مقالات
با سقوط احمد قوام، ابراهیم حکیمی، با اختلاف یک رأی در برابر دکتر محمد مصدق به نخست وزیری رسید. حکیمی بلافاصله پس از تصدی پست نخست وزیری پیشنهاد کرد برای افزایش قدرت شاه مجلس سنا، که نیمی از اعضای آن انتصابی بود، تشکیل شود. پیشنهاد تأسیس این مجلس، که تا آن زمان شکل نگرفته بود، مورد حمایت سیدحسن تقی زاده، که زمانی از مخالفین تشکیل آن بود، قرار گرفت. سیدحسن تقی زاده و ابراهیم حکیمی از دوره نهضت...
روز 6 آذر 1311 رضاشاه در اقدامی عوامفریبانه با هدف فراهم‌سازی زمینه پذیرش قرارداد جدید نفتی با انگلیسی‌ها، امتیازنامه دارسی را به داخل بخاری افکند و آن را سوزاند و مردم این اقدام را جشن گرفتند. اما قرارداد تمدید امتیاز دارسی در اردیبهشت سال بعد میان تقی‌زاده و سر جان کدمن انگلیسی به امضا رسید...! قرارداد دارسی یا امتیازنامه دارسی قراردادی است که ویلیام ناکس دارسی در سال ۱۹۰۱ با دولت ایران...
رضاشاه در 6 آذر 1311 اسناد پیمان دارسی را در اقدامی فریبکارانه به داخل بخاری انداخت و آنها را سوزاند اما 5 ماه بعد در ۹ اردیبهشت ۱۳1۲ (30 آوریل 1933) یک امتیاز نامه جدید با انگلیسی‌ها به امضا رساند. اگرچه مفاد این امتیازنامه محرمانه بود، نکات اصلی آن به قرار زیر بود: «به موجب قرارداد جدید، مبنای 16 درصدی سابق پرداخت حق‌الامتیاز باطل شد و بجای آن مقرر گردید که برای هر تن نفت استخراج شده (با حداقل...
78 سال پیش ایران میزبان نشست سران سه کشور شوروی، انگلستان و آمریکا در تهران بود. کنفرانسی که تنها در روز برگزاری، مسئولان ایرانی از آن باخبر شدند! روز 6 آذر سال 1322 رؤسای جمهور سه کشور فاتح جنگ جهانی دوم بدون اطلاع دولت وقت وارد خاک ایران شده و یکی از کنفرانس‌های چندگانه‌شان را در تهران برگزار کردند. در این کنفرانس چهار روزه «فرانکلین روزولت» رئیس‌جمهور آمریکا، «وینستون...
روز 7 آذر 1341 امیراسدالله علم نخست‌وزیر مصوبه «انجمن‌های ایالتی و ولایتی» را تحت فشار امام خمینی لغو کرد و خبر آن را به علما و مراجع تهران و قم اطلاع داد. روز 10 آذر نیز خبر لغو مصوبه و غیر قابل اجرا بودن آن در مطبوعات منتشر شد. مقاله زیر به کالبدشکافی انجمن‌های ایالتی و ولایتی پرداخته است: قانون اساسی مشروطیت ایران به خاطر ترس از فوت مظفر‌الدین شاه بیمار با عجله در سال 1285 شمسی با 57...
روز 4 آذر 1356 دکتر منوچهر اقبال مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران در سن 68 سالگی بر اثر سکته قلبی درگذشت. سکته وی یک ساعت پس از آنکه وی نزد هویدا از مقام خود استعفا کرده بود، صورت گرفت. منوچهر اقبال از نخست‌وزیران عصر پهلوی دوم در 20 مهر 1288 ش در مشهد به دنیا آمد. پدر او حاج مقبل‌السلطنه خراسانی-معروف به «اقبال التولیه» در آذر 1304 عضو مجلس مؤسسان شد که انتقال سلطنت را به رضاخان سردار سپه تسجیل...
اردشیر زاهدی وزیر خارجه دوران پهلوی دوم و آخرین سفیر رژیم شاه در آمریکا، روز پنجشنبه 28 آبان 1400 خورشیدی در شهر مونترو در سوئیس درگذشت. زندگی ۹۳ ساله اردشیر زاهدی را می‌توان به چند دوره متمایز تقسیم کرد: الف - دوره قبل از ورود به فعالیت‌های سیاسی این دوره مشتمل بر ۲۳ سال است که عمدتاً به مقطع تحصیلات اردشیر زاهدی اختصاص دارد. اردشیر که در ۱۳۰۷ متولد شد تحصیلات ابتدایی خود را در...
