غلامحسین صدیقی
ولادت شهید آیت الله محمدعلی حیدری در سال ۱۳۱۵ش. در یک خانواده روحانی در شهر خون و قیام قم دیده به جهان گشود. پدرش آیت الله شیخ محمد ولی حیدری، از عالمان برجسته و پر نفوذ منطقه غرب لرستان و مادر گرامی اش بانو خدیجه بیگم از سادات شریف بود.[۱] خاندان پدر شهید حیدری از عالمان بزرگ و معاصر شهر نهاوند است. محمدولی حیدری پس از تحصیلات مقدماتی در شهرستان کرمانشاه، در سال ۱۳۴۰ق. به نجف اشرف عزیمت کرد و در...
در بررسی تاریخ انجمنهای مخفی و سازمانهای ماسونی دوران مشروطه با سه شخصیت مواجهیم که از برخی جهات، از جمله تعلق به کسوت روحانیت، مشابهت دارند: شیخ ابراهیم زنجانی، سید اسدالله خرقانی و سید محمد کمره‌ای. این مقاله به معرفی مختصر شیخ ابراهیم زنجانی اختصاص دارد. منابع مورد استفاده‌ام، مجموعه کامل خاطرات انتشار نیافته زنجانی و دهها رساله منتشر نشده اوست که بیش از پنجهزار صفحه دستنویس را...
نظام اطلاعاتی ـ امنیتی، که پیش از آن فقط بخش کم‌اهمیتی از تشکیلات و حیطه فعالیت نظمیه و شهربانی بود، در دورة رضاشاه گسترش یافت و فعالیت و حیطه عمل آن فعالیتهای شهربانی را تحت‌الشعاع قرار داد و آن را تابعی از سیاستهای کلی عملیاتی ـ اجرایی خود ساخت. رضاشاه تصمیم گرفته بود با نظمی قبرستانی و رعب‌‌انگیز که دستگاه شهربانی و نظام اطلاعاتی ـ امنیتی آن ایجاد می‌کند و تمایلات مستبدانه او را...
نگاهی گذرا به تحولات عمده در دوران پهلوی از روی کارآمدن رضاخان میرپنج تا عزل وی از سلطنت و جانشینی فرزندش و نیز کودتای 28 مرداد 1332 برای هر ناظر بی طرفی شکی بر وجود سلطه و نفوذ قدرتهای ذی نفوذ و سلطه گر در این کشور باقی نمی گذارد . دوره حکومت رضاشاه در حقیقت دوره سلطه کامل انگلیس بر ایران بود و مجموعه ساختار تصمیم گیری در رژیم ایران از آغاز تا سرانجام بر اساس خواست دولت انگلیس و...
تصویر برخی از اسناد ساواک در خصوص فعالیت های سیاسی تبلیغی علی اکبر محتشمی بشرح زیر تقدیم می گردد. 1. گزارش نمایندگی ساواک در لبنان در خصوص توزیع اعلامیه های امام خمینی در مساجد و حسینیه های بیروت توسط علی اکبر محتشمی پور و تعداد دیگری از ایرانیان مقیم آن کشور . 2. گزارش نمایندگی ساواک در لبنان در خصوص فعالیتهای تبلیغی علی اکبر محتشمی پور در طرفداری از امام خمینی در لبنان ؛ به انضمام دستور اداره...
خاطرات محتشمی پور از برخورد حاج احمد آقا با کشمیری، اعضای نهضت آزادی و... سید علی اکبر محتشمی پور، از همراهان حضرت امام و از دوستان دیرینه مرحوم حاج احمد آقا محسوب می شود. وی سیاستمداری کهنه کار و عضو شورای مرکزی مجمع روحانیون مبارز است. محتشمی پور سابقه وزارت کشور و نمایندگی دوره های سوم و ششم مجلس شورای اسلامی را در کارنامه سیاسی خود دارد. وی از بنیانگذاران حزب الله...
پس از اداره تأمینات (پلیس سیاسی و آگاهی) مهم ترین ادارات شهربانی ادارات شهربانی، و در عین حال فعال ترین آنها ، «اداره زندان» بود؛ و در این میان ، قصر بزرگترین، مهیب ترین و پراهمیت ترین زندانهای تحت کنترل شهربانی محسوب می شد و نام آن لرزه بر اندام مخالفان حکومت می انداخت.کسانی که وارد این زندان می شدند سخت ترین مجازاتها در انتظارشان بود و شکنجه های روحی و جسمی سهمگینی درباره آنان اعمال می...
