احسان طبری
روز سوم مهر 1357 اعلام شد که در سه هفته اخیر 5/1 میلیارد دلار از سرمایه های کشور توسط مقامات حکومتی و سرمایه داران از کشور خارج شده است. کارکنان بانک مرکزی نیز بعداً اسامی 175 نفر را اعلام داشتند که ظرف 2 ماه شهریور و مهر 57 یعنی در زمان دولت شریف امامی معادل 13 میلیارد تومان ارز خارج کردهاند. البته ارتشبد غلامرضا ازهاری نخست وزیر وقت آن را تکذیب کرد، اما این تکذیبیه بی پایه و طبعاً بیاثر بود. ناچار...
قیمت کاپیتولاسیون! روز 23 اردیبهشت 1358 شورای انقلاب به پیشنهاد هیأت وزیران لغو قانون کاپیتولاسیون مصوب مهر 1343 را به تصویب رساند. حق قضاوت کنسولی اگرچه نوعی امتیاز سیاسی مرسوم بین دولتهای ماقبل قرن بیستم بود، اما تصویب آن در سال 1343 توسط دولت و مجلس ایران خبر از یک واپسگرایی غیرقابل قبول داشت. درحالیکه رضاشاه پس از بهسلطنترسیدن موضع نسبتا محکمی در قبال کاپیتولاسیون گرفت، فرزندش...
موضوع : وضع دولت به : عرض مىرسد از : 327 تاریخ 48/7/07 انتقادهاى خصوصى در سرسراى مجلس و احزاب (ایران نوین و مردم) از انتصابات دولتى و طرز کار آنها و نارضایتیهاى مردم ادامه دارد لکن هر کسى براى رعایت حال خود و احتمال خطرى که از ناحیه آقاى نخستوزیر مىرود از گفتن واضحترین اشتباهات خوددارى مىنماید از جمله در مورد انتصاب دکتر محمد یگانه1 به سمت وزیر آبادانى و مسکن اظهارنظر مىنمایند که تمام کارهاى...
عملیات ارتش ایران در ظفار، کاملا محرمانه و سری انجام گرفت و تا اعلام رسمی آن از سوی رژیم پهلوی، کمترین انعکاسی در مطبوعات و رسانهای ارتباطجمعی کشور نیافت. مردم ایران نیز هیچگونه شناختی از سرزمین عمان و استان دور افتاده ظفار نداشتند. این امر، بهویژه در ابتدای دخالت نظامی ایران، نمود بیشتری به خود گرفت و تا حد امکان سعی شد تا از این ماجرا، خبری در میان مردم منتشر نشود. حسین فردوست در...
اگر بپذیریم بر اساس دکترین نیکسون ایران یگانه حافظ عمده در پاسداری از بخشهای شمالی و جنوبی تنگه هرمز محسوب میشد و با چراغ سبز دولت عمان و حمایت کشورهای ذینفع، نیروهای مسلح خود را در خلیج فارس تا بخشهایی از اقیانوس هند، جولان میداد؛ رویداد نادری که در تاریخ معاصر منطقه برای نخستین بار به وقوع پیوست. از دیدگاه سیاسی، پیروزی جبهه مشترک در سرکوبی جنبش ظفار، توسعه ممتد جبهه کمونیسم و...
محمد بلوری روزنامهنگار پیشکسوت خاطراتی از ۵۷ سال فعالیت مطبوعاتیاش را در زمینه خبرنگاری حوادث بازگو کرد و به ماجراهایی مثل ترور حسنعلی منصور، ساخت فیلم «گوزنها» و... سخن گفت. کودتا حادثهنویسی را رونق بخشید او با تأکید بر این موضوع که بعد از حوادث کودتای ۲۸ مرداد و کاهش تیراژ روزنامهها به دلیل فشارهای حکومتی و اعمال سانسور، زمینه مناسبی برای حادثهنویسی به...
کتاب «خاطرات حیدرخان عمواوغلی» اخیر به کوشش ناصرالدین حسنزاده در اختیار علاقمندان قرار گرفته است. حسنزاده گردآورنده اسناد و مدارک تاریخی است و خود آنطور که در کتاب میگوید روزی برای خرید اسناد قدیمی به منزل دوستی میرود: «هنگام خداحافظی ناگهان چشمم به کارتن اسنادی افتاد که در گوشهای قرار داشت... ضمن مطالعه بعضی اسناد دریافتم که محتویات کارتن بازمانده اسنادی از علی...
