مقالات
یکی از تاثیرگذارترین اقشار جامعه در عصر جدید دانشجو و دانشگاه می‌باشد. این دو مقوله که از پدیده‌های نو اجتماعی هستند، دارای تاثیراتی در جوامع غربی و شرقی می‌باشد که در نگارش تاریخ هر منطقه‌ای ناچار باید فصلی از آن را به این مقولات اختصاص داد. دانشگاه و دانشجویان به مرور به بازیگران مهم در عرصه سیاسی و اجتماعی بدل شدند که هنوز هم این تاثیرگزاری را حفظ کرده‌اند. تاریخ ایران زمین هم از این...
رژیم شاه، به رغم طرح شعار فضای باز سیاسی که در سال 1339 مطرح کرد، نشان داد که عملاً هر گونه انتقاد و اعتراض را سرکوب خواهد کرد. حمله به دانشگاه در اول بهمن 1340 و دستگیری و زندانی کردن رهبران گروه‌های سیاسی و سپس سرکوب قیام 15 خرداد نشان داد که راه هرگونه فعالیت سیاسی در چارچوب قانون بسته است و از طرف دیگر عواملی همچون توانایی نیرهای مسلح در سرکوب قیام‌ها، کارایی ساواک در ریشه‌کن ساختن احزاب...
تأمل در کارکرد و نقش گروهها، مجموعهها و تشکلهای اجتماعی همواره از دغدغههای اصلی پژوهشگران حوزه علوم انسانی بهویژه جامعهشناسان و کارشناسان علوم سیاسی بوده است. تحلیل شماری از تحولات تاریخ معاصر نیز بدون بررسی و شناخت عملکرد مجموعههای اجتماعی امکانپذیر نمیباشد. دانشگاه و جنبش دانشجویی به عنوان یکی از مهمترین گروه‌های فعال جامعه از این قاعده مستثنی نیستند. هرچند...
فضای کنونی دانشگاه های سراسر کشور، اگرچه از لحاظ شور و نشاط سیاسی و حتی فرهنگی با دوران اوج و شکوفایی خود فاصله گرفته است لکن همچنان حرکت های دانشجویی با سبک و سیاق متفاوت در فضای دانشجویی کشور قابل رویت است. در این میان جریانات اصولگرا و محافظه کار دانشجویی در دانشگاه های کشور دست کم دارای چهار تشکل شناخته شده هستند؛ بسیج دانشجویی، جامعه اسلامی دانشجویان، جنبش عدالت خواه دانشجویی و انجمن های...
اگر بگوییم که جنبش دانشجویی در ایران پس از انقلاب پیچیده‌ترین، پرتحرک‌ترین و در عین حال پر افت‌و‌خیزترین جنبش‌های اجتماعی محسوب می‌شود، سخنی به گزاف نگفته‌ایم. این پیچیدگی به‌قدری است که تا کسی در عرصة سیاسی دانشگاه سابقة حضور فعال و مستمری نداشته باشد، آن را به درستی درک نخواهد کرد، اما این خود بهترین دلیل است بر این ضرورت که هرچه روزآمدتر، اصیل‌تر و دانشجویی‌تر آن...
24 آذرماه سال گذشته، رهبر معظم انقلاب با حضور در دانشگاه علم و صنعت، وظایف دانشگاهیان و دانشجویان را تبیین کردند و در بخشی از سخنان خود به روایت تاریخچه‌ی جنبش دانشحویی در ایران پرداختند. متن زیر،”روایت آیت‌الله خامنه‌ای از تاریخچه جنبش دانشجویی» در این سخنرانی است جنبش دانشجویى - در کشور ما تاریخ بسیار جالبى دارد. این را از این جهت می‌گویم و رویش تکیه میکنم که این حرکت باید...
جنبش دانشجوئی ایران، پدیده ای است که در نیم قرن اخیر نقش موثری را در تحولات اجتماعی ایران داشته است. جنبش دانشجوئی ایران اگرچه به دلیل خاستگاه دانشگاهی آن، از فرهنگ کلی حاکم بر نظام آموزش عالی تمدن جدید، تاثیر پذیرفته اما به دلیل اینکه در منطقه خاصی از جغرافیای دنیا، یعنی ایران رشد نموده، از فرهنگ و اقتضائات زمانی و مکانی خویش تاثیر پذیرفته است. بهمین دلیل در تبیین رسالتهای این جنبش، باید به نقش...