در رژیم پهلوی، ایجاد مؤسسه‌های خیریه یکی از راه‌های درآمدزایی درباریان بود. بنابر خاطرات مینو صمیمی، «سازمان ملی حمایت از کودکان» به سرپرستی فرح پهلوی، چنان دچار فساد شده بود که قادر به تأمین حداقل‌های خواسته‌های والدین کودکان معلول نبود. به گفته وی در این سازمان به ظاهر خیریه، مسئولان و مدیران عالی‌رتبه از امکانات مالی فراوانی برخوردار بودند. علاوه براین، اسناد و گزارشات...
عناصرتشکیل دهنده تاریخ معاصر ایران را می‌توان برشمرد: فرد، اجتماع، دولت، سازمانها و احزاب، نهضتها و جـنبشها.امـا بـه واسطه حضور مؤثر استعمار در این کشور نمی‌توان برخوردی مجدد با آنها داشت و یا در واکاوی هـریک،به ساده‌ترین روابط علّی بسنده کرد.این بدان معنی نیست که روی چـهره هردولتمرد بلندپایه‌ای،نـقابی،و پس رخـداد هر موضوعی،دستی وجود داشته است،ولی...
: در سالهای اخیر، مـوضوع«تـاریخ مـعاصر»مورد توجه محافل علمی تاریخ پژوهی و پژوهشگران تاریخ واقع شده است.در سال 1374،مؤسسه مطالعات تـاریخ معاصر ایران اقدام به برگزاری یک سلسله نشستهای تخصصی در این‌باره کرد و در سال 1381،مـرکز بررسی اسناد تاریخی نـیز تـحت عنوان اسناد و تاریخ معاصر،همایشی برگزار کرد.این نوشته در پی آن است تا در حد امکان به تبیین مفهوم...
الف، دو ساحت در تاملات سیاسى دینى براى فهم فضاى حاکم بر «اندیشه ورزى سیاسى دینى» باید به بررسى نوع تاملاتى بپردازیم که به طور منطقى مطرح مى شوند، مى توان گفت: اندیشه ورزى سیاسى دینى در دو ساحت و مرحله مطرح مى شود: در یک ساحت و مرحله، اندیشه ورز سیاسى به فهم مؤلفه هاى مربوط به «اندیشه سیاسى دینى» مى پردازد و در ساحت و مرحله دیگر، اندیشه ها و مؤلفه هاى معطوف به «نظام سازى و تصمیم...
گرچه بسیارى از فقیهان عصر مشروطه، در نهضت و نظام مشروطه شرکت کرده، به موضع گیرى عملى و علمى درباره آن پرداختند; اما دو ویژگى، سید عبدالحسین مجتهد لارى; معروف به سید لارى را از آنها ممتاز مى سازد: 1. بسیج نظامى مردمى در راستاى اهداف مشروطه خواهى; 2. تلقى خاص او از نظام مشروطیت که با تلقى و انتظار عالمان دیگر مشروطه خواه از آن نظام، تا حدودى تفاوت داشت. تعدد نوشته هاى سیاسى او نیز ـ که البته به...
شب ولادت حضرت امام محمد باقر علیه السلام است ، شب جمعه سوم ماه صفر 1264 ق .18/ اسفند 1266 ش . خداى جهان آفرین سید عبدالله را فرزندى مى بخشد که چون باقرالعلوم علیه السلام نگاهبان دین باشد و نسل امام کاظم علیه السلام را تداوم بخشد. پدر نام فرزند را ((عبدالحسین )) مى نهد. آقا سید عبدالله نسب از شاه رکن الدین دزفولى مى برد و در واقع از ساداتى است که در ایران نشو و نما کرده و دیگر بار آهنگ سفر به دیار یار نموده ، تا...
