انتخابات
سند شماره ۲
شیب دخالت‌های وزیر و وزارت جنگ در انتخاب نمایندگان پنجمین دوره مجلس شورای ملی تند و دست‌نخورده باقی مانده بود. سفارش‌های انتخاباتی هم‌چنان ادامه داشت؛ حتی در دستورهای داده‌شده تجدیدنظر می‌شد و جایگزین‌های دیگری معرفی می‌گردید. برای نمونه به امیرلشکر جنوب گفته شد که معرفی [سرتیپ]سیف‌الله‌خان[شهاب] برای آباده شیراز اشتباه بوده و «بایستی سردارفاخر[حکمت] از آباده انتخاب شود.»(۱) و یا...
انگلیسی ها از ابتدای به قدرت رسیدن محمد رضا پهلوی قصد داشتند در ضمیر وی این باور را حک کنند که قدرت فائقه انگلیس ماوراء قدرت دربار اوست. این شیوه برخورد در گفتار تحکم آمیز آلن چارلز ترات، رئیس اطلاعات سفارت [انگلیس]، کاملاً روشن می شود.»شبکه ایران-گروه تاریخ: انتخابات های دوره پهلوی به حدی رسوا بود که حتی طرفدارانی کنونی آن رژیم هم در صدد نفی تقلب های گسترده (به عبارت بهتر، تبدیل انتخابات...
قانون اساسی مشروطه ایران، صراحتی درباره عدم مشارکت زنان نداشت، اما با توجه به فضای فرهنگی حاکم بر جامعه و موقعیت زن در جامعه ایرانی، به صورت طبیعی مشارکت زنان و حق رأی آنان در جریان مشروطه و دهه‌های بعد مطرح نشد. بعدها این جمله در قانون اساسی که مجلس شورای ملی نماینده «قاطبه اهالی مملکت» ایران است، چنین تعبیر شد که زنان نیز می‌توانند حق رأی داشته باشند، گرچه همان طور که خواهیم دید،...
مجله خواندنیها؛ ۱۷ فروردین ۱۳۳۳: «تیمسار سرتیپ [عباس]فرزانگان وزیر پست و تلگراف و سخنگوی دولت[سپهبد زاهدی] در مصاحبه مطبوعاتی روز پنجشنبه گذشته خود اظهار داشت که اخیراً یکی از مخبرین خارجی برای تهیه عکس مبادرت به صحنه‌سازی کرده و با پرداخت مبلغ ۱۵۰۰ ریال، چند نفر را وادار کرده است در حالی که چاقو در دست دارند، در مقابل دوربین عکاسی بایستند و از آنها عکس‌برداری نماید[!]. انتشار این عکس در...
مجله خواندنیها؛ ۲۰ بهمن ۱۳۳۲: «کتک‌زدن کسانی که به کاندیداهای مقاومت نهضت ملی رأی می‌دادند، یکی از صحنه‌های تأسف‌آور اخذ رأی در انتخابات [مجلس]سنا بود. گفته می‌شد عده‌ای چوب به دست در پشت در مسجد لولاگر، یکی از رأی‌دهندگان را که به کاندیداهای مقاومت نهضت رأی داده بود، آنقدر زدند که خون از سرش جاری شد. به علاوه افراد احزاب و دستجات موافق، عده‌ای از دانشجویان و رأی‌دهندگان...
ایران، پیشرو در روند دموکراسی انتخابات مهمترین مجرای عملی شدن دموکراسی و معیاری برای ارزیابی جایگاه و میزان نقش‌آفرینی مردم در نظام‌های سیاسی امروزی است. انتخابات، چارچوب و ابزاری است که از طریق آن اراده مردم در شکل‌گیری نهادهای سیاسی و تعیین متصدیان اعمال قدرت سیاسی به ظهور می‌رسد و از این طریق، مردم در عرصه‌های تصمیم‌گیری، اجرا و نظارت در اداره کشور، نقش‌آفرینی...
کودتای انگلیسی 1299ش. که منجر به قدرت گرفتن افسر ساده‌ای به نام رضاخان میرپنج شد، فصل جدیدی را در تاریخ معاصر ایران گشود و مجلس مشروطه را به صورت ابزاری در دست نظامیان بدل ساخت. به طوری که طی چندین دوره تا شهریور 1320 و اشغال نظامی ایران توسط متفقین و تبعید رضاشاه به جزیره موریس، از جنگ و جدال احزاب تندرو و مجادله نمایندگان خبری نبود و فقط بله قربان‌گویان و احسنت‌گویان به صندلی‌های مقدس...
تصویری از حضور امام خمینی در انتخابات چهارمین دوره ریاست جمهوری اسلامی ایران؛ ۲۵ مرداد ۱۳۶۴ امام خمینی: مسأله، مسأله ریاست جمهور نیست، مسأله اسلام است «...از مسائلی که ما در پیش داریم، الآن قضیه انتخابات رئیس جمهور است. من کار ندارم کی رئیس جمهور می‌شود، به من مربوط نیست، من خودم یک رأی دارم به هر که دلم می‌خواهد می‌دهم، شما هم همین طور. اما اگر بخواهید در مقابل دنیا اظهار حیات بکنید که...
رفتار انتخاباتی، نوعی کنش سیاسی است که با کارکردهای ساختی خرده‌نظام‌های اقتصادی و جامعه‌ای و فرهنگی در سطح کلان نظام اجتماعی رابطه دارد. این رفتار به‌علاوه در سطح خُرد نظام اجتماعی با وضعیت ارگانیسم رفتاری، شخصیت، اجتماع و الگوهای رفتاری آن ارتباط می‌یابد. ●یکم رفتار انتخاباتی، نوعی کنش سیاسی است که با کارکردهای ساختی خرده‌نظام‌های اقتصادی و جامعه‌ای و فرهنگی در سطح...
