مقالات
در سالهای اولیه دهه 1970 که ثروت خانوادة شاه به چند برابر نسبت به گذشته افزایش یافته بود، سلسله پهلوی عصر طلائی خود را میگذراند. در ژانویه 1972 بنای جدیدی در محوطه پشت ویلای «سوورتا» در سن موریتس به عنوان ورزشگاه اختصاصی شاه و ملکه ساخته شد، که در آن بهترین و مدرنترین وسایل ورزشی وجود داشت. ولی علیرغم آن همه مخارج سرسامآور شاه در سوئیس، هر سال که میگذشت ناخرسندی مردم سوئیس از...
در دوران زمامداری مصدق سه واقعه مهم تاریخی (30 تیر، 9 اسفند 1331 و 28 مرداد 1332) در ایران به وقوع پیوست. صاحب نظران بر این باور بودند که عامل و کارگردان این سه رویداد تاریخی مهم اشرف پهلوی بوده است. اشرف پهلوی خواهر شاه؛ عبدالحسین هژیر، دکتر منوچهر اقبال، خسرو هدایت، نوری اسفندیاری و احمد دهقان را از گمنامی به اوج شوکت و مقام در صحنه سیاسی ایران رسانید. اشرف در تعیین وزرای کابینه های ده سال (از 1321 تا 3132) به...
15 خرداد سال 42 بود که به مدت 2 ماه در زندان قصر زندانی بودم. درآن سالها، دو بند مخصوص زندانیان سیاسی بود که از ورامین و یا تهران دستگیر میشدند. در آن زمان زندانیهای سیاسی ممنوع الملاقات بودند. البته زندانیهای معمولی مشکلی نداشتند ولی کسانی مثل من که ضد رژیم شاه بودیم، اجازۀ ملاقات نداشتیم و در آن دو ماهی که زندانی بودم کسی را ملاقات نکردم. زمانی که من در...
پیشینه اینتلیجنس سرویس اینتلیجنس سرویس (Intelligence Service) سازمان جاسوسی و ضدجاسوسی انگلستان، قدیمیترین دستگاههای اطلاعاتی – امنیتی و جاسوسی جهان به شمار میرود. هنگامی که این سازمان در سال 1573م در دوران سلطنت الیزابت اول و به همت یکی از وزیران او – فرانسیس واتینگهام – در لندن تأسیس شد، تنها 80 سال از کشف قاره آمریکا گذشته بود. سازمان اطلاعاتی انگلستان به سرعت سازماندهی شد و ساختار...
منوچهر آزمون در سال 1309 در تهران به دنیا آمد. والدین او، ابوالقاسم آزمون ، کارمند وزارت دارایی و سپس ساواک، و عصمت نبوی نوری بودند. او از طرف مادر با خانواده آیتالله عبدالنبی نبوی نوری خویشاوندی داشت و از این رو، بعدها در مواردی که لازم میآید، بربستگی خود به «روحانیت« تأکید میکرد. آزمون، دورة تحصیلات ابتدایی و متوسطه را از 1316 تا 1320 در دبستان خرد (خیابان منیریه)، از...
جلال آل احمد یکی از تاثیرگذارترین روشنفکران ایرانی است. او که پدرش روحانی بود، با تاثیر از فضای روشنفکری زمان خود از روحانیت فاصله گرفت و پس از فراز و نشیب بسیار به دامان روحانیت برگشت. جلال را چه بپسندیم و یا نه از پرچمداران جریان روشنفکری بود که بسیار سفر کرد و دچار دگردیسی فراوانی شد و در نهایت خود را خسی دید در میقات و در کتاب «خسی در میقات» گفت: دیدم که تنها «خسی» است و به...
