مقالات
اولین همه‌پرسی در ایران پس از انقلاب اسلامی بسیاری از ناظران مسائل ایران را مبهوت و افکار عمومی جهان را تحت‌تاثیر قرار داد زیرا تا پیش از آن این‌گونه القا می‌شد که شکل حکومت آینده ایران براساس اجبارهای دینی و قدرت متمرکز روحانیون رهبری‌کننده انقلاب تعیین خواهد شد و اگرچه مردم انقلاب اسلامی را به راه انداخته‌اند، اسلام به‌عنوان یک ایدئولوژی دینی سهمی برای مشارکت سیاسی مردم قائل نخواهد...
در گزارش 9 ژانویه 1920، کالدول وزیر مختار آمریکا در تهران به وزارت خارجه کشورش چنین می‌نویسد: «سفارت آمریکا در ایران مفتخر است به استحضار برساند در فصل گذشته که در 31 دسامبر 1919 به پایان رسید، اوضاع سیاسی ایران بسیار جالب و پرحادثه بود. انتخابات مجلس، با افت و خیز در استان‌های دوردست دنبال می‌شود. چنانچه مردم اتفاقاً خودی نشان دهند و نمایندگانی وطن‌پرست و صادق انتخاب کنند، دولت با صدور فرمانی از...
خارج از حلقه کوچک اطرافیان رضاپهلوی ، در نقاط مختلف جهان فعالیت‌هایی زیر عنوان سلطنت‌طلبی و نجات ایران انجام می‌شد، که اکثر اوقات رضا حتی در جریان آن فعالیت‌ها نبود. اما به هر حال هر جا سخن از براندازی جمهوری اسلامی وبازگشت سلطنت بود مشروعیت آن به وی باز می‌گشت. بودجه این فعالیت‌ها نیز عموماً از جانب سازمان «سیا»، اشرف، و یا کشورهای عربی تأمین می‌گردید، که از میان کشورهای عربی در حقیقت عراق و...
آیت الله ری شهری که در زمان عملیات مرصاد مسئولیت وزارت اطلاعات را بر عهده داشتند در مورد حمله منافقین و عملکرد این وزارت خانه در مرصاد می گویند:در ماه‌های آخر جنگ تحمیلی، به خصوص پس از تصرف مهران سازمان منافقین به تحلیلی رسیده بود که بی شک پرداخته ذهن رجوی بود و باز به زعم وی در آن زمان تنها تحلیل مشخص از شرایط مشخص بود! تحلیل بدین قرار بود:1- اگر ایران قطعنامه 598 را بپذیرد، آینده سیاسی...
روز 29 مهر 1333 قرارداد کنسرسیوم در مجلس شورای ملی به تصویب رسید . تشکیل کنسرسیوم بین‌المللی برای فروش نفت ایران در روز ۲۲ فروردین 1333 ، رسماً اعلام شد و22 نفر از نمایندگان 8 کمپانی نفتی امریکایی، انگلیسی، هلندی وفرانسوی وارد تهران شدند. قرارداد کنسرسیوم پیمانی بود که پس از پیروزی کودتای 28 مرداد 1332 و ساقط شدن حکومت مصدق و احیاء روابط گذشته دولتهای غربی با ایران، زمینه سلطه شرکتهای نفتی غرب بر منابع...
در رژیم شاه طیف نسبتاً وسیعی از نخبگان شامل اعضای خاندان سلطنت، بلندپایگان دربار، نخست وزیران، وزیران، نمایندگان مجلس، رده‌های بالای افسران ارتش، قضات بلندپایه، معاونان وزراء، دیپلماتهای ارشد و سایر مقامات عالی‌رتبه مواضع رسمی قدرت را در اختیار داشتند که در اینجا با حلقه دورنی قدرت شاه اشنا می‌شوید. حلقه قدرت شاه مجموعه‌ای از افراد و شخصیت‌ها را در بر می‌گرفت که به دلیل نزدیکی شخصی به...
یکی از کسانی که در دربار محمدرضا پهلوی و در خصوصی‌ترین جنبه‌های زندگی او دخالت داشت یک ارتشی به نام تیمسار عبدالکریم ایادی بود. وی که یک پزشک متوسط نیز بود با هدف معالجه امراض روانی محمدرضا و برادرش علیرضا پهلوی پایش به دربار باز شده بود. بهتر است ادامه ماجرا را از زبان ارتشبد حسین فردوست بشنویم:«علیرضا دچار مرض روحی شدید بود و احتیاج به پزشکی داشت که به طور مدام با او در تماس باشد تا ناراحتی‌هایش...