در این روزهای سخت مباحثی از مقایسه اقتصاد دو دوره پیش و پس از انقلاب به میان می آید و بسیاری می پرسند که برنامه های اقتصادی شاه موفق بوده یا نه. برخی شاه را کارآمد و برآیند طرح های اقتصادی او را موفق می شمارند. اگر چه طرح های موفقی هم دیده شد ولی سرجمع برنامه های شاه با نارسایی ها، اشکالات، ناکامی و بی عدالتی اجتماعی همراه شد. باری داوری در باره کارنامه شاه نیاز به ژرف کاوی و جامع نگری دارد اما با...
هم‌زمان با دوران رشد و شکوفایی دانش و آگاهی و نوآوری و نوگرایی در غرب، پدیده‌ای دیگر در سراسر جهان خودنمایی کرد که «استعمار غرب» نام گفت. مورخی در این باره می‌نویسد: «جهان غرب دگرگونیهایی یافت و جنبشهای بزرگ علمی، فکری، فرهنگی و مذهبی رنسانس و رفورماسیون را آزمود و رفته رفته تمدن بورژوازی غرب با دو رویةویژه شکل گرفت؛ رویه دانشی و کارشناسی و رویه استعمار. در پایان سده هجدهم...
روز 29 آبان 1314 محمدحسین آیرم، رئیس نظمیه به بهانه معالجه خود، از ایران خارج شد و از ترس رضاشاه هرگز به ایران بازنگشت. در غیاب او سرهنگ رکن‌الدین مختاری که تا این تاریخ معاون نظمیه بود، به ریاست آن گمارده شد ماجرای فرار سرلشکر آیرم‌خان یکی از رخدادهای خواندنی تاریخ معاصر ایران است. آیرم‌خان از نظامیان سفاک دوره حکومت رضاشاه بود. او در سال 1261 متولد شد. او پس از تحصیلات مقدماتی رهسپار روسیه...
روز 27 آبان 1327 وزارت دربار با انتشار اعلامیه‌ای جدایی فوزیه از محمدرضا پهلوی را رسماً اعلام کرد./ روزنامه اطلاعات، 29 آبان 1327 هم ازدواج فوزیه و محمدرضا پهلوی و هم جدائی آنها یک تصمیم واحد میان رهبران دو کشور نبود بلکه اراده انگلستان و محاسبات آن کشور در سیاستهای خاورمیانه‌ای خود در سالهای جنگ دوم جهانی نقش اساسی دراین ازدواج کم دوام داشت. در حالی که رضا شاه پهلوی، دوران اقتدار سیاسی...
انقلاب اسلامی، خیزشی است فطری، خاستگاه آن، جانهای پاک و باورهای دینی مردم است. گوارا میوه ای است از شجره طیّبه عبودیت حق، سهم و نقش هر کس در پیدایی و استمرار آن، منوط به فطرت الهی و مایه وری ایمان اوست. آنانی در این بزم. مقرّب ترند و جام بلا را عاشقانه نوشمی کنند که در عرصه پیکار با نفس فیروزمندتر و در اطاعت و عبودیت حق، خاضع ترند. عالم غیور خطّه همدان. که جانش را با بهره وری از فیوضات آیات عظام:...
آیت‌الله غلامحسین جعفری همدانی در سال 1324 (ق) در روستای شانگرین از توابع شهرستان همدان به دنیا آمد. پدرش فردی متدین بود و در دهه عاشورا برای مردم روستا روضه می‌خواند. جعفری همدانی در سن 13 سالگی برای تحصیل علوم دینی به همدان رفت و به مدت پنج سال در آن شهر تحصیل کرد، سپس در 1342 (ق) برای تکمیل معلومات خود به قم رفت و به مدت سه سال نزد اساتید حوزه علمیه قم تلمذ کرد. وی قوانین را نزد آقا میرزا محمد همدانی...
