انقلاب اسلامی
: وضعیت معیشتی مردم ایران و فضای اقتصادی و اجتماعی این کشور در دوران پیش و پسا انقلاب اسلامی موضوعی است که در تمام چهل سال گذشته مورد توجه پژوهشگران غربی قرار گرفته است. نزدیک شدن سالروز انقلاب اسلامی ایران که نقطه عطفی در تاریخ این مرز و بوم است، ما را بر آن داشت تا در سلسله گزارش‌هایی به بررسی اجمالی وضعیت جامعه ایرانی و نحوه زندگی و معیشتی مردم این کشور در دوران پیش از انقلاب بپردازیم،...
امام خمینی ده روز پیش از فرارسیدن ماه محرم، در ابتدای آذرماه 1357 پیام مهمی برای ملت ایران فرستادند و از این ماه به عنوان ماهی که خون بر شمشیر پیروز خواهد شد، یاد کردند. این پیام در دهه اول آذرماه 1357، نقش تعیینکنندهای در ادامه روند مبارزات مردم علیه حکومت محمدرضا پهلوی داشت. سندها خبر از آمادگی مردم برای مقابله با دولت نظامی در ماه محرم میدهند؛ حتی شایعه ورود اسلحه و توزیع آن بین مردم در میان...
سیدمحمد رئیسی در ارزیابی نهایی خود در مورد حادثه 5 آذر خاطرنشان می‌سازد: «حادثه 5 آذر بسیار رقت‌بار بود و هیچ ضرورتی نبود که مأمورین چنین جنایتی را مرتکب شوند. زیرا هنوز کاری از سوی مردم انجام نشده بود که مأمورین شهربانی با ایجاد رعب و وحشت و تیراندازی به طرف جمعیت آنها را به خاک و خون کشیدند. به‌همین خاطر پنجم آذر از سیاه‌ترین حوادث در گرگان در دوره رژیم خونریز پهلوی...
مردم گرگان با هدایت و حضور هوشمندانه و تاثیرگذار بزرگان و علمای دین همراه با درک صحیح از رخدادهای پیرامونی پا به پای مردم دیگر شهرهای ایران نهال انقلاب را با خون خود آبیاری کردند اما تاریخ پر فراز و نشیب مردم این شهر و نقش آفرینی آنها برای ظهور انقلاب اسلامی در 5 آذرماه سال 1357 به اوج خود رسید. در این روز که مصادف با هفتمین روز به خاک و خون کشیده شدن زائران حرم امن رضوی در 29 آبان بود، گرگانی ها با...
پنجم آذر سالروز حماسه ماندگار مردم گرگان است، روزی که مردم ظلم ستیزی را برنتافته و در لبیک به فرمان امام خمینی (ره) به خیابان آمدند و برگ زرینی در کشور رقم خورد. تاریخ شکوهمند انقلاب اسلامی ایران سرشار از وقایع برجسته و ماندگار بوده و هر شهر به اندازه توان خود در این پیروزی نقش داشت. یکی از وقایع بزرگ، قیام پنجم آذر مردم گرگان است که در سال ۱۳۵۷ اتفاق افتاد. در آن روزها رژیم پهلوی به روزهای آخر...
پس از شهادت آیت الله سیدمصطفی خمینی (1/8/1356) فضای سیاسی ایران شاهد حوادثی بود که در دو دهه چهل و پنجاه، تجربهای بینظیر به شمار میآمد. اول این که سخنرانیهای فراوانی در بزرگداشت شخصیت این شهید برپا شد. تعداد این سخنرانیها به همراه محتوای سیاسی آنها نه تنها پهنه ایران، بلکه کشورهای همسایه و بسیاری از محافل دانشجویی در اروپا، آمریکا و آسیا را دربر گرفت. دوم این که در این مجالس تنها به گرامیداشت آیتالله...
: انقلاب اسلامی ایران محصول تلاش جمعی مردمی بود که برای پایان دادن به ظلم و استبداد حکومت پادشاهی و حاکم کردن قوانین اسلام شکل گرفت. در این میان روحانیت شیعه نقش برجسته‌ای داشتند. در انقلاب اسلامی جدای از چهره ممتاز و بی‌بدیل امام خمینی به عنوان رهبر انقلاب، افرادی دیگری بودند که هر یک به تناسب توان خود در جریان به ثمر رساندن این انقلاب نقش داشتند. علاوه بر تهران، روحانیون در سایر مناطق...
