احسان طبری
ارشیر زاهدی، آخرین سفیر دربار پهلوی در آمریکا که اکنون در سن 90 سالگی در سوئیس اقامت دارد، با درج یک آگهی در روزنامه نیویورک تایمز به شدت از سیاست دولت ترامپ در قبال ایران انتقاد کرده است. متن کامل این یادداشت در پی می‌‌آید: سخنرانی وزیر خارجه آمریکا، مایک پمپئو، درباره ایران غم‌انگیز و گیج کننده بود. به‌عنوان رئیس سیاست خارجی یک قدرت بزرگ، و مدیر سابق سازمان سیا، ایشان باید...
: مطالعه این اسناد نشان می دهد که چرا صدام حسین گفت اگر ایرانی ها بتوانند خرمشهر را بازپس بگیرند، کلید بصره را به آن ها تقدیم خواهم کرد. آن چه پیش رو دارید، متن سندی است که حاوی اطلاعات به دست آمده از سرهنگ «نزار صاحب کاظم» معاون رییس ستاد تیپ 96 پیاده (مستقر در منطقهِ «رقابیه») است که در عملیات «فتح‌المبین» به‌اسارت نیروهای ایرانی درآمد(حدود یک ماه قبل از آغاز عملیات...
شنود مکالمات تلفنی گیلدا [معروف به طلا، معشوقۀ محمدرضا پهلوی] توسط ساواک . اهمیت این سند با مُهر سرّی ساواک، در آن است که نشان می دهد اشرف پهلوی در سن 54 سالگی با آنکه متاهل بود همچنان بدنبال رابطه غیر اخلاقی بوده است . دراین سند کارشناس ساواک یافته های خود را از مکالمه گیلدا با دوستش در باره روابط اشرف و فردی به نام سامی روایت می کند در خلال آن به نقش اشرف در معتاد کردن دیگران به هروئین نیز ...
: امیر مکی تاریخ‌پژوه در مصاحبه با خبرگزاری فارس می گوید: بعد از آنکه ایرانیان اداره صنعت نفت را بر عهده گرفتند، تصور انگلیسی‌ها این بود که ایرانیان به تنهایی قادر نیستند نفت تولید کنند اما اداره صنعت نفت توسط ایرانیان انجام شد. پس از ملی شدن صنعت نفت، دولت ایران تصمیم گرفت که دست انگلیسی ها را از شرکت نفت ایران کوتاه کند. بنابراین لایحهای به مجلس برد که طی آن، از...
پس از تصرف سفارت آمریکا در ایران، دولت آمریکا که موقعیت و منافع خود در ایران را از دست داده بود و نفوذ منطقه‌ای خود را در خطر می‌دید، به منظور حل مسأله گروگان‌ها، تمام گزینه‌ها را آزمود و به انواع فریب‌ها دست زد. چرا که به قول "جیمز بیل" : «کشوری ضعیف، در برابر یک ابرقدرت قد برافراشته و دست به چنان اقدامی زده بود. ابرقدرتی که هر روز با فریاد و فغان، خفت و ناتوانی سیاسی خود را بروز...
در ماجرای قرارداد 1933 ظاهر قضیه نشان می‌داد که ایران بر احاقه حقوق خود پافشاری کرده و حاضر به عقب‌نشینی از موضع انتقادی خود نسبت به قرارداد دارسی نیست، اما تقی زاده در خاطرات خود تعریف می‌کند با اینکه رضاخان دستور داده بود، داور به ژنو برود اما از رفتارش تزلزل نسبت به ادامه تخاصم علیه شرکت نفت مشخص بود برای همین به‌زودی دستور داد که با این شرکت تفاهم‌نامه‌ای امضا شود... زمانی که سپاه...
