احسان طبری
تاریخ سند: ۹ مهر ۱۳۵۷ سعدون شاکر رئیس سرویس اطلاعاتی عراق خطاب به رئیس نمایندگی ساواک در بغداد: روزنامههای ایران اعلام کردهاند که منزل خمینی را محاصره کردهایم و اجازه نفس کشیدن به او نمیدهیم. ما این مطلب را نوعی حمله به خود تلقی میکنیم چون این اقدام به خواست شما و [به] منظور تأمین مسئله شما انجام گرفته است. این اقدام ما باعث شده تظاهراتی علیه عراق در چند نقطه جهان از جمله لندن صورت...
محرمانه ۴ اکتبر ۱۹۷۸ (۱۲ مهر ۱۳۵۷) از: دفتر حافظ منافع امریکا، بغداد به: وزارت امورخارجه، واشنگتن دی.سی - فوری رونوشت: سفارتخانههای امریکا در تهران، آنکارا، اسلام آباد، کویت، لندن، پاریس، مسکو موضوع: معضلی به نام خمینی ۱. خلاصه: تصمیم عراق در رابطه با حضور آیتالله خمینی در این کشور، با توجه به چند نکته از جمله تمایل به داشتن روابط حسنه با ایران اتخاذ خواهد شد. روش سخت ایران مبنی بر تقاضا...
فتح خرمشهر به عنوان یک حادثه تاریخی و سرنوشتساز، پایانبخش دوره اول جنگ است که با تجاوز رژیم بعث عراق بـه خاک ایران در تاریخ ۳۱ شهریور ۱۳۵۹ آغاز شد و با آزادسازی مناطق اشغالی به پایان رسید. ادامه جنگ پس از فتح خرمشهر به مدت ۶ سال و تحولاتی که در این مرحله از جنگ صورت گرفت بهویژه نحوه پایان جنگ، «علت ادامه جنگ» را به یک پرسش بنیادین تبدیل کرده است. در این زمینه ملاحظاتی وجود دارد که...
تصویری از آخرین نمازجمعه آیتالله طالقانی؛ ۱۶ شهریور ۱۳۵۷ آخرین نمازجمعه به امامت آیتالله طالقانی به دلیل گرامیداشت یاد شهدای فاجعه ۱۷ شهریور ۱۳۵۷، در بهشت زهرا(س) و در جوار قبور شهدای انقلاب برگزار شد. آیتالله طالقانی در خطبۀ اول این نماز، جهاد در راه خدا و شهدای این راه را ستود:«همان جوان، زن، مرد که دائماً در اندیشۀ تأمین لذات و شهوات مادیست، یک مرتبه از جا کنده میشود. وقتی که به...
بهمن ۱۳۵۵، هنوز صدام حسین حسن البکر را برکنار نکرده بود اما مشخص بود کم کم به نفر اول عراق تبدیل میشود که حزب بعث عراق برگزاری مراسمهای مذهبی و برقراری موکب و پیادهروی به کربلا را ممنوع کرد. حزب بعث از سال ۱۳۴۸ ش، محدودیتهای گستردهای در برگزاری مراسم مذهبی شیعیان بهوجود آورده بود. سه سال بعد، مراسمهای مذهبی محدود شد به تعداد کمی از حسینیهها که مجوز داشتند این روند ادامه یافت تا سال...
روزنامه جمهوری اسلامی؛ ۲۷ مرداد ۱۳۶۹: «...الاتحاد چاپ ابوظبی در این زمینه نوشت: با پذیرش [مجدد] قرارداد الجزایر از سوی [رژیم بعث] عراق بزرگترین پیروزی در تاریخ جمهوری اسلامی ایران تحقق یافت. این روزنامه با به پیام صدام حسین به ریاست جمهوری اسلامی ایران به نقل از وی با تیتر درشت نوشت: آنچه را که خواستید برآورده شد. به نوشته الاتحاد صدام حسین که خود در سال ۱۹۸۰ میلادی و پس از آغاز جنگ با ایران...
