نقد و نظر
از مسائل مهم سیاست خارجی ایران در دوره محمدرضا پهلوی، حضور نیروهای ایران در منطقه ظفار بود. استان ظفار در جنوب غربی سلطان‌نشین عمان قرار دارد. این منطقه همواره به لحاظ سیاسی نامستقل و مردم آن دارای تمایلات مرکز گریزی بودند. موقعیت جغرافیایی ظفار سبب گردید که این منطقه آمادگی پذیرش جنبش‌های ضدحکومتی را داشته باشد. بعد از جنگ جهانی دوم و در زمان حکومت سلطان سعید بن تیمور فعالیتهای...
پائیز که می شود، تراژدی مرگ سران نهضت جنگل بر گیلان سایه می افکند. بخصوص سرانی که چگونگی مرگشان هنوز رازآلود است. «حیدرخان عمواوغلی» دیر به نهضت پیوست، با یک کشتی بارِ اسلحه از روسیه. به انزلی نرسیده، با توطئه ای ساختگی دستانش را بستند، سلاح ها را به میرزا تحویل دادند و حیدر به رشت به احسان الله خان دوستدار پیوست. برنامه بود تا حیدر با تشکیل کمیته ی پنج نفره نقش میانجی بین بلشویکهای رشت و...
نظام اطلاعاتی ـ امنیتی، که پیش از آن فقط بخش کم‌اهمیتی از تشکیلات و حیطه فعالیت نظمیه و شهربانی بود، در دورة رضاشاه گسترش یافت و فعالیت و حیطه عمل آن فعالیتهای شهربانی را تحت‌الشعاع قرار داد و آن را تابعی از سیاستهای کلی عملیاتی ـ اجرایی خود ساخت. رضاشاه تصمیم گرفته بود با نظمی قبرستانی و رعب‌‌انگیز که دستگاه شهربانی و نظام اطلاعاتی ـ امنیتی آن ایجاد می‌کند و تمایلات مستبدانه او را...
در آغاز دهه ۱۳۵۰ ه. ش چند تحوّل مهم منطقه اى و بین المللى رخ داد که تا حدودى باعث کاهش نقش محورى روابط سیاسى ایران و اسرائیل شد. مهمترین این تحوّلات خروج نیروهاى انگلستان از شرق کانال سوئز و منطقه خلیج فارس بود. مشکل جایگزینى نیروهاى انگلیسى و حفظ امنیت کشورهاى کوچک خلیج فارس و منابع مهمّ انرژى آن از طریق «سیاست دو ستونى» و «نقش ژاندارمى» ایران حل شد. براى این که ایران بهتر بتواند نقش خود...
جافر وفایی عضور شورای شهر خرم‌آباد در حالی که به برگزاری روز «گُلوَنی» نزدیک می‌شویم اظهار کرد: حتی زمانی که موضوع تاریخی کشف حجاب اتفاق افتاد، کسی جرات نکرد به سربند «گُلوَنی» زنان لر دست بزند چراکه گُلوَنی نماد غیرت ماست. او تاکید کرد: گُلوَنی حمیت و غیرت قوم لر است. فرهنگی است که دست نخورده باقی مانده است. حتی انقلاب سفیدی که پهلوی می‌خواست آن را اجرا کند نمی‌توانست به...
تشکلی چپگرا که برای کسب استقلال ایالت ظفار * در عمان ، بر ضد سلطان عمان به مبارزة مسلحانه روی آورد. سابقة تشکیل آن به پیکارهای مسلحانه در اواخر دهة 1330 ش /1950 در منطقة الجبل الاخضر، در شمال عمان ، باز می گردد. در 1337 ش / 1958، سعیدبن تیمور، سلطان عمان و مسقط (حک :1311ـ1349 ش /1932ـ1970)، برای سرکوب قبایل شورشی هوادار امام غالب بن علی ، رهبر مخالفان سلطنت ، از انگلستان ، که از دیرباز بر این سرزمین سیطرة سیاسی و اقتصادی...