روز سی‌ام مهر 1357را می‌توان روز خیزش دانش‌آموزی شهر همدان نام‌گذاری کرد. در این روز هزاران دانش‌آموز در تظاهراتی اعتراضی در مسیر رسیدن به میدان اصلی شهر یعنی میدان پهلوی (امام خمینی کنونی) مورد هجوم نیروهای نظامی و امنیتی قرار گرفتند و با شهادت 3 تن و زخمی شدن بیش از 20 تن، روز خونینی در تاریخ شهر ثبت کردند. در این ماجرا، دانش‌آموزان دبیرستان‌های پهلوی(امام کنونی)، علویان، سیروس...
هنگام تشییع پیکر استاد شهید کامران نجات‌اللهی در ششم دی 1357، در نزدیکی میدان انقلاب کنونی نیروهای نظامی به سوی تشییع‌کنندگان، شلیک کردند و چندین تن به شهادت رسیدند. حسین قشقایی از جمله شهدای آن واقعه بود که در سال 1352ش از دانشکده هنرهای دراماتیک تهران در رشته تئاتر فارغ‌التحصیل شده و نمایشنامه‌هایی چند را نوشته و روی صحنه برده بود. از جمله نمایشنامه‌هایی که از وی به‌جا ماند «نهضت...
«حجره شماره دو»، خاطرات حجتالاسلام ابوالقاسم اقبالیان با موضوع تاریخ شفاهی انقلاب و دفاع مقدس و به قلم رضا یزدانی، ازسوی حوزه هنری قم به چاپ رسید. کتاب «حجره شماره دو» تنها خاطرات شخصی یک مبارز انقلابی نیست، بلکه خلاصه‌‌ای است از تاریخ انقلاب و دفاع مقدس قم. زیرا راوی این کتاب، حجتالاسلام ابوالقاسم اقبالیان، در بیشتر اتفاقات مهمِ انقلاب در قم نقش مؤثر داشته و بعضی از...
سال 1357 یکی از مهم‌ترین و سرنوشت‌سازترین مقاطع تاریخی برای مردم ایران و حکومت پهلوی به شمار می‌رفت. در این سال، حوادثی رخ داد که زمینه را برای وارد کردن ضربه نهایی به پیکره حکومت پهلوی فراهم و مقدمات پیروزی انقلاب اسلامی را مهیا ساخت. در این مقطع فعالیتهای امام خمینی در نوفل‌لوشاتو به اوج خود رسیده بود و بیانیه و سخنرانیهای ایشان به طور مداوم به ایران فرستاده می‌شد....
بازتاب رویدادهاى خرم‌آباد در دیگر شهرهاى استان نمود پیدا کرد. در بروجرد مردم، بویژه بازاریان و فرهنگیان دست از کار کشیدند و به راه‌پیمایى پرداختند. خبرنگار کیهان رویدادهاى بروجرد را چنین گزارش نموده است: « اوایل صبح، دانش‌آموزان مدارس و انستیتو تکنولوژى و سایر مؤسسات آموزشى به همراه معلمان خود مقابل آموزش و پرورش بروجرد اجتماع کردند و سپس به راه‌پیمایى در شهر پرداختند. تظاهرکنندگان...
: هنرعـکاسی ازابـتدای ورودش بـه ایران(1217 ش/1839 م)فراز و فرودهایی را پشت‌سر گذارده است. این‌هنر در دربار قاجار محبوس و منحصر ماند،سپس در دوره مشروطه پاگـرفت و تا حدی به میان مردم راه یافت. با روی کارآمدن پهلوی اول و برقراری بروکراسی اداری و نیاز بـه اسنادی چون شناسنامه عـکس‌دار،فـراگیر شد و در دهه چهل و پنجاه شمسی عمومیت آن تا بدانجا پیش رفت که به واسطه آشنایی مردم...