نشستی با موضوع چالش‌های تاریخ شفاهی، با محوریت امنیت منابع تاریخی، روز چهارشنبه، نوزدهم اردیبهشت 1397 درسالن فرهیختگان سرای اهل قلم، واقع در محل سی‌ویکمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران درمصلای امام خمینی(ره) برگزار شد. دبیر جلسه شفیقه نیک‌نفس بود و امیرمسعود شهرام‌نیا، مجید تفرشی، محسن کاظمی و غلامرضا عزیزی سخنرانان این نشست بودند. اهمیت فرصت‌ها در کار تاریخ شفاهی امیرمسعود...
خواندن کتاب خاطرات اردشیر زاهدی وزیر خارجه و داماد شاه، که بعدها سفیر ایران در انگلستان و آمریکا شد . از این جهت جالب است که خاطراتش بخشی از تاریخ حکومت محمد رضا شاه را از نگاه او روایت می کند. گرچه نقد های جدی به ادعاهایی که در این کتاب مطرح شده است، می توان واردکرد اما محتوای این کتاب از آن جهت که روایت دست اول یکی از سردمداران رژیم شاه است برای پژوهشگران تاریخ معاصر اهمیت دارد. خاطرات اردشیر...
امیر سرتیپ خلبان محمد کریم عابدی نماینده پیشین مردم طبس در مجلس که در کمیته تحقیق درباره حادثه طبس به همراه مصطفی چمران وزیر دفاع وقت به محل حادثه مراجعه کرده و گزارش نهایی این تحقیق را آماده کرده بود در گفت‌وگو با خبرآنلاین، به تشریح این رخداد پرداخت و گفت: پس از اشغال لانه جاسوسی آمریکا در تهران و دستگیری اعضای سفارت آمریکا از سوی دانشجویان پیرو خط امام در سال 1359، دولت آمریکا در اعمال فشار...
شکست امریکا در طبس در آوریل 1980، بزرگ‌ترین ضربه را بر حیثیت سیاسی امریکا وارد کرد به طوری که ایالات‌متحده نه تنها در صحنه جهانی تحقیر شد بلکه با بحران "حقارت ملی" نیز مواجه شد. ریچارد نیکسون رئیس‌جمهور سابق امریکا معتقد بود: «ایالات متحده امریکا با شکست در عملیات نجات گروگان‌های امریکائی، اکنون بسیار بی‌وجهه و شدیدا خوار و خفیف شده است.» "استیون آر. وایزمن" نیز با به...
روز اول اردیبهشت 1358 دولت اعلام کرد زندان قزل قلعه که در دوران رژیم شاه محل نگاهداری 700 زندانی بود به فضای سبز و گذرگاه خودروها تبدیل شده است. زندان قزل قلعه یا «قزل قلاع» (قلعه سرخ)، از جمله یادمان‌های دوران قاجار و پهلوی اول و دوم است. این یادمان سال هاست که به «میدان میوه و تره بار» تبدیل شده است. این زندان خارج از «دروازه یوسف آباد» و در زمین های جلالیه در ده امیر آباد، قرار...
از مسائل مهم سیاست خارجی ایران در دوره محمدرضا پهلوی، حضور نیروهای ایران در منطقه ظفار بود. استان ظفار در جنوب غربی سلطان‌نشین عمان قرار دارد. این منطقه همواره به لحاظ سیاسی نامستقل و مردم آن دارای تمایلات مرکز گریزی بودند. موقعیت جغرافیایی ظفار سبب گردید که این منطقه آمادگی پذیرش جنبش‌های ضدحکومتی را داشته باشد. بعد از جنگ جهانی دوم و در زمان حکومت سلطان سعید بن تیمور فعالیت‌های...
همزمان با دخالت نظامی رژیم پهلوی در ظفار (57-1351)، دولت پهلوی در بحرانی‌ترین دوران حیات خود به سر می‌برد. التهاب انقلاب و گسترش اعتراضات مردمی، تشکل‌ها و گروههای سیاسی منسجم و یا غیر سازمان یافته متعددی را در داخل و خارج ایران در تضاد با سلطنت به وجود آورده بود. بدون توجه به نوع ایدئولوژی و جهت‌گیری سیاسی، تمامی این‌گروه‌ها در راستای مبارزه با رژیم پهلوی، همکاری ایران با سلطان عمان در...
