نگاه دیگران
انقلاب، اندیشه، تاسیسات و آثار مشروطیت پدیده‌ای مهم و بی‌سابقه در تاریخ کشور ما بود. به همین دلیل در زمان وقوع درباره ابعاد مختلف سیاسی، اجتماعی و فرهنگی این انقلاب بحثها و گفتگوهای زیادی در موافقت و مخالفت با آن ارائه شد. این مقاله به تبیین نظ‌ریات و دیدگاههای یکی از...
محاکمه و اعدام شیخ‌فضل‌الله نوری یکی از مهمترین وقایع دوران مشروطیت است که کتابها و مقالات متعددی درباره آن چاپ شده است. خبرگزاری فارس برای روشن شدن این واقعه مهم تاریخ معاصر ایران، بخش‌هائی از دو کتاب را که در سالهای بعد از انقلاب درباره مرحوم شیخ‌فضل‌الله نوری چاپ شده است در اینجا می‌آورد. کتاب نخست "نخستین فریادگر مشروعه در بیداد مشروطه" نوشته مصطفی بروجردی است که از سوی...
واقعة شهادت مرحوم شیخ فضلالله نوری(ره) بهقدری تأثربرانگیز بود که شور و شادی پیروزی مشروطیت را در اشک و اندوه فرو برد و بسیاری از دوستان و مریدان و حتی بعضی از مخالفان مرحوم شیخ را قرین غصه و غم ساخت. تاریخ را که میخوانیم شگفتزده میشویم که علمای مشروطهخواه با شنیدن خبر شهادت ایشان بسیار متأثر و اندوهگین شدند و این نبود مگر بهخاطر سجایای علمی، اخلاقی و اجتماعی بیمثال شیخ شهید که هیچکس نمیتوانست...
از دوره سلطنت قاجارها بخشی از رو‌حانیت شیعه نقش مهمی در تحولات معاصر ایران ایفا کرده است. در سلسله تحولات این دوره بیش از همه نام میرزاحسن شیرازی به چشم می‌خورد که در ماجرای جنبش ضدرژی مواضع فعالی گرفت. این نقش در دوره مشروطیت به اوج خود رسید. مهمترین چهره این دوره آخوند ملامحمدکاظم خراسانی...
تاریخ معاصر، شیخ فضل‌اللّه نورى را به پایمردى در راه عقیده و تشخیص سیاسى و دینى خویش مى‌شناسد، و مخالفانش هر نوع اتّهامى به وى وارد کنند، بارى، او را عنصرى زمانه باز و مُذَبذَب نمى‌شمرند. چه، صلابت و مقاومتى که شیخ در برابر مرگ از خود نشان داد، شائبة هرگونه دنائت اخلاقى و تَذَبذُب سیاسى را از وى مى‌زداید. افزون بر این، دوست و دشمن معترفند که شیخ از هوشى سرشار و فوق العاده برخوردار...
انقلاب مشروطه ایران که پس از چند سال مبارزه روشنفکران ، روحانیون و مردم با استبداد دوره ناصری و مظفری در 13 مرداد 1285 با امضای فرمان موسوم به مشروطه توسط مظفرالدین شاه به بار نشست ، اگرچه با فراز و فرودهای خود به استبداد خاندان پهلوی در ایران منجر شد و سرانجام به انقلاب مردم ایران در بهمن 57 پیوست ، اما پس از گذشت بیش از یکصد سال هنوز هم محل بحث و مداقه کسانی است که از چرایی شکست این انقلاب که می...
□ جناب منذر، شما سالها درباره زندگی، افکار و مبارزات آیت‌الله حاج شیخ فضل الله نوری، تحقیق و پژوهش کرده اید. آیا حاج شیخ فضل الله نوری، چنانکه بسیاری از مورخان و تحلیلگران مشروطه مدعی اند، مخالف آزادی بوده، یا تنها با برخی از انواع و صورتهای آن ضدّیت داشته است؟ و اساساَ آزادی از منظر وی چه تعریف و حکمی دارد؟ سؤال بسیار جالب و مهمی است و پاسخی دقیق و دور از شعار می طلبد. شیخ با...