آنچه در این اثر گرد آمده به دو بخش قابل تقسیم است: بخشی که از مطبوعات گرفته شده است و بخشی دیگر از مراکز آرشیوی. بخش مطبوعات نزدیک به نود درصد مجموعه را دربردارد و بخش دوم سهم ناچیز ولی بااهمیتی را داراست. مطالب برگرفته از مطبوعات پیش از آنکه قطعنامه باشند، اخبار قطعنامه‌ها هستند ولی آنها را تنها به علت دارا بودنِ مهم‌ترین ویژگی قطعنامه یعنی «خواسته‌های جامعه‌ای معین» به...
آیتالله مدنی در میان استقبال گرم و با شکوه مردم در حالی که به نفع امام‌خمینی و علیه رژیم شعار می‌دادند، وارد همدان شد و مردم، وی را تا منزلش مشایعت کردند. آقای حسن مشتاق در این‌باره می‌گوید: «برای استقبال از آیتالله مدنی دو سه روز جلوتر تدارک دیده شد و کسانی که باید برنامه‌ریز این جریان باشند را معلوم کردند. یک جلسه مشورتی در منزل آقای حسینی تشکیل شد و افراد مسئول و وظایف آنان...
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، گروه‌های معارض جریان اسلامی راه خود را از این جریان جدا کردند و با به چالش کشیدن ماهیت نظام جمهوری اسلامی، آن را جزء اهداف اولیه انقلاب ندانستند، اما آنها به یک مسئله مهم بی‌توجه بودند. در مخالفت با رژیم پهلوی، گروه‌های سیاسی مختلفی حضور داشتند، اما در نهایت گفتمان اسلامی بود که توانست انقلاب را پیروز گرداند و نظام برآمده از آن را شکل دهد. پس از پیروزی انقلاب...
محمدجواد باهنر به سال ۱۳۱۲ در یک خانواده پیشهور و ساده در شهر کویری کرمان به دنیا آمد، محله باهنر معروف به «محله شهر» از محلهای بسیار قدیمی و مخروبه شهر کرمان بود. علی اصغر پدر محمدجواد، امور معیشتی خانواده را از مغازه کوچکی در بازار قدمگاه نزدیک میدان مشتاقیه، اواخر خیابان شریعتی (شاهپور آن روزگار) تأمین میکرد.۱
جایگاه عاشورا در تاریخ تشیع و پیوند ماهوی آن با نهضت امام خمینی، باعث شده بود که در طول تاریخ این نهضت مردم همواره در دهه اول محرم به تأسی از واقعه عاشورا با دسته‌های عزاداری به خیابان‌ها بیایند و شعار «مرگ بر شاه و درود بر خمینی» سر دهند. ساواک برای کنترل قیام‌های مردمی در این دهه از ابزارهای مختلفی ازجمله، کشتار مردم، گماشتن مأمور در دسته‌های عزاداری، ممنوع‌المنبر کردن خطبا و......
: پیروزى انقلاب اسلامى ایران، موجى از شادمانى در میان فلسطینی‌‌هاى مسلمان، به ویژه در اراضى اشغالى و لبنان، ایجاد کرد. مبارزان فلسطینى و لبنانى به محض دریافت خبر سقوط رژیم شاهنشاهى و پیروزى انقلاب اسلامى، در خیابان‌هاى بیروت و دیگر شهرها و روستاهاى آن کشور و اردوگاههاى فلسطینى با تیراندازی‌هاى هوایى، شادمانى خود را ابراز داشتند. عصر روز 28 بهمن 1357 هیأتی از سازمان آزادی‌بخش...
با اعلام همبستگی پزشکان و کارکنان بیمارستان شاه‌رضا -امام رضا(ع)- با انقلابیون و سرنگون کردن مجسمه‌ی داخل محوطه‌ی بیمارستان،در 23 آذر 1357 مصادف با سیزدهم محرم عده‌ای از نیروهای ساواک در چتر حمایت نظامیان، با شکستن نرده‌های آهنی از درب جنوبی وارد باغ بیمارستان شده و با تیراندازی و حمله به بخش‌های داخلی و اطفال بیمارستان، موجب آزار و اذیت بیماران شدند. به دنبال اطلاع یافتن از این حادثه،...
