مقالات
حوزه علمیه قم پس از 15 خرداد، هم به دلیل تعطیلی سنتی در ماههای محرم و صفر و نیز فرارسیدن فصل تابستان، و همچنین سرکوب نهضت که اوج آن با دستگیری امام خمینی و انتقال ایشان به تهران آغاز گشت، در محاق سکوتی تحمیلی بسر می‌برد. منشأ همه خبرها در تهران بود؛ جایی که علمای بزرگ شهرها برای اعتراض به دستگیری امام و شماری از روحانیان گرد آمده بودند. روز سوم تیرماه، وقتی ساواک قم متوجه شد که تلگرامی با امضاء...
ساعت سه و نیم بعداز ظهر سوم شهریور 1320، مجلس شورای ملی به درخواست دولت جلسه فوق‌العاده تشکیل داد و «علی منصور» از آغاز حمله متفقین به خاک ایران به‌رغم اعلام بی‌طرفی کشورمان گزارش داد. علی منصور کسی بود که سال اول جنگ جهانی، روزگاری که رضاشاه احساس کرد باید نشانه‌های بیشتری از وفاداری به انگلیس نشان دهد تا او را از صندلی قدرت کنار نزنند؛ جایگزین متین دفتری شده بود. وابستگی او به...
: سیزدهم دی ماه سالگرد شهادت جانسور سردار انقلاب سپهبد شهید قاسم سلیمانی است . به همین مناسبت در راستای بررسی ابعاد این جنایت تروریستی که به دستور دونالد ترامپ رئیس جمهوری امریکا توسط پهباد های خون آشام در نیمه شب در فرودگاه بغداد انجام گرفت ، سرمقاله فصلنامه مطالعات سیاست خارجی ، تهران شماره 14 را در اینجا باز نشر کردیم . به امید آنکه توانسته باشیم گامی در جهت افشاء ماهیت تروریستی آمریکا...
با ورود ثریا اسفندیاری بختیاری به قصر شاه، سران ایل بختیاری به دربار راه یافتند و به تنی چند از آنان مقاماتی در دربار داده شد. از آن جمله پای سرهنگ دوم بختیار به دربار باز شد. بختیار که نسبت خانوادگی با ثریا همسر شاه داشت ظرف سه سال از 1332 تا 1335 از درجه سرهنگی به درجه سرتیپی و سرلشکری ارتقا یافت. بختیار در پایان سال 1333 چنان مورد توجه و عنایت شاه قرار گرفته بود که وقتی زاهدی در فروردین 1334 زیر بار نرفت...
روز 6 دی 1340 طرح موسوم به «اصلاحات ارضی» در جلسه کابینه دکتر علی امینی به بحث گذارده شد و به تصویب رسید. این طرح در 25 همان ماه پس از انجام اصلاحاتی به امضای شاه نیز رسید و جهت اجرا به دولت ابلاغ گردید.(1) «اصلاحات ارضی» اصطلاحی است که در مورد تغییر روش مالکیت و بهره برداری از زمین‌های کشاورزی به کار می‌رود. یعنی گرفتن زمین از مالکین بزرگ و تقسیم آن بین کشاورزان. طرح «اصلاحات...
صفحات زرین انقلاب اسلامی مالامال از شهادت کسانی است که هر یک با خون خود، جان در کالبد انقلاب دمیدند و نهال آن را در بهمن ۱۳۵۷ بارور ساختند. یکی از چهره‌های فرهنگی جوان کشور که در این راه جانش را در طبق اخلاص نهاد، کامران نجات اللهی استاد برجسته دانشگاه پلی‌تکنیک تهران بود؛ کسی که شهادتش در ۵ دی ماه سال ۱۳۵۷ توانست حرکت جامعه دانشگاهی کشور علیه رژیم پهلوی را در آخرین ماههای منتهی به پیروزی...
آیت‌الله شیخ محمد یزدی، رئیس اسبق قوه قضاییه و رئیس فعلی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در بخشی از کتاب خاطرات خود به خاطره ملاقاتش با مهندس بازرگان و ابراهیم یزدی بعد از ارتحال امام(ره) می‌پردازد که متن این خاطره عینا درج می‌شود: بعد از ارتحال حضرت امام که بنده به ریاست قوّه قضائیّه منصوب شدم، یکبار از سوی مقام معظم رهبری به من پیغام دادند که آقایان بازرگان و یزدی مایلند که با من ملاقات کنند....
