مقالات
به موجب یکی از اسناد ساواک که تاریخ 24 فروردین 1340 را دارد، شاپور بختیار در ملاقات با یکی از مقامات ساواک اظهار داشت: «من در زندان به تیمور (تیمور بختیار) گفتم که نسبت به رژیم سلطنت علاقه‌مند و وفادارم و فقط سلطنت است که موجودیتی برای این کشور ایجاد نموده و معلوم نیست اگر این رژیم از بین برود آینده مملکت چه خواهد شد و به کجا خواهد انجامید.» شاپور بختیار آخرین نخست وزیر حکومت پهلوی، در 1293 ش...
روز 22 فروردین 1358 سرلشکر حسن پاکروان رئیس پیشین ساواک و عامل مؤثر در حمله به مدرسه فیضیه قم در 1343ش، و ارتکاب جنایات متعدد دیگر همراه با 10 نفر دیگر از سران رژیم پهلوی با حکم دادگاه انقلاب اعدام شد . نام حسن پاکروان برای اولین بار در 24 اسفند 1339 در سطح کشور مطرح شد، در این روز پاکروان بعد از برکناری تیمور بختیار از ریاست ساواک به عنوان دومین رئیس این سازمان از سوی محمدرضا پهلوی انتخاب شد. حسن پاکروان در...
روز 19 فروردین 1351 ارتشبد نعمت‌الله نصیری رئیس ساواک، در نامه‌ای به دادرسی ارتش، مسعود رجوی را از «همکاران ساواک» معرفی کرد و خواستار ارفاق و تخفیف در مجازات او شد. مسعود رجوی در سال 1327 در طبس به دنیا آمد. تحصیلات ابتدایى را در «دبستان فارابى» کاشمر به پایان رساند و از «دبیرستان دانش بزرگ نیا» در مشهد، دیپلم ریاضى گرفت. در سال تحصیلى 1345 ـ 46 در رشته حقوق سیاسى دانشکده حقوق...
در شهریور ماه 1321 امیرعباس هویدا با تجربه اشتغال در صلیب سرخ بلژیک، به ایران آمد. او در این باره می‌نویسد: «آقای ک را دیدم. وی معاون صلیب سرخ بلژیک بود و من از پیش او را می‌شناختم البته آشنایی من با او زیاد نبود ولی وضع مادی زندگی من به طوری بود که مجبور شدم به او پیشنهاد کنم که حاضرم در اداره صلیب سرخ به کار مشغول شوم. فوراً قبول کرد به دفتر صلیب سرخ رفتم و مأمور دایره آمبولانس شدم.» اینکه...
روز 17 فروردین 1299 قیام شیخ‌محمد خیابانی عالم و مبارز دوران مشروطیت، علیه استعمار و استبداد در تبریز آغاز شد. شیخ محمد خیابانی فرزند حاج عبدالحمید تاجر خامنه‌ای و بانو رقیه سلطان، در سال 1297 ق در شهرک «خامنه» واقع در ده کیلومتری شهرستان شبستر دیده به جهان گشود[۱] و تحصیلات مقدمات و ادبی را در زادگاهش گذراند. پدرش در شهر «پتروفسکی» (مخاچ قلعه، مخاچ کالا) پایتخت آن روز جمهوری...
روز 16 فروردین 1303 محمد علی شاه ششمین پادشاه قاجار و پسر ارشد مظفرالدین شاه ، به مرض دیابت درگذشت . او که فرزند «ام الخاقان» دختر میرزا تقی خان امیر کبیر بود، در 1249 بدنیا آمد، در 28 دی 1285 تاجگذاری کرد [1] در دوم تیر 1287 با همکاری و مداخله موثر نظامیان روسیه مجلس شورای ملی را به توپ بست، در 25 تیرماه 1288 از سلطنت خلع و به سفارت روسیه پناهنده شد، در 18 شهریور 1288 از ایران گریخت و در 16 فروردین 1303 در سن 53 سالگی...