در بازخوانی و تحلیل وقایع و جریانات منتهی به انقلاب اسلامی ایران در بهمن 57، از جمله نیروهای اجتماعی که همواره از آنها یاد شده و به تاثیر فراوان و گسترده آنها در این فرآیند اذعان می شود، «جنبش دانشجویی ایران» و نهاد «دانشگاه» است. از سال 1313 که اولین دانشگاه ایران آغاز به کار کرد، همواره مساله مهمی به نام جنبش دانشجویی به فراخور مقتضیات صنفی دانشگاه و شرایط سیاسی جامعه به نقش آفرینی و...
معنی اسلامی شدن دانشگاه این است که استقلال پیدا کند و خودش را از غرب جدا کند و خودش را از وابستگی به شرق جدا کند و یک مملکت مستقل، یک دانشگاه مستقل، یک فرهنگ مستقل داشته باشیم.عزیزان من! ما از حصر اقتصادی نمیترسیم، ما از دخالت نظامی نمیترسیم آن چیزی که ما را میترساند وابستگی فرهنگی است. همه میدانیم که سرنوشت یک کشور و یک ملت و یک نظام، بعد از تودههای مردم در دست طبقه تحصیلکرده است و هدف...
از زمان تاسیس دانشگاه و ورود این نهاد مدرن اجتماعی به ساحت اجتماعی- فرهنگی- سیاسی جامعه ایران، نقش دانشجویان در تحولات جامعه در تمامی ابعاد آن نقشی پایدار و ادامه‌دار بوده که شاید با فراز و فرود‌های بسیار همراه بوده یا در مقاطعی به محاق رفته، اما هیچگاه تاثیرگذاری آن اگرچه کمرنگ، اما محو نشده و حتی تلا‌ش‌هایی که برای زدودن این نقش در دوره‌های مختلف تاریخ معاصر شده هم نتوانسته توقفی...
رضاشاه به رغم اقدام هایی که برای گسترش آموزش های جدید درایران و به ویژه سازماندهی دانشکده های پراکنده و تاسیس دانشگاه تهران کرد ، همواره نگران این موضوع بودکه محصلین و دانشجویان به افکار آزادیخواهانه در تمدن غرب رو بیاورند . وی انتظار داشت دانشجویان از تمدن غرب فقط آموزه های صنعتی و آداب فرنگی را یاد بگیرند و چگونگی نظام های سیاسی و آزادی های موجود درآن جوامع را نیاموزند یا درکشور ترویج نکنند ، اما...
جنبش را می توان حرکت یا رفتار نسبتا منظم و با دوام گروهی برای رسیدن به یک هدف یا اهداف سیاسی- اجتماعی براساس برنامه ریزی معین دانست. دراین صورت می توان تلاش سنجیده مداوم ودر عین حال متمرکز یک گروه جهت تحقق اصلاح، حفظ یا تغییر یک نظام اجتماعی را در تعریف «جنبش» جای داد. تحول بزرگی که در 22 بهمن 1357 در ایران رخ داد و نام انقلاب اسلامی به خود گرفت. پس از گذشت دودهه از وقوع آن همچنان مورد بحث و گفتگو...
انقلاب فرهنگی، ناتمام ماند. حال، تقصیر حاکمان بود یا عالمان؛ تقصیر استادان بود یا ستادیان؛ اما دانشجویان هیچگاه قانع نشدند و هرچه که بود، نشد آنچه که باید میشد؛ به اعتراف دوست و دشمن. دشمنان؛ چه روشنفکران معاند و چه انقلابیون آرمانباخته، از هیچ واقعهای به تلخی این واقعه در تاریخ انقلاب اسلامی یاد نمیکنند. اسماعیل خویی این واقعه را بزرگترین جنایت جمهوری اسلامی میداند و محمود...