از آخرین روز دی 1357 که امام‌خمینی(ره) عزم خود را برای بازگشت به تهران بر زبان جاری کردند، بختیار آخرین نخست‌وزیر شاه سیر سقوط مرحله به مرحله خود را بیشتر از گذشته احساس می‌کرد و این احساس از اظهارات و اقدامات وی و از روند تحولاتی که به سرعت به وقوع می‌پیوست مشهود بود. در همان روز 30 دی بود که چند ساعت پس از اظهارات امام، ارتشبد قره‌باغی از ریاست ستاد ارتش استعفا کرد؛ هر چند بختیار تلاش کرد...
: به مناسبت سالگرد درگذشت استاد سید هادی خسروشاهی مصاحبه ایشان با فصلنامه مطالعات تاریخی درباره حرکت جهانی انقلاب اسلامی نکات مهمی را مطرح کرده است که در اینجا بازنشر می گردد : ******** : این‌گفت‌وگو در زمستان 1384 با حجت الاسلام سید هـادی خسروشاهی صورت گرفت. موضوع اصلی،تأثیرات انقلاب اسلامی در کشورهای مسلمان بود.توقف آقـای خسروشاهی در برخی از این‌کشورها،مـر...
روز دهم بهمن 1304 خورشیدی کتابخانه مجلس شورای ملی رسماً گشایش یافت. این کتابخانه یکی از نهادهای فرهنگی و تاریخی عمده کشور محسوب می شود. قدمت این کتابخانه پس از کتابخانه آستان قدس رضوی از همه کتابخانه های دیگر کشور بیشتر است. تأسیس و شکل گیری این کتابخانه در نهاد قانونگذاری کشور و قبل از ایجاد هرگونه کتابخانه دیگر در سایر نهادها و سازمانهای رسمی، نشان از درجه عمیق توجه نمایندگان ملت به فرهنگ کتاب و...
در ماه مارس 1930، مکس ام. دیکسن ، نماینده آمریکایی «شرکت نفتِ باند و شئر» نیویورک همراه با شخصی به نام حسین مصطفی‌اف (حسن مصطفی بِیگ) با هدف کسب امتیاز نفت در پنج استان شمالی که در حوزه امتیاز شرکت نفت انگلیس و ایران نبود وارد تهران شد. تلاش‌های دیکسن نهایتاً نافرجام ماند، ولی مذاکراتی که با تیمورتاش، فروغی، و دیبا، حسابدار دربار، انجام داد تا حدودی نظام رشوه را در محافل عالی مملکت و نحوه...
دو سال پس از آغاز جنگ جهانی اول و یک سال بعد از ورود قوای روس و عثمانی و انگلیس به خاک ایران، آذوقه و ارزاق در کشور کم شد و اندکی بعد نیز قحطی بزرگی به مدت دو سال کشور را فراگرفت و شمار زیادی از ایرانیان در آن جان باختند. این مقاله با بررسی اسناد برجای مانده از سالهای 1916 تا 1918 درباره این قحطی به توصیف ابعادی از این واقعه مهم تاریخی که تحولات مهم سالهای بعد را پدید آورد، پرداخته است. منابع اصلی مورد استفاده شده در این تحقیق، اسناد وزارت خارجه آمریکا و گزارش روزنامه های آن عصر است؛ البته روزنامه هایی که گزارشهای آن در اسناد آمریکایی درج شده است. همچنین به یادداشتهای روزانه شماری از شاهدان ایرانی که مشاهدات خود را در روزنگاشتهای خود ثبت کرده‌اند، مراجعه شده است.
بی تردید بررسی نقش رجال سیاسی در آغاز و انجام جنگ های ایران و روس و دیگر حوادث دورۀ قاجار، به معنای نفی عوامل تأثیرگذار و سرنوشت ساز دیگر نیست. به ویژه در جنگ دوم ایران و روسیه، سیاست های توسعه طلبانه رهبران آن کشور و شیطنت های رقیب آن یعنی انگلیس، نباید از نظر دور داشته شود. اما در بحران های این چنین، مردان سیاست پیشه با ایفای نقش های حساس خود در عرصه دیپلماسی و با در نظر گرفتن منافع ملی، نه خواست...
