هشتم شهریور و ...
0

اشاره

روز هشتم شهریور 1360 بر اثر انفجار بمب در ساختمان نخست وزیری آقایان محمد علی رجایی رئیس جمهور و محمد جواد باهنر نخست وزیر به شهادت رسیدند. این دو چهره که از فعال‌ترین و صادق‌ترین مسئولان اجرایی کشور بودند، باهم و در کنار هم، کار مدیریتی را در سالهای پر تلاطم اول انقلاب اسلامی آغاز کردند و باهم و در کنار هم، در آتش کین منافقان سوختند و به ملکوت پیوستند. به همین دلیل از اول شهریور هر سال تا هشتم شهریور به عنوان «هفته دولت» نامگذاری شده است.

«گذرستان» حاضر رویداد هشتم شهریور 1360 را به عنوان یکی از نقاط عطف تاریخ انقلاب اسلامی، و مقام شامخ شهیدان این حادثه را به عنوان الگوهای دولتمردی، بازخوانی و تجزیه و تحلیل کرده است.


آخرین سخن بهشتی تایید رجایی بود

آخرین سخن بهشتی تایید رجایی بود

مرتضی محمودی یکی از بازماندگان انفجار حزب جمهوری است که از سال ها پیش دانشگاه را تنها مامن خود یافت و به تدریس علوم سیاسی پرداخت. نماینده مردم کرمانشاه در دور نخست مجلس شورای اسلامی و سفیر ایران در چندین کشور همچنان پس از سال ها غبطه شهدای هفتم تیر را می خورد. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، پس از سال ها از حادثه هفتم، با شور و هیجان غیر قابل وصفی از آن روزها می گوید و  همچنان خود را...

ادامه مطلب

آیت الله خامنه ای: نخست وزیری رجایی خاری در چشم لیبرال ها بود

آیت الله خامنه ای: نخست وزیری رجایی خاری در چشم لیبرال ها بود

 در شرایط جنگ آقای رجایی و دولت مرتب پول، سلاح، لودر، بولدزر فراهم می‌کردند و آنچه را که در توان داشتند انجام می‌دادند و این خاری در چشم دشمن و لیبرالها و ضد انقلابها بود. ایشان قبل از نخست وزیری هم همین طور بود، چون چه در دولت موقت و چه در زمان شورای انقلاب، فرد مستقلی بود. حزب اللهی و طرفدار مردم متوسط بود، در حالی که بنی صدر ودار و دسته‌اش بر عکس بودند. در موضوع نخست وزیری شهید رجایی واقعیت...

ادامه مطلب

آیت‌الله خامنه‌ای چگونه از شهادت رجایی باخبر شدند؟

آیت‌الله خامنه‌ای چگونه از شهادت رجایی باخبر شدند؟

فوق‌العاده نگران شدم، با حال بسیار ضعیف و ناتوانى که داشتم خودم را رساندم پاى تلفن، نشستم، بنا کردم این‌جا آن‌جا تلفن کردن، اما خبرها همه متناقض و نگران کننده بود. یکى مى‌گفت که حالشان خوب است، یکى مى‌گفت زنده بیرون آمدند، یکى مى‌گفت جسدشان پیدا نشده، یکى مى‌گفت توى بیمارستانند و من تا اوائل شب که خبر درستى به من نرسیده بود در حالت فوق‌العاده بد و نگرانى به سر مى‌بردم، تا...

ادامه مطلب

بنی صدر خطاب به حاج احمد آقا: یا جای من است یا جای رجایی!

بنی صدر خطاب به حاج احمد آقا: یا جای من است یا جای رجایی!

 همگان می‌دانستند که چالش اصلی میان مجلس و رئیس‌جمهور بر سر انتخاب نخست وزیر خواهد بود. بنی‌صدر با رندی سعی در جلب نظر امام و بیت‌ ایشان برای بهره‌برداری‌های سیاسی داشت و به همین خاطر مرحوم احمد خمینی را به عنوان نخست‌وزیر پیشنهاد کرد که مورد قبول امام واقع نشد. ________________________________________ چرا بنی صدر مخالفت کرد؟ همگان می‌دانستند که چالش اصلی میان مجلس و رئیس‌جمهور بر سر انتخاب...