آیت‌الله حاج‌سیدعبدالحسین لاری،[0] از رهبران فکری و سیاسی نهضت جنوب و از جمله شخصیت‌های مبارز در حوزه فعالیتهای ضداستعماری و به ویژه ضدانگلیسی محسوب می‌شود. درباره جایگاه سیاسی و فکری این روحانی بزرگ در جنبش مشروطیت، تحقیقات بسیاری انجام شده و رسالات متعدد سیاسی او به چاپ رسیده است. یکی از فرازهای مهم زندگانی او، در مبارزات سیاسی و قلمی او علیه انگلستان نمایان می‌شود. به عبارت...
مقاله حاضر بر اساس مطالعه‌ای تحقیقی و تفصیلی توسط نگارنده در تاریخ زندگانی مرحوم آیت الله العظمی سید عبد الحسین لاری(*)،مرجع تقلید شیعه و رهبر قیامهای ضد استعماری و استبدادی جنوب ایران در نیمه اول قرن چهار دهم هجری قمری تدوین یافته و به مناسبت آغاز سده نهضت او ارائه می‌گردد.این مقاله به بررسی آراء و فتاوای وی در مسأله دفاع و جهاد می‌پردازد.او جهاد را بطور مطلق از مناصب فقه ولی امر...
دکتر آرتور میلسپو در تاریخ معاصر ایران به عنوان خزانه دار آمریکایی ایران مشهور است . او یک بار در فاصله سالهای 1301 تا 1306 در زمان رضاخان و یک بار در دی ماه 1321 در بحبوحه جنگ جهانی دوم و اشغال ایران به عنوان رئیس کل دارائی ایران استخدام شد و به ایران آمد و تا بهمن ماه 1323 همراه با 60 کارشناس آمریکایی به اداره امور مالیه ایران پرداخت . کتاب « آمریکایی‌ها در ایران » خاطرات ماموریت دکتر آرتور میلسپو...
گزارش ساواک از مصاحبه دکتر غلامحسین صدیقی، جامعه شناسی که قرار بود با حکم شاه نخست‌وزیر شود، اما به دلیل اختلاف‌هایی که با شاه پیدا کرد، نتوانست به نخست وزیری برسد. با آنکه هیچگاه جزئیات مذاکرات او با شاه بطور دقیق مشخص نشد و روایت‌های متفاوت و بعضاً متناقضی از سخنان او با شاه طی دو ملاقات مطرح گردید، اما آنچه که در این دو صفحه سند قابل مشاهده است اینکه صدیقی تقریباً از نخست‌وزیری خود...
1- آغاز زندگی وجوانی محمد مصدق در سال ۱۲۶۱ هجری شمسی در تهران[1] بدنیا آمد. پدرش میرزا هدایت‌الله آشتیانی معروف به «وزیر دفتر» از بزرگمردان دوره ناصری و مادرش ملک تاج خانم (نجم السلطنه) فرزند عبدالمجید میرزا فرمانفرما و نوه عباس میرزا ولیعهد قاجار و نایب‌السلطنه ایران بود. در سال ۱۲۷۸دائی مصدق (عبدالحسین میرزا فرمانفرما)درحالیکه محمد مصدق ۱۷ سال بیشتر نداشت با بقیه افراد فامیل مادری...
میرزا حسن مستوفی‌الممالک معروف به «آقا»، دولت‌مرد ایرانی که چند دوره نخست‌وزیر ایران در دوره قاجار و دوره رضاشاه بود، ششم شهریورماه سال 1311ه.ش درگذشت. به همین مناسبت سراغ کتاب «رجال عهد ناصری» نوشته دوستعلی‌خان معیرالممالک رفتیم تا بیشتر با زندگی این شخصیت تاریخی آشنا شویم. میرزا حسن فرزند میرزا یوسف آشتیانی بود. خاندان او بیش از یک قرن مقام و لقب مستوفی‌‌الممالکی (وزیر...
حسن مستوفی ملقب به مستوفی‌الممالک از رجال مشهور دوره قاجار و با مشی سیاسی خاص بود که چندین بار به سمت نخست‌وزیری رسید؛ سیاستمداری که به دلیل گرایش‌های ملی، نزد عموم طبقات مردم محبوب بود. مختصر بگویم میرزا حسن مستوفی الممالک رحمت الله علیه مردی بود رئوف، مهربان، در دوستی ثابت و از دشمنی رو گردان. بدی می‌دید، خوبی مـی کـرد. مناعت داشت، اما تکبر نداشت. گفتند کم اراده است، اراده و ثبات رأیی...