اجازه دهید گفتگو را با خاطره‌ای شروع کنم. این خاطره را به عنوان عرض میکنم تا دانشجویان و جوانان پرشور کنونی، که به بسیاری از وبلاگ‌های‌شان سر می‌زنم و با حرف‌ها و روحیات‌شان آشنایی دارم، تصوّر نکنند در دوران تحصیل به دور از جنبش دانشجویی بودم و بیگانه با مسائل آنان هستم. من برخلاف بسیاری از افراد نسل خودم که از زمان ورود به دانشگاه سیاسی شدند، از سالهای اوّل دبیرستان...
با تأسیس دانشگاه تهران، نخستین فریاد اعتراض ها در حوزه دانشجویی برخاست. شاید این از ویژگی های ذاتی علم باشد که پرسشگری و اعتراض را در دامان خود می پروراند. آنان را از تقلید کورکورانه می رهاند و استبداد و استعمار را به چالش می طلبد. مقاله حاضر که توسط یکی از کاربران برای ما ارسال شده است روایتی است از تبلور علم در حوزه دانشگاه و جنبش دانشجویی با هم می خوانیم: تاریخ مبارزات دانشجویان از زمان...
قدرت گفتمان سازی انقلاب اسلامی، اساسی ترین مؤلفه ی نظام جمهوری اسلامی در غلبه بر چالش های گوناگون، پیشرفت روزافزون کشور و الهام بخشی آن در منطقه، جهان اسلام و ملت های آزاده بوده است. دال مرکزی این گفتمان، اسلام ناب محمدی بوده و مهم ترین نقش در این گفتمان سازی، بر عهده ی حضرت امام-ره- و مقام معظم رهبری قرار داشته است. استکبار ستیزی و عدالت خواهی مهم ترین رهاورد امام(ره) در پیروزی انقلاب اسلامی بود که...
محرمانه 12 فوریه 1978- 23 بهمن 1356 از: جان استمپل به: وزارت امور خارجه آمریکا، واشنگتن دی. سی. حاضران: جان استمپل کنث ای. هاس، مسئول بخش سیاسی سفارت آمریکا تورج ناصری، استاد دانشکده فنی آریامهر تاریخ و مکان: 12 فوریه 1978 - رستوران تیفانی موضوع: تظاهرات دانشجویان، تحولات ایران، ناآرامی در طبقه متوسط جامعه شرح حال: استاد ناصری شخصی بسیار صریح‌اللهجه و استاد مهندسی سازه...
: در سالهای دهه 1340 نظریات مارکسیستی با سخن گفتن از آزادی و برابری و در هم کوبیدن‌تفکّر سرمایه‌داری که از نمونه‌های آن حکومت پادشاهی ایران بود، ذهن دانشجویان را به خودجذب کرده بود و با شعارها و فرمولهای مشخصی که با زبان علمی از طرف مارکسیستها ارائه‌می‌شد، به صورت تفکر مسلط در...
1- یکی از شکاف های اجتماعی در جوامع چند قومی، «شکاف های قومی» است. اقوام و گروه بندهای قومی اگرچه در سایه یک نظم سیاسی و اجتماعی مشترک زندگی می کنند اما از نظر قومیتی، مرزها و نشانه های مشخص و ویژه ای دارند. اغلب جوامع بشری یا دولت- ملت های کنونی، دربردارنده چندین گروه بندی قومی اند. غالبا اعضای یک قوم دارای آداب و رسوم، زبان، نژاد و مکان جغرافیایی مشترکی هستند. قومیت ها می توانند نوعی نگرش یا...
مهمترین اتفاق تاریخ شش دهه ای حرکت های دانشجویی در ایران، انقلاب اسلامی بود که به رهبری امام(ره) و روحانیت توفیق یافته بود. اگرچه موثرترین افراد در موافقت و مخالفت با مولود سوم تیر هم از میان روحانیان بوده اما بی تردید مهمترین بروز و ظهور اجتماعی دانشجویان در این شش دهه، یک پیروزی بزرگ در کشاکش سیاسی منجر به سوم تیر بوده است. انتخابات نهم، ظرف پیوند دو نسل جنبش دانشجویی اسلامخواه از دو دهه60 و 70...