ادامه مطلب

 پرونده انفجار نخست وزیری

پرونده انفجار نخست وزیری

هشتم شهریور یاد آور واقعه انفجار دفتر نخست وزیری، در سال 1360 می باشد. پرونده انفجار دفتر نخست وزیری، با وجود آنکه شهادت چند تن از کارگزاران نظام را در خود دارد و ابعاد فاجعه از نظر کمّی قابل مقایسه با انفجار 7 تیر حزب جمهوری اسلامی نیست اما همواره حساسیت های فراوانی را در خود داشته و ناظران سیاسی کماکان از آن به عنوان یکی از نقاط کور تاریخ انقلاب یاد می کنند. اگرچه سازمان مجاهدین خلق (منافقین)...

ادامه مطلب

چه کسانی در شهادت رجایی و باهنر رقصیدند؟

چه کسانی در شهادت رجایی و باهنر رقصیدند؟

به مناسبت سالگرد شهدای دولت هنگامی که بمب های عراقی به شهرهای ایران می  خورد بهائیان شادمانه ندای «یا جمال مبارک شکرت» را سر می  دادند و از قول عکانشینان می  گفتند: «صدام حسین انسان شایسته  ای است که از طرف جمال مبارک مأمور شده است تا ایران را آزاد کند و باعث رهایی بهائیان بشود.» و این در حالی بود که بهائیان در برخی از شهرهای ایران مشغول کسب و کار بودند... مجتبی شایسته  نیا در...

ادامه مطلب

خاطرات گل آقا از شهید رجایی

خاطرات گل آقا از شهید رجایی

مرحوم کیومرث صابری فومنی معروف به «گل آقا» برای مردم ما شخصیتی شناخته شده است. جالب است بدانیم که وی سالیان سال با شهید رجایی همکار بوده است (از زمان تدریس در یک مدرسه گرفته تا زمان وزارت آموزش و پرورش شهید رجایی و بعد هم نخست وزیری و ریاست جمهوری شهید رجایی) و در تمام این مدت رابطه‌ای نزدیک با ایشان داشته و لذا خاطرات تلخ و شیرین فراوانی از وی دارد. در زیر، برخی از خاطرات گل آقا در همین باب را...

ادامه مطلب

خاطراتی از شهید رجائی

خاطراتی از شهید رجائی

« با دو بزرگوار شهید رجایی و باهنر از سال 1347 افتخار آشنایی و همکاری داشتیم. در مدرسه کمال نارمک و در مدرسه قدس با ایشان همکار بودم. آقای رجایی از سال 47 در مدرسه کمال معلم هندسه بودند. قبل از این که ایشان زندان بیفتند. جلسات دوره‌ای تفسیر قرآن در منزل آقای رجایی و آقای باهنر برگزار می‌شد. شهید رجایی در بازگشت از سفر فرانسه، به عراق رفت و خدمت امام رسید، وقتی برگشت دستگیرش کردند و زندان رفت، مدرسه...

ادامه مطلب

خاطراتی از محمد جواد باهنر

خاطراتی از محمد جواد باهنر

ورود به آموزش و پرورش در مورد زندگی فرهنگی پدرم، موردی که قابل ذکر است و خودم هم تا حدودی در جریان آن بودم، مسئله تألیف کتب دینی برای مقاطع، ابتدایی تا انتهای دوره‌ی تربیت معلم و حتی کتب مربوط به دانشگاههاست. که آن کار عظیم، یکی از مهمترین عوامل بیدارکننده نسل جوان و آماده سازی ‌شان برای حضور در صحنه‌های پرشکوه انقلاب اسلامی بود. پدرم به همراه شهید مظلوم بهشتی و بعضی دیگر از همکارانشان وارد...