دوره‌ی بیست‌وچهارم مجلس‌شورای‌ملی که به «مجلس رستاخیز» معروف شد، آخرین مجلس دوران پهلوی است. و چون حزب رستاخیز، تنها حزب حاکم بود که از اواخر مجلس بیست‌وسوم رسمیت یافت، فقط کسانی می‌توانستند در انتخابات دوره‌ی بیست‌وچهارم مجلس کاندیدای نمایندگی شوند که در حزب عضویت داشتند؛ لذا قبل از پرداختن به موضوع انتخابات و جریان برگزاری آن، می‌بایست ابتدا به نحوه‌ی...
: پس از عزل ابوالحسن بنی صدر از ریاست جمهوری، روزنامه جمهوری اسلامی در آخرین مصاحبه اختصاصی خود با آیت الله شهید بهشتی نظر ایشان را در مورد صفات و شرایط رئیس جمهور آینده جویا شده است. در اینجا متن این مصاحبه از نظرتان می‌گذرد: - مردم در این مرحله حساس و سرنوشت‌ساز باید چه رئیس جمهوری را انتخاب کنند؟ * بسم الله الرحمن الرحیم نقش اساسی رئیس جمهور در جامعه این است که بتواند ارگان‌ها...
حسین مکى، که از اعضاى حزب دموکرات قوام‌السلطنه بوده، در آن روزها با ملیون ارتباط پیدا مى‌کند. او، نماینده مجلس شوراى ملّى بوده و با سخنرانى طولانى‌اى که [در مجلس] مى‌کند، دوره مجلس پانزدهم تمام مى‌شود. به همین جهت، قرارداد گس ـ گلشائیان به تصویب مجلس شوراى ملّى آن روز نمى‌رسد؛ مى‌ماند براى دورة شانزدهم. چون شاه مى‌خواسته تقریبا به نوعى، یا فریبکارانه یا به علت اینکه...
علت اصلی پیدایش انقلاب مشروطیت در ایران، تأسیس عدالتخانه‌ای بود که براساس قانون شریعت به اختلافات و مشکلات مردم رسیدگی کند علاوه بر حفاظت از منافع و حقوق آنان، از دیکتاتوری و بی‌قانونی در کشور نیز جلوگیری نماید. از این رو می‌توان این نهاد مردمی را یکی از مهمترین نهادهای دموکراسی دانست. این روند تکاملی در نهایت منجر به تشکیل مجلس شورایی شد که با توجه به نقش و جایگاه آن، بنیاد نظام،...
رضاشاه، از همان ابتدای سلطنت و بلکه پیش از آن در جریان انتخابات مجلس پنجم، با دخالت در امر انتخابات، مجلس وفادار و مطیع فرامین خود پدید آورد که همچون مهر لاستیکی و ابزاری بیاراده به ارادة شاه وجه قانونی داد. با تأسیس ارتش مدرن و با ایجاد مؤسسات مالی جدید، سلطه حکومت بر منابع عمده قدرت برقرار شد. عدم اجرای قانون اساسی با دخالت گسترده حکومت در انتخابات مجلس و دستچین کردن نمایندگان از بین هواداران...
انتخابات مجلس هفدهم از بسیاری جهات با سایر انتخابات یکسان نبود. اول آن که این انتخابات به هنگامی برگزار شد که ایران درگیر دست و پنجه نرم کردن با امپریالیسم انگلیس بود. دوم آن که این انتخابات توسط دولت دکتر مصدق به عمل آمد؛ یعنی تنها دولت ملی که در دوران پادشاهی محمدرضا پهلوی سرکار آمده بود. سوم آن که شرایط اجتماعی و سیاسی به گونه ای بود که بیش از هر زمان دیگر، چه نیروهای طرفدار دولت، چه مخالفان اعم از...
بر اساس اسناد منتشر نشده وزارت جنگ۱ بدون تردید مرحله مهم صعود رضاخان به منصب ریاست الوزرائی و البته به دنبال آن ایجاد بلوای جمهوری، تقلبات گسترده در انتخابات مجلس پنجم بود، به طوری که وقتی به اصطلاح این انتخابات انجام شد، معلوم گردید به جز تهران، قشون با انتخاباتی فرمایشی کسانی را روانه مجلس کرده است که موردنظر وزارت جنگ و شخص رضاخان بودهاند.3 این انتخابات راه را برای به دست گرفتن سهل و آسان...
مشارکت سیاسی یکی از شقوق و همبسته با مردم سالاری است. برای اینکه نظامی ویژگی مردم سالاری داشته باشد باید بزرگترین شمار مردم در صورت بندی قدرت و امور عمومی و سیاست مشارکت داشته باشند.1 مردم سالاری نیز در درون خود، مؤلفه‌هایی چون حاکمیت قانون، خیر عمومی، برابری، حقوق فطری، اصالت فرد و احترام به حقوق اساسی انسان‌ها را دارد. فقدان و کم‌رنگ بودن مشارکت در نهایت منجر به تداوم و تقویت حکومت غیرمردم...
آشنائی با انتخابات در عصر پهلوی دوم و شیوه برگزیده شدن نمایندگان و رؤسای مجلس، از جمله نکاتی است که ما را با گوشه هایی از آزادی های ادعائی رژیم شاه و سهمی که در این آزادی برای مردم در نظر گرفته بود آشنا می سازد. مقاله زیر به بررسی نحوه انتخاب رئیس و نمایندگان در یکی از ادوار مجلس شورای ملی و همچنین انتخاب اعضای کابینه دارد. آشنائی با انتخابات در عصر پهلوی دوم و شیوه برگزیده شدن نمایندگان و...