یکی از روزها، علیرضا، برادرش، با دوست دخترش به نام شاه‌پری‌ـ ز ، که دختر بسیار زیبا و خوش‌اندامی بود، به دیدار آمد. آن روزها علیرضا دانشجوی رشته موسیقی در دانشگاه پرینستون بود و با آنچه پدر برایش به جای گذاشته بود روزگار خوشی را می‌گذراند. وی شخصیتی محکم‌تر از رضا دارد و چون برادر کوچک‌تر بود و مثل رضا مورد توجه نبود، و به قول معروف، و البته در قیاس، کتک خورده بود طبیعی است که به اندازه برادر...
اطرافیان رضاشاه ، یعنی کسانی که سهم بسزایی از به تخت نشاندن او داشتند و در جهت تحکیم پایه های قدرت ، اورا یاری دادند ، مجموعه ای از افراد و شخصیت ها را در بر می گرفت که به دلیل نزدیکی شخصی به شاه ، عهده دار مشاغل اساسی از نهاد های حساس دولت بودند . تعدادی از این افراد به شرح زیر می باشند : عبد الحسین تیمور تاش : پس از درخشش رضا خان در فضای سیاسی سالهای پس از کودتای 1299 تیمور تاش از هواداران دو آتشه سردار...
به دنبال تصمیم شاه جهت برگزاری جشنهای 2500 ساله ، هیئتی در دربار تشکیل شد تا مقدمات لازم را برای این منظور فراهم آورد. ابتدا شجاع الدین شفا، که خود از پیشنهاددهندگان اولیه برگزاری جشنهای 2500 ساله بود، به عنوان دبیر کل این هیئت تعیین شد. پس از حدود دو سال که هم برنامه ها و هم مراکز فرعی این تشکیلات جدید گسترش قابل توجهی یافته بود، سناتور جواد بوشهری به ریاست آن برگزیده شد و این سمت را تا سال 1347 حفظ کرد....
آرشیو ملی بریتانیا در اواخر دسامبر ۲۰۱۰ سندهای دیپلماتیک مربوط به سی سال پیش یعنی سال ۱۹۸۰ را از حالت سری خارج کرد. در بخش نخست گزارش در مورد این سندها توضیحاتی در مورد آنها داده شد، شیوه پژوهش آنها تشریح گردید و نیز مروری صورت گرفت بر تحولات بین‌المللی در دوره‌ای که این سندها معطوف به آن هستند. بخش دوم گزارش مربوط به بازتاب برخی از وقایع سیاسی داخلی در این اسناد بود. اینک درمی‌نگریم که در این...
دیکتاتوری قابلیت هضم هیچ نوع ظرفیت مشارکت سیاسی را در خود ندارد مگر اینکه موفق به ایجاد مشارکتی صد درصد به نفع خود شود. محمدرضا شاه دیکتاتور گذشته ایران حتی تاب نظام دو حزبی در ایران نداشت و با ادغام دو حزب ایران نوین و مردم حزبی با عنوان رستاخیز ملت ایران راغ بنا نهاد و عملا به حزب کشی از نوع پهلوی در والاترین نوع خود دست زد و نظامی تک حزبی را به وجود آورد.محمدرضا پهلوی میخواست در داخل کشور،...
از 14 مهر 1357 که امام خمینی(ره) با ورود به پاریس مرحله تازه‌ای از هجرت 14 ساله خود را آغاز کرد، دائماً تحت فشار ساواک بوده و تیمسار مقدم آخرین رئیس ساواک نهایت کوشش خود را برای محدود کردن امام در فرانسه به کاربست. این کوشش از طریق فشار ساواک بر سازمان اطلاعاتی فرانسه صورت گرفت. در آن زمان ساواک به دستور شاه ماهانه کمک‌های مالی قابل توجهی را دراختیار سرویس اطلاعاتی فرانسه قرار می‌داد. فرانسویها بر روی...