ادامه مطلب

 خاطره معاون رجایی از تشییع تابوت قلابی کشمیری

خاطره معاون رجایی از تشییع تابوت قلابی کشمیری

محمدرضا اعتمادیان «مورد اعتماد» خیلی‌ها است؛ از آیت‌الله مهدوی کنی، واعظ طبسی تا محمود احمدی‌نژاد و سیدمحمد خاتمی. شاید ارتباطش با خاتمی با یزدی بودنش هم ارتباط داشته باشد، اما مشاور امور اصناف و بازاریان دولت خاتمی و احمدی‌نژاد بودن با همه تفاوت‌هایشان با یک عضو ارشد موتلفه، بیش از همه نشان از اعتماد به شخصیت اوست. روایت او از ۸ شهریور و شهادت شهید رجایی و باهنر، فرار کشمیری -...

ادامه مطلب

درسی از شهید رجایی

درسی از شهید رجایی

 در دفتر مدرسه شهید جهان آرا، قلهک، شهید دانش آشتیانی و یک - یااحتمالا" دو نفر - دیگر و این بنده که برای شرکت در جلسه ای دعوت شده بودیم نشسته بودیم که او هم از راه رسید. شامگاه اولین روز پیروزی ملت (فرار شاه) بود و از میان جمعیت شادمان در خیابانها رسیدن به محل جلسه مشکل بود با این همه ظاهرا" او هم به موقع رسیده و شادمانی معقولی هم در چهره اش آشکار بود، محمد علی رجائی نشست، نفسی چاق کرده یا نکرده...

ادامه مطلب

دکتر محمدجواد باهنر

دکتر محمدجواد باهنر

 محمدجواد باهنر از روحانیون اندیشمند و مبارز و نخست‌وزیر جمهوری اسلامی ایران در قرن چهاردهم هجری. وی در 1312ش در خانواده‌ای کم‌بضاعت و پرعائله در کرمان متولد شد. تحصیلات خود را از مکتبخانه آغاز کرد و از یازده سالگی به طلبگی در مدرسه معصومیه پرداخت و به موازات آن در مدارس جدید نیز تحصیل می‌کرد. در 1332 برای ادامه تحصیلات دینی به قم عزیمت کرد و پس از تکمیل دروس سطح، در درس خارج فقه آیت‌الله...

ادامه مطلب

دو نامه از شهید رجایی به بنی صدر

دو نامه از شهید رجایی به بنی صدر

 کتاب مکاتبات شهید رجایی و بنی صدر توسط کیومرث صابری (گل آقا) در شهریور 1360 برای اولین بار منتشر شد. کیومرث صابری از نزدیکان شهید رجایی بود و خاطرات زیادی از این شهید بزرگوار داشت. به نظر کیومرث صابری، بنی صدر دارای بینشی متفاوت با شهید رجایی بود و به همین دلیل، نمی توانست با دولت شهید رجایی کنار بیاید. در اینجا دو نامه که نشاندهنده نگرش های متفاوت بنی صدر و شهید رجایی است را با هم می خوانیم: نامه...

ادامه مطلب

دولت های شهید رجایی، شهید باهنر و آیت الله مهدوی کنی

دولت های شهید رجایی، شهید باهنر و آیت الله مهدوی کنی

بلافاصله پس از پیروزی انقلاب اسلامی، با توجه به شرایط بحرانی و انحلال مجلسین سنا و شورای ملی و عدم امکان برگزاری انتخابات در ماه‌های اولیه پس از پیروزی، شرایط ایجاب می‌کرد که به منظور عبور انقلاب از بحران‌ها و اداره‌ کشور و نیز ایجاد تمهیدات برای برگزاری انتخابات و تدوین قانون اساسی جدید، دولت موقتی تشکیل شود. بدین منظور به فرمان امام خمینی‌(ره) در 15 بهمن 1357 دولت موقت به ریاست مهندس...