درروز 18 آذر 1370 دبیرکل سازمان ملل طی گزارشی به شورای امنیت این سازمان، دولت عراق را رسماً به عنوان متجاوز و آغازگر جنگ 8 ساله علیه جمهوری اسلامی ایران معرفی کرد. گزارش مزبور بر اساس بند 6 قطعنامه 598 که دبیرکل سازمان ملل را موظف کرده بود تا آغازگر جنگ ایران و عراق را به شورای امنیت معرفی کند، تهیه شده بود. به همین دلیل، دکوئهیار، دبیرکل وقت سازمان ملل در 23 مرداد 1370 از دو کشور ایران و عراق خواسته بود تا...
گفتوگو با علینقی عالیخانی، ویراستار خاطرات علم آخرین جلد از یادداشتهای اسدالله علم شاید از معمای ارتباط صمیمی و نزدیک او با شاه ایران چندان گرهای باز نکرده باشد اما به ابعاد دیگری از زندگی این دو در دربار پهلوی پرداخته که برای اهالی تاریخ و اندیشه میتواند نکات قابل فهمی داده باشد. این یادداشتها بیش ازهر چیزی ساخت و توزیع قدرت درنظام پهلوی را بازتاب میدهد و نوع نگاه شاه و علم...
ادوارد شوارد نادزه رئیس جمهور سابق گرجستان و وزیر خارجه پیشین شوروی سابق در سالهای ۱۹۸۵ تا ۱۹۹۰ در سن ۸۶ سالگی درگذشت. شواردنادزه (1) به خاطر آوردن پیام میخائیل گورباچف رئیس جمهوری وقت شوروی برای امام خمینی(ره) نامی آشنا برای ایرانیان است. یکی از مهمترین چهرههای خارجی که در جماران به دیدار امام آمد، شواردنادزه بود. او برای ارایه پاسخ گورباچف به نامه امام خمینی(ره) به ایران آمده بود. اضطراب...
از صف ما چه سری رفت و گرامی گهری / ای دریغا!چه بگویم که چه ها بود جلال ریشه ی خون و گل گوشت رها کن، که تمام / عصب شعله ور و عاصی ما بود جلال همه تن ، رگِ غیرت ،همه خون، خشم و خروش / همه جان شور و شرر ، نور و نوا بود جلال استخوان قرص تنی، پیکره ی جهد و جهاد / &nbs...
در آسیای مرکزی جلال آلاحمد پس از شرکت در کنگره مردمشناسی در مسکو در سال 1343، سفری چند روزه به باکو و برخی کشورهای آسیای مرکزی داشت و ماحصل این سفرها را در سفرنامة «سفر روس» گرد آورد. او در این کتاب مشاهدات و دیدگاههای خود را با هم درآمیخته و به ویژه درباره مسلمانان آسیای مرکزی نکاتی گران قدر را در حوزه فرهنگی و سیاسی طرح کرده است. آلاحمد در یادداشتهای خود از این سفر،...
جلال آل احمد یا به تعبیر مقام معظم رهبرى جلال آل قلم در 11 آذر 1302 در خانواده اى روحانى در تهران چشم به جهان گشود. پدر او سید احمد حسینى (متولد 1266 شمسى ) تحصیلاتش را در حوزه مروى تهران گذرانده بود و او از روحانیون مبارز دوران استبداد رضاخانى بود. تولد جلال مقارن با انقراض سلسله قاجاریه و به قدرت رسیدن رضاخان و عصر تاریک ستم بر روحانیون و مردم دیندار بود. پدر جلال که امام جماعت مسجد و حاکم شرع محل بود...
یادآوری یاد “جلال آل احمد” و از وی سخن به میان آوردن، سنگین است و سهمگین، خصوصاً از این حیث که نگارنده ای با بضاعت اندک در مقام راوی بخواهد به این مهم بپردازد ... سماجت یکی از همکاران اداراتی که دستی در مطبوعات دارد سبب شد تا این مقال را به رشتۀ تحریر در آورم، خدا کند ادای دین کرده باشم. براستی این “جلال” کیست که مورد تمجید و تحسین قرار گرفت از علمای اعلام تا قله های عرفان از اصولگرا تا...
