوره‌ی شاه عباس دوم صفوی نسبت داده‌اند. وی، به دلیل علاقه‌ی شدید به نقاشی اروپائی، کسانی را برای فراگیری این هنر، به رم فرستاد. از میان افراد فرستاده، می‌توان از «محمدزمان‌خان» نام برد. اما روند اعزام دانشجو به صورت جدی و پیوسته، در عصر قاجار و به همت عباس‌میرزا آغاز شد. در پی شکست‌هائی که در خلال جنگ‌های ایران و روس بر ایران وارد...
مجلس شورای ملی در دوم تیرماه سال 1307 قانون اعزام محصل به خارج را تصویب کرد. جنگ های ایران و روس، روابط ایران را که سالیان سال به دلیل جنگ های داخلی از اوضاع جهان بی خبر بود گسترش داد و رفت و آمد خارجیان فزونی گرفت. محمد زمان، فرزند حاجی یوسف در زمان شاه عباس دوم اولین کسی بود که به دلیل علاقه وافر به نقاشی اروپایی برای فراگیری این علم به رم اعزام شد. از این رو گروهی وی را نخستین...
بحث خروج دانشجو از کشور که امروزه به عنوان خروج نخبگان از آن یاد می شوددر کشور ما سابقه زیادی دارد. از دوران آشنایی ایرانیان با غرب یعنی در دوره صفویان و در عهد ناصری دوران قاجار، ایرانیان به تلخی دریافتند که از لحاظ علمی بسیار از غرب عقب افتاده اند و این ریشه بسیاری از مشکلات داخلی و خارجی کشور بود. افرادی چون امیر کبیر و عباس میرزا که نگاهشان به غرب تنها مانند ناصر الدین شاه از روی تعجب و گاه...
نخستین دانشجوی پزشکی توسط ایران در سال 1190، یعنی در اوایل دورة قاجار (1303- 1174)، به انگلستان اعزام شد. دومین دانشجوی پزشکی، به همراه چهار دانشجوی دیگر در سال 1193 راهی فرانسه شد. در سال 1223، یک گروه پنج نفره دیگر، از جمله سومین دانشجوی پزشکی باز به فرانسه فرستاده شدند. در سال 1326 نیز 42 نفر دیگر به فرانسه رفتند که پنج تن از آنها دانشجوی پزشکی بودند. بیشتر افراد این گروه از نخستین دانش‌آموختگان مدرسه...
جنگ دوم جهانی، که از ۱۳۱۸ شروع و در ۱۳۲۴ پایان یافت، موحش‌ترین جنگی بود که دنیا به خود دیده است. در این جنگ، طبق احصائیه که داده شد، متجاوز از یک میلیون نفر مقتول و ناقص‌الاعضاء شدند. قسمت اعظم اروپای آباد، ویرانه گردید. ارتش آلمان که به منتهای قدرت خود رسیده بود، به عنوان اینکه «دالان دانزیک» که در اختیار لهستان بود، برای آلمان لازم است، به لهستان حمله برد و به اندک مدتی، یعنی در یک...
سند مربوط به گزارش نشست اعضای سفارت انگلیس و مقام های آمریکایی برای هماهنگی کودتای 28 مرداد 1332 است . تاریخ سند به تاریخ سوم دسامبر 1952 است که برابر با 12 آذر ماه 1331 می شود. یعنی حدود هشت ماه قبل از وقوع کودتا علیه دولت قانونی مصدق درایران. جالب آنکه در این سند افراد شرکت کننده روی سه سناریو احتمالی برای آینده دولت مصدق بحث کردند: 1- مصدق در قدرت باقی می ماند و در مسیر [حزب] توده گام می...