ادامه مطلب

راز سر به مهر هشتم شهریور

راز سر به مهر هشتم شهریور

 انتحار سیاسی منافقان در بهار 1360 روند سیاسی را به سمت حذف این گروه و دیگر گروه‌های محارب و نیز انزوای جریان‌های مخالف خط امام در حکومت هدایت کرد و در دوره دو ساله بین 1360 تا 1362 شخصیت‌های ارزشمندی را از نظام جمهوری اسلامی گرفت. اما این دوران به واقع، زمانه تثبیت مدیریت خط امام(ره) بر کشور بود. با این حال راز آلودگی برخی از حوادث، آغازی بر پیدایش نگرانی‌هایی در دل حامیان امام نسبت به ماهیت...

ادامه مطلب

رجایی از زبان رجایی (دوران کودکی)

رجایی از زبان رجایی (دوران کودکی)

 من محمد علی رجائی که در سال 1312 در قزوین در خانواده‌ای مذهبی متولد شدم. پدرم شخصی پیشه‌ور بود و مغازه خرازی در بازار داشت که از این طریق امرار معاش می‌کردیم.  در سن 4 سالگی پدرم را از دست دادم و مسئولیت اداره زندگی ما به عهدة مادرم وبرادرم که در آن موقع 13 سال داشت، می‌افتاد. مادرم با تلاش و کوشش و حفظ حیثیت شدید خانوادگی در بین همة فامیل، ما را با یک وضع آبرومندانه‌ای اداره می‌کرد و  برای...

ادامه مطلب

روایت افتخار جهرمی از سفر رجایی به نیویورک

روایت افتخار جهرمی از سفر رجایی به نیویورک

  گودرز افتخارجهرمی عضو تیم مذاکره کننده با الجزایر گوشه‌هایی از تاریخ سال 58 را عنوان کرد که تا کنون جایی گفته نشده است. مسئله گروگان گیری اعضای سفارت آمریکا در سال 58 و آزادی آن‌ها داستانی است که سر دراز دارد. اتفاقی که بیش از سی سال از آن می‌گذرد اما هنوز تبعات و نتایجش بر دیپلماسی کشورمان سایه افکنده است و مخالفان و موافقانش هنوز بر سر آن مجادله می‌کنند. جدای از تاثیر دامنه‌دار...

ادامه مطلب

ریشه یابی اختلافات بنی صدر و رجایی

ریشه یابی اختلافات بنی صدر و رجایی

بنی صدر که پس از سال ها زندگی در خارج از کشور ،همزمان با ورود امام خمینی به وطن ، وارد ایران شده بود ، افکار ملی گرایانه و لیبرالی خود را ترویج می کرد. اصولا افکار و بینش های خط امام و نهادهای انقلابی با افکار بنی صدر و جناح منتسب به وی سازگاری چندانی نداشت . سپاه کمیته ها و بعدها بسیج عمده ترین نیروهای انقلابی و مردمی بودند که نه انها با بنی صدر رابطه خوبی داشتند و نه بنی صدر با انها رابطه خوبی داشت . هر...

ادامه مطلب

زندگینامه شهید رجایی از زبان خودش»

زندگینامه شهید رجایی از زبان خودش»

 «چیزی که من همیشه در زندان انفرادی با خودم می‌گفتم این بود که رجایی،همه اش نباید دیگران سرنوشت باشند و تو آنها را بخوانی. یکبار هم تو سرنوشت درست کن و بگذار دیگران بخوانند.»  محمدعلی رجایی من محمد علی رجایی در سال 1312 در قزوین در خانواده‌ای مذهبی متولد شدم. پدرم شخصی پیشه‌ور بود و در بازار مغازه خرازی داشت. در چهار سالگی او را از دست دادم و مسئولیت اداره زندگی ما به عهده مادر و برادرم...

ادامه مطلب

سخنرانى امام خمینی درشهادت رجائی وباهنر

سخنرانى امام خمینی درشهادت رجائی وباهنر

 زمان: صبح 9 شهریور 1360/1 ذى القعده 1401. مکان: تهران، حسینیّه جماران. موضوع: تجلیل از شخصیت شهیدان رجایى و باهنر و استوارى ملت در استمرار انقلاب. مناسبت: شهادت محمدعلى رجایى (رئیس جمهور) و محمدجواد باهنر (نخست وزیر). حضار: اقشار مختلف مردم. بسم اللَّه الرحمن الرحیم. در سوگ شهادت شهیدان رجایى و باهنر. منطق ملت ما، منطق مؤمنین، منطق قرآن است: انا للَّهِ وَ انّا الَیْهِ راجِعُونَ.[ سوره بقره، آیه 156:...