روز 15 فروردین 1320 پروین اعتصامی شاعر برجسته و خوش قریحه ایرانی به علت ابتلا به بیماری حصبه در 35 سالگی درگذشت. پروین اعتصامی در 25 اسفند 1285 در شهر تبریز به دنیا آمد. پدرش یوسف اعتصام الملک از سکنه شفت و اصالتاً آشتیانی و مادرش اختر فتوحی از اهالی آذربایجان بود. پروین تنها دختر خانواده بود و چهار برادر داشت. اعتصام الملک پدر پروین از نویسندگان و مبارزان دوران مشروطه بود. او در سال 1291 به همراه خانواده اش...
روز 12 فروردین 1358 به فاصله 50 روز پس از پیروزی انقلاب اسلامی و پس از برگزاری یک رفراندوم عمومی، نظام جمهوری اسلامی ایران با استناد به آراء اکثریت قریب به اتفاق مردم تأسیس شد. یکی از وقایع مهم و شگفت‌انگیز تاریخ معاصر ایران که نقش گسترده‌ای در تغییر مناسبات سیاسی جهان داشت، پدیده انقلاب ایران در نیمه دوم قرن بیستم بود. در تقویم تاریخ انقلاب اسلامی ایران، روزهای پرافتخاری برای مردم ایران ثبت...
روز 12 فروردین 1355 به دلیل کاربرد نام مجعول خلیج عربی به جای خلیج فارس توسط یک فضانورد آمریکایی، مدیر «ناسا» عذرخواهی کتبی این سازمان را به سفارت ایران در واشنگتن ارسال کرد. این فضانورد که «اسلایتون» نام داشت، در سفر اخیر خود به قطر از نام جعلی «خلیج عربی» استفاده کرده بود. در طول تاریخ، خلیج فارس نه تنها بخشی از خاک ایران محسوب می‌شده و حاکمیت آن در دست ایرانی‌ها بوده است،...
روز 11 فروردین 1303 علما و مجتهدین قم در دیدار سردار سپه با ایشان، مخالفت صریح خود را با جمهوری موردنظر رضاخان اعلام کردند. رضاخان نیز قول داد فکر جمهوریت را تعقیب نکند. طراحان و بنیانگذاران جنبش جمهوریخواهی تصور می‌کردند که با طرح گسترده شعار جمهوریت، تمام آزادیخواهان به دلیل سرخوردگی از مناسبات موجود و دلزدگی از قاجارها، زیر پرچم سردار سپه جمع خواهند شد و حکومت شوروی نیز قاطعانه از آن...
روز 10 فروردین 1340 آیت‌الله العظمی سیدحسین بروجردی مرجع تقلید شیعیان جهان، بر اثر سکته قلبی دارفانی را وداع گفت. آیت‌الله العظمی سیدحسین بروجردی، مرجعی بود که مسیر حرکت مرجع سلف را ادامه داد و در این زمینه حتی با سرعت بیشتر و گستردهتر عمل کرد. تأکیدات مکرر این مرجع خردمند، بر عدم ورود طلاب و روحانیون در عرصههای سیاسی نباید مورخان و تحلیگران تاریخ معاصر ایران را از اهمیت نقش سیاسی...
روز 9 فروردین 1301 آیت الله سیدحسن مدرس طی سخنانی از بی‌پایه بودن اکثر تشکل‌های سیاسی در کشور انتقاد کرد. مدرس در جلسه مجلس شورای ملی گفت: «اگر مملکت ما دارای یک مسلک سیاسی استوار بود، از آغاز انقلاب مشروطه تاکنون بیش از 25 مرامنامه فقط در خانه من نوشته یا امضا نمی‌شد که حتی یکی از آنها هم صورت عملی پیدا نکند.» *** مدرس شهید در مسیر مبارزات و مجاهدات علمی و عملی خود اصول و روش‌های...
روز 8 فروردین 1359 محمدرضا پهلوی در بیمارستان معادی قاهره تحت عمل جراحی قرار گرفت و طحال وی که ده برابر حالت عادی خود بزرگتر شده بود برداشته شد. در جریان این عمل پزشکان متوجه شدند بیماری سرطان پیشرفت کرده و علاوه بر طحال، کبد وی را نیز فراگرفته است گفته می‌شود شاه تا زمان انقلاب از بیماریش خبر نداشت. مقاله حاضر بخشی از خاطرات امیر اسدالله علم وزیر دربار شاه راجع به پیدایش بیماری سرطان وی...
