مقالات
روز سوم شهریور 1316 کتابخانه ملی ایران با 30 هزار نسخه خطی و چاپی در ضلع شمالی موزه ایران باستان افتتاح شد. تـاریخچـه تشکیـل مجمـوعـه کتابخانه ملی بـه آغـاز دهـه 1240 ش. بـاز می گردد. در 1231ش مدرسه دارالفنون در تهـران کار خود را آغاز کرد و 12 سال بعد (1243ش) کتابخانه کوچکی در آن مدرسه تأسیس شد و تقدیر چنین بود که این مجموعه کوچک در مدرسه ای که به سبک اروپایی، ساخته شده بود، هسته اولیه مجموعه کتابخانه ملّی...
میرزاجوادخان عامری که در آن موقع کفیل وزارت امور خارجه بود در مورد سوم شهریور و اطلاع از هجوم ارتش شوروی و انگلیس طی یادداشتهای خود در نوزدهمین سالنامه دنیا خاطرات خود را چنین نوشته است: «شاه از من می‌خواست که در شرفیابی‌ها تأخیری نکنم. من در تهران منزل داشتم و هر وقت احضار می‌شدم مدتی طول می‌کشید تا به سعدآباد برسم و شاه از این حیث گله داشت. سرانجام ناچار شدم خانه‌ای در شمیران جستجو...
سوم شهریور 1320، ایران به اشغال نیروهای نظامی روس و انگلیس درآمد. نیروهای شوروی از شمال و شرق و نیروهای انگلیس از جنوب و غرب، از زمین و هوا به ایران حمله کردند. این حادثه در کشاکش جنگ دوم جهانی رخ داد و این حمله حاصل سومین تبانی روسیه و انگلیس بود که به زیان حاکمیت ملی و تمامیت ارضی ایران شکل می‌گرفت. قرن نوزدهم در پایان جنگهای طولانی روسیه با ایران، تبانی این کشور با انگلیس علیه ناپلئون در...
روز دوم شهریور 1357 سیدعلی اندرزگو پس از یک تعقیب و گریز طولانی در تهران حوالی میدان ژاله، در درگیری با مأموران ساواک به شهادت رسید. وقتی که حسنعلی منصور (نخست وزیر) در اول بهمن 1343 ترور شد، تا سالها بعد، یک متهم اصلی تحت تعقیب ساواک بود. ساواک از این مظنون، چند عکس با لباسهای گوناگون و تعدادی اسم مثل: دکتر جوادی، دکتر اصفهانی، دکتر حسینی و شیخ عباس تهرانی در اختیار داشت. سازمان امنیت برای مرده...
روز اول شهریور 1349 کلیه داراییهای منقول و غیرمنقول تیمور بختیار اولین رئیس ساواک که بالغ بر 5 میلیارد ریال برآورد شده بود توقیف شد و به تصرف دولت درآمد. تیمور بختیار روزگاری نفر دوم مملکت به حساب می‌آمد، بنیانگذار ساواک بود و در سرسلسلۀ مفسدان اقتصادی مال بر اموال می‌انباشت. پشتوانه‌ای قدرتمند از گذشته‌ای (به زعم دربار) درخشان به همراه داشت، از قهرمانان سرکوب غائله آذربایجان بود و از...
روز اول شهریور 1348 وزارت دربار تحت تاثیر نفرت شدید افکار عمومی نسبت به اقدام صهیونیستها در به آتش کشیدن مسجدالاقصی با انتشار بیانیه‌ای بدون به مسبب این حادثه از وقوع آن اظهار تأسف کرد. روز 30 مرداد 1348 بخشی از مسجدالاقصی در فلسطین اشغالی توسط افراد متعصب صهیونیست به آتش کشیده شد و خسارات قابل توجهی به آن وارد آمد. اسرائیل این حادثه را که خشم و انزجار مسلمانان سراسر جهان را برانگیخت به یک...
از ساعت 30/6 صبح روز دوشنبه 29 مرداد 1367 (بیستم اوت 1988) به درخواست «خاویر پرز دکوئه‌یار» دبیرکل وقت سازمان ملل متحد در تمام طول مرزهای دو کشور عراق و جمهوری اسلامی ایران مقررات آتش‌بس به اجرا گذارده شد. 1 دستور برقراری آتش‌بس میان دو کشور قبلاً و در پی پذیرش قطعنامه 598 شورای امنیت سازمان ملل توسط جمهوری اسلامی ایران از سوی «دکوئه‌یار» صادر شده بود. وی به موجب نخستین بند این قطعنامه،...