انورخامهای از پیشکسوتان مارکسیسم ایرانی و یکی از اعضای گروه معروف ۵۳ نفر بود. او برای نخستینبار اردیبهشت۱۳۱۶ دستگیر و مهر ۱۳۲۰ از زندان آزاد شد. سند اول برگهی درج مشخصات او هنگام دستگیری و سند دوم، گواهی آزادی او از زندان است.
به: بخش ۳۲۲ از: ۳۰۰ / الف شماره: ۳۷۱ ـ ۳۰۰ / الف تاریخ ۱۲ /۴/ ۴۵ موضوع: وضع دولت اسداللّه رشیدیان روز پنجشنبه گذشته ضمن صحبت خصوصی از شخص هویدا نخستوزیر کاملاً تجلیل میکرد و میگفت با اینکه هویدا عضو کابینه منصور بود که آمریکاییها او را به ایران تحمیل کرده بودند ولی خود هویدا علاقهای به تبعیت از سیاست یک جانبه آمریکاییها ندارد و میتوان او را در ردیف دولتهایی نظیر ساعد دانست که تعصب...
پس از سخنرانی امامخمینی در خرداد ۴۲ رژیم شاه ایشان را دستگیر و پس از مدتی به خانهای در قیطریه منتقل کرده و تحت نظر قرار میدهند. در این روزها آیتالله مصباح یزدی نامهای خطاب به ایشان در تحلیل شرایط فعلی کشور و آثار شروع مبارزه بر مردم و حوزه مینویسد. این نامه پس از چند سال در بازرسی وسایل منزل امام، بدست ساواک میافتد. موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی در سالگرد رحلت آیتالله مصباح یزدی...
پاییز ۱۳۵۷ فشارهای حکومت عراق بر امام، باعث میشود ایشان عراق را ابتدا به مقصد کویت و نهایتا به مقصد فرانسه ترک کند. تغییر مقصد غافلگیرانه به مقصد پاریس، به خاطر تکمیلبودن مدارک و بیمشکل بودن پاسپورت، به راحتی انجام میشود. ناگهان فرانسه، با معضلی مهم یعنی حضور مهمترین و فعالترین چهره مخالف رژیم شاه در کشورش روبرو میشود که باید آن را تدبیر کند. پس از ورود امام به پاریس، تعلاملات زیادی بین...
منابع اطلاعاتیِ لورفتهی سازمان سیا نه منحصر به ایران، بلکه تبعههای کشورهای مختلف اروپایی و عربی را نیز در بر میگرفت. اطلاعات مهمی که نه فقط برای دستگاههای اطلاعاتی ایران، بلکه برای سرویسهای اطلاعاتی سایر کشورهای دشمن، رقیب و حتی دوست آمریکا نیز جذاب و مهم محسوب میشد. این یعنی یک رسوایی اطلاعاتی برای سیا در جهان و پیامدهای طولانیمدتی که با آن روبرو میشد
سیزده آبان ۱۳۴۳ امامخمینی پس از سخنرانی خود علیه مصونیت مستشاران آمریکایی در ایران، توسط ساواک دستگیر و به دستور شاه به ترکیه تبعید شد. دو روز بعد استورات راکول، کاردار موقت آمریکا در تهران در بخشی از یک از نامهی غیررسمی، با ادبیاتی نازیبا از این تصمیم شاه اظهار خوشحالی کرد. ۱۵ سال بعد در جریان تسخیر سفارت آمریکا در تهران توسط دانشجویان پیرو خط امام، این نامه نیز جرو اسنادی بود که...
پنجم مهرماه ۱۳۵۹ در حالی که کمتر از یک هفته از شروع جنگ تحمیلی توسط عراق میگذشت، ابوالحسن بنیصدر، رئیس جمهور و فرمانده کلقوا، مصطفی چمران را به عنوان نماینده خود در مناطق عملیاتی منصوب میکند. متن این حکم به شرح زیر است: بفرمان امام امت، دکتر مصطفی چمران نماینده امام و اینجانب در مناطق عملیات جنگی در کلیه امور منصوب میگردد. لازمالاجراء است که تمامی سازمانهای لشگری و کشوری و...