روز 5 فروردین 1352 امام خمینی خطاب به روحانیون، دانشگاهیان، بازاریان، دهقانان و سایر طبقات ، جشنهای 2500 ساله شاهنشاهی را به «چراغهایی که در گورستان می افروزند» تشبیه کردند و فرمودند «امید است شما عزیزان من جشن مرگ استعمار و عمال آن را به زودی بگیرید» در این پیام آمده است: «... به دوستان عزیزم، طبقۀ جوان روحانی، دانشگاهی، بازاری، دهقان و سایر طبقات پس از...
روز 4 فروردین 1363 ابوالحسن بنی صدر رسماً از «شورای مقاومت ملی» که توسط سازمان مجاهدین خلق به وجود آمده بود کناره گرفت. تبدیل شدن شوراى ملى مقاومت به عنوان آلت دست سازمان از یک طرف، رفتار دیکتاتورمآبانه رجوى از طرف دیگر، موجب افزایش اختلافهاى داخلى شورا و در نتیجه کنارهگیرى بعضى گروهها و اعضاى اصلى از قبیل بنىصدر و اطرافیانش، حزب دمکرات کردستان، و دیگر گروهها شد....
روز دوم فروردین 1342 مدرسه فیضیه قم مورد یورش وحشیانه نظامیان رزیم شاه و اوباش قرار گرفت. پس از آن که امام خمینی در اسفند 1341، برای مقابله با ترفندهای رژیم شاه عید نوروز 1342 را تحریم و عزای عمومی اعلام کرد و این اعلام با حمایت و همراهی روحانیت و مراجع روبرو شد، شاه درصدد رویارویی مستقیم با روحانیت برآمد. به همین دلیل در روز 2 فروردین 1342 که مصادف با وفات امام جعفر صادق(ع) بود مجالس متعدد عزاداری و...
روز دوم فروردین 1303 تظاهرات بزرگی از سوی طرفداران آیت الله سیدحسن مدرس در مخالفت با جمهوریخواهی رضاخان در میدان بهارستان و اطراف مجلس شورای ملی برگزار شد. قیامی را که مدرس علیه جمهوری رضاخانی ایجاد و رهبری کرد، به یکی از نقطه‌های عطف تاریخ مبدل شد و در زمره مبارزات این قهرمان عرصه دیانت و سیاست، جایگاه ویژه‌ای احراز نمود. گرچه برخی بر این باورند که مبارزه با جمهوریخواهی شاید تنها...
روز اول فروردین 1308 قانون لباس‌های متحدالشکل در شهرها لازم‌الاجرا اعلام شد. این قانون در 6 دی‌ماه 1307 در مجلس هفتم به تصویب رسیده بود. بعد از انقراض سلسله قاجار در ایران شاهی که کعبه آمالش اروپا بود به سلطنت رسید. او به سمت کشف حجاب و پذیرش شیوه زندگی به سبک اروپا همراه با سیاست مذهبزدایی و تبعات آن سوق یافت. در میان برنامههای رضا شاه کشف حجاب به دلیل برخورد مستقیم با اعتقادات مذهبی...
روز 29 اسفند 1329 مجلس سنا مصوبه 24 اسفند مجلس شورای ملی را تصویب کرد و شاه نیز در همین روز قانون را امضا کرد. در نتیجه ملی شدن صنعت نفت رسمیت یافت بعد از انتخابات مجلس شانزدهم در پاییز 1328 و بهار 1329، با تشکیل فراکسیون اقلیت «ملیون» به رهبری دکتر محمد مصدق، فرصت مناسبی برای طرح مطالبة دیرین خلع ید استعمار پیر انگلیس از ثروت ملی نفت و اوج‌گیری مبارزات استقلال‌خواهانه و ضداستعماری ملت...
روز 26 اسفند 1351 ریچارد هلمز رئیس پیشین سازمان «سیا» به عنوان سفیر جدید آمریکا در ایران وارد تهران شد. «ریچارد مک‌گارا هلمز» رئیس پیشین سازمان سیا و سفیر اسبق امریکا در ایران در 10 فروردین 1292 در ایالت پنسیلوانیا به دنیا آمد. هلمز تحصیلات متوسطه را در آمریکا و 2 سال آخر آن را در فرانسه و آلمان به پایان برد و به دو زبان آلمانی و فرانسه تسلط کافی یافت. در این سالها برادر ریچارد هلمز در کالج...