تاریخ مشروطه بسیار پر فراز و نشیب است. در این میان تاریخ نگاری ایران دست خوش اتفاقات و تغییراتی شد که کفه ترازو را به نفع روشنفکران وابسته تغییر داد. تنها در همین سال های پس از پیروزی انقلاب اسلامی است که مطالعاتی پیرامون مشروطه مشروعه، شیخ فضل الله نوری و یارانش صورت گرفته است. این گفتگو نیز بر آن است تا یکی از مبارزین آن دوره را برای تاریخ پژوهان معرفی نماید: * این جلسه به مناسبت بزرگداشت خاطره...
با کمرنگ شدن مرجعیت دینی در عرصه‌های مختلف اجتماعی، مکاتبی فرصت ظهور یافتند که به دلیل ضعف در پشتوانه فکری و علمی، بیشتر نیازمند حمایت قدرت‌های سیاسی بودند تا تکیه‌گاه نظری و کلامی. مورد توجه برخی دولتها و دولتمردان به این تفکر، ائتلافی را به وجود می‌آورد که در سایه آن، هم اقلیتهای بی‌ریشه دینی فرصت بروز و ظهور می‌یافتند و هم دولتمردان با استفادة ابزاری از این اقلیتهای وابسته،...
اینکه شیخ فضل الله نوری، بانی اصلی و رهبر درجه اوّل انقلاب مشروطیت ایران، کارش به تحصن در زاویة حضرت عبدالعظیم(ع) کشیده شد و روز به روز در اقلیت کوچکتری قرار گرفت نه به خاطر کم بودن فضیلتهای شخصی او بود و نه به خاطر بیحساب بودن راه و منشش. او در اقلیت افتاد چون راه صعب و دشوارِ حقیقت هر سعه و طلاقتی را برنمیتافت و تا رسیدن به قلّة قاف مرغان بیشماری خسته و زار یا در پی دانه و دام میشدند. بههرحال سیمرغ...
بسیاری از علاقمندان به موضوعات و مسائل دینی که دراردیبهشت ۱۳۹۵ عمری بیش از ۵۰ سال دارند ،هنوز ایامی را از چند دهه پیش به یاد می آورند که در ساعت ۸ شب پنجشنبه ها از رادیو ، صدای آشنایی را مهمان خانه های خود می کردند و مشتاقانه به آن گوش می سپردند : سخنرانی حسینعلی راشد که گوینده رادیو ، هر نوبت در معرفی اش از او با عنوان ” دانشمند محترم ” یاد می کرد . مرحوم حسینعلی راشد ( ۱۳۵۹-۱۲۸۴) بسیار ساده و...
مصاحبه با حجه الاسلام والمسلمین محمدحسن رحیمیان شهید محمد منتظری همواره تاکید می کرد که به جای برخورد با شاخ و برگ ها باید ریشه ها و سرکرده های انحراف را شناخت و ریشه را از بین برد . او می گفت هیچ گاه عناصر اصلی و سرخط های توطئه خود را در معرض دید قرار نمی دهند ، آنها شناخته نمی شوند و سالم می مانند ولی آنها که شناخته می شوند و آسیب می بینند ، همان در خط افتاده ها هستند . محمد منتظری متولد سال ۱۳۲۳ ش یکی...
پالکونیک (سرهنگ) لیاخوف افسر ارتش روسیه از طرف دربار تزار به ایران اعزام گردید و در زمان سلطنت محمدعلی شاه فرماندهی بریگاد مرکزی قوای قزاق را عهده‌دار شد. لیاخوف در مقابل وزیر جنگ و هیچ یک از مقامات وقت ایران برای خود مسئولیتی قائل نبود و مستقیماً از پطرزبورگ کسب تکلیف می‌کرد. وی در 22 جمادی‌الاولی سال 1326ق از طرف محمدعلی شاه به سمت فرماندار نظامی تهران منصوب شد و در 23 جمادی‌الاولی به...
پیش از تشکیل نظمیه یا شهربانی به سبک نوین و اروپایی در روزگار ناصرالدین شاه قاجار در سال 1257 ش، نظم و امنیت شهرها به عهده داروغه بود که زیر نظر اداره‌ای به نام «دیوان بیگی» (اداره حکومتی یا فرمانداری) که در رأس آن بیگلر بیگی (فرماندار حاکم) قرار داشت انجام وظیفه می کرد و واحدهایی که در اختیار داروغه بود، محتسب، شحنه، گزمه، شبگیر، نامیده میشدند.1 در آن هنگام نظم و امنیت شهرها در شب...