روز 30 آبان 1353 سفارت رژیم صهیونیستی در تهران به مناسبت سلگرد مرگ بن‌گوریون موسس این رژیم و اولین نخست‌وزیر اسرائیل، مراسم بزرگی برپا کرد. بسیاری از مقامات رژیم شاه در این مراسم شرکت کردند. در عصر پهلوی دوم دفتر نمایندگی اسرائیل در ایران در حکم یک سفارت‌خانه عمل می‌کرد و مثل همه سفارت‌خانه‌ها اقدام به برگزاری مراسم جشن و بزرگداشت روزهای خاصی که در تقویم سیاسی و تاریخی هر کشوری...
وقتی در ساعت هشت صبح روز چهارشنبه 13 آبان سال 1343 امام خمینی(ره) با یک فروند هواپیماى سی 130 هرکولس آمریکایى از فرودگاه مهرآباد تهران، به مقصد ترکیه تبعید می‌شدند،سرهنگ امیر افضلى رئیس بخش امور اجتماعى ساواک که امام را همراهى مى‌کرد درگزارشهاى ارسالی خود، اظهار نظری را از قول امام نقل کرده که در تاریخ ماندگار شده است. امام در هواپیما فرمودند: «من به جرم دفاع از حیثیت ارتش و استقلال وطنم تبعید...
روز 16 آبان 1358 امام خمینی(ره) با انتشار پیامی تصریح کردند: هیچیک از مقامات مسئول کشور حق ندارد با آمریکاییها مذاکره کند.(1) این فرمان در پی انتشار گزارشی درباره عزیمت فرستادگان جیمی‌کارتر رئیس‌جمهور وقت آمریکا به سوی ایران جهت ملاقات با مسئولان جمهوری اسلامی و مذاکره با آنان راجع به یافتن راهی برای آزادی گروگانهای آمریکایی، صادر شد. متن پیام امام سه روز پس از تسخیر لانه جاسوسی آمریکا در...
1ـ سوابق فریده دیبا: فریده قطبى فرزند باقر امجدالسلطان در سال 1296 1ه ش ـ در تهران بدنیا آمد. وى پس از سپرىنمودن تحصیلات ابتدایى از مدرسه ژاندارک دیپلم گرفت و در سال 1315 ه ش با سهراب دیبا ازدواج کردو در سال 1317 اولین و آخرین فرزند آنان به نام فرح بدنیا آمد. سهراب دیبا ـ پدر فرح ـ اصالتا اهل آذربایجان بود. او تحصیلاتش را در ایران، مسکو و پاریس بهپایان رساند و در ارتش...
به رغم مطالعات مـتعددی کـه در زمـینه مسائل تاریخ معاصر ایران صورت گرفته است،ولی هنوز زوایای بسیاری از تاریخ اجتماعی-سیاسی کـشورمان در پرده ابهام باقی مانده است و نیازمند تحقیق و تفحص بیشتر است.نباید از یاد برد کـه بسیاری از تحولات امروز ایـران،ریـشه در گذشته بویژه در تاریخ معاصر دارد و ارزیابی دقیق و شناخت ریشه‌ای تحولات امروز،در پرتو جستجوهای...
«محمود جعفریان» فرزند محمدجعفر به شماره شناسنامه 583 صادره از بخش 5 تهران به سال 1307 در تهران به دنیا آمد. تحصیلات ابتدایی را در دبستان نظامی و دوران متوسطه را در دبیرستانهای دارایی و دارالفنون گذراند. سپس در دانشکده افسری شهربانی مشغول به تحصیل شد. در 1328 با درجه ستوانی در شهربانی گرگان به کار پرداخت و پس از آن در شهربانی بهبهان، اهواز و قم نیز خدمت کرد. به گفته خودش از دوران دبیرستان به مسائل...
روز 10 اردیبهشت 1362 نورالدین کیانوری دبیرکل حزب توده و محمود اعتمادزاده (م. الف. به‌آذین) در یک برنامه تلویزیونی از جاسوسی‌ها، خیانت‌ها، جرائم، قانون‌شکنی‌ها، فریب مردم و تخلفات خود از آغاز پیدایش حزب توده به ویژه از آغاز پیروزی انقلاب سخن گفتند. بی شک بخشی از مطالعات تاریخ سیاسی، بررسی خاطرات افراد مؤثر سیاسی می‌باشد. ناگفته‌ها و پندارهایی که هرچند از بعضی از واقعیت‌ها و...