در میان روشنفکران، نظریهپردازان و چهرههای سیاسی فکری معاصر شادروان جلال آلاحمد از ویژگیهای خاصی برخوردار است و دوران زندگی علمی، سیاسی، اجتماعی وی فرازونشیبهایی داشته و در عرصة فکری انقلابی جامعة ما نقش برجستهای داشته و دارد. امروز با گذشت نزدیک به نیم قرن از مرگ «مشکوک» وی و سی و چند سال از پیروزی انقلاب اسلامی همچنان «دوستان» و «دشمنان» جدییی دارد....
عبدالحسین تیمورتاش، سیاستمداری که از او به عنوان وزیر دربار قدرتمند رضا شاه یاد میشود (1304 تا 1311)، پیش از عهدهداری این سمت مدتی حاکم گیلان بود. او در این سمت تلاش کرد تا نهضت میرزا کوچک خان جنگلی را نابود سازد. یکی از اقدامات نخستین تیمورتاش اعلام حکومت نظامی در گیلان و سپس ارسال نامهای خدعهآمیز برای میرزا کوچک خان جنگلی بود. وی در این نامه که با هدف به دام انداختن میرزا نوشت، قسم یاد...
سید قطب مرشد اخوان المسلمین مصر : سید فرزند ابراهیم در سال 1906 میلادی در روستای «موشه» از توابع استان اسیوط مصر که به روستای عبدالفتاح نیز معروف است، دیده به جهان گشود. روستای موشه یا موشا از نظر جغرافیایی در یکی از سرزمینهای مرتفع مصر و کنار رود خروشان نیل واقع است. اکثر اهالی روستای موشه مسلمانند و اقلیتی پیرو دین مسیحیت در روستا زندگی میکنند. دوران کودکی و تحصیلات...
قبل از اسلام نیز درایران از زندان استفاده میشده است ، بااین تفاوت که زندانها در ابتدا به عنوان محلی برای از بین بردن افراد یا رجالی که به نوعی باید در فراموشی مطلق از بین میرفتند به وجود آمد. پس از ورود اسلام نیز درایراناین بازداشتگاهها به دست خلفای عباسی احداث شد و کم کم به روزهای قبل از ورود اسلام و محبوس کردن برای از بین بردن افراد تبدیل شد. برای اولین بار...
هر چند از ایران باستان کتابی تاریخی بر جای نمانده، اما از های مورخان یونانی میتوان دریافت که سنت تاریخنویسی در میان ایرانیان نیز وجود داشته است و دست کم سالنامههایی که دربردارنده فهرست رویدادها بودهاند، در دربارهای سلطنتی تدوین و نگهداری میشدهاند. این سالنامهها ادامه سنت رویدادنگاری آشوریان و بابلیها بود. پس از ورود اسلام به کشورمان، سنت تاریخنگاری در...
در دوران کابینه کوتاهمدت سیدضیاءالدین طباطبایی، روزنامهها و نشریات زیادی توقیف شدند. هر روزنامهای زبان به انتقاد میگشود، توقیف میشد. یکی از این روزنامهها «نوروز» نام داشت که تحت مدیریت شخصی به نام یحیی سمیعیان فعالیت میکرد. روزنامه نوروز، روز 20 فروردین 1300 در پی چاپ گزارشی تحت عنوان «غارتگران مفتخور» که در آن به عملکرد مسئولان حکومتی اعتراض شده بود، به دستور دولت...
مبارزه بیامان و پیگیر رضاخان و فرزندش محمدرضا پهلوی با مظاهر اسلامی و ملی و بالاخص عفاف و حجاب و به ویژه چادر، علاوه بر سرسپردگی و اطاعت بیچون و چرای آنها به استعمار، معلول بیگانگی و جهالت آنها از فرهنگ، تاریخ و تمدن جهان، اسلام و ایران بود. تربیت قزاقی رضاشاه و جهش او به مسند شاهی بدون هیچ استحقاق و لیاقتی و صرفاً به خاطر اعمال نقشههای استعمار انگلیس و رسیدن او به قدرت و ثروت و غرق...