اکنون که بودجه تبلیغاتی در جهان، از بودجه تسلیحاتی و نظامی پیشی گرفته و جنگ نظامی، جای خود را به جنگ تبلیغی داده است، می توان گفت که تبلیغات، از سرمایه های عظیم قرن حاضر به شمار میآید. با توجه به این که بزرگ ترین توطئه بر ضد انقلاب اسلامی ایران، توطئه تبلیغاتی است و مهم ترین فشار بر انقلاب، از سوی تبلیغات است، اهمیت پرداختن به این امر، بسیار ضروری به نظر می رسد. بر این اساس، نهاد ارزشمند...
داستان شاه و فوزیه، حکایت شاهزاده‌ای مصری به نام فوزیه ، دختر ملک فواد و ملکه نازلی، بزرگ شده از خاندان سلطنتی ، که بیش از یک صد و چهل سال سابقه‌ی فرمانروایی داشت؛ و با وجود بعد مسافت، اختلافات مذهبی، مخالفت قانون اساسی ایران با ملکه‌ی غیر ایرانی، .... مورد توجه رضا شاه قرار گرفت. فوزیه دختری 17 ساله، زیبا و به قول برخی با شخصیت بود؛ هر چند می‌توان گفت که شخصیت و محبوبیت فوزیه نه به خاطر اخلاق...
فساد اخلاقی و سیاسی، یکی از ویژگیهای ساخت قدرت در بسیاری از نظامها و یا رژیمهای غیرمردمی محسوب شده و عاملی جهت سنجش کارآمدی سیاسی می‌باشد. بهره‌گیری از جایگاه سیاسی، جهت برآورده ساختن اهداف و امیال شخصی از عواملی بود که شخص محمدرضا شاه پادشاه مخلوع ایرانی نیز از آن در طول دوران سلطنت خود استفاده نمود. علاوه بر فساد سیاسی که طیف وسیعی از اقدامات خودسرانه شاه اعم از انتصاب افراد دست نشانده و یا...
می‌دانیم که در واپسین سالهای سلطنت محمد رضا پهلوی، «محفل خصوصی شهبانو» دارای تأثیر جدی در شئون سیاسی، اقتصادی و فرهنگی کشور بود و با گذشت زمان نفوذ فرح و اطرافیان او عمق بیشتر یافت. معهذا، تاکنون چنان که بایسته است به نقش «باند فرح» در تاریخ سلطنت پهلوی پرداخته نشده است. فرح و اطرافیان او ـ به ویژه رضا قطبی دارای فرهنگ «لیبرالی» بودند. سخن گفتن از «لیبرالیسم» فرح نباید موجب...
به گزارش خبرگزاری فارس- فرح پهلوى در برنامه از تهران تا قاهره علیه یکی از نزدیکان خود و محمدرضا شاه اتهامی را مطرح کرد چون رسانه‌هایی که در خارج از کشور فعالیت می‌کنند مانند شبکه «من و تو» با همه داعیه آزادی به دلیل وابستگی به سلطنت پهلوی از انتشار جوابیه احمدعلی مسعود انصاری خوداری کردند، این جوابیه در فارس منتشر می‌شود. در این جوابیه روابط خاندان پهلوی و آخرین ساعات زندگی شاه...
ظل‌السلطان پسر ناصر دین شاه مادرش عفّت‌السلطنه اون مدعی تاج تخت بود ولی چون از مادر غیر قاجاری زاده شده (عفّت‌السلطنه صیقه ی ناصردین شاه بود )به ولی عهدی نرسید فرمانروایی سی و چهار ساله ظل‌السلطان بر اصفهان، با ویرانی بیش از ۵۰ اثر و بنای تاریخی و باغ ایرانی در پایتخت دولت صفوی همراه بود وی در مدت حکومت در اصفهان برخی از عمارت‌های باقی‌مانده از دورهٔ صفوی را کاملاً نابود کرد،...