ادامه مطلب

شهید رجایی اینگونه نماد کارگزار تراز حکومت اسلامی شد

شهید رجایی اینگونه نماد کارگزار تراز حکومت اسلامی شد

 روز هشتم شهریور روز مبارزه با تروریسم و سالگرد شهادت شهید محمدعلی رجایی رییس‌جمهور اسلامی ایران است که در جلسه‌ای که در دفتر نخست‌وزیری داشت به همراه شهید محمدجواد باهنر، نخست‌وزیر خود و چند تن دیگر از حاضران در اثر انفجار بمب به شهادت رسید. به گزارش رجانیوز، شهید رجایی در دوران کوتاه مدیریت خود الگویی از یک کارگزار تراز دولت اسلامی را ارائه کرد. رویکرد ساده زیستانه، پرهیز از...

ادامه مطلب

شهید رجایی به روایت مرتضی نبوی؛ از کلاس درس تا هیات دولت

شهید رجایی به روایت مرتضی نبوی؛ از کلاس درس تا هیات دولت

 سید مرتضی نبوی مدیر مسوول روزنامه رسالت، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و عضو شورای مرکزی جامعه اسلامی مهندسین است. کسانی که او را از نزدیک می‌شناسند، می‌دانند که فردی صبور، انقلابی، متفکر، عدالت‌خواه و با اعتقاد دینی بالا است. به گزارش جهان، او که خود در زمان ریاست جمهوری رهبر معظم انقلاب، وزیر پست، تلگراف و تلفن بود، معنی کار اجرایی در دستگاه‌های دولتی را خوب می‌‌داند. ماهنامه هیات،...

ادامه مطلب

پدیده ای به نام رجایی

پدیده ای به نام رجایی

 انقلاب اسلامی یکی از شگفت انگیز ترین وقایع قرن بیستم، ضمن بازکردن فاز جدیدی از تحلیل در بسیاری از حوزه های سیاسی و اجتماعی و دست کاری کردن قالب های تحلیل پیشین، همچنان پس از گذشت تقریبا سه دهه از آن،‌ ضمن ناشناخته بودن ابعاد گسترده ای از آن، در راس حوزه مطالعاتی خیلی از دانشمندان قرار دارد. یکی از ابزارهای مهم شناخت همه جانبه انقلاب اسلامی،‌ شناخت رهبران و  بزرگانی است که در این فرایند نقش...

ادامه مطلب

شهیدان رجایی و باهنر؛ الگوهای ماندگار

شهیدان رجایی و باهنر؛ الگوهای ماندگار

 اسفندیاری طبسی-زندگی شهید رجایی را می شود از زاویه های مختلف مورد بررسی قرار داد. او از یک سو انسانی مبارز و مکتبی بود که در راه عقیده خود شکنجه های طاقت فرسایی را تحمل کرد و همواره پاک زندگی کرد و سرانجام به فیض بزرگ شهادت نایل آمد و از سوی دیگر در دوران کوتاه خدمت به نظام جمهوری اسلامی چه در کسوت نخست وزیری و چه در کسوت رئیس جمهوری، الگویی از کارگزاری نظام اسلامی به جای گذاشت که پس از گذشت سه دهه...

ادامه مطلب

رجایی به روایت برادرش

رجایی به روایت برادرش

 برادرم بسیار به امام خمینی(ره) علاقه داشت و خود را مقلد ایشان می‌دانست و همیشه آماده شهادت بود و معتقد بود در راه انقلاب اسلامی همیشه باید آماده بذل جان بود.  این جملات محمدحسین رجایی است که درباره شهید رجایی سخن گفته است. مشروح گفت‌و‌گوی وی در ذیل می‌آید:   لطفا خودتان را معرفی کنید و از دوران زندگی با برادرتان محمدعلی رجایی برایمان بگویید؟  محمدحسین رجایی برادر شهید رجایی،...