روز 14 مرداد 1356 امیرعباس هویدا پس از 13 سال حضور در پست نخست‌وزیری به دستور شاه، رسماً استعفا داد. هویدا، سیاستمداری که طولانی‌ترین دوران نخست وزیری را در خلال تاریخ مشروطیت به خود اختصاص داده بود، 1298 ش. در تهران متولد شد. پدرش حبیب الله ـ عین الملک‌ـ کارمند وزارت امور خارجه، و کارشناس اداره عربی این وزارتخانه و سپس وزیر مختار ایران در عربستان بود. امیرعباس هویدا هنگام مأموریت پدرش در لبنان...
روز 12 مرداد 1325 آیت‌الله شیخ‌محمدتقی بافقی از علمای مبارز عصر رضاشاه پهلوی، دارفانی را وداع گفت. بافقی که فرزند بازرگانی به نام حاج محمدباقر بود، در 1292ق در شهر کوچک بافق به دنیا آمد. تحصیلات دینی خود را در چهارده سالگی در یزد آغاز کرد. چهارده سال بعد عازم نجف شد و تحصیلات خود را در فقه و اصول نزد استادانی چون آخوند ملا محمدکاظم خراسانی و سید محمدکاظم یزدی تکمیل کرد و نزد محدث بزرگ، حاج...
روز 5 مرداد 1359 محمدرضا پهلوی در 61 سالگی در بیمارستان رمادی قاهره به بیماری سرطان پیشرفته غدد لنفاوی درگذشت. مقامات آمریکایی و انگلیسی و اسرائیلی اولین کسانی بودند که از مرگ شاه اظهار تأسف کردند. احمد علی مسعود انصاری، از خویشاوندان فرح دیبا و دوست نزدیک و مشاور مالی رضا پهلوی پسر شاه معدوم ، در خاطرات خود راجع به مرگ شاه چنین می نویسد : ....وقتی به امریکا بازگشتم دو هفته‌ای طول کشید تا به کارهای...
روز 27 تیر 1367 قطعنامه 598 شورای امنیت سازمان ملل رسماً از سوی جمهوری اسلامی ایران پذیرفته شد. مقاله زیر تاریخچه اختلافات مرزی ایران و عراق را مورد بررسی قرار داده و سپس به بررسی قطعنامه 598 شورای امنیت پرداخته و در نهایت دیدگاه حضرت امام راجع به این قطعنامه را آورده است. روابط ایران و عراق در گذر تاریخ از زمان فروپاشی عثمانی و شکل‌گیری دولت عراق در غرب ایران، سیاست‌های متخذه از سوی...
پیش از تشکیل نظمیه یا شهربانی به سبک نوین و اروپایی در روزگار ناصرالدین شاه قاجار در سال 1257 ش، نظم و امنیت شهرها به عهده داروغه بود که زیر نظر اداره‌ای به نام «دیوان بیگی» (اداره حکومتی یا فرمانداری) که در رأس آن بیگلر بیگی (فرماندار حاکم) قرار داشت انجام وظیفه می کرد و واحدهایی که در اختیار داروغه بود، محتسب، شحنه، گزمه، شبگیر، نامیده می‌شدند.1 در آن هنگام نظم و امنیت شهرها در شب دارای...
ایران بیش از 2000 سال قبل و در دوران سلسله هخامنشیان اولین بنیانگذار سیستم حکومتی گسترده امپراتوری بود، از آنجا که هر حکومتی نیازمند نظم و امنیت است، در نتیجه کشور ما انواع سیستم‌های ایجاد نظم و امنیت را طی تاریخ به خود دیده است. نظمیه یا شهربانی به سبک نوین و اروپایی در روزگار ناصرالدین شاه قاجار در سال 1257 هجری شمسی تشکیل شد، اما پیش از آن نظم و امنیت شهرها به عهده داروغه بود که زیر نظر اداره ای...