....کمی به عقب برگردیم؛ به دوران سیزده ساله نخستوزیری هویدا زمانی که رفته رفته همه چیز جا افتاده بود و به جز ترمیم گاه به گاه کابینه چیزی فضای یکنواخت کشور را دگرگون نمیکرد. «حزب ایران نوین» و حزب به اصطلاح اقلیت «مردم». نان و گوشتی هم فراهم بود و پول 6 میلیون بشکه نفت که روزانه صادر میشد و آن ادعاهای پیشرفت و رشد سالانه 40% و تظاهرات ششم بهمن و رژه 21 آذر و جشنهای چهارم آبان و...
روز 3 مرداد 1343 در جلسه فوق العاده مجلس سنا که تا نیمه های شب ادامه داشت ، ماده واحده منضم به قرارداد وین موسوم به کاپیتولاسیون ، بدون بحث و مذاکره به تصویب سناتورها رسید. مهمترین اقدام دولت منصور ارائه لایحه مصونیت قضائی مستشاران آمریکایی در ایران به مجلس بیستویکم و تصویب آن بود. نظر به عواقب بعدی تصویب این لایحه، میتوان گفت که این کار اقدامی سرنوشتساز برای رژیم پهلوی بود. منصور...
نگاه همدلانه و رویکرد پدرانه زنده یاد جلال آل احمد به بسیاری از نورستهگان ادبیات و مبارزه در دوران خویش، موجد پیدایش نسلی از فرهیختگان معترض گشت که استاد دکتر سیدعلی موسوی گرمارودی در زمره آنهاست. او آل احمد را بهترین استاد خویش میشمارد و در مقام گفتن از فضایل او، با رغبتی سرشار خاطرات خود را واگویه میکند. خاطرات استاد گرمارودی نمایانگر جنبه مبارزه جو و آشتی ناپذیر جلال است. * مبداء...
آیتالله شیخ حسین لنکرانی در سال ۱۲۶۸ش در یکی از محلههای قدیمی شهر تهران (سنگلج) و در یک خانواده روحانی پا به عرصه وجود گذاشت. پدرش آیتالله حاج شیخ علی لنکرانی از عالمان و مجتهدان طراز اول تهران به شمار میآمد. پدربزرگ و جد بزرگ وی نیز از مجتهدان سرشناس زمان خود بودند. خاندان لنکرانی نسل در نسل حدود چهارصد سال رهبری دینی، مذهبی و سیاسی مردم را بر عهده داشتند. شیخ حسین دوران کودکی را در...
مداخله نظامی ایران در بحران ظفار، زاییده یک سلسله علل، شرایط و دلبستگیهای سیاسی، اقتصادی و نظامی و در ارتباط تنگاتنگ با نوع راهبرد و تحول کارکردهای کشورهای ابرقدرت در سطوح بینالمللی بود. این مجموعه عوامل را باید در یک شبکه زنجیرهای و تأثیرگذار بر یکدیگر، ارزیابی و بررسی کرد: 1. درخواست کمک حکومت عمان از ایران سلطان قابوس پس از کودتای سال 1970 با هدف مبارزه با جبهه خلق ظفار، خواستار...
کاپیتولاسیون واژه ای فرانسوی است که معادل انگلیسی آن کاپیتولیشن Capitulation از کلمه Capitulare گرفته شده و به معنای «شرط گذاشتن» است. کاپیتولاسیون در لغت و عرف حقوقی و سیاسی به معنای سازش و تسلیم است و به قراردادهایی اطلاق می شود که به موجب آن، اتباع یک دولت در قلمرو دولت دیگر مشمول قوانین کشور خود می شوند و آن قوانین توسط کنسول آن دولت در محل اجرا می شود. به این دلیل واژه کاپیتولاسیون را در فارسی «حق...