حیدرخان عمواوغلی، از نخستین رهبران چپ ایران. در مورد ملیت و زادگاه او اختلاف است. محمد قزوینی که حیدرخان را از نزدیک می‌شناخته، وی را از رؤسا و ارکان مجاهدان خارجی، یعنی غیر ایرانی، دانسته است که در اوایل مشروطه، داوطلبانه به ایران آمد [1]. عباس اقبال آشتیانی نیز[2] او را از مردم قفقازیه و از اتباع دولت روسیه تزاری شناخته است، ولی به گفته کسروی [3]، وی از مردم سلماس بود و در قفقاز بزرگ شد. در حالی‌که...
روز 15 آبان 1309 ، سه روز پس از تصویب «قانون حفظ آثار ملی» در مجلس، اولین تقاضا برای کاوش های باستان شناسی در ایران از سوی یک منبع آمریکایی یعنی موزه دانشگاه پنسیلوانیا داده شد. بعد از مدتی فردی به نام دکتر اشمیت به عنوان نماینده این گروه باستان شناسی در ایران انتخاب شد. او در مدت حضور خود در ایران به عنوان نماینده موزه دانشگاه پنسیلوانیا اشیاء گرانبهای بسیاری را از کشور خارج...
از 14 مهر 1357 که امام خمینی(ره) با ورود به پاریس مرحله تازه‌ای از هجرت 14 ساله خود را آغاز کرد، دائماً تحت فشار ساواک بوده و تیمسار مقدم آخرین رئیس ساواک نهایت کوشش خود را برای محدود کردن امام در فرانسه به کاربست. این کوشش از طریق فشار ساواک بر سازمان اطلاعاتی فرانسه صورت گرفت. در آن زمان ساواک به دستور شاه ماهانه کمک‌های مالی قابل توجهی را دراختیار سرویس اطلاعاتی فرانسه قرار می‌داد. فرانسویها بر...
روز دوم مهر 1357 رسماً اعلام شد که حزب رستاخیز دیگر حزب رسمی کشور نبوده و از این پس مانند یک حزب عادی عمل خواهد کرد. رستاخیز نام حزبی است که توسط محمدرضا پهلوی تأسیس شد. در 11 اسفند 1353 شاه در حضور نخست‌وزیر، نمایندگان مجلسین شورای ملی و سنا، رهبران احزاب و مقامات کشوری، تأسیس «حزب رستاخیز ملت ایران» را اعلام کرد و دستور داد تا همه مسئولین، رؤسای احزاب و مردم به عضویت حزب درآیند. همچنین...
روز 4 شهریور 1357 جمشید آموزگار نخست‌وزیر از مقام خود استعفا کرد و جعفر شریف‌امامی مأمور تشکیل کابینه شد. جمشید آموزگاردر سال 1302ش. در شهر تهران در خانوادهای نسبتاً معروف و متنفذ به دنیا آمد. پدرش حبیب الله آموزگار از اهالی اصطهبانات فارس بود که به مدارج عالی علمی و سیاسی دست یافته بود. حبیب الله آموزگار در عرصه سیاست در عصر سلطنت رضا شاه و محمدرضا پهلوی عهده دار مسؤولیت های مهمی بود. مادر...
در سند پیش رو گزارش ساواک را درباره زدو بندهای ثابت پاسال با دربار شاه می خوانید که به ریشه یابی دلیل رشد ثابت پاسال در دوره حکومت محمد رضا شاه می پردازد. متن سند به شرح زیر است: « شماره: 718/ن ـ 300 تاریخ : 42/9/25 موضوع : محافل اقتصادی یکی از بازرگانان بازار می‌گفت در محافل اقتصادی تهران چنین شهرت دارد که در دوره زمامداری آقای علم امور مربوط به اقتصاد کشور طبق نظر و به نفع حبیب ثابت...