خبر مرگ عبدالحسین تیمورتاش، وزیر دربار سابق در زندان قصر در چنین روزی از سال ۱۳۱۲ هجری شمسی انتشار یافت. سیدحسن تقی‌زاده در صفحه ۲۳۲ «سال‌های طوفانی» درباره عبدالحسین تیمورتاش می‌نویسد: «رضاشاه به مرحوم تیمورتاش ظنین شده بود... در همان وقت که حبس بود، قصدش این بود به‌تدریج او را در غیاب داور محاکمه بکنند و از بین ببرند... این متین‌دفتری آن‌وقت معاون داور (وزیر...
حبسی که تیمورتاش نکشید! سوم دی ماه 1311«عبدالحسین تیمورتاش» وزیر دربار رضاخان از کار برکنار شد. خبر برکناری تیمورتاش اما، برای آنان که از نزدیک خلق و خوی قزاق سوادکوهی را می‌شناختند، امری غریب نبود. شاه ِکج‌خلق و عصبانی معمولاً اطرافیان و وفاداران خود را در پایان به همین کردار می‌نواخت، چیزی که پس از آن برای برخی دیگر از یاران او از جمله «علی‌اکبر داور» رخ داد، که...
عبدالحسین تیمورتاش یکی از معروفترین چهرههای دوره پهلوی اول است. پیشینه خانوادگی او در خراسان، تحصیلات در سنپتربورگ، آغاز امور اجرایی با نایبالحکومگی جوین، نماینده قوچان در دور دوم قانونگذاری، ریاست قشون خراسان، نماینده قوچان در دوره سوم قانونگذاری، حکومت گیلان، نماینده دور چهارم مجلس شورای ملی، وزیر عدلیه، حکومت کرمان، وزیر فوائد عامه و در نهایت وزارت دربار شاه توأم با نمایندگی در مجلس شورای...
مقاومت تیمورتاش فاید‌ه‌ای نداشت. نگهبانان زندان بازوی وزیر دربار قدرتمند رضاشاه را گرفتند تا پزشک احمدی سرنگ حاوی سم را در داخل رگهایش تزریق کند. اما وزیر نمی‌خواست بمیرد و در نهایت با بالش خفه‌اش کردند. ایراندخت تیمورتاش فرزند اول عبدالحسین تیمورتاش (وزیر دربار رضاشاه) بود. ایراندخت در سال 1295 زاده شد. وی در تهران رشد کرد و در دوران تحصیل از دانش آموزان ممتاز مدرسه «ناموس»...
در عرض سالهاى 1927 و 1928 سه رجل سیاسى، هر سه داراى لیاقت و کفایت سیاسى زیاد، یکهتاز صحنه سیاستهاى ایران بودند. این سه تن عبارت بودند از: تیمورتاش (وزیر دربار)، داور (وزیر دادگسترى) و شاهزاده فیروز میرزا (وزیر دارایى). این مثلث سیاسى، که تحت اوامر اعلیحضرت رضاشاه کار مىکرد، از حد اعلاى قدرت و نفوذ برخوردار بود و بقیه اعضاى کابینه، از جمله نخستوزیر مخبرالسلطنه هدایت، فقط نامى داشتند وگرنه عناصرى...
در تابستان سال 1929 موقعیت تیمورتاش متزلزل شد. همانطور که قبلاً ذکر شد در آگوست 1929، نشانه‌هایی از بازگشت قدرتمندانه تیمورتاش به چشم می‌خورد. ولی بازگشت او بسیار کوتاه بود. ویلیامسن در گزارشی مورخ 18 سپتامبر 1929 می‌نویسد: احتراماً به اطلاع می‌رساند که تغییرات اخیر در دولت ایران، آثار مخربی بر سیاست داخلی این کشور داشته است و ممکن است روابط خارجی ایران را نیز شدیداً تحت‌الشعاع قرار...
در تابستان سال 1929 موقعیت تیمورتاش متزلزل شد. همانطور که قبلاً ذکر شد در آگوست 1929، نشانه‌هایی از بازگشت قدرتمندانه تیمورتاش به چشم می‌خورد. ولی بازگشت او بسیار کوتاه بود. ویلیامسن در گزارشی مورخ 18 سپتامبر 1929 می‌نویسد: احتراماً به اطلاع می‌رساند که تغییرات اخیر در دولت ایران، آثار مخربی بر سیاست داخلی این کشور داشته است و ممکن است روابط خارجی ایران را نیز شدیداً تحت‌الشعاع قرار دهد....