کم‌وکیف تعامل نهضت میرزاکوچک‌خان جنگلی با حکومتگران تازۀ کشور شمالی، یعنی همان بلشویکهای اشتراکی مسلکی که ظاهراً نیات آزادی‌خواهانه داشتند و از جنبش‌ها و مبارزات ضداستعماری حمایت می‌کردند، به یکی از نکات پیچیدۀ نهضت جنگل تبدیل شد. اگرچه ظاهراً میان بلشویک‌ها و جنگلی‌ها در زمینۀ مبارزه با استعمار اشتراک نظر وجود داشت و بین رهبران نهضت جنگل با نمایندگان حزب کمونیست شوروی و...
رابطه بین شهیدان آیت الله قاضی طباطبائی و آیت الله مدنی همواره محل بحث های فراوانی بوده، لذا به نظر می‌رسد یکی از بهترین کسانی که می‌تواند در این زمینه روشنگرنکات ارزشمندی باشد، فرزند شهید قاضی است. این گفتگوی کوتاه حاوی نکات ارزنده‌ای در این زمینه است و جنبه های گوناگونی از این رابطه را روشن می‌سازد. سابقه آشنائی شهید آیت الله قاضی طباطبائی با شهید آیت الله مدنی به چه زمانی بر...
«... اسرائیل به صورت یکی از مراکز بین‌المللی خرید و فروش آثار باستانی ایران درآمده است به همین علت تجار خارجی عقیده دارند که‌آثار باستانی ایران را می‌توان به قیمت مناسب در اسرائیل خریداری کرد. در دو سال اخیر حدود 2000 ظرف سفالی املش به اسرائیل آورده شده و موزه‌های بزرگ فرانسه، انگلستان و آمریکا و موزه‌های بسیار دیگر، مساعی فراوانی برای جمع‌آوری این آثار به کار بسته&zwnj...
: خودشیفتگی و چاپلوسی را که با هم مخلوط کنید شاید بشود چیزی شبیه نامه امیرفریدون گرگانی به وزارت اطلاعات و درخواست وی برای تبیین و تفسیر کتاب انقلاب سفید تا با عنایت به تجارب ارزشمند وی، اثر تاثیرگذار و عمیقی همچون این کتاب آن طور که باید و شاید برای مردم شناخته شود. امیرفریدون گرگانی طی نامه‌ای به وزارت اطلاعات، مدعی می‌شود که به دلیل مطالعه مستمر کتاب انقلاب سفید به منظور تفسیر...
دکتر محمد قلی مجد محقق برجسته ایرانی مقیم آمریکا است که به اسناد وزارت امورخارجه آن کشور راجع به تحولات تاریخ معاصر ایران دسترسی دارد . وی طی سالهای اخیر با استفاده از این اسناد آثار متعددی در باره حوادث تاریخی ایران و نقش مخرب استعمار، به رشته تحریر درآورده که با استقبال پژوهشگران و محققان مواجه گردیده است. آقای مجد در مصاحبه ای اختصاصی دیدگاههای خود را درباره یکی از آثار خود تحت عنوان «قحطی...
(مصاحبه با استاد پرویز جنتی) * بسم الله الرحمن الرحیم . امروز پنجشنبه 24 مهر ماه ، جلسۀ چهارم در خدمت استاد جنتی هستیم . راجع به حزب توده و جریان چپ در ایران در جلسۀ قبل مفصل توضیح دادید و استفاده کردیم و حتی جریان‌هایی مثل مائوییست‌ها ، انشعاب‌هایی که از حزب توده شد تا «تشکیلات تهران» رسیدیم . مجموعۀ عملکرد حزب توده در حوادث سال 1332 و پس از آن ، موضوع افسران حزب توده و لو رفتن آنها و...
قسمت اول را از اینجا بخوانید قسمت دوم را از اینجا بخوانید (مصاحبه با استاد پرویز جنتی) * بسم الله الرحمن الرحیم . امروز پنجشنبه دهم مهر 1393 ، جلسۀ سوم در خدمت استاد جنتی هستیم . اگر خاطرتون باشه درآخرین بخشی که صحبت می‌کردیم رسیدیم به حوادث سال 1332 و جریان حزب توده و عملکردش در آن سال و اینکه امکانات زیادی نداشتند ، ولی با استفاده از فضای سیاسی کشور موفق شدند در جامعه رشد کنند ... - بله،...