پاییز و زمستان ۱۳۵۷ سرعت و تعدد رخدادهای ایران زیاد بود و هنری پرکت که تازه چندماهی از مسئولیت جدیدیش یعنی رئیس بخش ایران در دفتر امور خاورمیانهی وزارت امورخارجه آمریکا میگذشت، روزهای شلوغی را پشت سر میگذاشت. در این چندماهی که امامخمینی، در فرانسه مستقر شده بود، علاوه بر روحانیونی که در نجف همراهش بودند، چند چهرهی دیگر نیز به حلقهی یکِ اطرافیان او اضافه شده بود. یکی از...
تاریخ سند: ۲۶ اسفند ۱۳۵۴ خیلی محرمانه موضوع: اِعمال قدرت عراقیها نسبت به شیعیان مقیم آن کشور یکی از ایرانیانی که برای دیدن پسرش که در نجف اشرف به تحصیل علوم دینی مشغول است به عراق مسافرت نموده و اخیراً به ایران مراجعت کرده است، اظهار داشته دولت عراق از تشکیل دستهجات عزاداری و عبور از خیابانها و همچنین طواف حرم حضرت امام حسین(ع) و حضرت ابوالفضل(ع) در روز اربعین جلوگیری به عمل آورده که...
شخصِ شاه، خود بیش از هر فرد دیگری از ماهیت و ابعاد اقدامش در صرفنظرکردن از حق حاکمیت ایران بر بحرین، آگاه بود. وی در ۲۰ بهمن ماه ۱۳۴۸ به طور خصوصی به امیراسدالله علم میگوید:«بین خودمان باشد، به نظر تو در ادامه حل مسأله بحرین، آیا ما به مملکتمان خیانت میکنیم؟ یا آنطور که بسیاری کسان در اقصی نقاط جهان گفتهاند، در مرز بهدستآوردن موفقیت بزرگی هستیم و منطقه را از...
روزنامه ایران: پس از انقلاب اسلامی ایران شرایط پرتلاطمی در کشور رقم خورد که منجر به ایجاد و فعالیت دهها گروه با آرمانها و انگیزههای مختلف شد. شرایطی که صدها نشریه متعلق به گروههای سیاسی متفاوت و متعارض منتشر میشد؛ حتی برخی از آنها به صراحت از سرنگونی حکومت برآمده از انقلاب سخن میگفتند. محمود نادری، نویسنده و پژوهشگر ایرانی سالهای طولانی در خصوص این وضعیت مطالعه کرده و ثمره...
: میلسپو در کتاب ۱۹۴۶ خود[=آمریکائیان در ایران] گوشههایی از حکومت وحشت رضاشاه را شرح میدهد. او مینویسد که رضاشاه «هزاران نفر را حبس کرده و صدها نفر را کشته بود، و بعضیها را با دستهای خودش به قتل رسانده بود.» در نتیجه این حکومت وحشت، «بر دل مردم ترس افتاده بود. به هیچکس نمیشد اعتماد کرد؛ و اَحدی جرأت اعتراض یا انتقاد نداشت....شواهد فراوان و متأسفانه مجابکننده&zwnj...
سیاستگریزی، یکی از شعارهای معروف فرقههای مختلف دراویش بوده است. اما مروری بر واقعیات تاریخ نشان میدهد، این فرقهها برای تداوم حیات و تقویت خود، در طول زمان فارغ از حق و باطل بودن قدرتهای حاکم، سعی کردهاند مناسبات خود با آنها را تنظیم کنند. دراویش گنابادی نیز یکی از این فرقهها هستند که این قاعده در دوره پهلوی نیز بر رفتارشان حاکم بود. در واقع آنها هرچند "سیاستورزی" را نفی...