ادامه مطلب

نطق خواندنی آیت‌الله خامنه‌ای در جلسه رای اعتماد به دولت رجایی

نطق خواندنی آیت‌الله خامنه‌ای در جلسه رای اعتماد به دولت رجایی

 آیت‌الله خامنه‌ای در جلسه رای اعتماد به دولت رجایی در 19 شهریور 59 به عنوان نماینده موافق سخن گفتند. بخش‌های مهم این نطق را می‌خوانید: • طبعا خیلی دوست نمی دارم که درموافقت افراد سخنگویی کنم و [در مورد]هر آن چیزی که ممکن است بویی از نوعی ملاحظه کاری  درآن باشد[سخن بگویم] اما هم چنانی که برای خاطر خدا مخالفت هایی را مسکوت گذاشتیم برای خاطر خدا موافقت هایی را هم اظهار می کنیم. •&...

ادامه مطلب

نگاهی به پرونده عملکرد دولت های پس از انقلاب

نگاهی به پرونده عملکرد دولت های پس از انقلاب

 سید ابوالحسن بنی صدر با شعار «وحدت ملی، بازسازی اقتصادی، امنیت و معنویت»1 وارد اولین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران شد. او که ورودش به ایران به همراه امام عظیم الشان در بهمن 57 بهترین سوژه تبلیغاتی برای کاندیداتوری خویش قرارداده بود، از سوی روشنفکران لیبرال حمایت می شد و در شرایط آن زمان رای غالب مردم را به خود اختصاص داد.  پس از روی کار آمدن بنی صدر، چالش او با یاران حضرت امام (رحمت...

ادامه مطلب

ویژگی های برجسته شهید باهنر

ویژگی های برجسته شهید باهنر

 آنچه پیش روی دارید نوشتاری است که آیت الله هاشمی رفسنجانی به صورت مجمل و فشرده درباره شخصیت یار دیرین خود شهید حجت الاسلام والمسلمین محمد جواد باهنر به رشته تحریر درآورده است. این نوشتار توسط دفتر تدوین و نشر آثار شهید باهنر در کتاب “انسان و خودسازی” درج و منتشر شده است. بسم الله الرحمن الرحیم اقدام بجای جمع و نشر آثار شهید دانشمند دکتر محمدجواد باهنر موجب خرسندی است و می تواند...

ادامه مطلب

ویژگی های شهید رجایی

ویژگی های شهید رجایی

شهید محمد علی رجایی دارای خصال و ویژگی هایی بود که از متن تعالیم دین اسلام برمی خاست . دقت ها و مراقبت های او در پایبندی به معارف و ارزش های والای الهی زبانزد خاص و عام می باشد. او به درستی یک رئیس جمهور مکتبی بود و این صفت ناب برای او در « عمل » به اثبات رسید. سالگرد شهادت این سرباز فداکار اسلام را گرامی می داریم و برخی از ویژگی های مبنایی او را که ریشه در آیات قرآن و روایات اسلامی دارد مرور می کنیم...

ادامه مطلب

چند داستانک از سیره شهید رجایی

چند داستانک از سیره شهید رجایی

یادم بیاور رجاییِ کاسه بشقاب فروشم هزینه موکت و نقاشی دفتر کار زیاد شده بود. اعتراض کرد، بعد هم گفت: مسئول این کار نصفش را می‌دهد و خودم نصفش را تا ریالی از بیت‌المال خرج نشود!  گروه ادبیات انقلاب اسلامی؛‌ «خدا که هست» عنوان کتاب موجز و فشرده هفتاد و دو صفحه‌ای است که به همت و تلاش «مجید تولایی» نگاشته شده است. مجید تولایی، با گزینش خاطراتی از زندگی و سیره شهید محمد‌علی...

ادامه مطلب