قسمت اول را از اینجا بخوانید * بسم الله الرحمن الرحیم - پنجشنبه 3 مهر 1393 : جلسه دوم در خدمت آقای پرویز جنتی طالقانی هستیم . در جلسه قبل گفتیم بعد از شهریور 1320 و تبعید شدن رضاخان یک فضای آزاد فراهم شد و حزب توده شکل گرفت. راجع به شکل گیری حزب توده توضیح دهید؟ - در شهریور 1320 اغلب زندانیان سیاسی آزاد شدند. تعداد زیادی از زندانیان سیاسی اعضای حزب کمونیست ایران بودند که بعداً 53 نفر شدند، در دادگاه قبل از...
(مصاحبه با استاد پرویز جنتی) بسم الله الرحمن الرحیم - شناخت جریان چپ مارکسیستی در ایران برای نسل جدید بسیار اهمیت دارد. زیرا هواداران این جریان هنوز تلاش می کنند از طریق انتشار کتاب‌هایی در قالب خاطرات افرادی که شاهدان عینی جریان چپ در ایران بوده اند، یک نوع قداست بخشی و در عین حال توجیه خطاها و خیانتهای گذشته را نزد افکار عمومی مطرح کنند. البته هدف آنها نوعی مشروعیت بخشی به این طرز...
در ششمین و آخرین قسمت از مجموعه نقد و بررسی کتاب خاطرات اسدالله علم، استاد قاسم تبریزی، تکمله ای در معرفی شخصیت علم از دیدگاه امام خمینی (ره)، علم به روایت اسناد ساواک، و همچنین علم در قالب بیانیه‌ها، اعلامیه‌ها، سخنرانی‌ها و تلگرافات علما به رشته تحریر درآورده اند. توجه پژوهشگران و محققان تاریخ معاصر را به این بخش نیز جلب می کنیم : *** اسدالله علم بعنوان نخست وزیر (1340-1342) در تعطیل...
س : به ادامه بحث درباره کتاب خاطرات علم بپردازیم. ج : هر چه بیشتر خاطرات علم بررسی می‌شود، متوجه می‌شویم که باید حواشی مطالب هم مطرح شود. گاهی حواشی از متن هم مهم‌تر است. همان طور که کردم در خیلی جاها آقای علم همه حرفها را نمی‌زند. مثلاً بارها اعلام می‌کند که با سفیر انگلیس جلسه داشتیم و در مورد خلیج فارس صحبت کردیم؛ اما نمی‌گوید چه گفتیم و شنیدیم. پس ما باید از طریق عملکرد اعضای...
نقد و بررسی کتاب خاطرات علم (بخش چهارم) س :اگر اجازه بدهید، به بخشهای بعدی کتاب خاطرات علم بپردازیم. ج : بله. همین اواخر بیش از هزار سند در باره علم دیدم که نقش گسترده او را در خدمت به منافع استعمار نشان می‌داد. البته این، به معنای نفی سایر جریانات نیست. استعمار جریانات متعددی به موازات هم هدایت میکرد. در کنار علم، جریان صدریان، جریان برادران رشیدیان و مانند آنها را داشت. این جریانها گاهی به...
نقد و بررسی کتاب خاطرات علم (بخش سوم) س : لطفاً درباره جلد هفتم خاطرات علم که مربوط به حوادث سال 1346 است توضیح بفرمایید. ج: این طور که علی نقی عالیخانی مطرح می کند، این آخرین جلد کتابِ علم است که تا به حال چاپ شده است. نمی‌دانیم آیا جلدهای دیگری نیزهست یا خیر. در ابتدا بد نیست ای هم به آقای عالیخانی داشته باشیم. س : لطفاً برای مخاطب بگویید که چرا از عالیخانی یاد می‌کنیم. - عالیخانی...
پیش درآمد : دربخش اول مصاحبه با استاد قاسم تبریزی یکی ازصاحب نظران تاریخ معاصر ، گفتگویی داشتیم در باره کتاب خاطرات علم که ایشان ضمن نقد این کتاب، جزئیات بیشتری در باره شخصیت و زندگی سیاسی علم را مطرح کرد. در ادامه قسمت دوم این مصاحبه را در اختیار مخاطبان سایت موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی قرار می دهیم . بسم الله الرحمن الرحیم س : لطفاً مقداری در باره حزب مردم به عنوان حزب علم توضیح...