زین العابدین رهنما فرزند شیخ العراقین مازندرانی، روحانى ایرانى مقیم عراق، در سال 1273 خورشیدى در کربلا به دنیا آمد و در نجف به تحصیل در رشته فقه اسلامى، حکمت و اصول پرداخت. زین العابدین همزمان با بعضى از روزنامه نویسان بعدى ایران، مانند على دشتى و عباس خلیلى در جوانى از عراق به ایران بازگشت. بعد از برچیده شدن بساط سلطنت محمد علیشاه و فرار او از ایران و استقرار مشروطیت، زین العابدین به...
محمدرضا شاه با وابستگی تنگاتنگی که با دولت امریکا پیدا کرده بود، در سال 1342، مبلغ 200 میلیون دلار وام از بانکهای امریکا، به ضمانت دولت امریکا، برای خرید اسلحه از آن دولت دریافت نمود، و سپس، تعدادی از نظامیان امریکا را با عنوان مستشاران نظامی، برای آموزش ارتش ایران استخدام کرد که با خانوادههای خود به ایران آمدند. دولت امریکا درخواست نمود که: «کارمندان هیأتهای مستشاران از امتیازات و...
کاپیتولاسیون عبارت است از معاهده ای که به موجب آن بیگانگان حق اقامت در کشور دیگری را برای خود تحصیل می کنند و از برخی حقوق و مزایای "اختصاصی" بهره مند می شوند. در ایران این موضوع برای اولین بار در عصر صفوی مطرح شد، ولی هیچ وقت تحقق نیافت. در دوره قاجار و در پی شکست ایران در جنگ با روسیه قرارداد ترکمانچای به ایران تحمیل شد. در این قرارداد و به موجب فصول 7 و 8 آن، قانون مصونیت قضایی مستشاران...
: سید حسن مدرس ، یکی از روحانیون تاثیرگذار در عرصه سیاسی ایران بود که سال ها در مسند نمایندگی مجلس شورای ملی از حوزه انتخابیه تهران، نقش موثری در تاریخ معاصر ایران ایفا کرد. زندگی سیاسی پر تلاطم او با چندین سوء قصد همراه بود و او بارها از سوی مخالفان، مورد ضرب و شتم قرار گرفت. مدرس از مخالفان سر سخت رضا خان در مقام وزارت جنگ و ریاست الوزرایی بود و این مبارزه در دوره سلطنت رضا شاه ادامه پیدا کرد....
روز چهارم آبان ۱۳۴۳امام خمینی در اعتراض به تصویب لایحه ذلت بار کاپیتولاسیون در مجلس شورای ملی طی نطق شدیداللحنی فرمودند: «عظمت ایران از بین رفت، استقلال از دست رفت، عزت ماپایکوب شد، مگر ما مستعمره هستیم. مگر ایران در اشغال امریکاست؟» طرح مصونیت نظامیان امریکایی که در خارج از ایالات متحده خدمت میکردند، از اوایل دهه ۱۳۳۰ و پس از استقرار نیروهای امریکا در کشورهای عضو ناتو به صورت...
حجتالاسلام و المسلمین روحالله حسینیان در سال ۱۳۳۴ در شهرستان آباده استان فارس متولد شد. او از آغاز دهه ۶۰ وارد دستگاه قضایی کشور شد و به سمت قائم مقام دادستانی انقلاب در مشهد و سپس دادستانی در دادگاه انقلاب تهران رسید. او همچنین ریاست یکی از شعب دادگاه ویژه روحانیت تهران را هم در کارنامه خود دارد. در سال ۱۳۷۶ وی پس از سیدحمید روحانی به ریاست مرکز اسناد انقلاب اسلامی رسید و در سال ۱۳۸۴ به...
حجتالاسلام و المسلمین روحالله حسینیان در سال ۱۳۳۴ در شهرستان آباده استان فارس متولد شد. او از آغاز دهه ۶۰ وارد دستگاه قضایی کشور شد و به سمت قائم مقام دادستانی انقلاب در مشهد و سپس دادستانی در دادگاه انقلاب تهران رسید. او همچنین ریاست یکی از شعب دادگاه ویژه روحانیت تهران را هم در کارنامه خود دارد. در سال ۱۳۷۶ وی پس از سیدحمید روحانی به ریاست مرکز اسناد انقلاب اسلامی رسید و در سال ۱۳۸۴ به...