پس از رحلت آیت الله بروجردی شاه قصد داشت پایگاه مرجعیت را از قم به نجف منتقل کند و بدین وسیله مراجع و روحانیت ایران، تضعیف شده تا مانع و مزاحم برنامه های او نباشند.لذا پیام تسلیت آیت الله بروجردی را برای مراجع نجف فرستاد که روحانیون مبارز، آن را بی اعتنایی به مراجع قم و قدم اول در راه تضعیف روحانیت ایران تلقی کردند.امام نیز بر همین نظر بود و دو سال پس از رحلت آیت الله بروجردی در یکی از سخنرانیهای خود...
نیکسون، پس از نشستن بر کرسی ریاست جمهوری ایالات متحده سلاح قاطع خود را در برخورد با حوادث بحران‌زایی که امریکا را به مخاطره افکنده بود، سیاست خارجی منطقی قرار داد. به گفته کیسینجر وزیر امور خارجه، وی سیاست خارجی را عنصر کلیدی در رفع مشکلات می‌دانست. نیکسون به هنگام مسافرت خود به کشورهای آسیایی، در 25 ژوئیه 1969م در پایگاه نظامی امریکا در جزیره گوام از اقیانوس آرام طی سخنانی، راهبرد نوین سیاست...
حزب توده، از احزاب کلاسیک و مهم تاریخ ایران به‌شمار می‌آید که پس از عزل رضاخان و در فضای باز سیاسی پس از شهریور ۱۳۲۰ شکل گرفت. بنیانگذاران اصلی این حزب، از همان گروه پنجاه‌وسه نفر و یا یاران دکتر تقی ارانی بودند که بنا به گرایشات مارکسیستی، توانستند حمایت ابرقدرت شرق، یعنی شوروی، را به سوی خود جلب کنند. در آن زمان، ازآنجاکه به‌طورکلی کشور تحت سلطه بیگانگان بود، عملا برای احزاب سیاسی فعالیت بدون...
وقتی جامعه دچار یک دگرگونی و انقلاب عظیم سیاسی اجتماعی می‌شود، طبیعی است مطرودشدگان از صحنه، سعی در دفاع از اشتباهات و تباهی‌های خود و یا پوشاندن آنها خواهند کرد. یکی از ابزارهای مهم در راستای این منظور، پناه‌بردن به تاریخ‌نویسی و خاطره‌گویی است تا بلکه در فحوای آن، چیزهایی پوشانده یا گنجانده شوند که وضعیت تاریخی آنها را ترمیم کند. در ده سال اخیر نگارش و نشر خاطرات درباریان پهلوی و اشخاص مرتبط...
در سند ساواک راجع به گزارش نشست مشترک اولین رؤسای موساد و ساواک چنین می‌خوانیم: نخست‌وزیریسازمان اطلاعات و امنیت کشورس.ا.و.ا.کموضوع: گزارش طبق تصمیمات متخذه قبلی روز دوشنبه 24 مرداد جلسه کمیته هم‌آهنگی رؤسای سازمانهای اطلاعات ایران و اسرائیل با حضور سپهبد بختیار – آقایان هارل – کاروز- سرتیپ پاکروان – سرتیپ علوی کیا منعقد شد.آقای هارل اظهارات زیر را نمود:با توجه به موضع حساس دو کشور و...
دکتر عباسعلی خلعتبری وزیر امور خارجه دهه پنجاه (1357ـ1351) محمدرضا پهلوی در سال 1291ش در تهران به دنیا آمد. پس از پایان دورة ابتدایی، برای ادامه تحصیل به فرانسه رفت و دوره متوسطه را آن جا سپری کرد. وی در همان کشور دانشنامه خود را از مدرسه سیاسی پاریس و دکترایش را در رشته حقوق بین‌الملل از دانشگاه پاریس گرفت. در 1321 مشاغل دولتی را با ورود به وزارت دارایی آغاز کرد. اما خیلی زود در وزارت امور خارجه...
به دلیل همسویی رژیم صهیونیستی و رژیم پهلوی، مأموران این رژیم در ایران با آزادی کامل و بدون هیچ مزاحمتی فعالیت می‌کردند. اما سازمان اطلاعات و امنیت (ساواک) بنابر وظیفه‌ای که داشت، ناگزیر بود مأموران رژیم صهیونیستی را تا حدی که برای مأموران آن سازمان مجاز و مقدور بود زیرنظر بگیرد و مراقبت کند و دربارة کارهای آنان اطلاعات کسب کند.مدیرکل اداره دوم ساواک در نامه‌ای به مدیر کل اداره هشتم درباره مراقبت...