شهید مرتضی مطهری در کتاب «نهضتهای اسلامی در صد ساله اخیر» می‌نویسد: هر انقلابی در صورت بی‌توجهی به آن، ممکن است دچار آفت‌زدگی شود. به گفته وی آفتهائی که انقلابها و نهضتهای اسلامی را همواره تهدید می‌کنند،عبارتند از: 1ـ نفوذ اندیشه‌های بیگانه برای مخدوش ساختن چهره انقلاب که ممکن است از طریق دشمنان و یا دوستان ناآگاه، صورت گیرد. این نفوذ خطری است که کیان انقلاب و اسلام را...
رضاشاه را در جامعه ما با دیدگاه‌های مختلف قضاوت کرده‌اند. بسیاری وی را حاکمی مستبد و قلدر دانسته‌اند که با ماهیتی ضد مذهبی سعی در نابودی فرهنگ و سنن اسلامی و نهادهای دینی کشور داشته است. جمعی دیگر وی را به عنوان کسی که تونل و دانشگاه و راه آهن و.... ساخت می‌نگرند. اما صاحبان همه این دیدگاهها یک وجه مشترک در قضاوت خود دارند و آن اینکه همه پذیرفته‌اند که رضاشاه دیکتاتوری بود که هیچ رای یا نظری...
: با فرا رسیدن محرم سال 1357 ش و اوج گیری نهضت اسلامی و در زمانی که راهپیمایی‌های میلیونی و سراسری مردم، تمام کشور را فراگرفته بود، طرفداران رژیم شاهنشاهی با حمایت چماق داران و عوامل مزدور ساواک در بسیاری از شهرها به مقابله با مردم پرداختند. این حرکات به ویژه بعد از تظاهرات میلیونی تاسوعا و عاشورای حسینی آن سال نمودِ بیشتری پیدا کرد. در 23 آذر 1357، عوامل ساواک با حمایت نیروهای نظامی، وارد...
آن چه در روزهای تاسوعا و عاشورا (۱۹ و ۲۰ آذر) روی داد، همانا یک همه پرسی ملی از مشروعیت نظام شاهنشاهی بود. اولین و آخرین نتیجه این حرکت، عدم مشروعیت رژیم پهلوی نزد عامه مردم بود. از این رو فردای روز عاشورا که مصادف با ۲۱ آذر بود، و در آن زمان روز نجات آذربایجان نامیده میشد، دولت با همه دستگاه های نظامی، انتظامی و امنیتی خود وارد میدان شد تا شاید مشروعیت از دست رفته خود را با راهپیماییها و تظاهرات دولتی...
آیت‌الله محمد یزدی از مبارزین سالهای قبل و بعد از انقلاب اسلامی و یار و همراه دیرین امام و رهبری، روز چهارشنبه 19 آذر 1399 در پی یک دوره طولانی بیماری گوارشی در سن ۸۹ سالگی دعوت حق را لبیک گفت و به لقاءالله پیوست. وی در دهم تیرماه سال ۱۳۱۰ هجری خورشیدی در اصفهان دیده به جهان گشود. پدرش مرحوم «شیخ علی یزدی» از شاگردان آیت‌الله «شیخ عبدالکریم حائری یزدی» و از روحانیون معروف...
حکومت پهلوی با تمام توان، فحشا و ابتذال را ترویج و از مشروب فروشی ها، کاباره های فحشا، قمارخانه ها و حمایت از سویی بی بندوباری و فحشا را ترویج می کردند و از دیگر سو، با معنویت و به خصوص برگزاری مجالس سید و سالار شهیدان این مبارزه جدی می کردند؛ به طوری که نخستین گام های مبارزه با معنویت نیز در ابتدا با تقلیل ایام عزاداری محرم برداشته شد. مطابق گزارش یکی از سیاحان( مریت هاکس،ایران،افسانه و واقعیت، ص...
از رویدادهایی که توانست روند حرکت انقلاب اسلامی را سرعت و حمایت عامه مردم را به خود جلب نماید، تظاهرات تاسوعا و عاشورای در روزهای نوزدهم و بیستم آذرماه 1357 بود. روحانیت و رهبری انقلاب توانست از این طریق صدای حق‌خواهی خود را بیش از پیش به گوش جهانیان برساند و موجبات تقویت روحیه مردم را فراهم آورد. کشتار مردم تهران در اول محرم که همراه به تعمیق نفرت مردم به رژیم پهلوی گردید، موجب شد تا شاه و دولت در...
